Σωτηρία Βασιλακοπούλου

Συντάσσει η Βέρα Σιατερλή

Η Σωτηρία Βασιλακοπούλου ή «Σίσσυ» γεννήθηκε στην Αθήνα στις 2 Ιούνη 1959. Ήταν φοιτήτρια της Παντείου και μέλος της ΚΝΕ όταν έχασε τη ζωή της στην πύλη του Εργοστασίου της ΕΤΜΑ* στις 28 Ιουλίου 1980. Στην Ελλάδα, κυβερνούσε η Νέα Δημοκρατία, με πρωθυπουργό τον Γεώργιο Ράλλη και αξιωματική αντιπολίτευση το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, που όδευε ολοταχώς προς την εξουσία η δε οικονομική κατάσταση της χώρας βρισκόταν σε δυσχέρεια, εξαιτίας των πετρελαϊκών κρίσεων.

Εκείνη την μέρα ομάδα φοιτητών μέλη της ΚΝΕ μοίραζε προκηρύξεις και προπαγανδιστικό υλικό στους εργαζόμενους της κλωστοϋφαντουργίας στο Βοτανικό, ενάντια στην ανεργία, τις απολύσεις και την ακρίβεια, καλώντας σε κινητοποιήσεις. Στις 1.15 το μεσημέρι στον περίβολο της ΕΤΜΑ, υπήρχαν δύο περιπολικά (ΑΠ-1432 και ΑΠ-1072) με άντρες του ΚΕ Αστυνομικού Τμήματος και διοικητή τον Νίκο Χρηστάκο. Στις 2μμ άρχισαν να βγαίνουν μεμονωμένοι εργάτες και να παίρνουν τις προκηρύξεις παρά τις απειλές των αστυνομικών. Οι υπόλοιποι εργάτες της βάρδιας μεταφέρθηκαν με πούλμαν από άλλη πύλη, προκειμένου να μη φτάσουν στα χέρια τους οι προκηρύξεις. Όμως, σε κάθε πύλη υπήρχαν συνεργεία. Η Σωτηρία ήταν εκεί, έξω από την πύλη της ΕΤΜΑ, όπου η εργοδοσία χρησιμοποιούσε απότακτους χουντικούς για να τρομοκρατούν τους εργάτες,  μοίραζε ανακοινώσεις στους εργάτες  φορώντας μια πικέτα που έγραφε  «Παλέψτε μέσα από τα σωματεία για πραγματικές αυξήσεις – ΚΚΕ». Ο υπαστυνόμος Αλεξ. Γεωργατσώνας του ΚΕ ΑΤ έδωσε εντολή να βγουν τα πούλμαν με ταχύτητα. Τα δύο από αυτά στρίβουν προς την Π. Ράλλη και το υπ’ αριθμόν ΥΜ 1633 πούλμαν, με οδηγό τον Μάριο Χαρίτο, καθώς έστριβε προς την Ιερά Οδό, χτύπησε τη Σωτηρία Βασιλακοπούλου. Ο οδηγός, παρά τις φωνές της ίδιας και των συντρόφων της, δε φρέναρε. Η Σωτηρία άπλωσε τελευταία φορά το χέρι με την ανακοίνωση. Δεν πρόλαβε. Οι πίσω τροχοί πέρασαν πάνω από την 21χρονη φοιτήτρια και την τραυμάτισαν θανάσιμα.   Το όλο κλίμα τρομοκρατίας και οι κινήσεις των οχημάτων ευνοούσαν «ατύχημα»!

Οι διαμαρτυρίες των μελών των συνεργείων ανάγκασαν τον υπαστυνόμο Γεωργατσώνα να «καταδιώξει» το πούλμαν. Μαζί του, το καταδίωκαν και οι σύντροφοι της Σωτηρίας. Ο υπαστυνόμος, όταν πλησίασε τον οδηγό, αντί να τον συλλάβει, του είπε: «Φύγε γρήγορα, αυτά συμβαίνουν»! Τα μέλη των συνεργείων σχημάτισαν ανθρώπινο φράγμα, εμποδίζοντας το πούλμαν να φύγει. Το ασθενοφόρο ήρθε μετά από 20 λεπτά και η Αστυνομία δε διέκοψε καν την κυκλοφορία.
Ο φιλοκυβερνητικός Τύπος και τα κρατικά ΜΜΕ κατέγραψαν την είδηση, στο άθροισμα των 11 νεκρών στα τροχαία του Σαββατοκύριακου! Η «Καθημερινή» την επόμενη μέρα έγραφε: «Σοβαρά επεισόδια απειλήθηκαν εξ αφορμής ενός θανατηφόρου τροχαίου» και η «Βραδυνή»: «Το δυστύχημα αυτό προσπαθούν να το εκμεταλλευτούν αι κομμουνισταί, χαρακτηρίζοντάς το ως… δολοφονία».

