Γράφει η Σίσσυ Βωβού
Τελικά, η αστυνομική αυθαιρεσία κέρδισε με την απόφαση του Εφετείου στις 15-1-18, που αθώωσε τους δύο αστυνομικούς που κατηγορούνταν για εξευτελισμό και προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας της καταγγέλλουσας.
Η πρόταση της εισαγγελέως κ. Αικ. Αντωνίου ήταν μεσοβέζικη, αφού ζήτησε την ενοχή του ενός αστυνομικού που διέταξε τον εξευτελισμό της Μέλλιου αλλά την αθώωση της άλλης αστυνομικού, η οποία ήταν υπεύθυνη του τμήματος εκείνο το βράδυ και γνώριζε και ενέκρινε τις ενέργειες του υφισταμένου της, όπως είπε στο δικαστήριο.
Ούτε καν αυτή η μεσοβέζικη πρόταση πέρασε, όμως, όπως αποδεικνύεται από την απόφαση. Η εντολή για την οποία είχαν αρχικά καταδικαστεί, κατέληξε σε εξευτελιστικό γδύσιμο της Πόπης Μέλλιου, στον 6ο όροφο της Γ.Α.Δ.Α., όπου είχε προσαχθεί από αστυνομικούς της «ΔΙΑΣ» την 27η Φεβρουαρίου 2013. Και όμως, σε όλη τη διάρκεια της διαδικασίας έγινε φανερό ότι ο εξευτελισμός της Π. Μέλλιου είχε τιμωρητική διάθεση και δεν ήταν μία «προβλεπόμενη διαδικασία», όπως προσπάθησαν να τεκμηριώσουν οι αστυνομικοί και η υπεράσπισή τους.
Είναι εντυπωσιακό ότι σε μια δίκη με τέσσερεις δικασίμους, με εξαντλητική και αξιοθαύμαστη, ίσως και πρωτόγνωρη, συστηματική προσπάθεια της έδρας και της εισαγγελέα να εκμαιεύσει την αλήθεια για την εμπλοκή και τις πράξεις τόσο των δύο κατηγορουμένων όσο και άλλων αστυνομικών που βρίσκονταν στην ιεραρχία, όπου ήρθε στην επιφάνεια κάθε παρατυπία και κάθε συσχέτιση προσώπων και πράξεων, να υπάρξει αυτή η αθωωτική απόφαση. Και είναι εντυπωσιακό ότι ένα Εφετείο με αποκλειστικά γυναίκες, μπορεί να έκανε τη διαφορά κατά τη διεξαγωγή της δίκης, όχι όμως και στην απόφαση.
Ίσως το αποτέλεσμα να σχετίζεται με τη σύντομη διακοπή της δίκης από την έδρα στην τελευταία δικάσιμο, όπου η πρόεδρος κ. Άλ. Σιάνου, κατά το τέλος της συνεδρίασης, ζήτησε συγνώμη γιατί την καλούσαν από επάνω για σοβαρό θέμα, όπως ανακοίνωσε στο ακροατήριο, και σύντομα επέστρεψε. Στη συνέχεια το δικαστήριο ολοκληρώθηκε και η έδρα αποσύρθηκε για διάσκεψη, μετά όμως αρκετή ώρα, περίπου 30 λεπτά, επέστρεψε για να ανακοινώσει, δια της προέδρου φυσικά, ότι χρειαζόμαστε και άλλο χρόνο για τη διάσκεψή μας, οπότε ορίστηκε η ανακοίνωση της απόφασης για τη Δευτέρα 15 Ιανουαρίου, όπως και έγινε.
Υπάρχουν βέβαια και άλλοι προβληματισμοί που αφορούν την αναντίστοιχη με τη δίκη αυτή απόφαση. Γνωρίζουμε από αρχαιοτάτων χρόνων, ότι όταν αστυνομικοί κατηγορούνται για παραβάσεις καθήκοντος, ακόμα και για κακουργήματα (βιασμοί) πάντα αθωώνονται, όπως έχει γίνει πλειστάκις σε δίκες τράφικινγκ. Όπως στην Πάτρα το 2004, με κατηγορούμενο αστυνομικό για βιασμό. Όπως με τον κατηγορούμενο για χρηματισμό διοικητή του Α.Τ. Σαντορίνης στην περιώνυμη υπόθεση τράφικινγκ που κατήγγειλε ο Παναγιώτης Βήχος, που κράτησε 13 ολόκληρα χρόνια με πολλά επεισόδια, για τα οποία έχουμε γράψει αναλυτικά σύμφωνα με τη διαδοχή των γεγονότων.
