Σεξουαλική παρενόχληση: ένα καλά κρυμμένο πρόβλημα στην Ελλάδα.

Έρευνα του FRA (2014):Η έκταση του προβλήματος της σεξουαλικής παρενόχλησης στην Ελλάδα

Σύμφωνα με την πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα ‘’Βία κατά των γυναικών’’ (2014) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (FRA)[1], (στο εξής Έρευνα του FRΑ, 2014) που είναι η μεγαλύτερη έρευνα για την έμφυλη βία στην ΕΕ, στην Ελλάδα:

  • Με βάση τα 11 χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται στο ερωτηματολόγιο για την καταγραφή της σεξουαλικής παρενόχλησης, το 43% των γυναικών στην Ελλάδα έχει υποστεί τουλάχιστον μια φορά κάποια μορφή σεξουαλικής παρενόχλησης μετά την ηλικία των 15 ετών και 15% κατά τους τελευταίους 12 μήνες πριν από την έρευνα.
  • Με βάση τα 6 χαρακτηριστικά που χρησιμοποιούνται στο ερωτηματολόγιο και αντιστοιχούν στις πιο απειλητικές και σοβαρές μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης, το 36% των γυναικών στην Ελλάδα έχει βιώσει αυτές οι μορφές τουλάχιστον για μια φορά κατά τη διάρκεια της ζωής τους και 9% κατά τους τελευταίους 12 μήνες πριν από την έρευνα.
  • Το γεγονός ότι η Ελλάδα είναι κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, δεν είναι απαραίτητα ενθαρρυντικό και ελπιδοφόρο.

Έρευνα του FRA (2014):Που οφείλεται η διαφοροποίηση των ποσοστών σεξουαλικής παρενόχλησης μεταξύ χωρών του Βορρά και του Νότου

Όπως αναφέραμε παραπάνω στην περίπτωση της Ελλάδος, καταγράφονται διαφορές μεταξύ των χωρών στα ποσοστά σεξουαλικής παρενόχλησης[2] και υπάρχει μια αντίφαση που μάλλον εκ πρώτης άποψης εκπλήσσει ανάμεσα στις χώρες του Βορρά και του Νότου, καθώς οι πρώτες έχουν μεγαλύτερα ποσοστά στη βία κατά των γυναικών.[3] Το αποτέλεσμα αυτό είναι σύμφωνο και με τα δεδομένα που είχαν καταγραφεί και στην προηγούμενη μεγάλη έρευνα της ΕΕ για τη σεξουαλική παρενόχληση στον εργασιακό χώρο (European Commission, 1998). Και στις δύο έρευνες υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση μεταξύ των υποκειμένων για το ποια συμπεριφορά αποτελεί σεξουαλική παρενόχληση. Καταρχήν, οι εκτιμήσεις σχετικά με την έκταση της σεξουαλικής παρενόχλησης βασίζονται στις προσωπικές εμπειρίες των ερωτώμενων και κατά συνέπεια εξαρτώνται από την υποκειμενική εκτίμηση της ανεπιθύμητης και προσβλητικής συμπεριφοράς. Η διαφοροποιημένη αυτή εκτίμηση αντανακλά τις επικρατούσες κοινωνικές και πολιτισμικές αξίες, τους κανόνες και τις αντιλήψεις για τους έμφυλους ρόλους και τις σχέσεις των φύλων.

Πάντως στην έρευνα του FRA (2014) επισημαίνεται ότι θα πρέπει να ερμηνευθούν αυτές οι διαφορές με ένα συνδυασμό παραγόντων. Για παράδειγμα, το διαφορετικό επίπεδο αναγνώρισης της σεξουαλικής παρενόχλησης στην εθνική νομοθεσία και ο βαθμός ιεράρχησής της σε συγκεκριμένες πολιτικές και στο δημόσιο λόγο, μπορεί να αντικατοπτρίζεται στο συνολικό επίπεδο συνειδητοποίησης γυναικών ότι η σεξουαλική παρενόχληση συνιστά παραβίαση ενός θεμελιώδους δικαιώματος και κατά συνέπεια στη δημοσιοποίηση αυτών των εμπειριών στην έρευνα. Οι εκτιμήσεις σχετικά με την έκταση της σεξουαλικής παρενόχλησης εξαρτώνται ως ένα βαθμό από τον τρόπο αντίληψης, ορισμού και δημοσιοποίησης των πράξεων βίας κατά των γυναικών. Για παράδειγμα, σε ορισμένα κράτη η ενδοοικογενειακή βία ακόμα θεωρείται ιδιωτική υπόθεση και σπάνια δημοσιοποιείται στο φιλικό ή εργασιακό περιβάλλον ή και αναφέρεται στις αρχές. Αυτή η στάση αμηχανίας ή ντροπής μπορεί να επηρεάσει και άλλες αντίστοιχες εμπειρίες, όπως η σεξουαλική παρενόχληση. Επίσης, η ενισχυμένη ισότητα των φύλων σε μια χώρα μπορεί να συμβάλλει στην αύξηση του επιπέδου δημοσιοποίησης της βίας κατά των γυναικών καθώς είναι πιο πιθανό τα περιστατικά βίας να αντιμετωπίζονται και να καταπολεμώνται με διαφάνεια.

