H Θεά σε δράση, της Ευτυχίας Λεοντίδου

Στις 8 Μάρτη πολλές δεν καταφέραμε να παρευρεθούμε στην θαυμάσια παρουσίαση του βιβλίου της Ευτυχίας Λεοντίδου “Η θεά σε δράση: Τοκετός”, που έγινε στην Αθήνα. Είχαμε κινητοποίηση, μάλιστα μαζικότατη, την οποία καταευχαριστηθήκαμε. Σήμερα, έστω και με τόση χρονική απόσταση, δημοσιεύουμε δύο από τις τρεις ομιλίες στην παρουσίαση. Επίσης, δημοσιεύουμε στο τέλος δική της παρουσίαση του βιβλίου, που έχει δημοσιευθεί στο Lesbian.gr

Σ.Β.

 

Η Αλεξάνδρα Μακρή, μαιευτήρας γυναικολόγος, φεμινίστρια και μέλος του Μωβ. Είναι η πρώτη δημοσίευση της ομιλίας της:

Καλησπέρα φίλες και φίλοι
Με μεγάλη χαρά και συγκίνηση συμμετέχω στην παρουσίαση του τελευταίου βιβλίου της Ευτυχίας Λεοντίδου, παλιάς αγαπημένης φίλης και συναγωνίστριας στο φεμινιστικό κίνημα και διαλεκτής συναδέλφου και συνεργάτριας στην εξάσκηση της μαιευτικής γυναικολογικής επιστήμης.

Γνωρίζω την Ευτυχία πολλά πολλά χρόνια, δεκαετίες θα έλεγα. Η πρώτη μας συνάντηση ήταν σε μια Επιτροπή του υφυπουργείου Νέας Γενιάς, περίοδος υφυπουργού Λαλιώτη. Προσπαθούσαμε με ζήλο να οργανώσουμε την θεωρία και τις πρακτικές διαδικασίας της ένταξης του μαθήματος της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.
Τριάντα και πλέον χρόνια πέρασαν έκτοτε, και αυτό ακόμα δεν επιτεύχθηκε, παρά τις κατά καιρούς απόπειρες. Ας είναι. Από τότε μου είχε κάνει εξαιρετική εντύπωση ο σταθερός ήρεμος αλλά και ρηξικέλευθος τρόπος της Ευτυχίας στην αντιμετώπιση των ζητημάτων. Με γνώμονα πρώτον την επιστημονική γνώση του θέματος, δεύτερον την προσήλωση στον στόχο της προώθησης της γνώσης των νέων γυναικών για το σώμα και τις λειτουργίες του και τρίτον, άμεσα για την συμμετοχή της στους γυναικείες διεκδικήσεις ανά τον κόσμο για ίσα δικαιώματα και ελευθερίες.

Η Ευτυχία ήδη είχε συμμετέχει και εντάχθηκε για να συμμετέχει σε δεκάδες κινήσεις για την υγεία των γυναικών και την αυτο-οργάνωση για το σώμα τους, τις λειτουργίες και τις δυνατότητές του.

Παράλληλα εκπονούσε και ιατρική έρευνα, όπως η διδακτορική της διατριβή γύρω στο 1980 με θέμα την γυναικεία στειρότητα -όπως λεγόταν τότε- υπογονιμότητα είναι ο σύγχρονος όρος, και μετά τις τεχνολογικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών. Αυτός ο τομέας, βρισκόταν τουλάχιστον στην Ελλάδα ακόμα στα σπάργανα. Έντονη ήταν και η παρουσία της σε επιστημονικά -ελληνικά και ξένα- συνρια. Στο πανελλήνιο Ιατρικό Συνέδριο το 1980, στο Συνέδριο του ΑΝΤΙ 1980 Υγεία-κοινωνία-πολιτική, όπου ανέπτυξε το κεφάλαιο με θέμα: ΓΥΝΑΙΚΑ και ΥΓΕΙΑ.

Επίσης, το 1984 εκ μέρους της Ελλάδας στο συνέδριο στο Άμστερνταμ και το 1987 στο Παγκόσμιο Συνέδριο στην Κόστα Ρίκα για τα αναπαραγωγικά ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ.

Το 1989 στο πανευρωπαϊκό Συνέδριο στη Μαδρίτη με θέμα Γυναίκες και Υγεία. Υπήρξε μέλος διεθνών συλλόγων και εταιρειών για την αντισύλληψη και τα αναπαραγωγικά δικαιώματα.

Αυτή της η συμμετοχή και δράση συγκέραζε πάντα τον διπλό ρόλο της παρουσίας της σαν επιστήμονα μαιευτήρα γυναικολόγο και σαν μαχόμενη φεμινίστρια.

