Γυναίκες των Διαβατών: Κόρες προσφύγων, αλληλέγγυες στους πρόσφυγες

της Κατερίνας Μπακιρτζή

– Πολλά μπορεί να συνέβησαν τις προηγούμενες εβδομάδες στα Διαβατά, όμως μετά την έλευση των προσφύγων το κλίμα έχει ριζικά αλλάξει. Όταν η αλληλεγγύη και η ανθρωπιά νικούν τον φόβο τότε μία κοινωνία μπορεί να ελπίζει.

Το πρώην στρατόπεδο Αναγνωστοπούλου έχει γίνει το προσωρινό καταφύγιο για εκατοντάδες ανθρώπους, στη πλειοψηφία τους οικογένειες και παιδιά, κυνηγημένους από τον πόλεμο. Τις προηγούμενες εβδομάδες τα Διαβατά μαζί με την Κω βρέθηκαν στο επίκεντρο αρνητικής δημοσιότητας λόγω τοπικών αντιδράσεων με ξενοφοβική ρητορική και επιχειρήματα. Όμως μέσα σε μόλις λίγες μέρες το κλίμα αντιστράφηκε, καθώς οι φόβοι των κατοίκων υποχώρησαν και τα αισθήματα της αλληλεγγύης κυριάρχησαν.
Στο στρατόπεδο είναι πια γνωστές ως οι γυναίκες των Διαβατών. Κάθε απόγευμα μαζεύουν όσα πράγματα μπορούν, πηγαίνουν στο στρατόπεδο και πιάνουν δουλειά. Τακτοποιούν και ταξινομούν ρούχα, μοιράζουν τα απαραίτητα, φτιάχνουν γάλα για τα μωρά. Πολλές παίρνουν μαζί και τα παιδιά τους για να δουν και τα ίδια από κοντά τι συμβαίνει και να μάθουν για την αξία της προσφοράς.
“Στην αρχή πήγαμε αναγνωριστικά να δούμε τι συμβαίνει και τι ανάγκες έχουν και μόλις μας είδαν οι φαντάροι αγάλιασαν”, περιγράφει η κάτοικος των Διαβατών Χριστίνα Σαραμούρτζη. Την συναντήσαμε έξω από το Κέντρο Μετεγκατάστασης προσφύγων στα Διαβατά.
“Ξεκινήσαμε με ό,τι μέσα είχαμε εκείνη την ώρα να διαλέγουμε πράγματα, να βάζουμε μία τάξη, γιατί ο κόσμος φέρνει μεν πράγματα αλλά ανακατεμένα και αυτά πρέπει να διαλεχτούν και αυτό είναι μία πολύ μεγάλη δουλειά”, προσθέτει.
“Αυτοί είναι άνθρωποι ήρεμοι, όταν την πρώτη φορά κάναμε διανομή σε παιδικά ρουχαλάκια έβλεπες μαμά με έξι παιδάκια που δεν γκρίνιαξαν την ακολουθούσαν ήρεμα, υπομονετικά και περνούσαν να πάρουν το ρούχο που θα τους έδινες, ευγενικοί και χαμογελαστοί”, περιγράφει.
Η Χριστίνα μου εξηγεί πως της έχει κάνει εντύπωση το γεγονός ότι υπάρχουν πάρα πολλά παιδιά,  μαμάδες και εγκυμονούσες με μεγάλη αξιοπρέπεια που αντιμετωπίζουν τη βοήθεια από τους εθελοντές με χαμόγελο.
“Μπορεί να δικαιούνται σαν οικογένεια δέκα νερά και παίρνουν τα τρία. Στα κιτ που δίνει ο Ερυθρός Σταυρός στις μαμάδες που έχουν κρέμα για τα μωρά, όταν έχουν λένε ‘οχι- όχι’ και συνεχίζουν”, προσθέτει.
Τη ρωτώ τι απέγιναν όσοι αντιδρούσαν και μου απαντά: “υπάρχει κόσμος που βγαίνει μπροστά βλέποντας  πλέον την αληθινή κατάσταση. Τα παιδάκια και τις μαμάδες. Έχει αλλάξει γνώμη ίσως είχε παρασυρθεί από κάποιους και έχει αλλάξει γνώμη. Αυτοί έρχονται πιο δειλά. Υπάρχουν βέβαια και οι αδιάλλακτοι”.
“Εγώ πιστεύω ότι εδώ ο κόσμος θέλει να βοηθήσει”, λέει με σιγουριά. Συζητώντας για το παρελθόν του τόπου της μου διευκρινίζει πως μπορεί τα Διαβατά να μην είχαν επαφή με τους πρόσφυγες της τελευταίας πενταετίας αλλά “εδώ σαν περιοχή έχουμε παλιννοστούντες, Βορειοηπειρώτες, Αλβανούς  και διάφορες εθνικότητες και καταγωγές”.
“Είμαστε πολυπολιτισμική περιοχή και φαίνεται και από τα σχολεία μας. Άλλωστε η κόρη μου μία χρονιά ήταν σε μία τάξη όπου από τα 18 παιδιά τα 12 ήταν αλλοδαπά”, θυμάται η Χριστίνα Σαραμούρτζη.
“Εσείς έχετε δει κάτι ως απειλή απέναντι στην οικογένεια σας;”, την ρωτάω και μου απαντά αρνητικά. “Εμείς κυκλοφορήσαμε ανάμεσα στους πρόσφυγες και δεν απειληθήκαμε”.
“Οι περισσότερες από εμάς δεν φοράμε γάντια ούτε μάσκες. Δεν φοβηθήκαμε κάτι τέτοιο. Η απόδειξη είναι ότι παίρνω και τα παιδιά μου μαζί”, μου λέει όταν της μεταφέρω διαδόσεις και φήμες περί μεταδοτικών ασθενειών στο Κέντρο.

