Έως και 200.000 γυναίκες εκτιμάται ότι προωθήθηκαν στα πορνεία του Ιαπωνικού στρατού κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο, προερχόμενες από την περιοχή Ασίας-Ειρηνικού για καταναγκαστική πορνεία. Οι γυναίκες αυτές, προερχόμενες από τη Βόρειο και τη Νότιο Κορέα, τις Φιλιππίνες, την Κίνα, Ταιβάν, Μαλαισία, Ινδονησία, Ολλανδία, Ανατολικό Τιμόρ και Ιαπωνία, έσπασαν τη σιωπή τους 50 χρόνια μετά το τέλος του Πολέμου, στις αρχές της δεκαετίας του 1990.
Για περισσότερο από μια δεκαετία, μας είπε το 2005 η ιαπωνέζα φεμινίστρια MinaWATANABE σε εκδήλωση της Παγκόσμιας Πορείας Γυναικών στο φεστιβάλ της εφημερίδας Εποχή, οι κατ’ ευφημισμόν αποκαλούμενες τότε “γυναίκες ανακούφισης” και στην πραγματικότητα σκλάβες του σεξ, αγωνίζονται για να αναγνωρίσει η ιαπωνική κυβέρνηση τα εγκλήματα που πραγματοποιήθηκαν εναντίον τους. Και όμως, η Ιαπωνία εξακολουθεί να αρνείται την ευθύνη της για τα σεξουαλικά εγκλήματα του αυτοκρατορικού στρατού κατά τη διάρκεια του πολέμου, παρά τις συστάσεις που της έχουν ήδη γίνει από πολλά όργανα ανθρωπίνων δικαιωμάτων του ΟΗΕ.
Με μια ιστορική συνθήκη της 28ης Δεκεμβρίου, η Ιαπωνία αναγνώρισε την ευθύνη της και δέχθηκε να πληρώσει αποζημίωση 5,6 εκατομμύρια δολάρια στην κυβέρνηση της Νότιας Κορέας, σε ένα ταμείο για τις ηλικιωμένες γυναίκες, που θα το διαχειρίζεται η κυβέρνηση. Επίσης, η πρόεδρος της Νότιας Κορέας υποσχέθηκε ότι αν η Ιαπωνία τηρήσει τις υποχρεώσεις της, θα φροντίσει να αποσυρθεί ένα άγαλμα αφιερωμένο στις γυναίκες αυτές, που έχουν στήσει οι φεμινίστριες μπροστά στην ιαπωνική πρεσβεία της Σεούλ, και ότι θα αποφεύγουν να ξαναμιλήσουν γι’ αυτό το θέμα, θα το θεωρήσουν λήξαν.
Όλα αυτά, χωρίς την γνώμη του μεγάλου κινήματος που έχει διαρκή μαζική παρουσία τα τελευταία χρόνια απαιτώντας τη δικαίωση αυτών των γυναικών, οι οποίες είναι υπέργηρες, και στην Νότιο Κορέα έχουν μείνει μόνο 46.
Η πρόεδρος της Νότιας Κορέας Park Geun-hye, πρώτη γυναίκα πρόεδρος σε μια από τις χώρες με πολύ χαμηλούς δείκτες ισότητας των δύο φύλων, δήλωσε ότι ήταν επείγον να υπογραφεί η συμφωνία, αφού μόνο τον περασμένο χρόνο πέθαναν 9 από αυτές τις γυναίκες “και ελπίζω ο πνευματικός πόνος των ηλικιωμένων αυτών γυναικών θα ανακουφιστεί με μια τέτοια απόφαση”.
Η διατύπωση πάντως της συμφωνίας, δεν αναφέρει καθαρά αν οι “γυναίκες ανακούφισης” θα λάβουν άμεση αποζημίωση, αλλά ότι το ποσόν αυτό θα παράσχει “υποστήριξη” και “ενέργειες για την αναγνώριση της τιμής και της αξιοπρέπειας και για την επούλωση των ψυχολογικών τραυμάτων”.
Κάποιες από τις γυναίκες αυτές έθιξαν αυτό το θέμα, όπως η 88χρονη Lee Yong-soo, που είπε στο BBC: “Αναρωτιέμαι αν οι συνομιλίες έγιναν με τα θύματα στο μυαλό τους. Δεν κυνηγάμε το χρήμα. Αν οι Γιαπωνέζοι έκαναν τις αμαρτίες τους, θα έπρεπε να προσφέρουν άμεση επίσημη κυβερνητική αποζημίωση”.
Μια άλλη γυναίκα, επίσης 88χρονη, η Yoo Hee-nam, είπε: “Αν κοιτάξω προς τα πίσω, βλέπω ότι ζήσαμε μια ζωή στερημένες από τα βασικά δικαιώματά μας ως ανθρώπινα πλάσματα. Έτσι, δεν μπορώ να είμαι πλήρως ικανοποιημένη. Αλλά περιμέναμε τόσον καιρό για να λύσει η Νοτιοκορεατική κυβέρνηση το θέμα νομικά. Αφού η κυβέρνηση δούλεψε σκληρά να λύσει το ζήτημα πριν μπει ο νέος χρόνος, αποδέχομαι την πορεία της”.
Οι δεκάδες επιζώσες ζητούσαν επίσημη απολογία που να απευθύνεται ειδικά στις ίδιες και άμεση αποζημίωση. Λένε ότι οι προηγούμενες δηλώσεις μετάνοιας ήταν μισόλογα και αναληθείς.
