Η έκθεση της Κούνεβα για οικιακές βοηθούς και προσωπικό φροντίδας

Υπερψηφίστηκε η έκθεση της Κ. Κουνεβα στην Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας Φύλων

Υπέρ της θέσπισης νομοθετικών και μη νομοθετικών μέτρων για τη ρύθμιση του επαγγέλματος των γυναικών που απασχολούνται είτε ως οικιακοί βοηθοί ή ως προσωπικό φροντίδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς και υπέρ σειράς μέτρων ευρύτερης σημασίας για την προστασία των εργαζομένων που απασχολούνται ως οικιακό προσωπικό, σ’ έναν κατ’ εξοχήν επισφαλή και αρρύθμιστο κλάδο, τάχθηκε σήμερα η Επιτροπή Δικαιωμάτων των Γυναικών και Ισότητας Φύλων, η οποία υπερψήφισε την έκθεση της ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, Κωνσταντίνας Κούνεβα σε ενισχυμένη συνεργασία και με την Επιτροπή Απασχόλησης και Κοινωνικών Υποθέσεων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Με την έκθεση, η οποία θα υποβληθεί προς ψήφιση στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Απρίλιο, καλείται η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αναλάβει νομοθετική πρωτοβουλία και να ενθαρρύνει τα κράτη- μέλη να προβούν σε πρωτοβουλίες για την προστασία των δικαιωμάτων των οικιακών βοηθών και του προσωπικού φροντίδας. Πιο συγκεκριμένα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη-μέλη καλούνται να προχωρήσουν στις απαραίτητες ενέργειες στα παρακάτω πεδία:

-στην επαγγελματοποίηση των οικιακών εργασιών και της παροχής φροντίδας σε παιδιά, ασθενείς και ηλικιωμένους, ως πραγματικών και διακριτών τομέων εργασίας. Στόχος είναι να τυποποιηθούν τα σχετικά τα αντίστοιχα επαγγέλματα και οι δεξιότητες που απαιτούν.

– στην υιοθέτηση, κύρωση και εφαρμογή της Σύμβασης 189 της ΔΟΕ για τους οικιακούς εργαζόμενους από όλα τα κράτη μέλη της Ε.Ε. (μόνο 6 από τα 28 την έχουν κυρώσει)

– στην άρση των συνθηκών κοινωνικού αποκλεισμού των οικιακών εργαζόμενων

– στην πρόσβαση στην εκπαίδευση, στο σύστημα περίθαλψης και στην κοινωνική προστασία

– στην εκπόνηση μελέτης από την Κομισιόν και τους αρμόδιους ευρωπαϊκούς θεσμούς για την κατάσταση που βρίσκονται οι οικιακοί εργαζόμενοι σε κάθε κράτος μέλος

– στη συμβολή της Ε.Ε. στην υιοθέτηση και προσαρμογή βέλτιστων πρακτικών στον τομέα αυτό, λαμβάνοντας υπόψη κι αυτές που απορρέουν από μοντέλα κοινωνικής οικονομίας και συνεταιρισμών στους τομείς των οικιακών εργασιών και της φροντίδας ηλικιωμένων και παιδιών

– σε καινοτόμους ελέγχους από τις επιθεωρήσεις εργασίας και άλλες ελεγκτικές αρχές, ώστε να εξαλειφθούν η εκμετάλλευση, η κακομεταχείριση, η βία και η κακοποίηση των οικιακών βοηθών, με τρόπο που δεν θα προσβάλλει την ιδιωτικότητα των εργοδοτών (δηλαδή των νοικοκυριών που τις απασχολούν) .

Η Επιτροπή Γυναικών στην έκθεση της, καλεί τα κράτη μέλη αναγνωρίσουν τη συνεισφορά των οικιακών βοηθών και του προσωπικού φροντίδας και να τους συμπεριλάβουν στο σύνολο της εθνικής εργασιακής και κοινωνικο-ασφαλιστικής νομοθεσίας κάθε κράτους μέλους. Με τον τρόπο αυτό παροτρύνει τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. να μην αποκλείουν τους οικιακούς βοηθούς και το προσωπικό φροντίδας από δικαιώματα τα οποία απολαμβάνουν άλλες κατηγορίες εργαζομένων, ενώ παράλληλα ζητά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εξετάσει το ενδεχόμενο αναθεώρησης κάθε ευρωπαϊκής Οδηγίας η οποία δεν τους καλύπτει.