Έρευνα του FRA (2014):Αναφορά/καταγγελία της σεξουαλικής παρενόχλησης και αναζήτηση βοήθειας

Σύμφωνα με τα δεδομένα της έρευνας του FRA (2014) οι γυναίκες στην Ελλάδα δεν ζητούν βοήθεια για περιστατικά έμφυλης βίας –μεταξύ των οποίων είναι η σεξουαλική παρενόχληση- με περισσότερες από τις μισές να απαντούν ότι προτιμούν να χειριστούν το θέμα μόνες τους ή με τη βοήθεια κάποιου συγγενούς ή φίλου. Ακολουθούν η ντροπή, η διάθεση να μην το μάθει κανένας άλλος, η αίσθηση ότι δεν είναι και τόσο σοβαρό μιας και δεν έχει ξανασυμβεί. Δεν θα πρέπει να υποτιμηθεί το γεγονός ότι περίπου το 21% των γυναικών πιστεύουν ότι κανένας φορέας δεν θα κάνει ή δεν μπορεί να κάνει τίποτα.

Η πρακτική αυτή είναι ως ένα βαθμό κατανοητή αν δούμε τις επιπτώσεις της σεξουαλικής παρενόχλησης στα θύματα. Σύμφωνα με προηγούμενη έρευνα στην Ελλάδα για τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας, το 63% των παρενοχλήσεων προέρχονταν από ανωτέρους ιεραρχικά και το 30% από συναδέλφους και πελάτες. Επίσης, το 70-86% των γυναικών που παρενοχλούνται στον ιδιωτικό τομέα, είτε παραιτούνται, είτε απολύονται, με αποτέλεσμα να έχουν επιπτώσεις στην επαγγελματική τους καριέρα. Στο δημόσιο τομέα ο κανόνας είναι να μετατίθενται οι γυναίκες από τις θέσεις που εργάζονταν αρχικά και αυτός που παρανομεί να παραμένει στη θέση του, που συνήθως είναι διευθυντική (Αρτινοπούλου & Παπαθεοδώρου, 2004).

Όπως αναφέρεται και στην τελευταία έκθεση του Συνήγορου του Πολίτη (2013) «Τα ζητήματα της σεξουαλικής παρενόχλησης στον χώρο εργασίας έχουν εγγενή δυσκολία καθώς εκτός όλων των άλλων τα πρόσωπα που την υφίστανται διστάζουν να την αναφέρουν σε μια ανεξάρτητη αρχή. Είναι σημαντικό λοιπόν να επιτευχθεί σταδιακά η κοινωνική συνειδητοποίηση ότι η σεξουαλική παρενόχληση συνιστά προσβολή της προσωπικότητας των προσώπων τα οποία πέφτουν θύματα αυτής. Στο ζήτημα αυτό ο Συνήγορος θεωρεί ότι πρέπει να λάβει χώρα ενημέρωση για το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο σε όλους τους εργασιακούς χώρους, ενδεχομένως με τη συμβολή ενδιάμεσων κοινωνικών και επαγγελματικών φορέων».

