Γουατεμάλα: ιστορική δίκη για θύματα βιασμού και σεξουαλικής δουλείας

Για πρώτη φορά στην ιστορία θα γίνει δίκη για σεξουαλική δουλεία που ασκήθηκε πριν 30 χρόνια εναντίον 11 γυναικών Mayan από την περιοχή Sepur Zarco.

Η υπόθεση υποκινήθηκε όταν πολλές γυναίκες παρουσιάστηκαν το 2012, με πανό που έλεγε “Αναζητούμε δικαιοσύνη για την υπόθεση Sepur Zarco” κατά την διεθνή ημέρα για την Εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών.

Στην αρχή ήρθε ο στρατός για να πάρει τους άντρες. 15 αγροτικοί ηγέτες Mayan στον μικρό θύλακο Sepur Zarco στην ανατολική Γουατεμάλα απήχθησαν και φονεύθηκαν ή εξαφανίστηκαν βίαια.

Λίγες εβδομάδες μετά, οι στρατιωτικοί επέστρεψαν για να πάρουν τις γυναίκες. Στρατιώτες τις βίασαν μποστά στα παιδιά τους, έκαψαν τα σπίτια και τις σοδιές τους, έκλεψαν τα λιγοστά υπάρχοντά τους και τις εξανάγκασαν να ζήσουν σε παραπήγματα έξω από την κοντινή στρατιωτική βάση.

Κάθε δυο-τρεις ημέρες κάθε γυναίκα ήταν υποχρεωμένη να έχει μια 12ωρη “βάρδια” στη βαση, όπου εξαναγκαζόταν να μαγειρέψει, να καθαρίσει και υφίστατο συστηματικούς βιασμούς από πολλούς στρατιώτες.

Ήταν το 1982, μια από τις πιο αιματοβαμμένες χρονιές του εμφυλίου πολέμου της χώρας, όταν οι αντι-αντάρτικες επιχειρήσεις ενάντια στους Mayan εντάθηκαν υπό την κυριαρχία του στρατιωτικού δικτάτορα Efraín Ríos Montt.

Περισσότερο από 30 χρόνια αργότερα, δύο αξιωματικοί του στρατού θα αντιμετωπίσουν τελικά τις κατηγορίες για σεξουαλική και οικιακή δουλεία και βίαιη εξαφάνιση, σε μια εμβληματική δίκη που ξεκινά στις 15-2-2016.

Η δίκη είναι η πρώτη στον κόσμο, όπου η σεξουαλική δουλεία που ασκήθηκε κατά την ένοπλη σύγκρουση διώκεται δικαστικά στην ίδια τη χώρα όπου έλαβαν χώρα τα κακουργήματα.

Οι δύο κατηγορούμενοι, πρώην διοικητής της βάσης Esteelmer Reyes Girón και πρώην περιφερειακός στρατιωτικός επίτροπος Heriberto Valdez Asij κατηγορούνται για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τα οποία εξαιρούνται από τον μεταπολεμικό νόμο της αμνηστίας που ψηφίστηκε στη χώρα.

Κατά την 36χρονη σύγκρουση στη Γουατεμάλα, οι κρατικές δυνάμεις ασφαλείας χρησιμοποίησαν το βιασμό ως όπλο τρόμου, σύμφωνα με την έκθεση μιας επιτροπής αλήθειας που υποστηρίζεται από τον ΟΗΕ, του 1999.

Δυστυχώς, τόσα χρόνια μετά, είναι αμφίβολο αν η ενδεχόμενη καταδίκη τους θα φέρει στην πράξη την τιμωρία τους, αφού και οι δύο είναι σε μεγάλη ηλικία. Οπότε, με θλίψη βλέπουμε την δικαιοσύνη να ακολουθεί με ρυθμούς χελώνας και σε πολύ ελάχιστες περιπτώσεις την δίωξη κάποιων ανθρώπων. Παρ’ όλα αυτά, από τη Βοσνία μέχρι τη Νότια Κορέα και τώρα τη Γουατεμάλα, κάτι κινείται, και ελπίζουμε να δώσει κάποια μαθήματα για το σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των γυναικών στη διάρκεια πολέμων. Βέβαια, όπως ποτέ δεν θα κουραζόμαστε να επαναλαμβάνουμε, το έγκλημα είναι ο ίδιος πόλεμος.

Σίσσυ Βωβού