Όχι στη σιωπή μπροστά στην αστυνομική βία
Υπάρχει μια γενικότερη προσέγγιση της αστυνομίας πάνω σ’ αυτό το θέμα. Σε διαμαρτυρία μας μπροστά στη ΓΑΔΑ πριν πολλά χρόνια, για καταγγελία βιασμού αλλοδαπής κρατούμενης από αστυνομικό στη Ρόδο, καταγγελία που πήγε επίσης άπατη, όταν διαμαρτυρόμασταν στους αξιωματικούς για την απαράδεκτη ασυδοσία των αστυνομικών, μας απάντησαν (από μνήμης): το ξέρουμε ότι υπάρχουν αστυνομικοί που πατούν τον όρκο τους, και το σώμα τους τιμωρεί με τον τρόπο που ξέρει. Δεν μπορούμε να διαλύσουμε το σώμα παραπέμποντάς τους στη Δικαιοσύνη. Αυτή την απάντηση, με αυτά περίπου τα λόγια, έχουμε ακούσει πολλές φορές στη διάρκεια των φεμινιστικών κινητοποιήσεων.
Βέβαια, σύμφωνα με το σύνταγμα της χώρας, η Δικαιοσύνη είναι ανεξάρτητη από την εκτελεστική εξουσία και τηρεί τους νόμους αμερόληπτα. Να όμως που συμβαίνει να αθωώνει συνήθως, έως συνηθέστατα, τους αστυνομικούς που κατηγορούνται. Άρα, το δόγμα “δεν μπορούμε να διαλύσουμε το σώμα” ακολουθείται συνήθως από την ανεξάρτητη Δικαιοσύνη.
Ένας από τους μάρτυρες υπεράσπισης, υψηλόβαθμος μέχρι πρόσφατα αλλά νυν συνταξιούχος, δεν μάσαγε τα λόγια του. Είπε ότι δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε προσαγωγή και σύλληψη, όλοι όσοι μπαίνουν μέσα στη ΓΑΔΑ μπορούν να υποστούν σωματικό έλεγχο και αυτό είναι νόμιμο. Ανεξάρτητα αν συνταχθεί δικογραφία ή όχι. Εξάλλου στη ΓΑΔΑ είναι η υπηρεσία προστασίας του πολιτεύματος, και είναι η σημαντικότερη υπηρεσία.
Ένας άλλος μάρτυρας, εν ενεργεία και βαθμοφόρος αστυνομικός που ήταν υπεύθυνος της συγκεκριμένης υπηρεσίας αλλά είχε άδεια το επίμαχο διάστημα, κατέθετε σχεδόν μια ολόκληρη δικάσιμο και περιέπεσε κατά την υπεράσπιση των κατηγορουμένων σε σωρεία αντιφάσεων οι οποίες αποκαλύπτονταν διαρκώς από την έδρα. Σιγά μην φοβηθεί. Μάλιστα έχει γράψει και ένα βιβλίο στο οποίο αναλύει ζητήματα της αστυνομικής προανάκρισης.
Οπότε, συνεχίζουμε, ποια Μέλλιου θα επικαλεστεί δικαιώματα μπροστά σ’ αυτό το υπέρτερο αγαθό που είναι η προστασία του πολιτεύματος; Και ποιο δικαστήριο θα καταδικάσει αυτούς που φανερά καταπάτησαν τα δικαιώματα;
Εξάλλου, στην υπόθεση υπήρξε ένα άλλο πολύ σημαντικό στοιχείο. Οι αστυνομικοί είχαν αποφασίσει να συντάξουν δικογραφία για να παραπέμψουν τη Μέλλιου στο δικαστήριο για απείθεια, επειδή δεν έδωσε τα στοιχεία της όταν της ζητήθηκαν επειδή εκείνη ζήτησε, όπως είχε δικαίωμα, τα στοιχεία του αστυνομικού. Αυτό αναφέρουμε αναλυτικά σε προηγούμενη παρουσίασή μας (σύνδεσμος στο τέλος).