Το 29,9% των οικιακών βοηθών εξαιρούνται πλήρως από τις εθνικές εργατικές νομοθεσίες, με αποτέλεσμα οι οικιακοί βοηθοί να αποτελούν συχνά θύματα διακρίσεων, κακομεταχείρισης, υποχρεώνονται να δουλεύουν σε κακές συνθήκες εργασίας και να αδυνατούν να υπερασπιστούν τους εαυτούς τους. Η κατάσταση είναι ακόμη χειρότερη όσον αφορά μετανάστες εργαζόμενους.

Επιπλέον, η Επιτροπή Γυναικών παροτρύνει τα κράτη- μέλη της Ε.Ε. να συνάψουν συμφωνίες με τις εκτός Ε.Ε. χώρες από τις οποίες προέρχονται οι οικιακοί βοηθοί, προκειμένου να καταπολεμηθούν τα δίκτυα εμπορίας ανθρώπων και καταναγκαστικής εργασίας, τα οποία συχνά αποτελούν «προμηθευτές» των ευρωπαϊκών χωρών με φθηνό, ανασφάλιστο και παραπλανημένο οικιακό προσωπικό.

Η έκθεση της Κ. Κούνεβα για το οικιακό προσωπικό απευθύνεται και προς τις συνδικαλιστικές οργανώσεις της Ε.Ε. τις οποίες καλεί να προσεγγίσουν και να ενημερώνουν για τα δικαιώματα των οικιακών εργαζόμενων, χρησιμοποιώντας μεθόδους προσαρμοσμένες στο ιδιαίτερο εργασιακό περιβάλλον, ώστε να διευκολυνθεί η συνδικαλιστική ένταξή τους.

Η έκθεση αποτελεί τομή για τα δικαιώματα των οικιακών βοηθών. Στην πλειοψηφία τους είναι γυναίκες μετανάστριες, οι οποίες παραμένουν σχεδόν αόρατες. Συνήθως εργάζονται χωρίς ωράριο, το 45% απ’ αυτές δεν παίρνουν εβδομαδιαίο ρεπό ή ετήσια άδεια με αποδοχές, ενώ μία στις τρεις δεν δικαιούται ούτε άδεια μητρότητας και τα συναφή με τη μητρότητα δικαιώματα.

Με αφορμή την υπερψήφιση της έκθεσης, η Κωνσταντίνα Κούνεβα δήλωσε: «Σήμερα έγινε το πρώτο σημαντικό βήμα για να αποκτήσουν φωνή και όψη οι «αόρατοι» της Ευρώπης. Ζουν και δουλεύουν στα σπίτια πολλών Ευρωπαίων, φροντίζουν το νοικοκυριό, τα παιδιά μας ή τους ηλικιωμένους γονείς μας, αλλά είναι άνθρωποι με περιορισμένα ή και καθόλου δικαιώματα, συχνά ανασφάλιστοι, αδήλωτοι και εκτεθειμένοι σε εκμετάλλευση και κακοποίηση. Και, δυστυχώς, οι κυβερνήσεις και κρατικές αρχές συχνά κάνουν τα στραβά μάτια. Ίσως γιατί είναι βολικό οι οικιακές βοηθοί και οι γυναίκες που φροντίζουν άτομα που έχουν ανάγκη να καλύπτουν τα τεράστια κενά του κοινωνικού κράτους. Αυτό πρέπει να τελειώσει. Επόμενο βήμα, η υπερψήφιση της Έκθεσης στην Ολομέλεια».

Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, το 83% των οικιακών εργαζόμενων σε όλο τον κόσμο είναι γυναίκες. Περίπου 2,2 εκατ. από αυτές εργάζονται σε χώρες της Ε.Ε. Επίσης, γυναίκες είναι τα 2/3 των περίπου 20 εκατ. εργαζόμενων στη φροντίδα προσώπων (παιδιών, ασθενών, ηλικιωμένων) σε όλη την Ε.Ε.

Η έκθεση της ευρωβουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Κ. Κούνεβα υπερψηφίστηκε από 16 ευρωβουλευτές της Επιτροπής Γυναικών. Υπήρξαν 14 αποχές και 1 ψήφος κατά. Αίσθηση προκάλεσε η άρνηση των ευρωβουλευτών του συντηρητικού χώρου – κυρίως των πολιτικών ομάδων EPP (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα) και ALDE (Φιλελεύθεροι) να υποστηρίξουν την ανάγκη λήψης νομοθετικών μέτρων για τις εργαζόμενες που απασχολούνται κυρίως στην άτυπη οικονομία, με ότι αυτό συνεπάγεται για τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις εργαζομένων και εργοδοτών.