Παρουσίαση: Σίσσυ Βωβού
Δημοσιεύθηκε στις 11 Οκτωβρίου η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE), με απογοητευτικά αποτελέσματα για ολόκληρη την Ευρώπη, αφού η πρόοδος είναι πολύ αργή, παρά τους αγώνες των γυναικείων και φεμινιστικών κινημάτων.
Παραθέτουμε την παρουσίαση της έκθεσης από το EIGE, όπου υπάρχουν και σύνδεσμοι για την κάθε χώρα ξεχωριστά. Επίσης το βιντεάκι είναι αρκετά αποκαλυπτικό, για τον κάθε έναν από τους έξι τομείς οι οποίοι εξετάζονται. Όπως μας λέει η έκθεση, ο δείκτης αφορά έξι βασικούς τομείς: εργασία, χρήματα, γνώση, χρόνος, εξουσία και υγεία, και δύο περιφερειακούς τομείς: βία κατά των γυναικών και ανισότητες σε διάφορους τομείς.
Στην Ελλάδα η πρόοδος είναι ακόμα πιο αργή, με βάση και την πολιτική βούληση ή αβουλία των κυβερνώντων, εκτός φυσικά από την περιρρέουσα κοινωνική ατμόσφαιρα που είναι συντηρητική, αλλά λιγότερο αρνητική απ’ όσο οι κυβερνώντες. Σημειώνουμε το θετικό, ότι στον τομέα της υγείας βρίσκεται σε καλή θέση, και το πιο αρνητικό, τον τομέα της λήψης αποφάσεων. Αρχίζοντας από το Κοινοβούλιο, που είναι σημαντικός τομέας εξουσίας, υπενθυμίζουμε ότι η Ελλάδα είναι 107η χώρα στην παγκόσμια κατάταξη, και σημειώνουμε μάλιστα ότι οι τελευταίες εκλογές, του Σεπτεμβρίου 2015, έγιναν με λίστα, όπου οι ηγεσίες των κομμάτων φρόντισαν για την εκλογή ή επανεκλογή των “παλικαριών” τους. Έτσι εκλέχθηκαν μόνον 19,5% γυναίκες, ενώ στις προηγούμενες εκλογές, με σταυρό, υπήρχαν 25% γυναίκες στο σύνολο. (Σχετικές παλιότερες παρουσιάσεις στο Μωβ).
Ο τομέας της βίας κατά των γυναικών, είναι ένας από τους δύο περιφερειακούς τομείς που εξετάζει η έκθεση. Παρ’ όλα αυτά, να σημειώσουμε ότι η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης για τη βία κατά των γυναικών, ΔΕΝ έχει ακόμα κυρωθεί από την Ελλάδα, παρά τις διεκδικήσεις και πιέσεις από μεριάς γυναικείων οργανώσεων. Επίσης να σημειώσουμε ότι στην Ελλάδα, το άρθρο 339 του Ποινικού Κώδικα προβλέπει την απαλλαγή του βιαστή ανήλικης (κάτω των 15) από την δίωξη ή την παύση της δίωξης εάν έχει γίνει, εάν εκείνος συναινέσει να παντρευτεί το θύμα του.
Η ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΑΠΟ ΤΗΝ EIGE
Ο επικαιροποιημένος Δείκτης Ισότητας των Φύλων παρουσιάζει την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στην Ευρώπη. Κινούμαστε μεν προς τη σωστή κατεύθυνση, όμως η συνολική πρόοδος είναι πολύ αργή. Η ΕΕ καταγράφει σήμερα βαθμολογία 66,2 σε σύνολο 100, ήτοι τέσσερις μόλις βαθμούς υψηλότερη σε σύγκριση με μια δεκαετία πριν. Η χώρα με την καλύτερη επίδοση είναι η Σουηδία με βαθμολογία 82,6 ενώ η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση με 50 βαθμούς. Η Ιταλία είναι χώρα που έχει καταγράψει τη μεγαλύτερη πρόοδο, καθώς έκανε άλμα κατά 12,9 βαθμούς και καταλαμβάνει τη 14η θέση στην κατάταξη.
«Σημειώνουμε πρόοδο με πολύ αργούς ρυθμούς. Απέχουμε ακόμη πολύ από μια κοινωνία όπου θα επικρατεί η ισότητα των φύλων και υπάρχουν περιθώρια βελτίωσης σε όλες τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε ορισμένους τομείς, οι διαφορές είναι ακόμη μεγαλύτερες από ό,τι πριν από δέκα χρόνια. Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων του Οργανισμού καταδεικνύει σαφώς κατά πόσο οι κυβερνητικές πολιτικές ανταποκρίνονται στις ειδικές ανάγκες των γυναικών και των ανδρών και κατά πόσο είναι ή όχι αποτελεσματικές», δηλώνει η Virginija Langbakk, Διευθύντρια του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων (EIGE).
