Οι γυναίκες που θα αλλάξουν τη Σαουδική Αραβία

Γράφει η Ιφιγένεια Κοντού

Υπάρχει αλήθεια πιθανότητα να αλλάξει κάτι σε αυτή τη χώρα; Και μάλιστα από γυναίκες;

Στη Σαουδική Αραβία, μοιάζει σαν να έχει πατήσει κάποιος το Pause και η εικόνα έχει παγώσει. Ο χρόνος ο ίδιος έχει παγώσει. Τίποτα δεν φαίνεται να κινείται  για τις γυναίκες…

Εκείνες παραπονούνται ότι δεν τις λογαριάζουν  καν  για ενήλικες… Η μαύρη αλήθεια είναι ότι στη χώρα αυτή του σύγχρονου Μεσαίωνα, οι γυναίκες στερούνται βασικές ελευθερίες και διεκδικούν πράγματα που στον υπόλοιπο κόσμο είναι αυτονόητα. Από το δικαίωμά τους να βγουν έξω μόνες τους μέχρι το δικαίωμά τους να επιλέξουν τον άντρα που θα παντρευτούν… Από το δικαίωμα να ανοίξουν έναν τραπεζικό λογαριασμό μέχρι το δικαίωμά τους να οδηγούν… Από το δικαίωμα να κολυμπήσουν στη θάλασσα ή να κάνουν αθλητισμό μέχρι το δικαίωμά τους να μπουν σε ένα δημόσιο κτίριο από την ίδια είσοδο με τους άντρες ή να σταθούν  δίπλα σε έναν άντρα στα μέσα μεταφοράς…

Κι όμως, στην πραγματικότητα, η κατάσταση σε αυτή την κλειστή  χώρα της Μέσης Ανατολής  δεν είναι στο Pause αλλά σε Slow Motion. Έστω και σε ένα αργό, πολύ αργό ρυθμό, τα πράγματα κινούνται…

Το 2015 [μόλις] τους παραχωρήθηκε το δικαίωμα του εκλέγειν και εκλέγεσθαι και για πρώτη φορά, περισσότερες από 1.000 γυναίκες έθεσαν υποψηφιότητα! Αυτό όμως δεν άλλαξε στο ελάχιστο το καθεστώς κηδεμονίας που υποχρεώνει τις γυναίκες να συνοδεύονται από έναν άντρα συνοδό [ Mahram] συνήθως κάποιο μέλος της οικογένειάς τους, τον πατέρα, τον αδερφό ή τον σύζυγό τους ακόμη και για την παραμικρή τους μετακίνηση. Αυτό είναι το πρώτο που αγωνίζονται να αλλάξουν οι θαρραλέες γυναίκες  της Σαουδικής Αραβίας : να τινάξουν από πάνω τους τον ζυγό της ανδρικής κηδεμονίας.

Η καθεμιά αγωνίζεται με τον τρόπο της …

Loujain al-Hathloul  – στο τιμόνι της αλλαγής

loujain_al-hathlou_3495360b

Το κορίτσι που έγινε γνωστό επειδή συνελήφθη  να οδηγεί. Έμεινε στη φυλακή για 73 μέρες και τελικά ελευθερώθηκε χωρίς δίκη.  Η 28χρονη ακτιβίστρια  ήταν μία από τις πρώτες γυναίκες που έθεσαν υποψηφιότητα στις εκλογές  το 2015, τις πρώτες εκλογές που επιτράπηκε στις γυναίκες να εκλέγουν και να εκλέγονται [δικαίωμα που τους παραχώρησε ο Βασιλιάς Abdullah]. Η Loujain που τολμά να οδηγεί, να κυκλοφορεί χωρίς άντρα συνοδό, να φωτογραφίζεται με ακάλυπτο το κεφάλι της, παραδέχεται ότι μεγάλωσε με έναν πατέρα πολύ ανοιχτόμυαλο για τα δεδομένα της Σαουδικής Αραβίας, ότι σπούδασε στο εξωτερικό κι ότι είχε την τύχη να παντρευτεί έναν εξίσου προοδευτικό σύζυγο, έναν από τους πιο αγαπητούς κωμικούς της χώρας. Την ακολουθούν 12.000 χρήστες στο twitter.  [@LoujainHathloul ]

