Δεξιά και αριστερά, σχόλια σεξιστικά

της Ματίνας Καραγιαννίδου-Σταμπουλή

Δύο γυναίκες -μία αριστερή και μία ναζίστρια- απασχόλησαν τις τελευταίες ημέρες το διαδίκτυο υπέρ το δέον, όχι για τις πολιτικές τους απόψεις αλλά για την εξωτερική τους εμφάνιση. Το θλιβερό αυτό γεγονός μας κάνει να αναρωτηθούμε για πολλοστή φορά: Πότε επιτέλους θα αρχίσουμε να κρίνουμε τις γυναίκες με βάση τα λόγια και τα έργα τους και όχι με βάση τα ρούχα και τα κιλά τους; Για πόσο ακόμα θα ανεχόμαστε οι σκέψεις τους και οι τοποθετήσεις τους να έρχονται σε δεύτερη μοίρα απέναντι στη εικόνα τους;

Από τη μία πλευρά έχουμε μα βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ, τη Μάνια Παπαδημητρίου, και την τοποθέτησή της στη βουλή για το αντιρατσιστικό νομοσχέδιο. Μέσα σε λίγες ώρες η ομιλία αυτή συζητήθηκε στο διαδίκτυο όσο καμία άλλη, όχι όμως για το περιεχόμενό της, αλλά λόγω του ότι η ομιλήτρια δε φορούσε σουτιέν. Γύρω στις 100 (ναι, εκατό!) ιστοσελίδες κουτσομπολιών και κίτρινου τύπου αναμετάδωσαν την «είδηση» με τίτλους όπως «Χωρίς σουτιέν και αναστατωμένη», «Το σουτιέν της συριζαίας», «Επική φωτό», «Δεν τα προλαβαίνουμε τα κορίτσια» και άλλα ακόμα χειρότερα που μόνο αποστροφή μπορούν να προκαλέσουν. Έτσι εν μια νυκτί, χιλιάδες άνθρωποι που δε γνωρίζουν τίποτα και δεν ενδιαφέρονται καθόλου για την πολιτική παρουσία της Μάνιας Παπαδημητρίου βρέθηκαν να τη σχολιάζουν ως γυναίκα, με τον πλέον χυδαίο τρόπο, που τόσο συνηθισμένος είναι στη ελληνική κοινωνία όταν μιλάμε για γυναίκες, από πολιτικούς και καλλιτέχνιδες μέχρι την κόρη του γείτονα ή μια άγνωστη περαστική. Σίγουρα είναι κρίμα το πρώτο πράγμα που θα έρχεται στο μυαλό των περισσότερων όταν ακούν το όνομα της Μάνιας Παπαδημητρίου να είναι η ιστορία με το σουτιέν και όχι η πολιτική ή η καλλιτεχνική της πορεία. Ακόμα πιο κρίμα είναι όμως η πραγματικότητα που πηγάζει από την αντίληψη αυτή, που θέλει τις γυναίκες μια προβολή του αντρικού βλέμματος και τίποτα παραπάνω και οι συνέπειες που έχει το «όσα και να πετύχεις στη ζωή σου, δεν είσαι παρά ένα ζευγάρι βυζιά» για την επαγγελματική ανέλιξη, την αυτοεκτίμηση, την ασφάλεια και τη μεταχείριση των γυναικών.

Θα έλεγε κανείς για τα παραπάνω, τι να περιμένεις από ιστοσελίδες ακροδεξιές, φιλοκυβερνητικές, που με κάθε τρόπο θέλουν να μειώσουν την αριστερά. Η δεύτερη ιστορία πλεονάσματος σεξιστικών σχολίων έρχεται να επιβεβαιώσει με οδυνηρό τρόπο, ότι ο σεξισμός καθόλου δεν είναι αποκλειστικότητα της δεξιάς.

Η Ουρανία Μιχαλολιάκου, λοιπόν, ορκίστηκε πριν λίγες μέρες δημοτική σύμβουλος του δήμου Αθηναίων. Η εμφάνισή της σχολιάστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από ανθρώπους που διαφωνούν με την ιδεολογία της κάπως έτσι: “σαν τον Ντανυ ντε Βιτο”, “SAN GOUROUNAKI 8A’LEGA”, “σαν βουβαλος σε οιστρο”, “POPO SAGONI POU EXEI!!!!!!!”, “μουσχαροκεφαλή”, “- αναρωτιεμαι αν εχει κανει ποτε σεξ στη ζωη της… αν ναι, τοτε λυπαμαι αυτον που της πηρε τη παρθενια… – PAIZI NA AUTOKTONISE…… – η χειροτερα να αυτο-ευνουχιστηκε και μετα να αυτοκτονησε – SKEPSOU TI BRIZOLES 8A BOROUSAME NA KOPSOUME APO TO SWMA TIS…GIA BBQ EINAI”, “Και οι χοντρές έχουν ψυχή!! Χαχαχα”, “θα πω για πρωτη φορα καλο λογο για την κασιδιαρα…..μπραβο του που αγαπαει τα ζωα…αγκαλιαζει τρυφερα το ελεφαντακι”, “prepi na troi poles pitses kai soyvlakia ayti”, “η αισθητικη μου παθαινει κρισεις πανικου.”, “την ουρανία την θεωρούν γκουρού του στυλ επειδή φορεσε κοκκινες γοβες, οι οποιες από οτι βλεπω στις φωτο μαρτυρησαν από τα γουρουνοποδαρα της”, “τις βλεπω τις γόβες και τις λυπαμαι!”, “- Άμα θεωρείται μουναρα αυτη, εγω ξερναω… – Μήπως τα θεωρούν συνώνυμα τα μουνάρα, μανάρα, μοσχάρα και άλλα εις …….άρα ….”