Η δημιουργία δομών για την καταπολέμηση της βίας, η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης που περιλαμβάνονταν στο «Εθνικό Πρόγραμμα για την Ουσιαστική Ισότητα των Φύλων 2010-2013» και υλοποιεί η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ), αναμένεται να επιδράσει ευνοϊκά στο μέλλον έτσι ώστε να αυξηθεί η συνειδητοποίηση, η αναφορά και η αναζήτηση βοήθειας και στις περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης. Στις δομές αυτές για την πρόληψη και την καταπολέμηση των κύριων μορφών έμφυλης βίας (ενδοοικογενειακή βία, σεξουαλική παρενόχληση, βιασμός, εμπορία ανθρώπων) περιλαμβάνεται η 24ωρη τηλεφωνική γραμμή SOS 15900, η σταδιακή λειτουργία σε ολόκληρη τη χώρα ενός δικτύου Συμβουλευτικών Κέντρων Γυναικών και ξενώνων για τη στήριξη των γυναικών που πέφτουν θύματα βίας και η διαρκής εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινής γνώμης με εκδηλώσεις και ειδικές δράσεις με κεντρικό σύνθημα «Δεν είσαι η μόνη, δεν είσαι μόνη». Στο πλαίσιο αυτό και για μια πληρέστερη κατανόηση και ενημέρωση γενικά για το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης εκδόθηκε το 2011 το ‘’Εγχειρίδιο Συμβουλευτικής για τη Σεξουαλική Παρενόχληση στο Χώρο Εργασίας – προς εργαζόμενες, εργοδότες και κοινωνικούς φορείς’’.

Τι μπορεί να γίνει για τη μείωση της σεξουαλικής παρενόχλησης;

Σύμφωνα με όλα τα δεδομένα η σεξουαλική παρενόχληση αποτελεί συχνό φαινόμενο και για το λόγο αυτό, τόσο τα όργανα της ΕΕ, όσο και οι εθνικοί φορείς πρέπει να επαναξιολογήσουν την αποτελεσματικότητα της πολιτικής τους και να λάβουν μέτρα για την πρόληψη και αντιμετώπιση όλων των μορφών βίας, ανεξάρτητα από το που συμβαίνουν. Όπως προτείνεται στην έρευνα του FRΑ(2014) τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να αναθεωρήσουν το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο και τις πολιτικές τους για να αντιμετωπίσουν το φαινόμενο της σεξουαλικής παρενόχλησης καθώς μπορεί να συμβεί σε διαφορετικά πλαίσια και να χρησιμοποιούν διαφορετικά μέσα, όπως το διαδίκτυο.

Στα μέτρα ευρωπαϊκής κλίμακας που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της βίας κατά των γυναικών περιλαμβάνεται η οδηγία της ΕΕ για τα θύματα της εγκληματικότητας (2012/29/ΕΕ). Με την οδηγία αυτή διασφαλίζεται ότι η βία κατά των γυναικών αναγνωρίζεται και αντιμετωπίζεται ως κατάχρηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο πλαίσιο των μέτρων καταπολέμησης της εγκληματικότητας και της εγκληματι­κής θυματοποίησης. Η οδηγία αφορά όλα τα θύματα της εγκληματικότητας και ιδιαίτερα τα θύματα βίας λόγω φύλου καθώς και άλλες ευάλωτες κατηγορίες. Δίνει τη δυνατότητα για την ανάπτυξη στοχοθετημένων μέτρων καταπολέμησης της βίας σε εθνικό επίπεδο έτσι ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των γυναικών που έχουν υποστεί βία, τόσο σε επίπεδο υποστήριξης θυμάτων, όσο και ως προς τις παρεμβάσεις της ποινικής δικαιοσύνης. Επίσης, στα μέτρα ευρωπαϊκής κλίμακας που μπορούν να συμβάλλουν στην αντιμετώπιση της βίας περιλαμβάνεται και η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης)[4].

Σε εθνικό επίπεδο, σημαντικό νομοθετικό βήμα για τη βελτίωση της κατάστασης θα ήταν η επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης, η ευθυγράμμιση της νομοθεσίας μας με την Σύμβαση, καθώς και η διασφάλιση της πλήρους εφαρμογής της οδηγίας της ΕΕ για τα θύματα της εγκληματικότητας.