Με αυτήν τη διπλή ιδιότητα, την ξανασυνάντησα αργότερα, στο κίνημα για τη νομιμοποίηση των εκτρώσεων και τη διάδοση της αντισύλληψης, κίνημα που ένωσε πολλές από εμάς και που πλλές θα το θυμόμαστε με ενθουσιασμό ακόμα και σήμερα. Ευτυχώς υπήρξε νικηφόρο, παρ’ όλο που στις μέρες μας ανησυχητικές ενδείξεις υπάρχουν, ότι ίσως χρειαστεί να το επαναλάβουμε. Ας ελπίσουμε όχι.

Ας επανέλθουμε όμως στο βιβλίο για τον τοκετό.

Η γέννα αποτελεί από καταβολής κόσμου την κυριότερη δραστηριότητα της βιολογίας και όχι μόνον του ανθρώπινου είδους. Εδώ και χιλιετίες οι γυναίκες γεννούσαν στη φύση, ίσως στο νερό, στα χωράφια και βέβαια στα σπίτια τους με τη βοήθεια άλλων γυναικών πιο ηλικιωμένων, εμπειρότερων. Η μάνα, η αδελφή, η γιαγιά, η μαμή του χωριού, η μάγισσα της φυλής. Ήταν υπόθεση της κοινότητας και της οικογένειας. Η βοήθεια ήταν δραστική αλλά και οι απώλειες γυναικών και κυρίως βρεφών μεγάλες. Δεν είναι πολλές οι δεκαετίες όπου στην Ελλάδα -μια χώρα του δυτικού κόσμου- ήταν ζωντανή η παροιμία “H έγκυος γυναίκα έχει το ένα πόδι στον τάφο”. Σήμερα ακόμα στον τρίτο, λεγόμενο αναπτυσσόμενο κόσμο, η εγκυμοσύνη και ο τοκετός και τα συμβάντα τους είναι η πρώτη αιτία θανάτου πολλών νέων γυναικών, σύμφωνα και με τον Παγκοσμιο Οργανισμό Υγείας.

Αυτή η σχέση με το θάνατο ταυτόχρονα με τη γέννηση της καινούριας ζωής και η στενή τους σχέση με την σεξουαλικότητα, συνέδεσαν τον τοκετό υπό την προστασία τους, ακόμα και σήμερα, με την πνευματική θεωρία, την παρουσία των πνευμάτων και των θεών. Ως σήμερα ακόμα και στον χριστιανισμό τιμούνται οι άγιες προστάτιδες των εγκύων και της γέννας. Ακόμα σήμερα βλέπουμε κάποιες γυναίκες, μορφωμένες και εργαζόμενες, να φορούν κατά τη διάρκεια της κύησης και ειδικά στον τοκετό σταυρουδάκια και φυλαχτά. Το δε “μάτι” και τα φυλαχτά είναι πιο δημοφιλές δώρο για το νεογέννητο. Η Ευτυχία τα αναλύει όλα αυτά πολύ όμορφα στο βιβλίο της με παραδείγματα και εικόνες απ’ όλο τον κόσμο. Όμως η ανάπτυξη της ιατρικής επιστήμης, η γνώση γύρω από την ανατομία και τη φυσιολογία του ανθρώπινου σώματος έφεραν σιγά σιγά και την ιατρικοποίηση της γέννας των γυναικών.

Ο τοκετός, ενώ είναι φυσικό πανανθρώπινο γεγονός, μετατράπηκε σε ιατρικό γεγονός, σε ιατρική πράξη. Αυτό, μέσα στους τελευταίους αιώνες, ιδιαίτερα στις τελευταίες δεκαετίες, είχε δύο αποτελέσματα. Αφ ενός την ελαχιστοποίηση των επιπλοκών της κύησης και του τοκετού, αφετέρου η ιατρικοποίηση του τοκετού. Η νοσηρότητα και θνησιμότητα μητέρας και παιδιού μειώθηκαν δραματικά.