«Σύμφωνα με τα νέα αποτελέσματα του Δείκτη Ισότητας των Φύλων, επικρατεί ανισότητα σε όλους τους τομείς της ζωής. Αυτό σημαίνει ότι η Ευρώπη έχει καθήκον να αναλάβει δράση. Φέτος, θα προτείνω τη λήψη περισσότερων μέτρων με στόχο την ενίσχυση της θέσης των γυναικών και την εφαρμογή της αρχής της ίσης αμοιβής για ίση εργασία. Ισότητα δεν σημαίνει να κάνουμε τις γυναίκες να μοιάζουν περισσότερο στους άντρες, αλλά να δημιουργήσουμε ένα περιβάλλον όπου τα δύο φύλα να έχουν τις ίδιες επιλογές και να μπορούν να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνική, επαγγελματική και οικογενειακή ζωή», δηλώνει η Věra Jourová, Επίτροπος αρμόδια για τη Δικαιοσύνη, τους Καταναλωτές και την Ισότητα των φύλων.
Η μεγαλύτερη πρόοδος στον τομέα της ισότητας των φύλων καταγράφεται στη λήψη αποφάσεων
Η μεγαλύτερη ώθηση στην ισότητα των φύλων κατά την τελευταία δεκαετία δόθηκε στον τομέα της λήψης αποφάσεων, ιδίως στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό δείχνει ότι η πολιτική και η δημόσια πίεση μπορούν να είναι αποτελεσματικές και ότι επέφεραν πράγματι αλλαγές στα συμβούλια των ιδιωτικών εταιρειών. Αν και η βαθμολογία για την ισότητα των φύλων στον τομέα της λήψης αποφάσεων βελτιώθηκε κατά σχεδόν 10 μονάδες την τελευταία δεκαετία φθάνοντας τις 48,5, ο εν λόγω τομέας εξακολουθεί να καταγράφει τη χαμηλότερη βαθμολογία.
Αυτό αντικατοπτρίζει σε μεγάλο βαθμό την άνιση εκπροσώπηση ανδρών και γυναικών στην πολιτική και τονίζει το δημοκρατικό έλλειμμα στη διακυβέρνηση στην ΕΕ.
Φέτος, ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων παρουσιάζει μια νέα, πιο ολοκληρωμένη εικόνα της εξουσίας. Πέραν της λήψης αποφάσεων στην πολιτική και στην οικονομία, τα αποτελέσματα δείχνουν ποιος κυβερνά στους τομείς των μέσων ενημέρωσης, της έρευνας και του αθλητισμού. Στον τομέα των μέσων ενημέρωσης, είναι σαφώς περισσότερες οι γυναίκες που σπουδάζουν δημοσιογραφία (τα δύο τρίτα των αποφοίτων), λίγες όμως καταφέρνουν να αποκτήσουν ηγετικές θέσεις. Οι αρμόδιες/οι για τη λήψη αποφάσεων στον χώρο των μέσων ενημέρωσης είναι κατά κύριο λόγο άνδρες (μόνο το 22% των γυναικών είναι πρόεδροι διοικητικών συμβουλίων στους δημόσιους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς της ΕΕ). Σε ό,τι αφορά τη χρηματοδότηση της έρευνας, λιγότερο από το ένα τρίτο (27%%) των επικεφαλής των οργανισμών χρηματοδότησης της έρευνας είναι γυναίκες. Η κατάσταση είναι ακόμη πιο ανησυχητική στον τομέα του αθλητισμού, όπου οι γυναίκες καταλαμβάνουν μόνο το 14% των ηγετικών θέσεων στις αθλητικές ομοσπονδίες της ΕΕ.
Κάμψη της προόδου – οι γυναίκες εξακολουθούν να εκτελούν το μεγαλύτερο μέρος των οικιακών εργασιών
Σημειώνεται οπισθοχώρηση της προόδου σε 12 χώρες ως προς τη χρήση του χρόνου από τις γυναίκες και τους άνδρες. Μόνο ένας στους τρεις άνδρες ασχολείται καθημερινά με το μαγείρεμα και τις οικιακές εργασίες, σε σύγκριση με το σύνολο σχεδόν των γυναικών (79%). Οι άνδρες διαθέτουν επίσης περισσότερο χρόνο για αθλητικές, πολιτιστικές και ψυχαγωγικές δραστηριότητες. Οι μετανάστριες σηκώνουν ιδιαίτερα μεγάλο βάρος σε ό,τι αφορά την φροντίδα των μελών της οικογένειάς τους, σε σύγκριση με τις γυναίκες που γεννήθηκαν στην ΕΕ (46% και 38% αντίστοιχα).