Η απέχθεια που διαπνέει κι εμάς, όπως και κάθε δημοκρατικό άνθρωπο για την Ουρανία και για την ιδεολογία που ασπάζεται είναι δεδομένη. Επιπλέον θα μπορούσε κανείς να επιχειρηματολογήσει ότι εφόσον η ναζιστική θεωρία που η ίδια πρεσβεύει δέχεται μόνο έναν σωματότυπο (τον άριο) και θεωρεί κάθε παρέκκλιση από αυτόν κατωτερότητα, είναι θεμιτό να καυτηριάσουμε το γεγονός ότι οι ίδιοι οι θιασώτες του ναζισμού δεν ικανοποιούν τα κριτήριά του. Όμως η διατύπωση μιας τέτοιας σκέψης απέχει πολύ από το να χρησιμοποιούνται χαρακτηρισμοί σαν τους παραπάνω σε βάρος μιας συγκεκριμένης γυναίκας. Στην πραγματικότητα το να χρησιμοποιεί κανείς τη ρητορική του ναζισμού (μισογυνισμός, απέχθεια για τη διαφορετικότητα, εγκώμιο στο γυμνασμένο σώμα) εναντίον του, δεν αναιρεί το γεγονός ότι η συγκεκριμένη ρητορική είναι ναζιστική. Αντίθετα επιβεβαιώνει αυτό που όλες μας γνωρίζουμε: ότι πολλά άτομα του αντιφασιστικού, αριστερού, αναρχικού χώρου δεν έχουν αποβάλει ποτέ το σεξισμό και το ρατσισμό απέναντι στο μη-τέλειο κατά τα κυρίαρχα πρότυπα σώμα.

«Και στην τελική ποια είναι τα κριτήρια αυτά που κρίνουν ποιο σώμα είναι στα “σωστά”, υποτίθεται, κιλά και ποιο όχι; Μήπως τα ίδια κριτήρια που έχει ορίσει η mainstream πορνοβιομηχανία στην προσπάθειά της να ικανοποιήσει τις μάζες; Μήπως αυτά που έχουν ορίσει οι διαφημίσεις στα πλαίσια μιας αρτιμελούς και αντικειμενοποιημένης γυναίκας-εμπόρευμα; Από πότε συμφωνούμε -έστω και έμμεσα- με τις κοινωνικές κατασκευές, αποδεχόμενες κυρίως από την κουλτούρα του βιασμού, που κατηγοριοποιούν τα γυναικεία σώματα ως άξια ή μη άξια χλευασμού; Υπάρχει, έστω και μια/ένας που πιστεύει πως πρακτικές ρατσιστικής -επομένως φασιστικής- επινόησης, μπορούν να χρησιμοποιηθούν εναντίον των ρατσιστών χωρίς να προσβάλουν και τις/ους συντρόφισσες/ους μας και όσους από εμάς κουβαλάμε αυτά τα χαρακτηριστικά; […] Ναι, στην ολοκληρωτική συντριβή των νεοναζί δεν διαφωνεί καμιά και κανένας από εμάς σε αυτό. Εάν όμως, αναγνωρίζεις κάτι πάνω τους το οποίο πρέπει να μας φέρει δυσφορία, αυτό σίγουρα δεν θα πρέπει είναι ο σεξουαλικός προσανατολισμός, ούτε η εξωτερική εμφάνιση, αντίθετα θα έπρεπε να σκέφτεσαι πώς θα μπορούσαν να σταματήσουν να λειτουργούν τα ζωτικά τους όργανα αντί να κριτικάρεις την εξωτερική εμφάνιση των φασιστών.», γράφει το αναρχικό μπλογκ grassrooter απευθυνόμενο σε άτομα που «διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους για τον αντιφασισμό τους», κι όμως χρησιμοποίησαν την παραπάνω φρασεολογία για να ασκήσουν κριτική στην κόρη του Έλληνα φύρερ.

Κι όμως, η εξωτερική εμφάνιση των γυναικών πολιτικών δεν προκαλεί μόνο αρνητικά σχόλια! Οι κόκκινες γόβες της Ουρανίας Μιχαλολιάκου απέσπασαν τις καλύτερες κριτικές από το Star και οι αντίστοιχες κόκκινες γόβες της Ρένας Δούρου από το Bank Wars. Μπορεί οι έπαινοι να φαίνονται λιγότερο κακόβουλοι από τις αισχρολογίες που αναφέρθηκαν παραπάνω, δεν είναι όμως. Μπορεί να μην προσβάλλουν τόσο άμεσα, περνούν όμως έμμεσα το ίδιο μήνυμα: ό,τι και να κάνει μια γυναίκα ως δημόσιο πρόσωπο δεν είναι άξιο λόγου. Εμείς θα τη βλέπουμε πάντα σαν αντικείμενο που ευφραίνει ή όχι την όρασή μας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, βεβαίως, δεν μπορούμε να αγνοήσουμε και το γεγονός ότι εσκεμμένη αδιαφορία για τον πολιτικό βίο των δύο αυτών γυναικών και η συγκάλυψή του κάτω από σχόλια για τα παπούτσια τους μόνο αδιαφορία δεν είναι. Η Ρένα Δούρου αδικείται επίτηδες με το να μιλάμε για τις γόβες της, τη στιγμή που έχει καταφέρει μια τόσο σημαντική εκλογική νίκη, ενώ η Ουρανία Μιχαλολιάκου προφανώς και βγαίνει κερδισμένη με το να δίνεται έμφαση στη γκαρνταρόμπα της αντί για τις εγκληματικές της πράξεις. Συμπέρασμα; Δεν υπάρχει κάτι πιο πολιτικό από τα απολιτίκ σχόλια ορισμένων site για μόδα.