Ήδη στη χώρα μας, η μητρική θνησιμότητα είναι 1 ανά 100.000 και η περιγεννητική θνησιμότητα των νεονών είναι το 4,5% (ΠΡΟΣΟΧΗ) συμπεριλαμβανομένων και των πολύ πρόωρων βρεφών. Αφ’ ετέρου όμως, μετέβαλε την έγκυο και επίτοκο γυναίκα σε μια “ασθενή” στην οποία πρέπει να γίνονται όλο και περισσότερες και πιο περίπλοκες εξετάσεις, στην οποία εφαρμόζονται πολλαπλοί οροί, φάρμακα, χορηγούνται, συνδέονται με όλο και περισσότερα μηχανήματα υπαρήχων, καρδιογραφήματα και υποβάλλονται σε ΑΠΕΠΙΠΛΑΣΕΙΣ ΓΕΝΙΚΕΣ, τοπικές επισκληρίδιες και ΑΝΕΒΡΑΛΙΑΙΕΣ. Η έρευνα προχωράει όλο και περισσότερο για να μην αφήσουμε ει δυνατόν την παραμικρή πιθανότητα κάτι να ξεφύγει, κάτι να μην πάει καλά όσον αφορά στην υγεία της γυναίκας και του μελλοντικού παιδιού, όχι μόνον στη γέννησή του αλλά και στην μετέπειτα διάρκεια της ζωής του. Βλέπεις ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ βλαστοκυττάρων από πλακούντα, ομφάλιο λώρο, εξετάσεις συνεχείς και περισσότερες γονιδιακές εξετάσεις, έρευνες και εφαρμογές για γονιδιακές θεραπείες ή θεραπείες με ΑΞΙΟΛΟΓΑ ή ΕΤΕΡΟΛΟΓΑ βλαστοκύτταρα και πολλά άλλα.

Όλα αυτά είχαν σαν συνέπεια την εξαφάνιση της μαγείας, της θεϊκής παρουσίας, της πνευματικότητας και κυρίως τη μείωση της συμμετοχής, ακόμα και της “παρουσίας” της γυναίκας στο κορυφαίο αυτό γεγονός της ζωής της. Επίσης εξοβέλισε σε δευτερεύονες ρόλους τις συμπαραστάτριες γυναίκες και έδωσε τον κυρίαρχο ρόλο στον επιστήμονα πλέον γιατρό μαιευτήρα – κατά πλειοηφία ανδρικό πρόσωπο- να αποφασίζει, να ελέγχει και τελικά να διεκπεραιώνει τον τοκετό ο γιατρός κα όχι η ίδια η γυναίκα. (Γυναίκα μου διηγήθηκε πριν λίγα χρόνια ότι άλλαξε μαιευτήρα στον δεύτερο τοκετό μόνο για να δει πώς θα ήταν ο τοκετός με διαφορετικό γιατρό, όχι γιατί είχε κάποιο πρόβλημα ή δυσαρέσκεια από τον πρώτο, αλλά για διαφορετική εμπειρία που θα της έδινε ένας άλλος γιατρός και όχι το ίδιο το σώμα της και τα βιώματά του).

Αυτή η κατάσταση προκάλεσε πολλές διαμαρτυρίες από τις γυναίκες, είτε τις ίδιες τις επίτοκες, είτε συλλόγους μαιών, αλλά και πολλές φεμινιστικές πρωτοβουλίες. Δεν δημιούργησε βέβαια – τουλάχιστον στην Ελλάδα- ένα μαζικό διεκδικητικό κίνημα που κατέβηκε στους δρόμους, αλλά υπήρξαν πολλές αντιδράσεις, ατομικές και ομαδικές.
Σήμερα όλο και περισσότερες γυναίκες διεκδικούν και απαιτούν ασφαλή τοκετό αλλά την πραγματική παρουσία στη δική τους γέννα.

Σ’ αυτήν λοιπόν τη διαλεκτική αντίφαση:
“ασφάλεια, συμμετοχή, αυτενέργεια” έρχεται να μιλήσει το βιβλίο της Ευτυχίας Λεοντίδου. Περιγράφοντας-συμβουλεύοντας, αναθέτοντας τα βιώματα και τα συναισθήματα γυναικών αλλά και μελετώντας τι συνέβαινε και τι συμβαίνει ακόμα στον κόσμο.

Οι πληροφορίες και οι συμβουλές της απευθύνονται και στις γυναίκες σαν μέλλουσες μαμάδες αλλά και στους μαιευτήρες – στις μαίες και στους φορείς υγείας για να βελτιωθεί η παρουσία τους και η συμπαράστασή τους ώστε εκτός από τον αβλαβή τοκετό η δράση τους να βοηθά τις γυναίκς να τον βιώσουν και να δημιουργήσουν μαζί τους τη νέα ζωή με τον πιο ευχάριστο ακόμα και ηδονικό τρόπο.