Η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας ήθελε να κλείσει τη συμφωνία πριν το τέλος του χρόνου, για να συμπίπτει συμβολικά με τα 50 χρόνια αποκατάστασης διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών.
Αλλά υπήρχαν και άλλοι λόγοι, τα γεωστρατηγικά συμφέροντα των ΗΠΑ και της Γερμανίας, οι οποίες είχαν πιέσει την Ιαπωνία να κλείσει την πληγή για να ομαλοποιηθούν οι σχέσεις των δύο χωρών.
Πάντως, από το 1995 είχε δημιουργηθεί ένα ταμείο για τα θύματα, το οποίο διήρκεσε για μια δεκαετία, αλλά τα χρήματα προέρχονται από ιδιωτικές προσφορές και όχι από την ιαπωνική κυβέρνηση.
Η Mina WATANABE μας ενημέρωσε επίσης τότε, ότι από το έτος 2000 δημιουργήθηκε στην Ιαπωνία το δίκτυο για τη βία κατά των γυναικών στον πόλεμο, που επικεντρώνεται τόσο στις “γυναίκες ανακούφισης” όσο και στο θέμα των σύγχρονων οίκων ανοχής των στρατιωτικών δυνάμεων των ΗΠΑ στις κοντινές προς την Ιαπωνία βάσεις.
Επίσης, οργανώθηκε από ιαπωνέζες φεμινίστριες και άλλα διεθνή δίκτυα, το Διεθνές Δικαστήριο Εγκλημάτων Πολέμου για την στρατιωτική σεξουαλική σκλαβιά, το 2000. Το δικαστήριο αυτό των γυναικών είχε σκοπό να τερματιστεί ο κύκλος της ατιμωρησίας εναντίον της σεξουαλικής σκλαβιάς κατά τη διάρκεια του πολέμου, και να αποδώσει δικαιοσύνη στις επιζώσες. Έκαναν έρευνα για τα τεκμήρια, οργάνωναν εκδηλώσεις και πίεζαν τα Ηνωμένα Έθνη και την ιαπωνική κυβέρνηση να λύσει το ζήτημα.
Ακόμα, δημιούργησαν το Ενεργό Μουσείο για τον Πόλεμο και την Ειρήνη (WAM). Το μουσείο αυτό άνοιξε την 1η Αυγούστου του 2005, στα 60 χρόνια από τον πόλεμο. Τηρεί μαρτυρίες των “γυναικών ανακούφισης” καθώς και επίσημα ντοκουμέντα της Ιαπωνίας, που είναι το κράτος-θύτης, και τα οποία παρουσιάστηκαν στο Δικαστήριο των Γυναικών. Επίσης, στο μουσείο αυτό θα γίνονται δράσεις, για τον τερματισμό της βίας κατά των γυναικών μέσω ενός παγκόσμιου δικτύου γυναικών.
Πρέπει άραγε να γιορτάζουμε σήμερα μια ιστορική στιγμή δικαίωσης των γυναικών αυτών, ή μήπως μια υποκρισία των εξουσιών για να κλείσουν οι πληγές;
Δύσκολο ερώτημα, αν και είναι γεγονός ότι οι μεγάλοι και μακρόχρονοι αγώνες των γυναικών σε Ιαπωνία και Νότιο Κορέα δεν επέτρεψαν τη σκόνη του χρόνου να σκεπάσει το δράμα εκατοντάδων χιλιάδων θυμάτων της πιο ακραίας σεξουαλικής δουλείας.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι η Ιαπωνία ήταν η ιμπεριαλιστική δύναμη της περιοχής, με κατοχές από το 1910 έως το 1945. Στη διάρκεια όλων αυτών των χρόνων, η σεξουαλική σκλαβιά ήταν αυτονόητο συνοδευτικό στοιχείο δίπλα στους στρατώνες.
Μια σύντομη μαρτυρία:
Η Kang Il-chul ήταν 15 χρόνων όταν έφθασε η στρατιωτική αστυνομία στο σπίτι της στη Νότιο Κορέα, και της είπε ότι στρατεύεται. Ήταν 1943, και η χώρα της ήδη 33 χρόνια υπό βάρβαρη ιαπωνική ιμπεριαλιστική κατοχή.
Πέρασε το υπόλοιπο του πολέμου στην κατεχόμενη Κίνα, ως μια από τις δεκάδες χιλιάδες ασιατισσών που εξαναγκάστηκαν σε σεξουαλικές επαφές με ιάπωνες στρατιώτες της πρώτης γραμμής, στα πρόχειρα μπουρδέλα. “Με έβαλαν σε ένα μικρό δωμάτιο και με ανάγκαζαν να συνευρίσκομαι με 10 έως 20 στρατιώτες την ημέρα”, λέει και δείχνει τα σημάδια στο κεφάλι της – από τα συχνά χτυπήματα της στρατιωτικής αστυνομίας. “Με γρονθοκοπούσαν και με χτυπούσαν τόσο πολύ, που το σώμα μου ήταν γεμάτο κακώσεις. Ακόμα παθαίνω πονοκεφάλους”.
Σίσσυ Βωβού
Με πληροφορίες από τον Γκάρντιαν, το BBC, φεμινιστικές ομιλίες