Αμέσως μετά το τραγικό συμβάν το σωματείο των εργαζομένων της Εταιρείας Τεχνητής Μετάξης (ΕΤΜΑ) το Συνδικάτο Κλωστοϋφαντουργίας και η Εργοστασιακή Επιτροπή κήρυξαν απεργία στο εργοστάσιο η οποία ξεκίνησε στις 10 το βράδυ, ενώ τις επόμενες μέρες έγιναν μεγάλες διαδηλώσεις, που αντιμετωπίστηκαν με την βία των ΜΑΤ. Tο ΚΚΕ εξέδωσε δριμεία ανακοίνωση, όπου κατήγγειλε «την εργοδοσία για εγκληματική ενέργεια, που προκάλεσε ο εγκάθετος οδηγός της επιχείρησης» και καταλόγιζε ευθύνες στην αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης Ράλλη. Με λίγα λόγια θεωρούσε τον θάνατο της Βασιλακοπούλου δολοφονία, όπως έγραφε το πρωτοσέλιδο του Ριζοσπάστη της 29ης Ιουλίου. Από την πλευρά της, η Αστυνομία θεώρησε το περιστατικό τροχαίο δυστύχημα και ανέφερε ότι οφείλεται σε ατυχείς συμπτώσεις.

Την επομένη, 29 Ιουνίου, ο εισαγγελέας Γεώργιος Θεοφανόπουλος (ο δικαστικός που δολοφονήθηκε από την τρομοκρατική οργάνωση 17 Νοέμβρη την 1η Απριλίου 1985), άσκησε ποινική δίωξη κατά του οδηγού του πούλμαν, Μάριου Χαρίτου, για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε με δηλώσεις του ο Υπουργός Προεδρίας, Κωστής Στεφανόπουλος (ο μετέπειτα Πρόεδρος της Δημοκρατίας). Οι ηθικοί αυτουργοί του εγκλήματος παραμένουν ατιμώρητοι!
Η κηδεία της άτυχης κοπέλας στις 30 Ιουλίου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, μετατράπηκε σε συλλαλητήριο ενάντια στην εργοδοτική ασυδοσία.

Το 6ο Φεστιβάλ ΚΝΕ-Οδηγητή αφιερώθηκε στη μνήμη της και από τη σκηνή του φεστιβάλ ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος της αφιέρωσε τους στίχους:

Και συ να λείπεις…
Σκέψου η ζωή να τραβάει το δρόμο της,
και συ να λείπεις,
να ‘ρχονται οι Άνοιξες με πολλά διάπλατα παράθυρα,
και συ να λείπεις,
να ‘ρχονται τα κορίτσια στα παγκάκια του κήπου με χρωματιστά φορέματα,
και συ να λείπεις,
οι νέοι να κολυμπάνε το μεσημέρι,
και συ να λείπεις,
Ένα ανθισμένο δέντρο να σκύβει στο νερό,
πολλές σημαίες ν’ ανεμίζουν στα μπαλκόνια,
και συ να λείπεις,
Κι ύστερα ένα κλειδί να στρίβει
η κάμαρα να ‘ναι σκοτεινή,
δυο στόματα να φιλιούνται στον ίσκιο,
και συ να λείπεις,
Σκέψου δυο χέρια να σφίγγονται,
και σένανε να σου λείπουν τα χέρια,
δυο κορμιά να παίρνονται,
και συ να κοιμάσαι κάτου απ’ το χώμα,
και τα κουμπιά του σακακιού σου ν’ αντέχουν πιότερο από σένα
κάτου απ’ το χώμα,
κι η σφαίρα η σφηνωμένη στην καρδιά σου να μη λιώνει.
Όταν η καρδιά σου,
που τόσο αγάπησε τον κόσμο,
θα ‘χει λιώσει.
Να λείπεις- δεν είναι τίποτα να λείπεις.
Αν έχεις λείψει για ό,τι πρέπει,
θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλα εκείνα που γι’ αυτά έχεις λείψει,
θα ‘σαι για πάντα μέσα σ’ όλο τον κόσμο…