Πέρα από τις παρεμβάσεις σε νομοθετικό επίπεδο, θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί, όπου κριθεί αναγκαίο, ο ορισμός της σεξουαλικής παρενόχλησης στην ισχύουσα νομοθεσία (π.χ. στη νομοθεσία για την απασχόληση, στο ποινικό δίκαιο, στη νομοθεσία για την καταπολέμηση των διακρίσεων), να επανεξετασθούν ή να δημιουργηθούν κατευθυντήριες οδηγίες που θα καλύπτουν όλα τα είδη της σεξουαλικής παρενόχλησης και να γίνεται αναφορά στις απαιτήσεις για την ευθύνη δεδομένου ότι μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με το συγκεκριμένο πλαίσιο στο οποίο συμβαίνει η παρενόχληση. Στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλα κράτη, η νομοθεσία για τη σεξουαλική παρενόχληση εστίαζε μέχρι τώρα κυρίως στο χώρο εργασίας και δευτερευόντως στα εκπαιδευτικά περιβάλλοντα. Ο ορισμός θα πρέπει να διευρυνθεί, όπως προκύπτει και από την έρευνα του FRΑ(2014), έτσι ώστε να καλύπτει πληρέστερα τη σεξουαλική παρενόχληση που μπορεί να συμβεί στις τυπικές και άτυπες μορφές εκπαίδευσης, στους χώρους υγειονομικής περίθαλψης και ψυχαγωγίας, καθώς και στον εικονικό κόσμο. Η ταχεία επέκταση της πρόσβασης σε νέες τεχνολογίες (ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης, μηνύματα κειμένου, κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρονική αποστολή αλληλογραφίας) και η αυξημένη χρήση τους καθιστούν ιδιαίτερα χρήσιμα τα δεδομένα της έρευνας του FRΑ(2014), για αποφάσεις στο επίπεδο των πολιτικών. Υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να αυξηθεί η ηλεκτρονική παρενόχληση καθώς οι δράστες μπορούν να μείνουν ατιμώρητοι λόγω της δυνατότητας για ανωνυμία και εξαιτίας του ανεπαρκούς νομικού πλαισίου για κατάθεση προσφυγών.

Επιπρόσθετα, θα πρέπει να συνεκτιμώνται οι επιδράσεις των διαφόρων πολιτικών στο ζήτημα της σεξουαλικής παρενόχλησης και να υπάρχουν συγκεκριμένες παρεμβάσεις στους τομείς της απασχόλησης, της εκπαίδευσης, της υγείας και της τεχνολογίας πληροφοριών και επικοινωνιών.

Παράλληλα θα πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι με το θέμα φορείς θα έχουν την κατάλληλη τεχνογνωσία, τους πόρους και τις αρμοδιότητες ώστε να διασφαλιστεί η παροχή της κατάλληλης υποστήριξης και προστασίας στα θύματα σε όλη τη διαδικασία, η παροχή εξειδικευμένων θεραπευτικών προγραμμάτων για τους δράστες όλων των περιστατικών έμφυλης βίας, η αναγνώριση, η καταγραφή και η ανάληψη δράσης για όλες τις μορφές σεξουαλικής παρενόχλησης –όπως της ηλεκτρονικής που είναι η πιο πρόσφατη και με ευρεία έκταση. Στο επίπεδο αυτό είναι χρήσιμο να λάβουμε υπόψη καλές πρακτικές άλλων χωρών που έχουν αξιολογηθεί θετικά στην καταπολέμηση της παρενόχλησης.

Το πιο κρίσιμο σημείο παραμένει η διασφάλιση της πρόσβασης των θυμάτων στις αρμόδιες υπηρεσίες αναφοράς και παροχής εξειδικευμένης βοήθειας και η παρέμβαση στο επίπεδο των αντιλήψεων για τους έμφυλους ρόλους που μπορεί να οδηγήσουν στην άσκηση κάθε μορφής έμφυλης βίας. Στο επίπεδο αυτό μπορούν να συμβάλουν οι καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης.