Το βιβλίο επίσης αναφέρεται διεξοδικά στο θέμα των καισαρικών τομών, θέμα που τα τελευταία χρόνια αποτελεί ένα πρόβλημα κοινωνικο-ιατρικό, δημοσιο-οικονομικό και άλλα. Η Ελλάδα έχει κληθεί να απολογηθεί στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τον πολύ μεγάλο αριθμό καισαρικών τομών στην επικράτειά της και από τη μη συμμόρφωσή της σε διεθνή πρωτόκολα. Αυτό το φαινόμενο βέβαια δεν αφορά μόνο τη χώρα μας, αλλά και πολλές άλλες, ακόμα στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Ενδεικτικά αναφέρω τον πολύ ψηλό αριθμό καισαρικών ανάμεσα στις μετανάστριες που ήρθαν στην Ελλάδα από Συρία, Αφγανιστάν, ακόμα και Αφρικανές.

Η Ευτυχία περιγράφει διεξοδικά τις αιτίες αυτού του φαινομένου, χωρίς καμία καταγγελτική ή απορριπτική στάση. Παρ’ όλο που στον τοκετό με καισαρική τομή η παρουσία της γυναίκας είναι “παθητική” και εκεί υπάρχουν περιθώρια συν-απόφασης και συμμετοχής. Η ενημέρωση και όταν υπάρχει χαλαρός ιατρικός λόγος, η δυνατότητα επιλογής, είναι από τα βασικά στοιχεία.

Στην προοπτική της καισαρικής οι γυναίκες βιώνουν αντιφατικά συναισθήματα, ανακούφιση γιατί δεν θα χρειασθεί να καταβάλουν δυνάμεις, να δείξουν επιμονή, να αντιμετωπίσουν μια πρωτόγνωρη ή μια γνωστή επίπονη και κοπιώδη διαδικασία, αλλά και φοβία μπροστά στην πλήρη εγκατάλειψη στα χέρια ενός τρίτου, ακόμα κι αν αυτός είναι ένας έμπιστος και φιλικός γιατρός.

Αυτός ο φόβος – ο προαιώνιος φόβος της γυναίκας, παρ’ όλη την ασφάλεια του νοσοκομειακού τοκετού είναι γεγονός,  παραλύει την χαρά τους και τις δυνάμεις τους.

Συχνά έχουν στο μυαλό τους τη βουβή ικεσία και την σιγανή έκκληση – να μην αποκοπούν από τρίτους – πηγαίνοντας προς την Αίθουσα Τοκετών ή προς το Χειρουργείο για την Καισαρική: “Αλέκα, φοβάμαι, φοβάμαι πολύ!”, γυναίκες νέες, υγιείς, έξυπνες, μορφωμένες, με εμπιστοσύνη, που όμως τους έχει περάσει ο πανάραχαιος φόβος και τις παραλύει μπροστά στην ώρα της δημιουργίας. Και τότε σκέπτομαι: Πάλι κάτι δεν κάναμε καλά, κάτι δεν κάναμε αρκετά.
Και αυτό το σημείο πραγματεύεται ένα σημαντικό κομμάτι του βιβλίου της Ευτυχίας. Αυτή την έλλειψη έρχεται να συμπληρώσει. Μέσα από ένα προσεκτικό διάβασμα και την τήρηση ορισμένων συμβουλών και μεθόδων ίσως όλα θα είναι ευκολότερα, αλλά και πιο ευχάριστα. Ένα βιβλίο άρτιο και πολθεπίπεδο.

Είναι το πρώτο βιβλίο όπου η συγγραφέας ασχολήθηκε αποκλειστικά με θέματα της γυναικείας βιολογίας και υγείας. Ελπίζουμε να ακολουθήσουν και άλλα βιβλία για την σεξουαλική υγεία των γυναικών και τον αυτοέλεγχο πάνω στο σώμα τους.
Σ’ ευχαριστούμε Ευτυχία Λεοντίδου!

Ρηγοπούλου Πέπη. Η πολύτιμη ομιλία της δημοσιεύθηκε στην Αυγή στις  19 Μαρτίου 2017

