Το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών (HDP) μπήκε τελικά στην τουρκική βουλή, με ποσοστό μάλιστα 13%, αλλάζοντας θετικά και ριζικά τον πολιτικό χάρτη της χώρας. βλ. στο Μωβ σχετικό μετεκλογικό άρθρο της Έμμυ Καρίμαλη, και προεκλογικό άρθρο της υπογράφουσας.
Τώρα ο Ερντογάν δεν θα γίνει σουλτάνος, όπως το υπολόγιζε και οι “μειονότητες” κάθε είδους θα έχουν φωνή και στη Βουλή, ενώ έχουν φωνή σταθερά και διαχρονικά στην κοινωνία. Φυσικά, και η “μειονότητα” γυναίκες, οι οποίες έχουν ισότιμη συμμετοχή 50% σε όλα τα όργανα του κόμματος, δηλαδή στα κέντρα όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις του και καθορίζεται η πολιτική του. Το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών εξέλεξε 80 βουλευτές συνολικά, από τους οποίους οι 32 είναι γυναίκες, δηλαδή το 40% σχεδόν. Αυτό είναι ένα ενθαρρυντικό σημάδι για την Τουρκία, αλλά και για εμάς εδώ στην Ελλάδα, όπου ενώ ο λαός εξέλεξε 30% γυναίκες για τον ΣΥΡΙΖΑ στις τελευταίες εκλογές, τα ποσοστά τους στα αποφασιστικά όργανα του κόμματος (Πολιτική Γραμματεία) και στη σύνθεση της κυβέρνησης είναι μόνο 14%, σύμφωνα με την πολιτική βούληση της ηγεσίας.
Το σύνολο των γυναικών που εξελέγησαν από όλα τα κόμματα στις εκλογές της Κυριακής είναι πλέον 17,5% στις 550 έδρες της τουρκικής βουλής, σε αντίθεση με το 14,3% που ήταν στην προηγούμενη. Το ποσοστό ανέβηκε, όπως φαίνεται και από τα αναλυτικά στοιχεία παρακάτω, κατά κύριο λόγο λόγω της εισόδου του HDP στη Βουλή και του αριθμού των γυναικών που αυτό εξέλεξε.
Ο χάρτης έχει ως εξής:
Το κυβερνών κόμμα εξέλεξε 16% γυναίκες, σε σύγκριση με 14% στις εκλογές του 2011
Το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα εξέλεξε 15% γυναίκες σε σύγκριση με 14% στις προηγούμενες
Το εθνικιστικό κόμμα εξέλεξε 0,05% σε σύγκριση με 0,06 στις προηγούμενες εκλογές
Το Κόμμα Δημοκρατίας των Λαών εξέλεξε 40%, ενώ στις προηγούμενες εκλογές υπήρχε ένα άλλο κόμμα – πρόγονός του που είχε εκλέξει 29 συνολικά ανεξάρτητους υποψήφιους, από τους οποίους 30% γυναίκες.
Το επόμενο ερώτημα είναι τι θα κάνουν αυτές οι γυναίκες στη Βουλή για τη βελτίωση της θέσης των γυναικών και την ανάπτυξη των γυναικείων δικαιωμάτων στην Τουρκία; Ελπίζουμε στο καλύτερο, όταν βλέπουμε ποιες είναι κάποιες από αυτές που εξελέγησαν. Να σημειώσουμε ότι τόσο το σύνολο των βουλευτών όσο και οι γυναίκες βουλεύτριες, προέρχονται από τα κινήματα και από σκληρές μάχες στην κοινωνία, αντίθετα με την οικογενειοκρατική αντίληψη που κυριαρχεί κατά κύριο λόγο στα άλλα κόμματα, και όχι μόνο στην Τουρκία.
