(Πιο κάτω, απομαγνητοφωνημένο μήνυμα της Ρεϊχανέ στη μητέρα της, λίγους μήνες πριν)
Ιρανή, 26 ετών, απαγχονίστηκε στις 25 Οκτωβρίου, για το φόνο του Morteza Abdolali Sarbandi, πρώην υπαλλήλου των μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος προσπάθησε να την βιάσει. Συνελήφθη το 2007 και έμεινε φυλακισμένη έως τις 25 Οκτωβρίου του 2014.
Εδώ και αρκετό καιρό συγκεντρώνονταν υπογραφές για να μην εκτελεστεί η νεαρή γυναίκα, αλλά δεν έφεραν αποτέλεσμα. Εξάλλου, η εκτέλεση στο Ιράν είναι συνήθης τιμωρία, ενώ τα δικαιώματα των γυναικών περιορίστηκαν δραστικά από την αρχή της ίδρυσης του Ισλαμικού Κράτους στο Ιράν το 1979. Η Διεθνής Αμνηστία όπως και πολλές άλλες οργανώσεις δικαιωμάτων είναι αντίθετη στη θανατική ποινή γενικά, και όπως δήλωσε η ερευνήτρια της Αμνηστίας για το Ιράν Raha Bahreini στη βρετανική εφημερίδα Independent: «Όπως πολλοί άλλοι και άλλες, έχουμε υποστεί σοκ απ’ αυτή την παρωδία δικαιοσύνης. Η εκτέλεση της Ρεϊχανέ είναι μια τραγική στιγμή για πολλούς και πολλές στο Ιράν, και για τα μέλη της διεθνούς κοινότητας που έλπιζαν σε ένα διαφορετικό αποτέλεσμα. Η περίπτωσή της προσωποποιεί την ύβρι εναντίον πολλών ανθρώπων στο Ιράν και σε όλη τη γη που αγωνίζονται για την κατάργηση της θανατικής ποινής που είναι μια ποταπή, βάρβαρη και απάνθρωπη ποινή»
Σύμφωνα με το Iran Human Rights Documentation Centre, μέχρι τις 22/10/2014 έχουν πραγματοποιηθεί 585 εκτελέσεις, ενώ σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της κυβέρνησης, «μόνο» 206. Για το 2013, το ίδιο κέντρο ανακοίνωσε ότι έχουν γίνει 665 εκτελέσεις, ενώ η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει 373. Γενικότερα τα στοιχεία που κατά καιρούς διαβάζουμε, μας δείχνουν ότι σύμφωνα με τις επίσημες πηγές του Ιράν, γίνονται περίπου 400 εκτελέσεις το χρόνο κατά τα τελευταία χρόνια. Δυστυχώς, η μοίρα της Ρεϊχανέ ήταν μια σταγόνα στον ωκεανό των εκτελέσεων στη χώρα αυτή, ενώ αντίθετα ήταν ένα πολύ ηχηρό μήνυμα εναντίον των γυναικών που αντιστέκονται, ιδιαίτερα όταν έχουν να κάνουν με άτομα του κατασταλτικού μηχανισμού, και μάλιστα του βαθέως και ανεξέλεγκτου κράτους – θεματοφύλακα μιας καταπιεστικής και μισογύνικης εξουσίας.
Η μητέρα της, μετά τον απαγχονισμό, έγραψε στο Φέισμπουκ της γυναικείας επιτροπής NCIR: «Κοπέλες, αν προσπαθήσουν να σας βιάσουν, αφήστε τους να το κάνουν: Αλλιώς, η μοίρα σας θα είναι σαν της Ρεϊχανέ μου. Η μητέρα σας θα καταστραφεί. Και μετά θα σας σκοτώσουν».
Σε άλλο μήνυμά της, είπε: “Η κόρη μου ήταν δυνατή σαν κέδρος. Έφυγε σαν κέδρος».