“Τα χωριά μας και η Μαγνησία και τα Διαβατά ήταν προσφυγικά χωριά, θα πρέπει να τους καταλαβαίνουμε ίσως καλύτερα αυτούς τους ανθρώπους γιατί οι παππούδες μας ήρθαν πρόσφυγες αντιμετώπισαν χειρότερες καταστάσεις, αντιμετώπισαν την εχθρότητα των Ελλήνων αν και ήρθαν σαν Έλληνες στη “Μητέρα Ελλάδα””, κατέληξε.

“Δεν έχει υπάρξει κανένα κρούσμα μεταδοτικής ασθένειας”

Στο Κέντρο Μετεγκατάστασης στα Διαβατά συναντήσαμε και την Ελένη Μπατζιλή, δημοτική σύμβουλο του Δήμου Δέλτα και γιατρό. Πάει καθημερινά και βοηθάει στη τέντα των Γιατρών του Κόσμου.
Το πρώτο που την ρωτάω είναι αν έχει υπάρξει κάποιο κρούσμα σοβαρού μεταδοτικού νοσήματος όπως αναφέρθηκε το βράδυ της Δευτέρας σε ανακοίνωση της Συντονιστικής Επιτροπής των κατοίκων.
“Η χολέρα είναι τόσο μεταδοτική όσο και η διάδοση ψευδών ειδήσεων”, μου ξεκαθάρισε, επαναλαμβάνοντας πως πρόκειται για ψευδείς διαδόσεις.
“Όταν το νοσοκομείο κάνει τέτοια διάγνωση πρέπει να γίνει έλεγχος και στο περιβάλλον του. Αν υπήρχε το οτιδήποτε θα το γνώριζαν οι γιατροί”, πρόσθεσε.
Η μαγιά για την ομάδα των γυναικών ξεκίνησε προ ημερών σε συζητήσεις μεταξύ κατοίκων που έψαχναν τρόπους να βοηθήσουν. “Το κλίμα αλλάζει καθημερινά, καθημερινά έρχονται στην ομάδα άνθρωποι που δεν γνωριζόμασταν”, αναφέρει η Ελένη.
“Δεν είναι σωστό να αντιδράμε έτσι ήμασταν και εμείς πρόσφυγες”, ήταν το κλίμα στις συζητήσεις μεταξύ των κατοίκων που οδήγησε στη δημιουργία της ομάδας η οποία έχει πια σχεδόν 50 γυναίκες.
“Εμείς αισθανόμασταν ότι κάτι έπρεπε να πούμε και κάπως να αντιδράσουμε. Κάναμε μία ομάδα αλληλέγγυων πολιτών που ήταν η μαγιά, φυτέψαμε ένα σπόρο και ήρθε νέος κόσμος πολλαπλασιάστηκε”, λέει.
“Εμείς όταν πήγαμε στην αρχή βρήκαμε ήδη κάποιες γυναίκες που ήταν μία- μία δυο-δύο φώναξαν και άλλες ενώθηκε και έτσι έγινε η ομάδα με αποτέλεσμα να ‘πολιτογραφηθούν’ σαν τις γυναίκες από τα Διαβατά”, προσθέτει.
“Έρχεται συνέχεια κόσμος στο ιατρείο μου και μου λέει θέλω να βοηθήσω και πηγαίνουμε μαζί τη πρώτη φορά”, αναφέρει και περιγράφει πως συνήθως η πρώτη επαφή γίνεται “ένας νέο εθελοντής με έναν εθελοντή που έχει ήδη πάει”.
“Σήμερα οι κάτοικοι της περιοχής θέλουν να τους βοηθήσουν και να τους κάνουν να αισθανθούν όμορφα”, προσθέτει.
Η Ελένη μου εξηγεί πως υπάρχουν πάρα πολλοί κάτοικοι της περιοχής που βοηθούν ανώνυμα χωρίς να φαίνονται ακόμα και άνθρωποι που ήταν αρνητικοί και σήμερα ζητούν να είναι καλές οι συνθήκες.
*Η φωτογραφία του Γιώργου Τσιάκαλου, ομότιμου καθηγητή παιδαγωγικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και εθελοντή στα Διαβατά