Γράφει η Σίσσυ Βωβού
Την Δευτέρα 27 Νοεμβρίου ολοκληρώθηκαν οι εκλογές του ΔΣΑ, και θέλουμε εκ των υστέρων να παρουσιάσουμε τρεις υποψήφιες που έχουμε γνωρίσει στις δραστηριότητές μας, αλλά δεν θέλαμε να τις παρουσιάσουμε πριν τις εκλογές, γιατί ως ηλεκτρονική εφημερίδα δεν παίρνουμε θέση μεταξύ των ψηφοδελτίων.
Να πούμε όμως ότι γενικά ήταν λίγες οι γυναίκες υποψήφιες στα περισσότερα ψηφοδέλτια, εκτός από την Εναλλακτική Παρέμβαση-Δικηγορική Ανατροπή αλλά και την Δικηγορική Συνδικαλιστική Αλλαγή, όπου ήταν σχεδόν οι μισές. Οι τρεις δικηγόροι που παρουσιάζουμε σήμερα ήταν υποψήφιες με την Εναλλακτική Παρέμβαση, η οποία πήρε μια έδρα στο Δ.Σ. και θα γίνει εναλλαγή τα 4 χρόνια της θητείας με δύο άντρες και δύο γυναίκες, με ένα χρόνο θητείας για τον καθένα/καθεμία.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα που έχουν ήδη ανακοινωθεί, μόνο μια γυναίκα εκλέγεται στο 25μελές προεδρείο του ΔΣΑ, η κ. Γούναρη, πραγματικό πλήγμα στον αγώνα των γυναικών για την ισόρροπη συμμετοχή τους σε όλα τα κέντρα λήψης αποφάσεων. Το θέμα της ισότητας των φύλων, φαίνεται, δεν απασχολεί αυτό τον κλάδο, παρά το γεγονός ότι όλες και όλοι είναι απόφοιτοι πανεπιστημίου. Αρκετά στοιχεία γι’ αυτό το θέμα δείχνει η συνέντευξη της Όλγας Μοσχοχωρίτου, της τρίτης δικηγόρου που παρουσιάζουμε στο δημοσίευμά μας.
Ιωάννα Στεντούμη
Την γνωρίσαμε σε δίκες για έμφυλη βία. Στην πρώτη δίκη, του κατά συρροήν βιαστή των Εξαρχείων στις αρχές του 2017, ήταν συνήγορος πολιτικής αγωγής μιας από τις δύο γυναίκες θύματα, με εξαιρετική παρουσία στο δικαστήριο. Στη δίκη αυτή είχαμε παρουσία για την αλληλεγγύη και στα δύο θύματα. Καταδικάστηκε σε 22 χρόνια κάθειρξη. Σύντομα θα έχουμε και την έφεση.
Η ίδια δικηγόρος υπεράσπισε την Π.Α. στο Ναύπλιο τον περασμένο Σεπτέμβρη, όπου δυστυχώς δεν έγινε δεκτό από το δικαστήριο ότι ο φόνος έγινε σε κατάσταση αυτοάμυνας. Κατά την εκδίκαση, υπήρξε μαζική συμμετοχή αλληλέγγυων γυναικών αλλά και κάποιων ανδρών, από πολλές πόλεις.
Την κατηγορούμενη είχε γνωρίσει η Ιωάννα Στεντούμη από την αρχή της φυλάκισής της στον Κορυδαλλό, όπου την είχε επισκεφθεί κάποιες φορές σε συνεργασία με την ομάδα του Μωβ. Στην ίδια φυλακή είχε επίσης επισκεφθεί δύο φορές την κατηγορούμενη μετανάστρια για βαριά σωματική βλάβη, και πάλι σε αυτοάμυνα. Στη δίκη της δεν ήταν συνήγορος. Δυστυχώς, όπως φαίνεται και από τα δημοσιεύματα του Μωβ, επίσης η αυτοάμυνα δεν αναγνωρίστηκε. Μαζική και πάλι η παρουσία αλληλέγγυων στο δικαστήριο και στην προετοιμασία της δίκης. Επίσης, κάνει μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο για το θέμα του τράφικινγκ.