Όταν πήγε στη ΓΑΔΑ εκείνη τη νύχτα η βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ Αφροδίτη Σταμπουλή και ζήτησε να την δει την κρατούμενη, δεν της επιτράπηκε. Την είχαν στο ισόγειο για τρία τέταρτα της ώρας περίπου, χρόνο κατά τον οποίο και διεξήχθη και ο σωματικός έλεγχος. Και στο σημείο εκείνο τηλεφώνησε ο στρατηγός, και ΓΑΔΑρχης επιλεγόμενος, και είπε στην υπεύθυνη αστυνομικό να ελευθερώσει τη Μέλλιου, γιατί υπάρχει πολιτική παρέμβαση. Ας μην ξεχάσουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν τότε στην κυβέρνηση, άρα δεν υπήρχε κυβερνητική πίεση. Απλώς, ο ΓΑΔΑρχης αποφάσισε, απ’ ότι εικάζουμε, ότι αρκετά έκαναν στη Μέλλιου, ας μην μπλεκόμαστε τώρα και με τη σύλληψη. Φυσικά οι δύο κατηγορούμενοι το επικαλέστηκαν αυτό για να αιτιολογήσουν την απελευθέρωση της Μέλλιου, παρά το ότι είχαν αποφασίσει τη σύλληψη και την παραπομπή της.
Σωματικός έλεγχος; Ποιο είναι το πρόβλημα; Ήταν σύννομη αυτή η ενέργεια, κατά την πρόεδρο του δικαστηρίου. Και το περιβάλλον στο οποίο πραγματοποιήθηκε, ένα γραφείο με ανοιχτά στόρια που δεν έκλεισαν μετά το αίτημα της “ελεγχόμενης”, κι αυτό κατάλληλο ήταν. Και τελικά, δεν υπήρξε προσβολή της αξιοπρέπειας και μάλιστα της γενετήσιας αξιοπρέπειας της κ. Μέλλιου.
Υπάρχει κάποιο αδίκημα για το οποίο θα έπρεπε να καταδικαστεί ο ένας από τους δύο αστυνομικούς, αλλά το αδίκημα αυτό, που συνιστά εξύβριση, έχει παραγραφεί. Πρόκειται για την εντολή «μην της κάνεις πρωκτικό και κολπικό, μόνο στήθος και κωλομάγουλα». Το δικαστήριο δέχθηκε ότι αυτό ειπώθηκε. Αλλά αυτό παραγράφηκε.
Η δήλωση της κ. Κούρτοβικ
Οι δύο αστυνομικοί είχαν καταδικαστεί το 2015 σε τριετή φυλάκιση με αναστολή, με βάση το άρθρο 137Α του Ποινικού Κώδικα, που αφορά βασανιστήρια και άλλες προσβολές της αξιοπρέπειας, και καταχρήσεις εξουσίας από τους αστυνομικούς. Στη δήλωσή της για την αθώωσή τους από το Εφετείο, η δικηγόρος πολιτικής αγωγής Γιάννα Κούρτοβικ χαρακτήρισε την απόφαση πρωτοφανή, και σημείωσε ότι “για μια ακόμα φορά το άρθρο 137Α παραμένει αδικαίωτο, καθώς ποτέ δεν έχει αξιοποιηθεί για την καταδίκη αστυνομικού ενώ, η σημερινή απόφαση του δικαστηρίου δίνει το “πράσινο φως” στους αστυνομικούς που δρουν κατά αυτόν τον τρόπο να συνεχίσουν τις παράνομες πρακτικές τους».
Στη συνέχεια η δικηγόρος ζήτησε να γίνει το συντομότερο η καθαρογραφή των πρακτικών, τα οποία θα αξιοποιηθούν για την προσφυγή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
Τα μαθήματα της δίκης
Στην υπόθεση αυτή, όπως έχουμε γράψει και στην παρουσίαση της πρώτης δικασίμου, έχουμε παραβίαση δικαιωμάτων του και της πολίτη μιας ήπιας, καθημερινής, συνεχούς και ατιμώρητης μορφής. Δεν έχουμε ανοιγμένα κεφάλια, νοσοκομεία, βασανιστήρια για να ομολογήσει κάποιος, στέρηση βασικών αναγκών.