Μερικές από τις εκλεγείσες, από τρία κόμματα:
Η Λέιλα Ζάνα ήταν η πρώτη Κούρδισσα που εξελέγη στη Βουλή το 1991. Εκφώνησε τον όρκο της στην κουρδική γλώσσα, κάτι που έγινε για πρώτη φορά, και ξεσήκωσε θύελλα και απαιτήσεις από πολλές πλευρές για την σύλληψή της. Όταν απαγορεύτηκε το κόμμα της DEP, το 1994, έχασε την κοινοβουλευτική της ασυλία και συνελήφθη μαζί με άλλους πέντε βουλευτές του. Καταδικάστηκε σε 15 χρόνια φυλακή, αποφυλακίστηκε το 2004 λόγω της διεθνούς πίεσης, έκανε πολλές απεργίες πείνας κατά τη φυλάκισή της. Της απονεμήθηκε το Βραβείο Rafto το 1994, και το βραβείο Ζαχάφωφ την επόμενη χρονιά. Επανεκλέχθηκε στη βουλή το 2011, με το Κόμμα BDP ως ανεξάρτητη, και τώρα με το HDP.
– – –
Η Φιλίζ Κερεστέσιογλου (Filiz Kerestecioglu), δικηγόρος και ακτιβίστρια για τα γυναικεία δικαιώματα εδώ και 30 χρόνια, βοήθησε να στηθεί το πρώτο καταφύγιο γυναικών για ενδοοικογενειακή βία πριν 25 χρόνια, που στηρίχτηκε από το φεμινιστικό κίνημα.
Δήλωσε σε συνέντευξή της, μετά τις εκλογές, ότι η αύξηση των γυναικών στο κοινοβούλιο δεν είναι ικανοποιητική, παρ’ όλα αυτά είναι σημαντική.
– – –
Η Φελεκνάς Ουτσά (Feleknas Uca) ήταν παλιότερα μέλος του Ευρωκοινοβουλίου εκλεγμένη στη Γερμανία, και σήμερα βουλεύτρια εκπροσωπώντας την κουρδική θρησκευτική κοινότητα των Γιεζίντι, που διώκεται ιδιαίτερα από τους φονταμενταλιστές του Ισλαμικού Κράτους. Από την κοινότητα αυτήν εκλέχθηκε ένας ακόμα βουλευτής με το HDP.
Είναι 39 χρόνων και συνελήφθη το 2012 στο αεροδτόμιο της Ιστανμπούλ γιατί κουβαλούσε όχι όπλα, αλλά ικανή ποσότητα βιταμίνες Β-1, που σκόπευε, όπως αναφέρθηκε, να τις διαθέσει για τους απεργούς πείνας στις τουρκικές φυλακές. Έγκλημα.
– – –
Η Λεϊλά Σαχίν, (αριστερά) εκλέχτηκε με το Κόμμα του Ερντογάν. Έχει γίνει γνωστή από την προσφυγή της στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων πριν δέκα χρόνια, ενάντια στην απαγόρευση της μαντίλας στους δημόσιους οργανισμούς. Τώρα λέει ότι η άρση αυτής της απαγόρευσης από την κυβέρνηση, έχει δώσει περισσότερη ελευθερία στις γυναίκες. Οποία ελευθερία, αν συνυπολογίσουμε την αρνητική πολιτική του κόμματός της στο θέμα των γυναικείων δικαιωμάτων ευρύτερα.
– – –
Η Σαφάκ Παβέι (Safak Pavey) εκλέχθηκε με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα, το 2011, επανεκλέχθηκε τώρα, και ήταν η πρώτη γυναίκα με αναπηρία που εκλέχθηκε στην τουρκική βουλή. Έχει χάσει ένα χέρι και ένα πόδι σε δυστύχημα στους σιδηροδρόμους, όταν ήταν 20 ετών. Βραβεύθηκε το 2012 από την Μισέλ Ομπάμα και την Χίλαρι Κλίντον με κρατικό βραβείο της κυβέρνησης των ΗΠΑ.
– – – –
Η Χατίς Καπουσούζ (Hatice Kapusuz) από την Ένωση για την Υποστήριξη των Γυναικών υποψηφίων, είπε σε συνέντευξή της στο BBC: “Είναι αδύνατον να θεωρήσουμε ως ικανοποιητικό αυτό το αποτέλεσμα για τις γυναίκες”. Πιστεύει ότι για να υπάρξει κάποια κοινωνική αλλαγή, χρειάζεται να έχουν εκπροσώπηση στο Κοινοβούλιο τουλάχιστον 33%.
Σίσσυ Βωβού