Σίσσυ Βωβού
Απομαγνητοφωνημένο μήνυμα της Ρεϊχανέ στη μητέρα της τον περασμένο Απρίλιο, μια μέρα πριν την προγραμματισμένη εκτέλεσή της, που αναβλήθηκε (πολλές φορές) μέχρι τις 25 Οκτωβρίου:
«Αγαπημένη Sholeh, σήμερα έμαθα ότι είναι η σειρά μου να αντιμετωπίσω την Qisas (το Ιρανικό καθεστώς εκπλήρωσης του νόμου της ανταπόδοσης). Νιώθω πληγωμένη γιατί δεν μου είπες εσύ ότι έχω φτάσει στην τελευταία σελίδα του βιβλίου της ζωής μου. Δεν πιστεύεις ότι έπρεπε να ξέρω; Ξέρεις πόση ντροπή νιώθω που είσαι στεναχωρημένη. Γιατί δεν μου έδωσες την ευκαιρία να φιλήσω το χέρι μου και εκείνο του πατέρα;
Ο κόσμος μου επέτρεψε να ζήσω ελεύθερη για 19 χρόνια. Εκείνο το απαίσιο βράδυ ήμουν εγώ εκείνη που έπρεπε να έχει πεθάνει. Το σώμα μου θα είχε πεταχτεί σε κάποια γωνιά της πόλης και, ύστερα από λίγες μέρες, η αστυνομία θα σε είχε πάει στο γραφείο του ανακριτή για να αναγνωρίσεις το πτώμα μου και εκεί θα μάθαινες ότι επίσης με είχαν βιάσει. Ο δολοφόνος δεν θα είχε βρεθεί ποτέ, εφόσον δεν έχουμε ούτε τα πλούτη ούτε τη δύναμή τους. Ύστερα θα συνέχιζες τη ζωή σου υποφέροντας και ντροπιασμένη. Λίγα χρόνια αργότερα θα πέθαινες από αυτό το βάσανο και αυτό θα ήταν όλο. Παρ’ όλα αυτά, με αυτό το καταραμένο χτύπημα η ιστορία άλλαξε. Το σώμα μου δεν πετάχτηκε σε κάποια άκρη αλλά στον τάφο της φυλακής Evin και των μοναχικών της θαλάμων και τώρα στην όμοια με τάφο φυλακή Shar-e Ray. Αλλά παραδώσου στην μοίρα και μην παραπονιέσαι. Ξέρεις καλά ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος της ζωής.
Μου έμαθες ότι ερχόμαστε στον κόσμο για να κερδίσουμε εμπειρίες και να πάρουμε μαθήματα και μαζί με κάθε άνθρωπο γεννιέται και μία ευθύνη. Έμαθα ότι κάποιες φορές πρέπει κανείς να παλέψει. Θυμάμαι που μου είπες ότι ο αμαξάς διαμαρτυρήθηκε για τον άντρα που με μαστίγωσε, αλλά εκείνος τον μαστίγωσε στο κεφάλι και στο πρόσωπο τόσο που τελικά τον σκότωσε. Μου είπες ότι για τη δημιουργία μιας αξίας θα πρέπει κανείς να επιμένει ακόμα και αν είναι να πεθάνει.
Μας έμαθες ότι στο σχολείο θα πρέπει να παραμένουμε «κυρίες» όταν αντιμετωπίζουμε καυγάδες και πειράγματα. Θυμάσαι πόσο πολύ επέμενες στον τρόπο συμπεριφοράς μας; Η συμβουλή σου ήταν λάθος τελικά. Όταν αυτό το περιστατικό συνέβη, οι διδαχές μου δεν με βοήθησαν. Το να είμαι παρούσα στο δικαστήριο με έκανε να φαίνομαι σαν ένας ψυχρός δολοφόνος και μια αδίστακτη εγκληματίας. Δεν έχυσα δάκρυα. Δεν παρακάλεσα. Δεν έσκυψα το κεφάλι μου γιατί είχα εμπιστοσύνη στο νόμο.
Αλλά κατηγορήθηκα ότι ήμουν αδιάφορη ως προς την αντιμετώπιση του εγκλήματος. Βλέπεις, δεν έχω σκοτώσει ούτε κουνούπι και τις κατσαρίδες της απομάκρυνα πιάνοντάς τες από τις κεραίες τους. Τώρα έχω γίνει ένας δολοφόνος εκ προ μελέτης. Η συμπεριφορά μου απέναντι στα ζώα μεταφράστηκε σαν θέληση να ήμουν αγόρι και ο δικαστής δεν ασχολήθηκε περισσότερο ώστε να παρατηρήσει ότι την περίοδο του περιστατικού έιχα μακρυά, βαμμένα νύχια.
Πόσο αισιόδοξος είναι εκείνος που περίμενε δικαιοσύνη από δικαστές! Δεν έλαβε ποτέ υπ όψιν του το γεγονός ότι τα χέρια μου δεν ήταν τραχιά, σαν μιας γυναίκας που αθλείται, πόσο μάλλον μιας μποξέρ. Και αυτή τη χώρα, που έσπειρες την αγάπη γι’ αυτή μέσα μου, δεν με ήθελε ποτέ και κανείς δεν με στήριξε όταν κάτω από τα χτυπήματα του ανακριτή έκλαιγα και άκουγα τους πιο χυδαίους χαρακτηρισμούς. Όταν και το τελευταίο σημάδι ομορφιάς έφυγε από εμένα και ξύρισαν το κεφάλι μου με αντάμειψαν με 11 μέρες στην απομόνωση.