Έχουμε μια πολίτη που γράφει τους αριθμούς από τα μηχανάκια ΔΙΑΣ γιατί πηγαινοέρχονταν με ταχύτητα σε πεζόδρομο με κίνδυνο για τους περαστικούς, μια από τις ημέρες που η αστυνομία είχε εξαπολύσει εκτεταμένη τρομοκρατία. Προφανώς θέλει να κάνει κάποια καταγγελία την επόμενη ημέρα.
Την σταματούν και της ζητούν τα στοιχεία. Η Μέλλιου απαντά στον αστυνομικό “δώστε μου εσείς πρώτα τα στοιχεία σας”, όπως έχει δικαίωμα. Ο αστυνομικός δεν φέρει διακριτικά και την συλλαμβάνει, αντί να τηρήσει την υποχρέωσή του.
Την προσάγουν για να την τιμωρήσουν, την πηγαίνουν στη ΓΑΔΑ όπου εκείνη δίνει και τα στοιχεία της και το χαρτάκι στο οποίο έχει γράψει τους αριθμούς. Προχωρούν στον σωματικό έλεγχο μετά από την τρομοκράτηση και την εξύβριση (η οποία έχει παραγραφεί) και στη συνέχεια ετοιμάζονται να σχηματίσουν δικογραφία παρά το γεγονός ότι έχει δώσει τα στοιχεία της.
Στο μεταξύ έχει φθάσει βουλεύτρια του ΣΥΡΙΖΑ και μια δικηγόρος, στις οποίες απαγορεύεται η επαφή με την κρατούμενη. Όταν ολοκληρώνεται ο εξευτελισμός, επιτρέπουν την επαφή.
Στη συνέχεια τηλεφωνεί ο στρατηγός και λέει αφήστε την, την αφήνουν, ευελπιστώντας όσα έγιναν εκεί στον 6ο όροφο να ξεχαστούν.
Όχι, δεν ξεχάστηκαν. Η Μέλλιου αποφασίζει να επιδιώξει να τιμωρηθούν αυτοί που παραβίασαν τα δικαιώματά της.
Εκεί αρχίζει ο Γολγοθάς
Ζητά την καταγραφή του περιστατικού, που γίνεται 7 μέρες αργότερα (και αφού το έχει ζητήσει η ίδια, αλλιώς ουδέποτε έγινε η προσαγωγή). Κάνει την προσφυγή της στις αρμόδιες αστυνομικές αρχές, γίνεται ΕΔΕ που τους αθωώνει. Η Μέλλιου προσφεύγει στο Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος στο πόρισμά του παραδέχεται ότι υπήρξε παραβίαση δικαιωμάτων. Μετά προχωρά στην πρώτη δίκη, αφού έχει μαζέψει με κόπο τα απαραίτητα χαρτιά, όπου οι δύο αστυνομικοί καταδικάζονται σε τρία χρόνια με αναστολή ο ένας και η μία. Έχουμε φθάσει αισίως στο 2015, δύο χρόνια μετά. Κατατίθεται η έφεση από τον και την καταδικασθέντες, και το Εφετείο γίνεται το 2017, δηλαδή 4 χρόνια μετά τα γεγονότα.
Όλο αυτό το διάστημα, ΕΔΕ, Συνήγορος, πρώτη δίκη, Εφετείο, η Μέλλιου πρέπει να τρέχει και να οργανώνει την υπόθεσή της, να διαθέτει χρόνο, να λείπει από τη δουλειά της, να δημοσιεύει, να καλεί σε αλληλεγγύη στη δίκη της, να πληρώνει δικηγόρους.
Και το αποτέλεσμα; Να αθωωθούν παρά το γεγονός ότι αποκαλύφθηκαν στο δικαστήριο όλες οι παρανομίες εις βάρος της.