Το βιβλίο της Ευτυχίας Λεοντίδου ομολογώ ότι το διάβασα αμέσως μόλις μου το εμπιστεύτηκε. Το ρούφηξα. Και με συγκίνησε βαθειά. Μέχρι δακρύων. Αυτά τα απελευθερωτικά δάκρυα που μας καθαρίζουν από την σκόνη του χρόνου. Νιώθεις πιο ανάλαφρα τότε. Αποκτάς ένα βλέμμα διαυγές. Για όσα υπήρξαν, όσα είναι, όσα έρχονται. Μέσα στην κρίση που έχει κάνει το αδιανόητο για την ζωή μας να φαντάζει αναπόδραστο, το βιβλίο αυτό ανοίγει δρόμους ελευθερίας. Γιατί μιλά για τον εν τω καλώ τόκο, για έναν τοκετό δηλαδή μέσα στην ομορφιά. Που δεν τον αγγίζουν τα ερειπωμένα πεζοδρόμια μιας ακόμα ανάθεσης στο όνομα αυτής της αγαπημένης και απροσάρμοστης πόλης. Που δεν σταματά να μυρίζει την άνοιξη μέσα στον βαρύ χειμώνα των διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν αποδιαρθρώσει τις ζωές μας. Που δεν βλέπει την γυναίκα απέναντι στον άνδρα, αυτόν τον φορέα μιας εξουσιαστικής κληρονομιάς, που μέσα στο σημερινό περιβάλλον χάνει τον ρόλο του και ψάχνει να βρει τη νέα του ταυτότητα.

Το βιολογικό γεγονός της γέννας περιγράφεται από ιατρική σκοπιά ενώ τα δύο άλλα κεφάλαια του βιβλίου συζητούν το φαινόμενο αυτό σε σχέση με τον φεμινιστικό λόγο και το αντίστοιχο κίνημα που στην Ελλάδα και στον κόσμο διεκδίκησε τον σεβασμό και την αυτοδιαχείριση του γυναικείου σώματος αλλά και σε σχέση με τον κόσμο, ανάγοντας έτσι τον τοκετό σε ένα συμπαντικό γεγονός. Το ίδιο το βιβλίο που συνοψίζει την δουλειά 40 χρόνων της συγγραφέως ως μαιευτήρος – γυναικολόγου, γεννήθηκε, όπως μας λέει στον πρόλογο της, ένα καλοκαίρι, σε ένα όμορφο περιβάλλον κοντά στην φύση, τις στιγμές αυτές που ψάχνουμε να βρούμε το στίγμα της σύντομης ύπαρξης μας μέσα στην απεραντοσύνη. Γεννήθηκε δηλαδή μέσα στην ομορφιά για να μιλήσει για τις πολλές εκδοχές του τοκετού, της γέννας μέσα στην ομορφιά. Ομορφιά επώδυνη, ομορφιά σωματική μέσα στην ανάγκη και την ηδονή.

Στο πρώτο μέρος του βιβλίου της η συγγραφέας περιπλανάται σε έναν απώτερο χρόνο, χρόνο που δεν χάνεται ποτέ γιατί είναι υπό συνεχή μετασχηματισμό και αφορά το μύχιο του ανθρώπου, και σε κοινωνίες για τις οποίες ο τοκετός υπήρξε κεντρικό συμβάν συνδεδεμένο με το θείο. Αλλά μιλά και για τις σύγχρονες διεκδικήσεις της γυναίκας που δεν θέλει να θεωρείται άρρωστη επειδή περιμένει παιδί, αλλά και για τον κίνδυνο να νιώσει ελάχιστη μπροστά στην απρόσωπη δύναμη των μεγάλων νοσοκομείων που αναλαμβάνουν την περίπτωση της και την θεοποίηση της επιστήμης και έτσι να μην αφεθεί στο μοναδικό αυτό βίωμα, να μην εκφράσει ποτέ το τι θέλει και τι νιώθει σε σχέση με το μεγάλο αυτό γεγονός. Το φεμινιστικό αίτημα για έναν φυσιολογικό και ανώδυνο τοκετό δεν αναιρεί κατά την συγγραφέα το δικαίωμα της γυναίκας στην εμπειρία του τοκετού. Συμμετέχοντας και η ίδια σε γυναικείες ομάδες διερωτάται ωστόσο για το πώς είναι δυνατόν να εντάξεις το καινούργιο που γεννιέται μέσα σου στην καθημερινή ζωή. Κάτι που νομίζω το νιώθουμε κάθε φορά που μπαίνει ένα νέο φως μέσα μας και που φωτίζει με έναν άλλο τρόπο τις γνώσεις και τα βιώματά μας.

Η ιατρική προσέγγιση του τοκετού γίνεται με έναν εκλαϊκευτικό τρόπο, χωρίς την οποιαδήποτε έκπτωση. Καταγράφονται τα τρία στάδια του, προτείνονται τεχνικές ανακούφισης, που ακόμα και αν δεν είναι διδαγμένες, η σοφία του κάθε γυναικείου σώματος βρίσκει τρόπους να τις ανακαλύψει για να αντέξει τον πόνο. Ο τοκετός για την συγγραφέα είναι μια τελετουργία επώδυνη και ηδονική.

