Συντάσει η Βέρα Σιατερλή
Είκοσι οκτώ χρόνια συμπληρώνονται από τις 11/6/85 τη μέρα που έφυγε από τη ζωή η αγαπημένη ηθοποιός του ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου, Σαπφώ Νοταρά. Η ελληνίδα ηθοποιός, καθιερώθηκε στο καλλιτεχνικό στερέωμα και έγινε γνωστή στο μεγάλο κοινό για την χαρακτηριστική βραχνή φωνή της εκτός από την φωνή της όμως διέθετε σπουδαία υποκριτικά προσόντα.
Η Σαπφώ Χανδάνου, όπως ήταν το πραγματικό της όνομα, γεννήθηκε το 1910 στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου και αποφοίτησε με άριστα από τη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου. Παρακολούθησε, επίσης, μαθήματα ρυθμικής και μπαλέτου. Το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο «Νοταρά», το πήρε από την οδό που βρισκόταν η δραματική σχολή στην οποία φοιτούσε. Στην εκπομπή της ΕΡΤ ΑΝΤ’ ΑΥΤΟΥ είχε πει ο ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΙΩΤΗΣ «Ήταν μια γυναίκα η οποία πραγματικά αποφάσισε να γυρίσει την πλάτη της σε ένα μικροαστικό ή αστικό τρόπο ζωής… Τελείωσε το πανεπιστήμιο –από τις λίγες γυναίκες τότε-, τη Βιομηχανική Σχολή. Δούλευε στην Τράπεζα και ξαφνικά αποφάσισε να βγει στο θέατρο, αλλάζοντας το όνομά της και έκτοτε ήταν σαν να αποσύρθηκε από τον κόσμο, έγινε σαν ιερό πρόσωπο, δηλαδή έβλεπε όλη την ίντριγκα που γινότανε γύρω της και δεν ήθελε να συμμετάσχει, για να μη χάσει μια βαθύτερη αγνότητα που είχε. (…) Μου είπε ότι το ’35 στην Αίγυπτο είχε ερωτευθεί έναν εργοστασιάρχη, όχι, την είχε ερωτευθεί ένας εργοστασιάρχης και της έλεγε να τον παντρευτεί και θα της έχτιζε τρία θέατρα, αλλά αυτή δεν τον αγαπούσε και τον είχε διώξει, κι εγώ της είπα: «Σαπφώ, έπρεπε να θυσιαστείς για την τέχνη, βρε παιδί μου, τώρα θα είχες τρία θέατρα» και μου είπε ότι είμαι ένας βλαξ, διότι ο εργοστασιάρχης αυτός ήτανε χημικός, είχε κάνει πειράματα κι είχε παραμορφωθεί κι είχε γίνει σαν τον Φρανκεστάιν!… Ύστερα μου είπε ότι είχε ερωτευτεί έναν αντάρτη, τον αγαπούσε και ότι αυτός χάθηκε στον εμφύλιο.»
Η Αλίκη Γεωργούλη στο βιβλίο της «ΑΠΟ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ ΣΤΟΝ ΒΕΡΣΑΤΖΕ» Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ αναφέρει:
Η Σαπφώ Νοταρά συμμετείχε, όπως και η Σμάρω Στεφανίδου, στην παράσταση «Τρωάδες» που ανέβασε στο θέατρο της οδού Καπλανών, το 1977, ο Γιάννης Τσαρούχης. (Η Σαπφώ Νοταρά και ο Γιάννης Τσαρούχης συνδέονταν φιλικά και βρίσκονταν συχνά σε ζαχαροπλαστείο της Φωκίωνος Νέγρη). …Όλα τα δίναμε στην πρόβα. Όλα τα δώσαμε στην παράσταση, στο όμορφο θεατράκι της οδού Καπλανών που έφτιαξε. Είκοσι μέρες αλησμόνητες. Επιτυχία. Η Σαπφώ θαυμάσια. Νιάτα πλημμύριζαν τις κερκίδες. Νιάτα ορμούσαν στα καμαρίνια, αμέσως μετά το Ράλι Αντίκα. Τελείωνε η παράσταση και έτρεχαν η Σμάρω και η Σαπφώ, τα δυο ερείπια του έργου, να παραβγεί η μια την άλλη, σαν παιδούλες πάνω στο σανίδι ποια θα βγει πρώτη, να πάρει το ξέσπασμα από το χειροκρότημα. Έτσι είχε βαφτίσει το χαιρετισμό μας ο Τσαρούχης: «Γάλι-Αντίκα».
Η Σαπφώ Νοταρά εμφανίστηκε στο θέατρο πριν από τον πόλεμο. Συνεργάστηκε με πλήθος θιάσων (Εθνικού, ΚΒΘΕ, Νέζερ, Κατερίνας, Λαμπέτη – Παπά – Χορν, Αλέξη Δαμιανού, Μίμη Φωτόπουλου, Βουγιουκλάκη – Παπαμιχαήλ κ.ά.) και ερμήνευσε αμέτρητους ρόλους: από την Αρετούσα στον «Ερωτόκριτο» και την κυρά-Γιάννενα στον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας», ως την Κατιούσα στην «Ανάσταση» του Τολστόι.