Κάθε χρόνο στις 28 Ιουλίου τα μέλη της ΚΝΕ οργανώνουν εκδήλωση μνήμης στην πύλη του εργοστασίου ΕΤΜΑ.

Στο δικαστικό σκέλος της υπόθεσης, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών Αθηνών, με την 5341/80 απόφασή του (9 Ιανουαρίου 1981) παρέπεμψε τον Χαρίτο στο ακροατήριο του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου για το αδίκημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Στις 9 Ιανουαρίου του 1982 το Δ’ Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών, που δίκασε την υπόθεση, ανέτρεψε την κατάσταση. Μετέτρεψε την κατηγορία σε ανθρωποκτονία από πρόθεση και τον παρέπεμψε στο Κακουργιοδικείο, λαμβάνοντας τα εύσημα από τον κομματικό τύπο του ΚΚΕ. Ο συνήγορος του Χαρίτου, Αλέξανδρος Λυκουρέζος, άσκησε έφεση, η οποία εκδικάστηκε από το Τριμελές Εφετείο Αθηνών. Το δικαστήριο δέχθηκε τελικά ότι ο οδηγός του μοιραίου λεωφορείου ενεπλάκη σε τροχαίο και τον καταδίκασε σε φυλάκιση 12 μηνών για ανθρωποκτονία από αμέλεια (15 Ιανουαρίου 1983).

swtiria
Τον Μάιο του 2013 φασίστες βεβήλωσαν το μνημείο της Σωτηρίας Βασιλακοπούλου το οποίο είχε τοποθετηθεί στη μνήμη της στο Πάντειο Πανεπιστήμιο.

*Η ΕΤΜΑ δημιουργήθηκε το 1925 και λειτουργούσε εργοστάσιο παραγωγής συνθετικών ινών στο Βοτανικό. Το 2003 μεταφέρθηκε στη Κίνα.. Η νέα μονάδα ελεγχόταν από μια κοινή ελληνοκινεζική εταιρεία, στην οποία η ΕΤΜΑ θα συμμετείχε με ποσοστό 51%. Το κλείσιμο του εργοστασίου της ΕΤΜΑ στην Ελλάδα και η μεταφορά του στην Κίνα οφείλεται σε μια σειρά παραγόντων (ο κυριότερος από τους οποίους ήταν το υψηλό εργατικό κόστος), οι οποίοι περιόριζαν σημαντικά την ανταγωνιστικότητά της. Η ΕΤΜΑ απασχολούσε πάνω από 480 εργαζομένους και άφησε πίσω πολλές κυρίως εργάτριες, άνεργες. Από την παλιά ΕΤΜΑ έμενε στην Ελλάδα μόνο μια μικρή θυγατρική εταιρεία, η Ελλατέξ, η οποία δραστηριοποιείτο στην παραγωγή συνθετικών νημάτων. Σε κλείσιμο οδηγήθηκε και το εργοστάσιο Ελλατέξ, ως αποτέλεσμα της ύφεσης που μάστιζε τον κλάδο των κλωστών, αφήνοντας στο δρόμο 180 εργαζόμενους (120 και πλέον γυναίκες στην παραγωγή) το 2004. Τέλος το 2006 μεταβιβάσθηκαν στην Μπάμπης Βωβός ΑΕ τα οικόπεδα στο Βοτανικό των ΕΤΜΑ – Ελλατέξ εκτάσεως περίπου 25 στρεμμάτων έναντι 18.720.000 ευρώ.

ΠΗΓΗ: http://www.sansimera.gr/articles/655#ixzz4FgcANpNc, vathikokkino.gr, el.wikipedia.org, kommon.gr, reporter.gr, athens.indymedia.org, alfavita.gr, koutipandoras.gr