Δίδαγμα, που μας έλεγαν και στο Κατηχητικό
Τι θέλεις και τρέχεις, πολίτη, ξυπόλητη στ’ αγκάθια; Έχεις μπροστά σου μια ολόκληρη αστυνομία, μια ολόκληρη Δικαιοσύνη, κι εσύ επιμένεις να βρεις το δίκιο σου; Άρα, καμία και κανένας πολίτης να μην το ξανακάνει, αγώνας άγονος.
Και όμως: υπήρξε ένα μάθημα για τους δύο αυτούς αστυνομικούς, που σε καμία περίπτωση δεν περίμεναν να βρουν τόση αντίδραση και να περάσουν από μια ΕΔΕ και δύο δίκες, μόνο και μόνο γιατί έκαναν εκείνη τη φορά, ότι κάνουν κάθε μέρα. Και αυτό βέβαια δεν το έμαθαν μόνον οι δύο. Το έμαθε όλη η αστυνομία, και ξέρει ότι υπάρχει μια πιθανότητα στο εκατομμύριο να βρεθεί μια Μέλλιου να διεκδικήσει το δίκιο και την αξιοπρέπειά της.
Για το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Επιπλέον δεν ξεχνάμε και το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, που δεν είναι στην αρμοδιότητά του να βγάλει απόφαση για την υπόθεση, απλώς θα βγάλει μια ετυμηγορία περί άδικης δίκης (αν την βγάλει) και θα ορίσει πρόστιμα και αποζημιώσεις. Εξάλλου η Ελλάδα έχει καταδικαστεί πολλές φορές για υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παντός είδους, πληρώνει σαν καλό παιδί και προχωρά για τις επόμενες παραβιάσεις. Να θυμηθούμε και την υπόθεση Βήχου, όπου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο έβγαλε απόφαση για καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης και επιδίκασε κάποια πρόστιμα και αποζημίωση. Ήταν μια μικρή ηθική ικανοποίηση γι’ αυτόν τον άνθρωπο. Και μετά από αυτή την απόφαση τον ξανατράβηξαν τον Βήχο για επανάληψη μιας κατηγορίας για την οποία είχε ήδη αθωωθεί, ίσα ίσα για να δείξουν ότι δεν εξαντλείται η εκδικητικότητα των διωκτικών αρχών απέναντι σ’ έναν άνθρωπο που τόλμησε να καταγγείλει κύκλωμα τράφικινγκ στην Σαντορίνη το 1988, με παραπομπή και του διοικητή του Αστυνομικού Τμήματος της περιοχής.
Υπάρχει και ένα τελευταίο ερώτημα
Πότε οι αστυνομικοί θα φέρουν εμφανή διακριτικά για να ξέρουμε ποιος μας ζητά τα στοιχεία ώστε να μην μας προσάγουν όταν τα ζητάμε εμείς, ή να ξέρουμε ποιος/ποια μας άνοιξε το κεφάλι ή έστω ποιος/ποια μας έκανε σωματικό έλεγχο;
Μήπως να διεκδικήσουμε κάτι τέτοιο για να πούμε ότι αυτή η μεγάλη ταλαιπωρία και ματαίωση μιας πολίτη θα φέρει κάποια στοιχειώδη αλλαγή και περιορισμό της αυθαιρεσίας ή της ασυδοσίας, που δυστυχώς νίκησαν;
Για την αλληλεγγύη
Το Μωβ συμμετείχε συστηματικά κατά το Εφετείο στην αλληλεγγύη στην Μέλλιου, τόσο με δημοσιεύματα όσο και με συμμετοχή στο δικαστήριο. Γιατί πιστέψαμε ότι ήταν ένας δίκαιος αγώνας και αξίζει συγχαρητήρια για την προσπάθειά της. Δυστυχώς άλλες οργανώσεις, συλλογικότητες και άτομα δεν σπουδαιολόγησαν και πολύ τη δίκη αυτή γι’ αυτό η αλληλεγγύη δεν ήταν μαζική.
Το παλιότερο δημοσίευμά μας: https://tomov.gr/2017/11/08/%CE%BD%CE%B1-%CF%87%CE%AC%CF%83%CE%B5%CE%B9-%CE%BF%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%B7-%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%85%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AE-%CE%B1%CF%85%CE%B8%CE%B1%CE%B9%CF%81/