Ευγενία Κουνιάκη
Είναι γνωστή για την μακρόχρονη παρουσία της σε δίκες με ρατσιστικές και φασιστικές επιθέσεις κάθε είδους, όπου υποστηρίζει τα θύματα αυτών των επιθέσεων. Επίσης είναι συνήγορος πολιτικής αγωγής στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Όπως είναι γνωστό, και είχε γραφτεί και στο Μωβ, δέχτηκε επίθεση την 1η Νοεμβρίου από χρυσαυγίτες καθώς κατέβαινε με μια συνεργάτιδά της από το τρόλεϊ για να πάει στη δίκη. Προφανώς, ήταν στοχοποιημένη.
Όλγα Μοσχοχωρίτου
Δημοσιεύουμε εδώ συνέντευξή της στα ΝΟΜΙΚΑ ΤΕΤΡΑΔΙΑ πριν τις εκλογές, γιατί είναι δυστυχώς ένα σπάνιο παράδειγμα ενασχόλησης με το θέμα της ισότητας των φύλων και των γυναικείων δικαιωμάτων.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
Είμαι απόφοιτος της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και ασκώ μάχιμη δικηγορία από το έτος 1985 έως και σήμερα. Δεν υπήρξα ποτέ έμμισθη του Δημοσίου, οποιασδήποτε Τράπεζας ή οποιουδήποτε ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ.
Είμαι υποψήφια διδάκτωρ Θεατρολογίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, υπήρξα επί σειρά ετών κριτικός θεάτρου της εφημερίδας Ημερησία και έχω εκδώσει δύο βιβλία. Ένα Αλμπουμ-Αφιέρωμα στη Τζένη Καρέζη (Εκδόσεις Καστανιώτη) και ένα Μυθιστόρημα με τίτλο «Μπορείς ν’αλλάξεις μόνο το παρελθόν σου» (Εκδόσεις Καστανιώτη).
Συμμετείχα πάντα στα κοινωνικά κινήματα και ήμουν υποψήφια Σύμβουλος στις Περιφερειακές εκλογές του έτους 2010, με το ψηφοδέλτιο της «Ελεύθερης Αττικής».
Σήμερα είμαι υποψήφια Σύμβουλος με το ψηφοδέλτιο «ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ-ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ» στις εκλογές του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών.
1] Πιστεύετε ότι μετά από τόσων χρόνων προσπάθειες η ισότητα των δύο φύλων εξακολουθεί να είναι ζητούμενο στην κοινωνία μας και ειδικώς στο χώρο της μαχόμενης δικηγορίας?
Θα τολμούσα να εκτιμήσω ότι κάτω από το βάρος της επτάχρονης (τουλάχιστον) οικονομικής κρίσης, βρισκόμαστε μπροστά σε ένα αντιφατικό φαινόμενο. Από τη μια ο ρόλος της γυναίκας στη στήριξη της καταρρέουσας οικογενειακής δομής, αυξήθηκε, εφόσον στις πλάτες της γυναίκας – μητέρας – συζύγου – γιαγιάς – συντρόφου- εργαζομένης κλπ., έπεσε περισσότερο βάρος και από ψυχολογικής πλευράς και από πρακτικής, από την άλλη, και λόγω της οικονομικής ασφυξίας, είτε συνταξιοδοτήθηκε νωρίτερα, είτε έμεινε άνεργη σε μεγαλύτερο βαθμό απ’ ότι οι άντρες, με αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί περισσότερο στην κάλυψη των οικογενειακών αναγκών, παρά στην δική της προσωπική και κοινωνική ζωή. Μην ξεχνάμε ότι σε καλύτερες οικονομικές συνθήκες είχαν τη δυνατότητα περισσότερες γυναίκες από τη μεσαία και λαϊκή τάξη να προσφύγουν σε υπηρεσίες επιβοηθητικές της συντήρησης του σπιτιού (καθαριότητα, περίθαλψη γερόντων και φροντίδα παιδιών).
Δηλαδή με την κατάρρευση του «κοινωνικού κράτους», ξαναγυρίζουμε σε παλαιότερων εποχών «γυναικείους ρόλους», που στην ουσία υποκαθιστούν την ανυπαρξία κοινωνικών δομών υποστήριξης του κοινωνικού ιστού.