Τέμνοντας το φύλο
Για πρώτη φορά, η παρούσα έκδοση του Δείκτη καταδεικνύει μεγάλες διαφορές μεταξύ των διαφόρων ομάδων ανδρών και γυναικών. Ένα πρόσωπο, ανάλογα με την ηλικία της/του, την εκπαίδευση που έχει λάβει, τη χώρα καταγωγής της/του, την αναπηρία και τον τύπο της οικογένειά της/του, μπορεί να ζει εντελώς διαφορετικά από τον υπόλοιπο πληθυσμό. Για παράδειγμα, τα άτομα που προέρχονται από οικογένειες μεταναστών διατρέχουν διπλάσιο κίνδυνο φτώχειας από ό,τι οι γυναίκες και οι άνδρες που έχουν γεννηθεί στην ΕΕ. Οι νεαροί άνδρες έχουν λιγότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης από ό,τι οι νεαρές γυναίκες, ενώ οι μόνες μητέρες αντιμετωπίζουν περισσότερες δυσκολίες στην πρόσβαση σε υπηρεσίες ιατρικής και οδοντιατρικής περίθαλψης από ό,τι τα ζευγάρια με παιδιά.
Ο Δείκτης Ισότητας των Φύλων είναι ένα εργαλείο για τη μέτρηση της προόδου στον τομέα της ισότητας των φύλων στην ΕΕ, το οποίο αναπτύχθηκε από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE). Ο Δείκτης αφορά έξι βασικούς τομείς: εργασία, χρήματα, γνώση, χρόνος, εξουσία και υγεία, και δύο περιφερειακούς τομείς: βία κατά των γυναικών και ανισότητες σε διάφορους τομείς. Προβάλλει περισσότερο τους τομείς που χρειάζονται βελτίωση και στηρίζει τις/τους αρμόδιες/ους για τη χάραξη πολιτικής στον σχεδιασμό αποτελεσματικότερων μέτρων για την ισότητα των φύλων.
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με την Živilė Macijauskienė, zivile.macijauskiene@eige.europa.eu ή τηλεφωνήστε: +370 5 2157 416
Πλοηγηθείτε στον Δείκτη Ισότητας των Φύλων 2017 ή στον δικτυακό τόπο μας για να μάθετε τη βαθμολογία της χώρας σας
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΑΠΕ-ΜΠΕ, οι επιδόσεις της Ελλάδας στους έξι τομείς μέτρησης είναι οι εξης:
Στον τομέα εργασίας, ο οποίος μετράει το βαθμό στον οποίο οι γυναίκες και οι άνδρες μπορούν να ωφεληθούν από την ισότιμη πρόσβαση στην απασχόληση και τις καλές συνθήκες εργασίας, η Ελλάδα πέτυχε σκορ 64, 2 σε σχέση με μέσο όρο 71,5 στην ΕΕ.
– Στον τομέα των χρημάτων που μετρά τις ανισότητες μεταξύ των φύλων όσον αφορά την πρόσβαση σε οικονομικούς πόρους και την οικονομική κατάσταση των γυναικών και ανδρών, η Ελλάδα άγγιξε το 70,7, εννέα μονάδες λιγότερο από το μέσο όρο της ΕΕ (79,6).
– Στον τομέα της γνώσης που μετρά τις ανισότητες των φύλων στο εκπαιδευτικό επίπεδο, τη συμμετοχή στην εκπαίδευση και την κατάρτιση κατά τη διάρκεια της πορείας ζωής και τον διαχωρισμό των φύλων, η Ελλάδα άγγιξε το 55,6, ενώ στην ΕΕ ο μέσος όρος ανέρχεται στο 63,4.
– Στον τομέα του χρόνου, ο οποίος μετρά τις ανισότητες των φύλων στην κατανομή του χρόνου που αφιερώνεται στη φροντίδα και στην οικιακή εργασία και τις κοινωνικές δραστηριότητες, η Ελλάδα έφτασε στο 44,7 σε σχέση με μέσο όρο 65,7 στην ΕΕ.
– Στον τομέα της εξουσίας ο οποίος μετρά την ισότητα των φύλων στις θέσεις λήψης αποφάσεων σε όλους τους πολιτικούς, οικονομικούς και κοινωνικούς φορείς, η Ελλάδα άγγιξε τις 21,7 μονάδες σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι 48,5.
– Στον τομέα της υγείας, που μετρά την ισότητα των φύλων σε τρεις πτυχές: την κατάσταση της υγείας, την υγιεινή συμπεριφορά και την πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, η βαθμολογία της Ελλάδας ανέρχεται στο 83,1 σε σχέση όμως με τον επίσης υψηλότερο ευρωπαϊκό μέσο του 87,4.