Αγαπημένη Sholeh, μην κλάψεις με αυτά που ακούς. Όταν την πρώτη μέρα στο αστυνομικό τμήμα ένας ανύπανδρος άνδρας με πλήγωσε για τα νύχια μου κατάλαβα ότι την ομορφιά δεν την ψάχνει κανείς εδώ πέρα. Ούτε την ομορφιά της εμφάνισης, την ομορφιά των σκέψεων και των ευχών, έναν όμορφο γραφικό χαρακτήρας την ομορφιά των ματιών και του οράματος ή ακόμα και την ομορφιά μιας φωνής.
Αγαπημένη μου μητέρα, η ιδεολογία μου έχει αλλάξει και δεν ευθύνεσαι εσύ γι’ αυτό. Τα λόγια μου δεν έχουν τέλος και έδωσα το μήνυμα σε κάποιον έτσι ώστε όταν θα εκτελεστώ χωρίς παρουσία σου, να δωθεί σε εσένα. Σου άφησα και πολύ γραπτό υλικό ως κληρονομιά. Παρ’όλα αυτά, πριν το θάνατό μου θέλω κάτι ακόμα από εσένα. Κάτι που θα πρέπει να μου προσφέρεις με όλη τη δύναμή σου και με κάθε τρόπο που μπορείς. Για την ακρίβεια είναι το μόνο πράγμα που θέλω από αυτόν τον κόσμο, από αυτή τη χώρα και από σένα. Ξέρω ότι χρειάζεσαι χρόνο γι’ αυτό. Γι αυτό το λόγο σου λέω ένα μέρος της διαθήκης μου νωρίτερα. Σε παρακαλώ μην κλαις και άκου. Θέλω να πας στο δικαστήριο και τους πεις το αίτημά μου. Δεν μπορώ να γράψω τέτοιο γράμμα μέσα από τη φυλακή για να εγκριθεί από τον διευθυντή της. Για μια ακόμα φορά πρέπει να υποφέρεις εξαιτίας μου. Είναι το μοναδικό πράγμα για το οποίο ακόμα και αν εκλιπαρούσες γι’ αυτό δεν θα θύμωνα, αν και σου έχω πει πολλές φορές να μην παρακαλέσεις για να με σώσεις από την εκτέλεση.
Καλή μου μητέρα, αγαπημένη Sholeh, μόνη πιο αγαπημένη σε μένα από τη ζωή μου. Δεν θέλω να σαπίσω κάτω από το χώμα. Δεν θέλω τα μάτια μου ή η νεαρή μου καρδιά να γίνουν σκόνη. Παρακάλεσε να κανονιστεί έτσι ώστε με το που απαγχονιστώ η καρδιά μου, τα νεφρά, τα μάτια, τα κόκκαλά μου και οτιδήποτε άλλο μπορεί να μεταμοσχευτεί να παρθεί από το σώμα μου και να δωθεί σε κάποιον που το έχει ανάγκη, σαν δώρο. Δεν θέλω ο παραλήπτης να γνωρίζει το όνομά μου, να μου αγοράσει λουλούδια ή ακόμα και να προσευχηθεί για μένα. Σου λέω από τα βάθη της καρδιάς μου ότι δεν θέλω έναν τάφο για να έρχεσαι να θρηνείς και να υποφέρεις. Δεν θέλω να φορέσεις τίποτα μάυρο για εμένα. Κάνε ό,τι μπορείς για να ξεχάσεις τις δύσκολες μέρες μου. Δώσε με στον άνεμο να με πάρει μακρυά.
Αυτός ο κόσμος δεν μας αγάπησε. Δεν ήθελε τη μοίρα μου. Και τώρα παραδίνομαι και καλοδέχομαι τον θάνατο. Γιατί στο δικαστήριο του Θεού θα καταδικάσω τους επιθεωρητές, θα καταδικάσω τον επιθεωρητή Shamlou, θα καταδικάσω τον δικαστή και τους δικαστές του ανώτατου δικαστηρίου της χώρας που με έδειραν όταν ήμουν ξύπνια και δεν σταμάτησαν να με παρενοχλούν. Στο δικαστήριο του Δημιουργού θα καταδικάσω τον γιατρό Farvandi, θα κατηγορήσω τον Qassem Shabani και όλους εκείνους που από άγνοια ή με τα ψέμματά τους με αδίκησαν και καταπάτησαν τα δικαιώματά μου και δεν έδωσαν σημασία στο γεγονός ότι αυτό που φαίνεται πολλές φορές διαφέρει από αυτό που είναι.
Αγαπημένη μου Sholeh με την μαλακή καρδιά, στον άλλο κόσμο θα είμαστε εγώ και εσύ οι κατήγοροι και οι άλλοι οι κατηγορούμενοι. Ας δούμε τι θέλει ο Θεός. Ήθελα να σε αγκαλιάσω πριν πεθάνω. Σ’ αγαπώ.
Reyhaneh
Μετάφραση: www.lifo.gr