Σε επίπεδο νομοθεσίας δεν έχουμε αλλαγές, παρά μόνο στο πλαίσιο του «μοιράσματος της φτώχειας» λαμβάνεται περισσότερο ως κριτήριο κρατικής βοήθειας (φορολογικά, παιδικοί σταθμοί, κλπ πρόνοιες) «η μονογονεϊκή οικογένεια». Ετσι «μοριοδοτείται» περισσότερο «το άτομο» παρά η «οικογένεια» και η απόκτηση περισσότερων παιδιών.
Παρ’ όλα αυτά οι γυναίκες στην Ελλάδα έχουν κατακτήσει με το σπαθί τους την παρουσία τους στην πολιτική και κοινωνική ζωή.
Όσο για τις δικηγορίνες, παρότι έχει κατακτηθεί η «ισότητα» κοινωνικά, όλα τα προαναφερόμενα βαραίνουν τόσο στις πλάτες της που πραγματικά αποτελεί έναν Γολγοθά η σοβαρή άσκηση του επαγγέλματος.
Δεν είναι ζήτημα «συμπεριφοράς των ανδρών συναδέλφων» απέναντί της, που πράγματι είναι ευγενική, αλλά όταν οι γενικότερες κοινωνικές συνθήκες «αγριεύουν», με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό, οι πρώτες που το βιώνουν σχεδόν τραυματικά είναι οι γυναίκες.
Σκεφτείτε δε ότι ο ΔΣΑ δεν κατάφερε όλες τις προηγούμενες δεκαετίες, που υπήρχε οικονομική άνθιση στα ταμεία του, να φτιάξει έναν παιδικό σταθμό για τις νέες μητέρες…
2] Εσείς προσωπικά ασκώντας δικηγορία αισθανθήκατε κάποια εις βάρος διάκριση λόγω φύλου και πως αντιδράσατε?
Αισθάνθηκα πολλές φορές να αντανακλάται επάνω μου η ανομολόγητη, άρρητη «βία». Τι θέλω να πω: Αλλιώς «σέβονταν» οι Δικαστές της έδρας έναν άνδρα συνάδελφο, από μία γυναίκα δικηγόρο. Επρεπε να δουλέψω διπλά για να κατακτήσω τον «σεβασμό» των απέναντι. Κάθε μέρα, σε κάθε δημόσια υπηρεσία και σε κάθε δικάσιμο έπρεπε να δίνω εξετάσεις, εξαρχής.
Το ίδιο συνέβαινε και με τους «εντολείς». Η επιβολή του σεβασμού στο πρόσωπό σου, δεν ήταν τόσο δεδομένη όσο των ανδρών. Μην ξεχνάμε βέβαια ότι το επάγγελμά μας είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικό. Σ αυτό το πλαίσιο το να βάζεις τους δικούς σου όρους άσκησης της δικηγορίας και να γίνονται αυτοί σεβαστοί, είναι ένας μόνιμος αγώνας, αλλά αξίζει τον κόπο.
3] Πως εκτιμάτε την κατάσταση που επικρατεί στο χώρο της δικηγορίας γενικώς και ειδικώς ποιά η κατάσταση για τους νέους και τις γυναίκες εφόσον θεωρείται ότι είναι ζητούμενο η ισότητα.
Πολύ σωστά ορίζετε το ζήτημα. Η ισότητα δεν αφορά μόνον στην ισότητα των «φύλων», αλλά στην ισότητα των ευκαιριών. Ετσι μιλάμε για τους νέους, μιλάμε για όλους τους συναδέλφους που δεν στηρίζονται σε «Δικηγορικά Γραφεία -Οικογενειακές επιχειρήσεις», που δεν είναι παιδιά Δικαστών και μεγαλόσχημων στελεχών τραπεζικών, πολιτικών οικογενειών ή άλλων. Αλλά τότε μιλάμε για την κοινωνία της ανισότητας. Αυτήν έχουμε μπροστά μας και αυτήν αντιπαλεύουμε. Και οι όροι μιας τέτοιας σύγκρουσης δεν είναι φυσικά στενά συνδικαλιστικοί. Είναι πρωτίστως πολιτικοί.
Εν ολίγοις ανήκουμε σε έναν Σύλλογο που στο εσωτερικό του υπάρχουν ανυπέρβλητες συγκρούσεις ταξικών συμφερόντων. Είναι σαν ο περιπτερούχος να ανήκει κι αυτός στο Εμπορικό Επιμελητήριο και ο τσαγκάρης στον ΣΕΒ. Τέτοιες διαστάσεις έχουν οι διαφορές μας.