Το κοινό αγάπησε τη Σαπφώ Νοταρά στο ρόλος της Κλημεντίνης Περπερίδου, μιας αποτυχημένης πριμαντόνας, στο ραδιοφωνικό σήριαλ «Ημερολόγιο ενός θυρωρού» του Κώστα Πρετεντέρη, ήταν ο προσωπικός της θρίαμβος στις αρχές της δεκαετίας του ’60.
Επιτυχημένη ήταν και η παρουσία της στον κινηματογράφο, με πλήθος ρόλων, κυρίως δευτεραγωνιστικών: «Η λύκαινα» (1951), «Κυριακάτικο Ξύπνημα» (1954), «Συνοικία το όνειρο» (1961), «Η χαρτοπαίχτρα» (1964), «Δημήτρη μου, Δημήτρη μου» (1967) και «Αχ! αυτή η γυναίκα μου» (1967), με τις ιστορικές ατάκες «μπουρλοοότο» και «εδώ γίνονται Σόδομα και Γόμορρα».
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, οι εμφανίσεις στο θεατρικό σανίδι αραίωσαν, αλλά ξεχώρισε για τη συμμετοχή της στις παραστάσεις: «Τρωάδες» σε σκηνοθεσία Γιάννη Τσαρούχη (1977), «Φιλουμένα Μαρτουράνο» δίπλα στην Έλλη Λαμπέτη (1978) και «Πορνογραφία» του Μάνου Χατζιδάκι, που αποτέλεσε και το κύκνειο άσμα της (1982-1983).
Η Σαπφώ Νοταρά ήταν μοναχικός άνθρωπος και δύσκολος χαρακτήρας, σύμφωνα με όσους τη γνώριζαν. Ζούσε ολομόναχη και χωρίς οικονομικούς πόρους, σ’ ένα μικρό διαμέρισμα στην Πλατεία Κουμουνδούρου στην Αθήνα, το νοίκι του διαμερίσματος πλήρωνε ένας θαυμαστής της. Με πολλά προβλήματα υγείας, η σπουδαία ηθοποιός βρέθηκε νεκρή στο διαμέρισμά της από τους περιοίκους στις 13 Ιουνίου του 1985. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση είχε αφήσει την τελευταία της πνοή δύο ημέρες νωρίτερα, συνεπεία καρδιακής προσβολής.
Φιλμογραφία
Κινηματογραφικές Ταινίες
* Η λύκαινα (1951)
* Κυριακάτικο ξύπνημα (1954)
* Αρπαγή της Περσεφόνης (1956)
* Της νύχτας τα καμώματα (1957)
* Η κυρά μας η μαμή (1958)
* Όταν το μίσος κυβερνά (1959)
* Έγκλημα στα παρασκήνια (1960)
* Ένας Δον Ζουάν για κλάματα (1960)
* Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ… (1960)
* Στην πόρτα της κολάσεως (1960)
* Αγάπη και θύελλα (1961)
* Ποιά είναι η Μαργαρίτα (1961)
* Συνοικία το όνειρο (1961)
* Ζήτω η τρέλλα! (1962)
* Θρίαμβος (1962)
* Μην ερωτεύεσαι το Σάββατο (1962)
* Ταξίδι (1962)
* Ένας βλάκας με πατέντα (1963)
* Ο διαιτητής (1963)
* Ο τρελλάρας (1963)
* Αν έχεις τύχη… (1964)
* Εξωτικές βιταμίνες (1964)
* Η χαρτοπαίχτρα (1964)
* 5.000 ψέματα (1966)
* Ο παρθένος (1966)
* Αχ! Αυτή η γυναίκα μου (1967)
* Δημήτρη μου, Δημήτρη μου (1967)
* Μίνι φούστα και καράτε (1967)
* Η θυρωρίνα (1968)
* Το ΠΡΟΠΟ και τα μπουζούκια (1968)
* Έμπαινε Μανωλιό (1970)
* Να ‘τανε το 13 να έπεφτε σε μας (1970)
* Το παιδί της μαμάς (1970)
* Γιάννης Τσαρούχης: Σπουδή για ένα πορτραίτο (1981)
Τηλεοπτικές Σειρές
* Εύθυμες ιστορίες: Ένας εχθρός του γάμου (1977, ΕΡΤ)
* Εύθυμες ιστορίες: Καρπαζιά με διατίμηση (1977, ΕΡΤ)
* Εύθυμες ιστορίες: Τα κουμπιά (1977, ΕΡΤ)
Πηγές: http://www.sansimera.gr
http://tvxs.gr
https://logomnimon.wordpress.com