Και αυτήν την σχέση με την ηδονή την στηρίζει σε αφηγήσεις γυναικών που περιγράφουν την οργασμική αυτή διαδικασία. Και αυτό είναι πολύ σημαντικό να το νιώσουμε και να το κατανοήσουμε. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αν μια γυναίκα δεν έχει νιώσει κάτι τέτοιο, αν ο τοκετός της δεν της έχει δώσει μια τέτοια αίσθηση, πρέπει να νιώσει περίεργα. Γιατί η Ευτυχία το διατυπώνει εξ αρχής και το επαναλαμβάνει: δεν υπάρχει ένας κανόνας για τον τοκετό. Ο κάθε τοκετός είναι μια ιδιαίτερη προσωπική εμπειρία. Μια ανεπανάληπτη εμπειρία αφού ακόμα και η ίδια γυναίκα έχει άλλη αίσθηση κάθε φορά που θα γεννήσει. Αυτή η κομψότητα και η ακρίβεια που χαρακτηρίζει τον απελευθερωτικό λόγο της συγγραφέως πάνε μαζί με την βασική στάση της που αναδύεται χωρίς να δηλώνεται ρητά: να είναι δίπλα στην γυναίκα με μία διακριτική ετοιμότητα, χωρίς να διασχίζει με όρους σκοτεινούς ή παραινέσεις πιεστικές το σώμα, το πνεύμα και την ψυχή της. Σκύβει με σεβασμό να προσφέρει την γνώση και την εμπειρία της. Και αυτό το ακούμε μέσα από τον μυστικά παλλόμενο, τον υπεύθυνο λόγο της, μια φούγκα που αγγίζει χωρίς να τραυματίζει τις λέξεις και τα πράγματα, ακουμπώντας με μία απαλότητα στα σώματα των γυναικών που έχει υπηρετήσει αλλά και των αγαλμάτων που έχει συναντήσει στα διαφορετικά της ταξίδια. Το σώμα και το άγαλμα μοιράζονται τις εικόνες μιας έκθεσης που αν και προαιώνια δημιουργεί κάθε φορά που θα τις δεις, ένα δέος. Γυναίκες που γεννούν, σε διαφορετικές στάσεις, από διαφορετικούς χώρους και χρόνους με διαφορετική κουλτούρα, και που με έναν οικουμενικό τρόπο έχουν συναντηθεί και συναντώνται μέσα από την ιδιαιτερότητα τους σε ένα κοινό μυστηριακό σημείο που είναι η δημιουργία.

Με την ευρύτητα του πνεύματος που την διακρίνει η συγγραφέας στέκεται στο σημείο αυτό αναγνωρίζοντας το για κάθε επί της γης άνθρωπο. Θυμίζει έτσι τον λόγο του Χρυσοστόμου περί αυτών που καλούνται να προσέλθουν στην ανάσταση-αναγέννηση και που είναι οι πάντες, οι νηστεύσαντες όπως λέει και οι μη νηστεύσαντες. Αυτή η οικουμενική ματιά σε σχέση με τη δημιουργία αντιλαμβάνεται τον τοκετό ως μία διαδικασία ψυχοπνευματική στην υλικότητα της, συντάσσει το σώμα αλληλέγγυο του πνεύματος και βλέπει τον άνθρωπο πέρα από την ενοχή. Μέσα στην αθωότητα που επανευρίσκει από τους περίπλοκους δρόμους της ζωής που τον συντρίβουν και τον ξαναγεννούν. Ο λόγος της είναι μακριά από την γκριζάδα και την πιτυρίδα της ευθύνης όταν δεν λούζεται τακτικά στο καθαρό ενδεχόμενο του κάθε πλάσματος που από απόφαση ή από τύχη, από πρόθεση ή από ενόραση μπαίνει στην διαδικασία της κύησης. Για την συγγραφέα η κύηση, ο τοκετός, είναι μια τελετή μετάβασης προς ένα συνολικό έργο τέχνης στο οποίο τα φύλα συμμετέχουν. Οργασμός και κύηση καθαγιάζονται μέσα στην ομορφιά. Με την διευκρίνιση ότι η γυναίκα τα ζει και τα δυο και δεν συμβαίνει αυτό που πολλοί ακόμα και καλοπροαίρετοι άνδρες λένε ότι δηλαδή η κύηση στην γυναίκα είναι το ισοδύναμο του οργασμού στον άνδρα. Εξ άλλου η διαμάχη σχετικά με το ποιο από τα δύο φύλα νιώθει την μεγαλύτερη ηδονή είναι καταγεγραμμένη και στον μύθο. Στο ερώτημα αν η γυναίκα ή ο άντρας νιώθει την πιο μεγάλη ηδονή καλείται από την Ήρα και τον Δία να απαντήσει ο μάντης Τειρεσίας λόγω της εμπειρίας που έχει από την γυναικεία και την αντρική φύση αφού είχε τιμωρηθεί να ζήσει ως γυναίκα για επτά χρόνια. Όταν εκείνος απαντά ότι η γυναίκα είναι εκείνη που νιώθει την πιο μεγάλη ηδονή, η Ήρα τον τυφλώνει και ο Δίας του δίνει την δεύτερη όραση, την ικανότητα δηλαδή να βλέπει αυτά που άλλοι δεν μπορούν να δουν.