Με την έρευνα του FRA (2014) υπάρχουν πλέον διαθέσιμα στοιχεία για τις εμπειρίες σεξουαλικής παρενόχλησης των γυναικών, γεγονός που δίνει τη δυνατότητα οι καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης να βασίζονται σε λεπτομερή και εξειδικευμένα για την περίσταση στοιχεία. Επιπρόσθετα, στα στοιχεία αυτά εμπεριέχονται και νέες μορφές παρενόχλησης μέσω των τεχνολογιών, καθώς και άλλα στοιχεία για τα οποία δεν υπήρχε αναφορά από τις γυναίκες στις αρμόδιες υπηρεσίες. Αυτό είναι σημαντικό γιατί οι καμπάνιες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης αποτελούν ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την καταπολέμηση της ενδοοικογενειακής βίας και κατ’ επέκταση μπορούν να θεωρηθούν χρήσιμες και για τη σεξουαλική παρενόχληση που είναι, επίσης, μια μορφή έμφυλης βίας. Επίσης, στην έρευνα του FRA (2014), κατά μέσο όρο, κάθε δεύτερη γυναίκα στην ΕΕ (50%) είχε πρόσφατα δει ή ακούσει μια καμπάνια για βία κατά των γυναικών (στην Ελλάδα ήταν 70%). Κατά συνέπεια, είναι απαραίτητο να υπάρξουν στοχευμένες καμπάνιες ώστε να ενισχυθεί η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των γυναικών (και ανδρών) σχετικά με την έμφυλη βία, να ενθαρρυνθεί η συνειδητοποίηση και η αναφορά των περιστατικών της, η προστασία των θυμάτων και η πρόληψη.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Αρτινοπούλου, Β. & Παπαθεοδώρου Θ. (2004). Η σεξουαλική παρενόχληση στους χώρους εργασίας. Αθήνα: ΚΕΘΙ.

Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων και Τατά Αρσέλ Λίμπυ (2011). Δεν ανεχόμαστε τη σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας. Εγχειρίδιο Συμβουλευτικής για τη Σεξουαλική Παρενόχληση στο Χώρο Εργασίας – προς εργαζόμενες, εργοδότες και κοινωνικούς φορείς. Αθήνα: Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων. Ιστοσελίδα της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ)

Στο: http://www.isotita.gr/index.php/info/1255

Συνήγορος του Πολίτη (2013). « Ετήσια έκθεση 2012». Ιστοσελίδα Συνήγορου του Πολίτη Στο: http://www.synigoros.gr/resources/docs/stp_ethsia_2012.pdf

EU-OSHA -European Agency for Safety and Health at Work and Milczarek, Michael. (2010). Workplace violence and harassment: A European picture. Luxembourg: Publications Office.

Eurofound -European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions. (2012). Fifth European Working Conditions Survey. Luxembourg: Publications Office.

European Commission (1998). Sexual harassment in the workplace in the European Union. Brussels: European Commission. Directorate-General for Employment, Industrial Relations and Social Affairs. Unit V/D.5

Η Δήμητρα Κογκίδου είναι καθηγήτρια στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης στο ΑΠΘ.

πηγή: alterthess.gr


 

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

Ερωτηματολόγια της έρευνας για σεξουαλική παρενόχληση του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (2014)

Μερικές ερωτήσεις σχετικά με εμπειρίες σεξουαλικής παρενόχλησης που ορισμένες γυναίκες μπορεί να έχουν. Ορισμένες φορές μπορεί η συμπεριφορά ορισμένων ατόμων προς εσένα να ήταν ανεπιθύμητη και προσβλητική. Πόσες φορές σου συνέβη κάτι από τα παρακάτω; Πόσες φορές σου συνέβη κατά τη διάρκεια των τελευταίων 12 μηνών;

* Ανεπιθύμητα αγγίγματα, αγκαλιές και φιλιά

* Σχόλια με σεξουαλικά υπονοούμενα ή αστεία που ένοιωσες να σε προσβάλλουν

Φορτική πίεση για έξοδο/ραντεβού

Αδιάκριτες ερωτήσεις για την προσωπική σου ζωή που σε πρόσβαλαν

Αδιάκριτα σχόλια για την προσωπική σου εμφάνιση που σε πρόσβαλαν

Ενοχλητικά επίμονες και άσεμνες ματιές που σε έκαναν να αισθάνεσαι ότι σε εκφοβίζουν

* Αποστολή ή επίδειξη σεξουαλικού υλικού ή φωτογραφιών ή δώρων που σε πρόσβαλαν

*Άσεμνη/ανάρμοστη έκθεση μερών του σώματος μπροστά σας

* Εξαναγκασμός σε παρακολούθηση ή έκθεση σε πορνογραφικό υλικό παρά τη θέλησή σας

* Ανεπιθύμητα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή SMS με σεξουαλικό περιεχόμενο που σε πρόσβαλαν

Ακατάλληλες αναρτήσεις που σε πρόσβαλλαν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως Facebook, internet chat rooms

– Οι αστερίσκοι (*) αντιπροσωπεύουν τα 6 στοιχεία που θεωρήθηκαν πιο σοβαρά (σε σύνολο 11) και αναλύθηκαν ξεχωριστά


 

[1] Για περισσότερες πληροφορίες βλ.:

FRA -Ευρωπαϊκός Οργανισμός Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (2014) «Βία κατά των γυναικών: Πανευρωπαϊκή έρευνα. Τα αποτελέσματα με μια ματιά»

Στο: http://fra.europa.eu/en/publication/2014/vaw-survey-results-at-a-glance.