4] Υπάρχει αδιαφάνεια στην διαχείριση του ΔΣΑ? Και αν ναι που την αποδίδετε?
Ο ΔΣΑ είναι ένα στενό «club” προνομιούχων. Ενας γραφειοκρατικός μηχανισμός που αναπαράγεται για τον εαυτόν του και όχι για τον σκοπό που δήθεν δημιουργήθηκε.
Ευνοιοκρατία μεταξύ «συγγενών», «παραγοντισμός» με αντάλλαγμα «θέσεις» σε θεσμούς και άλλα κρατικά όργανα, σκαλοπάτι πολιτικών φιλοδοξιών και άλλα ών ουκ έστιν αριθμός.
Θα τολμούσα να πω πως μετά τη λήξη της θητείας του αείμνηστου Ευάγγελου Μαχαίρα, ο δρόμος που ακολουθήθηκε οδήγησε τον ΔΣΑ στην απόλυτη ανυποληψία, τουλάχιστον στα μάτια των συναδέλφων.
Τι να πρωτοπούμε:
Για ισολογισμούς τα προηγούμενα χρόνια που καταρτίζονταν μετά παρέλευση διετίας;
Για Γενικές Συνελεύσεις που δεν συγκαλούνταν ή τορπιλίζονταν;
Για εκατομμύρια που χάνονταν στους δαιδάλους των γραφείων;
Για προσλήψεις ημετέρων;
Θλίψη και μόνο θλίψη.
Για μένα το αποκορύφωμα ήταν που πήρε ξεδιάντροπα θέση υπέρ του ΝΑΙ στο Δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015!!!
Λειτούργησε αντιθεσμικά και αντιδεοντολογικά, έδειξε τον μονομερή του ταξικό προσανατολισμό, αντί να παίξει το θεσμικό του ρόλο που στην προκειμένη περίπτωση ήταν να εγγυηθεί με το θεσμικό του βάρος, την συνταγματικά ορθή διεξαγωγή του με όρους αντικειμενικότητας της ενημέρωσης και όχι τρομοκρατίας και εκφοβισμού. Γιατί ο βασικός κοινωνικός ρόλος του ΔΣΑ είναι η προάσπιση της Δημοκρατίας.
5] Ποιες αλλαγές εσείς βλέπετε ως άκρως επείγουσες και αναγκαίες για την λειτουργία του συλλόγου?
α)Σεβασμός στις συλλογικές διαδικασίες
β)Διαφάνεια και έλεγχος από μεικτές επιτροπές (συμβούλων και μαχόμενων δικηγόρων κατόπιν κλήρωσης) των οικονομικών του συλλόγου και των προσλήψεων με βάση προαποφασισμένα και κοινά αποδεκτά κριτήρια
γ) Δέσμευση για σύγκλιση Γενικής Συνέλευσης κάθε χρόνο για έλεγχο των ήδη πεπραγμένων
δ)Σεβασμός στις αποφάσεις των γενικών συνελεύσεων και των δημοψηφισμάτων και ανυποχώρητη στάση απέναντι στο κράτος
ε)Ανοιχτές συνεδριάσεις του ΔΣ και με τεχνικά μέσα και δυνατότητα παρέμβασης των δικηγόρων στις διαδικασίες, που σήμερα απαγορεύονται και δεν επιτρέπεται ούτε καν αν απευθύνει κανείς ερώτηση.
6] Ποια η γνώμη σας για την κρατούσα σήμερα κατάσταση στην δικαιοσύνη?
Θεωρώ ότι όλο και πιο βαθειά «κανονικοποιείται» η Μνημονιακή εποχή και η Δικαιοσύνη αντί να επιβεβαιώνει με τις αποφάσεις της τον τίτλο της, αντί να βοηθά να εμπεδώνεται στο κοινωνικό σύνολο η «αίσθηση της δικαιοσύνης», αντί να είναι το «καταφύγιο του φτωχού πολίτη», γίνεται όλο και περισσότερο το «μακρύ χέρι του κράτους» με αποφάσεις που παίρνονται με καθαρά «πολιτικά κριτήρια».
