της Άννας Κοντοθανάση
Μέσα σε ένα κιτς περιβάλλον, αγγλοσαξονικής έμπνευσης με ανατολίτικες πινελιές, ένας άντρας γύρω στα εβδομήντα δέχεται με χαρά τις θωπείες μίας, προκλητικά ντυμένης, εύθυμης νοσοκόμας, νεαρής βέβαια.
Ο νεαρός, δανδής ανεψιός, πασχίζει να προκαλέσει αυτός το ενδιαφέρον του θείου, μάταια, ενώ εξ ουρανού ακούγεται η φωνή της συνείδησης: «Ασε τον θείο! Πιάσε το τζόκερ!».
Το μήνυμα για τον νεαρό άντρα, είναι πως η μόνη του ελπίδα, να φροντίσει το θείο, πεθαίνοντάς τον πιο γρήγορα, ώστε να βρει ο νέος λύση για πλουτισμό, εξανεμίζεται από ένα θηλυκό, που, ως πιο επιτήδειο, χρησιμοποιεί τη δουλειά του ως πρόσχημα, για να πετύχει μέσω σεξουαλικών υπηρεσιών ίσως και υπό το καθεστώς γάμου, να κληρονομήσει τον παππού.
Χωρίς κανείς και καμία να αντιλέγει, πως υπάρχουν γυναίκες και άντρες που ο πάση θυσία πλουτισμός είναι ο στόχος τους, μένω στην αλλαγή παραδείγματος που προσπαθεί η συγκεκριμένη διαφήμιση να κάνει, καθώς απευθύνεται στον κάθε νέο άντρα, την κάθε νέα γυναίκα.
Στις αντίστοιχες διαφημίσεις άλλων δεκαετιών, προ κρίσης, έβλεπε κανείς άντρες (πάντα) να ανεβαίνουν σε ελέφαντες και να εξανεμίζουν χαρτονομίσματα, υπό το καθεστώς έξαλλης χαράς για τα χρήματα που κέρδισαν ανέλπιστα, να ξαπλώνουν με ευδαιμονία σε ξαπλώστρες σε κάποιες εξωτικές παραλίες, πίνοντας χυμό καρύδας…πάντα βέβαια, υπό την συνοδεία όμορφης γυναίκας με μαγιώ ή τουαλέττα.
Εδώ, εν μέσω άγριας κρίσης, έχουμε για πρώτη ίσως φορά, μετά τις κωμωδίες της δεκαετίας του πενήντα και του εξήντα, την επαναφορά του παραδείγματος της χρησιμοποίησης των οικείων προσώπων σα μέσο πλουτισμού.
Ο θείος από την Αμερική, βασικό πρόσωπο των κωμωδιών του κλασικού κινηματογράφου, που με διάφορα τεχνάσματα έπρεπε να πειστεί να χρηματοδοτήσει τις ανάγκες των φτωχών συγγενών του ή που η είδηση του θανάτου του, έφερνε ιαχές χαράς στους συγγενείς, είναι σήμερα ο έλληνας εύπορος θείος, που ο ανεψιός, σε σήκουελ της διαφημισης, χρησιμοποιεί τεχνάσματα, για να του προκαλέσει καρδιακό επεισόδιο, ώστε να πάρει την περιουσία του.
Αλλά και που η νοσοκόμα προδιαγράφεται ότι θα του προκαλέσει, και αυτή, με άλλους τρόπους, καρδιακό επεισόδιο, αφού την παντρευτεί ή με όποιο τρόπο την ανταμείψει για τις «υπηρεσίες» της.
Δηλαδή έχουμε και ένα άλλο παράδειγμα, ομοίως αδιάντροπο. Προτείνεται αντίστοιχα στη γυναίκα, καθώς αυτή, σημειωτέον, δεν είναι η πρωταγωνίστρια, συνεπώς δεν παραινείται να παίξει τζόκερ, να πιάσει το θείο, σαν το προσωπικό της τυχερό παιχνίδι .
Η γυναίκα, λόγω στολής, υποδηλώνεται ότι έχει ήδη επάγγελμα, είναι νοσοκόμα, αποκλειστική.
Εχουμε εδώ το στερεότυπο της γυναίκας κατώτερης κοινωνικής τάξης και χαλαρής ηθικής, που βασανίζει το επάγγελμα των νοσηλευτριών και δη των παρεχουσών κατ’ οίκον νοσηλεία, όπως αυτό απεικονίζεται σε πονηρές καρτ ποστάλ της βικτοριανής εποχής και κυρίως σε κόμικ και σειρές της αμερικανικής τηλεόρασης από τη δεκαετία του πενήντα.
Υποδηλώνεται στη γυναίκα πως, καθώς είναι όμορφη και νέα, οφείλει να γνωρίζει ότι οι μετοχές της στο αντρικό χρηματιστήριο είναι ψηλά και ότι θα πρέπει να το εκμεταλλευτεί στο έπακρο. Η στάση της αυτή φαίνεται να ευοδώνεται από τη στάση του ηλικιωμένου, που πλέει σε πελάγη ευτυχίας με προσμονή μεγαλύτερης απόλαυσης. Δεν τον ενδιαφέρει ποσώς το κίνητρο της κοπέλας, αλλά η χρήση της ως τελευταίο δώρο της ζωής του.
Η υποτίμηση τόσο στις αναγκες των ηλικιωμένων, που πρέπει να πεθάνουν, για να ζήσουν οι νεότεροι, όσο και στο επάγγελμα της νοσοκόμας, είναι προφανής σε αυτή τη διαφήμιση, που αναρωτιέμαι σε ποιους άραγε να προκαλεί θυμηδία, σαν επιτυχημένο αστείο που τάχα στηλιτεύει κακές πλευρές της ανθρώπινης φύσης.
Με εξήντα τοις εκατό ανεργία στις νέες γυναίκες, είναι φανερό ότι η επιλογή σεξουαλικού συντρόφου, με βάση τις χρηματικές του δυνατότητες και την εξασφάλιση τρόπου διαβίωσης, είναι ένας ακίνδυνος για το σύστημα αλλά και απολύτως επικερδής και απολαυστικός τρόπος χρήσης τους.
Και σίγουρα ένας τρόπος αναξιοπρεπής και μίζερος, αν όχι και βίαιος, στην καθημερινότητά του, για την πλειονότητα των γυναικών.
Ανθρωποφαγικός ανταγωνισμός για τους άντρες, πορνεία ή γάμος συμφέροντος για τις γυναίκες, προτείνεται μέσα από αυτή τη διαφήμιση. Ευχαριστούμε, δε θα πάρουμε.
Όχι μόνο οφείλουμε σα γυναικείο και φεμινιστικό κίνημα να καταγγείλουμε αυτή τη διαφήμιση στο ΕΣΡ, αλλά και να παλέψουμε στις συνδικαλιστικές οργανώσεις και τα κινήματα για αξιοπρεπή δουλειά και αμοιβή για όλες και όλους μας