Στο: http://fra.europa.eu/sites/default/files/fra-2014-vaw-survey-factsheet_el.pdf

FRA – European Union Agency for Fundamental Rights (2014). «Violence against women: an EU-wide survey. Main results report». Στην έκθεση παρουσιάζονται τα πλήρη αποτελέσματα της έρευνας καθώς και μια σειρά εμπεριστατωμένων γνωμών που διατυπώθηκαν ειδικά βάσει των αποτελεσμάτων για τις διάφορες μορφές βίας κατά των γυναικών που θίγονται στα επιμέρους κεφάλαια της έκθεσης, όπως η σωματική και σεξουαλική βία, η σεξουαλική παρενόχληση και η παρενοχλητική παρακολούθηση,

Στο: http://fra.europa.eu/en/publication/2014/vaw-survey-main-results.

FRA – European Union Agency for Fundamental Rights. 2014. «Survey data explorer».

Είναι το διαδικτυακό εργαλείο αναζήτησης δεδομένων των αποτελεσμάτων της έρευνας.

Στο: http://fra.europa.eu/en/vaw-survey-results.

FRA – European Union Agency for Fundamental Rights. 2014. «Violence against women: An EU-wide survey. Survey methodology, sample and fieldwork. Technical report». Δίνονται λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τη μεθοδολογία της έρευνας

Στο: http://fra.europa.eu/en/publication/2014/vaw-survey-technical-report.

[2] Η λεπτομερής ανάλυση των αποτελεσμάτων της έρευνας του FRA (2014) σε επίπεδο επιμέρους κρατών μελών της ΕΕ βρίσκεται στο διαδικτυακό εργαλείο αναζήτησης δεδομένων (data explorer) της έρευνας. Στο: http://fra.europa.eu/en/vaw‑survey‑results.

[3] Παρόλο που δεν είναι άμεσα συγκρίσιμα τα αποτελέσματα, ένα παρόμοιο πρότυπο κατανομής υπάρχει και στα αποτελέσματα της ενότητας για τις αρνητικές κοινωνικές συμπεριφορές (στις οποίες συμπεριλαμβάνεται η σεξουαλική παρενόχληση) της πέμπτης Ευρωπαϊκής Έρευνας για τις Συνθήκες Εργασίας (ΕΕΣΕ) στην ΕΕ που διεξήχθη από το Ευρωπαϊκό Ίδρυμα για τη Βελτίωση των Συνθηκών Διαβίωσης και Εργασίας (Eurofound). Βλ. Eurofound (2012), σ. 57–58.

Σύμφωνα με την παραπάνω έρευνα, αλλά και άλλες έρευνες από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία (EU-OSHA) υψηλότερα ποσοστά σεξουαλικής παρενόχλησης βρέθηκαν γενικά στα βόρεια κράτη μέλη της ΕΕ από ό, τι στα νότια. Βλ. European Agency for Safety and Health at Work (EU-OSHA) and Milczarek, M. (2010), σ. 10.

[4] Η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, η οποία υιοθετή­θηκε από το Συμβούλιο της Ευρώπης το 2011, είναι το πρώτο νομικά δεσμευτικό περιφερει­ακό κείμενο στην Ευρώπη που αντιμετωπίζει σφαιρικά και διεξοδικά τις διαφορετικές μορ­φές βίας κατά των γυναικών, όπως η ψυχο­λογική βία, η παρενοχλητική παρακολούθηση, η σωματική βία, η σεξουαλική βία και η σεξουαλική παρενόχληση. Η σύμ­βαση θα τεθεί σε ισχύ από την 1η Αυγούστου 2014 (πρόσφατα επικυρώθηκε και από την 10η χώρα που ήταν προϋπόθεση για να τεθεί σε ισχύ).