Επιμένουμε να απαιτούμε Δικαιοσύνη ανεξάρτητη από τους «θεσμούς» εσωτερικούς ή εξωτερικούς, Δικαιοσύνη που θα αμβλύνει τις κοινωνικές ανισότητες αντί να τις παροξύνει.
Τώρα τι να πούμε; Και μόνο η τεράστια αύξηση των εξόδων για την προσφυγή του απλού πολίτη στη δικαιοσύνη, η αίσθηση του «πού να τρέχεις τώρα για να βρεις το δίκιο σου», σπρώχνει σε λογικές «αυτοδικίας», γεγονός δυσοίωνο για το μέλλον της κοινωνίας μας.
7] ποια είναι τρία βασικότερα θέματα που προτάσσει προς επίλυση ο συνδυασμός με τον οποίο θέτετε υποψηφιότητα.
α) Αρση της φορομπηχτικής πολιτικής που έχει εξοντώσει τον αυταπασχολούμενο δικηγόρο και μας σπρώχνει έξω από το επάγγελμα
β) Νέο ασφαλιστικό νόμο που θα έχει αναδιανεμητικό και όχι πλήρως ανταποδοτικό (κεφαλαιουχικό) χαρακτήρα και θα οδηγεί σε αξιοπρεπείς συντάξεις.
γ)Να αντιμετωπισθεί από τον ΔΣΑ η «γκρίζα ζώνη» της μισθωτής δικηγορίας που αφορά κυρίως στους νέους συναδέλφους οι οποίοι είναι έρμαια άγριας εκμετάλλευσης από λεγόμενους «συναδέλφους» , τις δικηγορικές εταιρείες κλπ
ΠΟΥ ΑΠΟΣΚΟΠΕΙ Ο ΣΥΝΔΥΑΣΜΟΣ ΜΑΣ «ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ – ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΗ ΑΝΑΤΡΟΠΗ
Τι θέλουμε:
Θέλουμε να εκφραστούν όλοι οι μισθωτοί δικηγόροι, οι «συνεργάτες», οι ασκούμενοι συνάδελφοι, οι συνάδελφοι που εργάζονται στις ΜΚΟ για τα δικαιώματα των προσφύγων, οι αυτοαπασχολούμενοι δικηγόροι που παλεύουν να ζήσουν από τη δουλειά τους. Ο ΔΣΑ παρά τις μεγάλες δυσκολίες, παρά το ότι συμμετέχουν σε αυτόν δικηγόροι με αντιθετικά συμφέροντα, μπορεί εντός αυτού να ακουστεί και να εκφραστεί η μεγάλη πλειοψηφία των συναδέλφων, ιδίως αυτών που βρίσκονται στο στόχαστρο και στις χειρότερες θέσεις.
Οι εκλογές θα είναι η ευκαιρία για να εκφραστεί πολιτικά ξανά δυναμικά εκείνο το ρεύμα μέσα στο ΔΣΑ που έδωσε αγώνες τα προηγούμενα χρόνια, με ενωτική διάθεση και με μακροπρόθεσμη προοπτική παρέμβασης στα δικηγορικά πράγματα. Ετσι αναλάβαμε την πρωτοβουλία να ξαναφέρουμε στο προσκήνιο έναν πολιτικό λόγο και μία συνδικαλιστική πρακτική που λείπει από το ΔΣΑ, θέλοντας να εκφράσουμε όσους αγωνιζόμαστε να ζήσουμε ανεξάρτητοι και με αξιοπρέπεια μέσα από το επάγγελμά μας, υπερασπιζόμενοι τα δημοκρατικά και λαϊκά δικαιώματα, την πρόσβαση στη δικαιοσύνη, το δίκιο των αγωνιζόμενων και του λαϊκού κινήματος..
Κόντρα στη σιωπή του Δ.Σ. και τον αυταρχισμό των προέδρων. Επιδιώκουμε οι αποφάσεις να λαμβάνονται από το σώμα των δικηγόρων, με γνώμονα τις ανάγκες αυτών που βρίσκονται στην πιο δεινή θέση κόντρα στη συγκέντρωση της δουλειάς σε λίγα εταιρικά χέρια, κόντρα στην εκμετάλλευση μισθωτών και ασκούμενων, κόντρα στη συνολική απαξίωση της δικηγορίας και της δικαιοσύνης.