 
Aziza Al-Yousef – αλλαγή με υπογραφές

aziza

Το καλοκαίρι του 2016 , η Aziza ξεκίνησε ένα petition, μια διαμαρτυρία εναντίον του καθεστώτος κηδεμονίας που υποχρεώνει τις γυναίκες να συνοδεύονται από άντρα συνοδό , συγκέντρωσε 15.000 υπογραφές και στα τέλη Σεπτέμβρη, έφτασε με  τη διαμαρτυρία αυτή  στα χέρια, στις αρχές [στο Royal Court] όπου την συμβούλευσαν  να στείλει τη διαμαρτυρία με το ταχυδρομείο. Το θέμα είναι ότι η Aziza τράβηξε  τα βλέμματα από όλο τον κόσμο στο θέμα της κηδεμονίας και  έγινε σύμβολο του αγώνα των γυναικών. Είχε προσπαθήσει και στο παρελθόν να κινήσει το θέμα αλλά «αυτή τη φορά είναι διαφορετικά» λέει η Aziza. «Αυτοί οι νόμοι δεν υπήρχαν στη Σαουδική Αραβία, πριν από τα 80s, είμαι αρκετά μεγάλη για να το θυμάμαι» εξηγεί η ακτιβίστρια. Όταν την ρωτούν τι λένε οι άντρες  ζωής  της, η Aziza απαντάει: « Είναι πολύ περήφανοι για μένα. Δεν θα μπορούσα να τα βγάλω πέρα με το καθεστώς κηδεμονίας στη Σαουδική Αραβία, αν δεν είχα υπέροχους άντρες στη ζωή μου που με υποστηρίζουν». [ https://www.facebook.com/Azizaalyousef/]

MsSaffaa –αλλαγή με street art και T-shirts

cup5kapvmaasx5a

Αυτοπροσδιορίζεται ως: cultural activist, street artist και δημιουργός του #IAmMyOwnGuardian που περιλαμβάνει από τη σελίδα στο twitter, το εικαστικό και το μήνυμα μέχρι και το T-shirt με το χαρακτηριστικό σήμα που πωλείται πλέον και στο διαδίκτυο. Δεν είναι λίγα για ένα μικροκαμωμένο κορίτσι από τη Σαουδική Αραβία με μεγάλο ταλέντο κι ακόμη μεγαλύτερη ψυχή. Με δηλώσεις όπως: «Χρησιμοποίησα το shemagh [μαντίλι για το κεφάλι] , χαρακτηριστικό σύμβολο ανδρισμού και ισχύος σε γυναικείο κεφάλι» ή «Οι νόμοι περί κηδεμονίας συνιστούν την πεμπτουσία της καταπίεσης» ή ακόμη «Πρέπει να παλέψω για την ύπαρξή μου, για τη φωνή μου, για τη ζωή μου. Δεν μπορώ να υπάρχω αν δεν αγωνίζομαι. Όλη μου η ζωή είναι ένας μεγάλος αγώνας» , η MsSaffaa υψώνει τη φωνή της από το Σύδνεϋ που ζει, σε όλη την υφήλιο. [@MsSaffaa]

Muna Abu Sulayman –αλλαγή μέσα από τα ΜΜΕ

munamuna-abusulayman

Πασίγνωστο πρόσωπο στην τηλεόραση [τηλεπαρουσιάστρια του show ‘Kalam Nawaem’ που πραγματεύεται θέματα  όπως: ισότητα των φύλων, διαζύγιο, ανθρώπινα δικαιώματα] αλλά και σε συνέδρια και συνόδους κορυφής σε όλο τον κόσμο, η Muna έχει μιλήσει και γράψει για την κοινωνία, τα δικαιώματα των γυναικών, τον ρόλο των  ΜΜΕ καθώς και για τις γέφυρες που πρέπει να χτιστούν μεταξύ Ανατολής και Δύσης. Έχει επίσης αφιερώσει χρόνο στη μετάφραση και απόδοση στα αραβικά πολλών επιστημονικών περιοδικών. Το 2007, σε ηλικία μόλις 34 ετών, έγινε η πρώτη γυναίκα από τη Σαουδική Αραβία που ονομάστηκε Πρέσβειρα Καλής Θελήσεως του ΟΗΕ. Είναι μέλος  του Muslim Women’s Fund (MWF) το οποίο αποβλέπει στην ενίσχυση των μουσουλμάνων γυναικών, των οικογενειών και των κοινωνιών. Είναι επίσης Γενική Γραμματέας του Φιλανθρωπικού Ιδρύματος Alwaleed Bin Talal Foundation.  [@MunaAbuSulayman]

Bayan Mahmoud Al Zahran  – αλλαγή και με τον Νόμο

bayan

Η 31χρονη Bayan Mahmoud al-Zahran από τη Jidda δεν είναι  απλώς άλλη μία δικηγόρος . Είναι μια θαρραλέα γυναίκα με πολλές πρωτιές στο ενεργητικό της. Τον Νοέμβριο του 2013, η Bayan Mahmoud al-Zahran έγινε η πρώτη γυναίκα μάχιμη δικηγόρος στη Σαουδική Αραβία όταν εμφανίστηκε στη δικαστική αίθουσα της Jeddah για να υπερασπιστεί έναν πελάτη της. Η απόφαση να της παραχωρηθεί η άδεια να ασκεί το λειτούργημά της πάρθηκε τον Οκτώβριο ύστερα από πίεση των γυναικείων οργανώσεων, επίμονη στάση της Bayan και υποστήριξη του τότε βασιλιά Abdullah. Η απόφαση αυτή άλλαξε τα δεδομένα στον δικηγορικό κόσμο και στο νομικό σύστημα της Σαουδικής Αραβίας! Τον Ιανουάριο του 2014, η Bayan ίδρυσε τη δική της νομική εταιρεία μόνο με γυναίκες δικηΟι γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας μιλούν για την κηδεμονίαγόρους! Σκοπός της είναι να δώσει νομικούς αγώνες για τα δικαιώματα των γυναικών της  χώρας της.