Η σύνδεση που κάνει η Ευτυχία, του ατομικού με το συμπαντικό, μας οδηγεί να δούμε τον μικρόκοσμο της μήτρας ως το ισοδύναμο της μεγάλης μήτρας από την οποία γεννήθηκε ο κόσμος μας με την μεγάλη έκρηξη. Αυτή η αίσθηση της περιστροφής που καταγράφεται στην μαρτυρία μιας γυναίκας την ώρα που γεννά, (σελ. 116), αλλά και στην παρατήρηση των κινήσεων του βρέφους προς την έξοδο από την μήτρα και τον κόλπο, παραλληλίζονται με την περιστροφή του σύμπαντος την ώρα της γέννησής του. Σαν μια βίδα που στρίβει, σαν ένας λαβύρινθος από τον οποίο προσπαθείς να βγεις χωρίς το μαγικό νήμα της Αριάδνης, σαν μια σπειροειδή κίνηση μέσα από την σκουληκότρυπα, είναι κάποιες από τις περιγραφές που κάνει η πραγματική εμπειρία του αισθητού κόσμου αλλά και η επιστημονική των άλλων μη ορατών διαστάσεων όπως και ο μύθος που με την απλότητα του δηλώνει.

Για να συλλάβουμε συνολικά το βιβλίο που έχουμε στα χέρια μας, θα καταφύγω στο Συμπόσιο του Πλάτωνος. Εκεί ανάμεσα στους άνδρες συμποσιαστές κάνει μέσα από τα λεγόμενα του Σωκράτη, γιατί η ίδια δεν εμφανίζεται, την εμφάνισή της η Διοτίμα. Σ’ αυτήν ανήκουν και οι λέξεις που έγιναν ο τίτλος του κειμένου μου. Η μάντισσα λοιπόν αυτή λέει στον Σωκράτη ότι υπάρχει στο μεταξύ των πραγμάτων κάτι που είναι πολύ σημαντικό. Αυτό το κάτι είναι ένα δαιμόνιο, ο Έρωτας, που κάνει τους ανθρώπους να εγκυμονούν στο σώμα και την ψυχή. Η εγκυμοσύνη είναι η τάση του ανθρώπου για δημιουργία. Για να γεννήσει όμως όμορφα πράγματα πρέπει πρώτα να μυηθεί στην ομορφιά. Νομίζω ότι αυτό το βιβλίο εντάσσεται ανάμεσα σε αυτά που μας καλούν στην μύηση στην ομορφιά για να γεννήσουμε όμορφα πράγματα που τόσο ο κόσμος τα έχει ανάγκη σήμερα.

Η συγγραφέας, ανάμεσα στα βιβλία της, μιλάει για το έργο της αποκλειστικά στο Lesbian.gr:

“Όλοι και όλες μας γεννάμε κάποιες στιγμές στη ζωή μας, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Μπορεί να γεννάμε παιδιά, ή ακόμα ιδέες, καλλιτεχνικά δημιουργήματα, ομάδες και κοινότητες, επιστημονικές εφευρέσεις ή κήπους! Για κάθε έναν και κάθε μία μας, η διαδικασία αυτή ισοδυναμεί με τη γέννηση ενός δικού μας «θείου βρέφους». Με κόπο και αγωνία, αλλά και με απόλαυση, το δημιούργημα βγαίνει από το σκοτάδι στο φως και αποκτάει οντότητα. Έτσι ο τοκετός είναι κάτι που ενδιαφέρει όλους και όλες μας.

Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να «παντρέψει» διάφορες οπτικές γωνίες: να ενημερώσει τις γυναίκες για το σώμα τους και τις λειτουργίες του, εισάγοντας στον ιατρικό λόγο μια φεμινιστική ματιά και εμπλουτίζοντας την πληροφορία με τις διεκδικήσεις του γυναικείου κινήματος σχετικά με το θέμα του τοκετού  να παρουσιάσει αφηγήσεις των γυναικών για την εμπειρία τους, πώς οι ίδιες έχουν βιώσει αυτή τη στιγμή καμπής που, άλλωστε, έχει υπάρξει καθοριστική και για τη συνολική κοινωνική τους παρουσία και δραστηριότητα  παράλληλα να δώσει και μια πιο εσωτερική ματιά, μέσα από το πρίσμα της πνευματικότητας. Η ματιά αυτή αγγίζει τη φιλοσοφία, τον συμβολισμό, την αναλογία μικρόκοσμου μακρόκοσμου, και την περιπέτεια των γυναικών στο Σύμπαν μέσα από τη σωματική εμπειρία.

Έτσι το βιολογικό κομμάτι θεωρείται εξίσου σημαντικό με το κοινωνικό και το πνευματικό. Πιστεύω ότι στη σημερινή εποχή έχει έρθει η ώρα η επιστήμη να συνεργαστεί με την πνευματικότητα και όχι να αντιστρατεύονται η μια την άλλη.

Το βιβλίο περιλαμβάνει τρεις ενότητες: τη φεμινιστική, την ιατρική-βιολογική και την πνευματική-φιλοσοφική.

Στη φεμινιστική ενότητα περιγράφεται περιληπτικά η δραστηριότητα των γυναικείων ομάδων στη χώρα μας σχετικά με το θέμα του τοκετού.

Στην ιατρική-βιολογική αναλύεται η εξέλιξη του τοκετού και πώς η γυναίκα και οι δικοί της μπορούν να βοηθήσουν ώστε να γίνει πιο εύκολος, γρήγορος, ασφαλής και ανώδυνος.

Στο τρίτο μέρος περιγράφεται ο τοκετός σαν πνευματική εμπειρία και αναλύεται η θρησκευτική, φιλοσοφική, συμβολική, μυθολογική, και τέλος η αστρονομική-αστρολογική πλευρά του. Γίνεται παραλληλισμός της γέννησης με τις μυητικές τελετές ανα-γέννησης και με κάθε είδους γέννα –τοκετό– που όλοι/ες μας βιώνουμε σε περιόδους της ζωής μας.

Όλα αυτά τα κομμάτια διανθίζονται με αφηγήσεις εμπειριών γυναικών. Τα κείμενα προέρχονται από εκμυστηρεύσεις ασθενών μου, ανταλλαγή εμπειριών γυναικών σε ομάδες, και περιγραφή από συγκεκριμένες γυναίκες- φίλες, που αφιέρωσαν τον πολύτιμο χρόνο τους για να ξαναθυμηθούν αυτή τη δυνατή στιγμή της ζωής τους. Το υλικό αυτό έχει συλλεγεί στη διάρκεια 40 και πλέον χρόνων ενεργού παρουσίας και δράσης μου, επιστημονικής και επαγγελματικής, μέσα στο χώρο της Μαιευτικής – Γυναικολογίας∙ αλλά και της παράλληλης δραστηριοποίησης και συμμετοχής μου σε φεμινιστικές ομάδες, όπου επί χρόνια καταγράψαμε και μαγνητοφωνούσαμε εμπειρίες και απόψεις.

Τέλος το βιβλίο περιέχει και 60 εικόνες που παρουσιάζουν τη διαδικασία του τοκετού, φωτογραφίες από τοκετούς και παραστάσεις θεαινών που γεννούν, από διάφορες χώρες και πολιτισμούς.

Έτσι, το βιβλίο αυτό απευθύνεται: στις γυναίκες, αποσκοπώντας να τις ενημερώσει για τη διαδικασία που ακολουθεί το σώμα τους, και για τα δικαιώματα που έχουν αν και συχνά δεν τα ασκούν∙ στους γιατρούς, που μέσα στο φορτωμένο τους πρόγραμμα δεν έχουν πάντα χρόνο να ακούσουνε τη φωνή των γυναικών, αν και θα το ήθελαν∙ στις μαίες που, μέσα στο μόχθο τους και το φόρτο εργασίας, μπορεί κάποιες φορές να παρασύρονται από τη ρουτίνα∙ στις βοηθούς τοκετού που είναι ακόμα λιγοστές και ο ρόλος τους δεν έχει γίνει ευρύτερα γνωστός∙ αλλά και σε όσους/ες, γυναίκες και άντρες, ερευνούν και ασχολούνται με το Μυστήριο και την έκφρασή του, όχι μόνο μέσα σε ένα γυναικείο σώμα, αλλά σε κάθε τοκετό ενός έργου, είτε αυτό είναι υλικό, είτε καλλιτεχνικό, επιστημονικό ή πνευματικό”.