Dr Mona Al Munajjed – αλλαγή μέσα από την κουλτούρα

mona-al-munajjed

Θεωρείται εδώ και χρόνια μία από τις πιο ισχυρές γυναίκες του Αραβικού κόσμου με ισχυρή επιρροή σε θέματα που αφορούν τα γυναικεία δικαιώματα και τη θέση της γυναίκας στα αραβικά κράτη.  Η Dr Mona Al Munajjed δεν είναι μόνο μια διεθνώς διακεκριμένη κοινωνιολόγος  με PhD στην Κοινωνιολογία από το Πανεπιστήμιο George Washington αλλά και μια δυναμική ακτιβίστρια. Έχει προσφέρει για περισσότερα από 15 χρόνια, τις υπηρεσίες της στον ΟΗΕ κι έχει επίσης εργαστεί για τη UNICEF.  Το 2005 βραβεύθηκε με τιμητική διάκριση από τα Ηνωμένα Έθνη για τη συμβολή της στο project: “Activating the role of women welfare associations in Saudi Arabia”. Η Dr Mona Al Munajjed  είναι επίσης μια επιτυχημένη συγγραφέας, έχει εκδώσει τρία βιβλία [ “Saudi Women Speak”, “24 Remarkable Women Tell Their Success Stories”, “Women in Saudi Arabia Today”. Της αρέσει να συλλέγει έργα τέχνης ενώ ζωγραφίζει και η ίδια επιλέγοντας έντονα χρώματα και αντλώντας έμπνευση από τις αραβικές καμάρες, τους μιναρέδες και την κουλτούρα της Ανατολής.

Thoraya Obaid –  αλλαγή εκ των έσω

thoraya-obaid

Με σπουδές στις ΗΠΑ και μακρά θητεία στα Ηνωμένα Έθνη, ως επικεφαλής του Ταμείου  των Ηνωμένων Εθνών για τον Πληθυσμό [United Nations Population Fund],  και πριν από αυτή τη θέση,  με καριέρα ως αξιωματούχος του ΟΗΕ  με ρεκόρ στην ανάληψη υποθέσεων γυναικών σε διεθνές επίπεδο, η Thoraya Obaid ήταν ανάμεσα στους διανοούμενους που σύνταξαν  την πρώτη Έκθεση για την Αραβική Ανάπτυξη το 2002,[Arab Human Development Report] η οποία ανάμεσα σε άλλα τολμηρά συμπεράσματα, διεπίστωσε επίσης ότι η Μέση Ανατολή σπαταλά το ταλέντο του μισού πληθυσμού της. Διετέλεσε μέχρι πρόσφατα , Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου στη Διεθνή Μη Κυβερνητική Οργάνωση Women’s Learning Partnership, που υποστηρίζει τα δικαιώματα των γυναικών στη Μέση Ανατολή.

Από το 2013 δοκιμάζεται σε έναν νέο ρόλο ως μέλος του Συμβουλίου Σούρα [ανώτατου κυβερνητικού σώματος] το οποίο απαρτίζεται από 150 άτομα εκ των οποίων εδώ και τρία χρόνια, τα τριάντα είναι γυναίκες. Η Thoraya Obaid είναι μία από αυτές τις τριάντα που έχουν αναλάβει να υποστηρίξουν τα δικαιώματα των γυναικών της  Σαουδικής Αραβίας. Ελπίζει να επηρεάσει θετικά τους άντρες του Συμβουλίου με τους οποίους πάντως,  οι γυναίκες – μέλη δεν έχουν καμία επαφή στις συνεδριάσεις του Συμβουλίου, ακόμη και στο κτίριο μπαίνουν και βγαίνουν από διαφορετικές εισόδους.

Παραχωρήσεις όπως ο διορισμός των 30 γυναικών στο ανώτατο όργανο, το Συμβούλιο Σούρα και το δικαίωμα ψήφου, έγιναν από τον προηγούμενο μονάρχη: τον  βασιλιά Abdullah που είχε ξεκινήσει μια σειρά από αλλαγές  προς όφελος των γυναικών. Δυστυχώς ο  βασιλιάς Abdullah πέθανε και ο σημερινός μονάρχης  βασιλιάς Salman  δεν φαίνεται τόσο τολμηρός ούτε πρόθυμος για καινοτομίες … Ο ισχυρός γιος του μάλιστα,  ο Mohammad δηλώνει ότι περισσότερες ελευθερίες στις γυναίκες  θα έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία της Σαουδικής Αραβίας.

Οι Loujain, Aziza , MsSaffaa , Muna, Bayan, Mona, Thoraya δεν φαίνονται πρόθυμες να κάνουν πίσω. Καθεμία από τις θαρραλέες  αυτές γυναίκες ξέρει την αποστολή της και όλες μαζί, μπορούν να  κάνουν τη Σαουδική Αραβία να αλλάξει. Έστω και λίγο. Έστω και αργά.

Την Δευτέρα 12 Δεκεμβρίου:
Οι γυναίκες της Σαουδικής Αραβίας μιλούν για την κηδεμονία