Σταχυολογεί η Βέρα Σιατερλή
Απεβίωσε σαν σήμερα, πριν 9 χρόνια
Η Δανάη Στρατηγοπούλου (8 ή 18 Φεβρουαρίου 1911 ή 13 – 18 Ιανουαρίου 2009) ήταν Ελληνίδα τραγουδίστρια, μουσικός, συγγραφέας, μεταφράστρια και καθηγήτρια της ελληνικής Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο Σαντιάγο της Χιλής καθώς και φωνητικής μουσικής σε πολλά ωδεία.
Γεννήθηκε στο κέντρο της Αθήνας, στο Μεταξουργείο, και πέρασε τα πρώτα παιδικά της χρόνια στη Γαλλία, στη Μασσαλία και στο Παρίσι. Πατέρας της ήταν ο μηχανικός και δημοσιογράφος Ιππόλυτος Στρατηγόπουλος (εντάχθηκε στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας Δ.Σ.Ε και εγκαταστάθηκε στη Τσεχία) και μητέρα της η αρσακειάδα Τίμω. Ο Ιδομενεύς Στρατηγόπουλος ο θεατρικός συγγραφέας, ήταν παππούς της.
Στην Αθήνα επιστρέφει μαζί με την οικογένειά της το 1923, χρονιά που γεννήθηκε η μικρότερη αδελφή της, η φλαουτίστα και εθνομουσικολόγος Μίρκα Στρατηγοπούλου. Τελειώνοντας τις γυμνασιακές της σπουδές παρακολούθησε για ένα χρόνο τα μαθήματα της Εμπορικής Σχολής και γράφτηκε στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών, ενώ έλαβε δίπλωμα της Γαλλικής Ακαδημίας. Από πολύ νωρίς όμως ακολούθησε το ελαφρό τραγούδι και σπούδασε ορθοφωνία και φωνητική μουσική.
Το 1935 άρχισε τη συνεργασία της με τον Αττίκ, όταν τον ακολούθησε ως δημοσιογράφος σε μία περιοδεία του στην Αίγυπτο. «Πήγα δημοσιογραφίσκη -κατά το παιδίσκη- και γύρισα επαγγελματίας τραγουδίστρια» είπε σε μια συνέντευξή της. Η συνεργασία Αττίκ – Δανάης άφησε εποχή. «Με κιθάρα να τα λέει η Δανάη και κάθε πέτρα να πονάει», έλεγε ο Αττίκ για το «αηδόνι» των τραγουδιών του. Ένα χρόνο μετά το 1936 ασχολείται πλέον επαγγελματικά με το καλλιτεχνικό της πάθος που ήταν το τραγούδι. Την τέχνη του τραγουδιού διδάχθηκε από την εξαίρετη τότε καλλιτέχνιδα Μάγγη Καρατζά. Έτσι αργότερα συμμετέχει στη Μάντρα του Αττίκ με ίδιο καλλιτεχνικό όνομα Δανάη.
Τραγούδησε όλους σχεδόν τους συνθέτες της εποχής, από τον Χαιρόπουλο μέχρι τον Γιαννίδη, αλλά ξεχώρισε ως ερμηνεύτρια του Αττίκ και με τη μοναδική βελούδινη φωνή της ταυτίστηκε και διέπρεψε ως η καλύτερη ερμηνεύτρια των αξιόλογων συνθέσεών του.: «Ας ερχόσουν για λίγο», «Τ’ οργανάκι», «Μαραμένα τα γιούλια», «Άδικα πήγαν τα νιάτα μου», «Της μιας δραχμής τα γιασεμιά».
Όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος η Δανάη κατέφυγε στα Τρίκαλα όπου και διέμενε η αδελφή της. Την περίοδο της Κατοχής ανέπτυξε έντονη αντιστασιακή δράση, που την οδήγησε στις φυλακές Αβέρωφ. Ενταγμένη στο ΕΑΜ, έκρυβε συναγωνιστές και συναγωνίστριές της, οργάνωνε συσσίτια, τραγουδούσε στα νοσοκομεία.
Έγραψε περισσότερα από 300 τραγούδια, πολλά σε στίχους δικούς της και πολλά βιβλία, ενώ ασχολήθηκε και με μεταφράσεις. Μεταξύ άλλων, μετέφρασε ελληνικά δημοτικά τραγούδια στα ισπανικά και ποιήματα στα ελληνικά του Πάμπλο Νερούδα. Με εξαιρετική επιτυχία επίσης απέδωσε ελληνικά δημοτικά τραγούδια καθώς και ιδιότυπες ισπανικές μελωδίες.
Το 1946 τη βρίσκουμε ως καθηγήτρια φωνητικής μουσικής στο Ελληνικό Ωδείο Αθηνών και στη Δραματική Σχολή Ευγ. Χατζίσκου.
Την περίοδο της δικτατορίας έζησε στη Χιλή, όπου διετέλεσε καθηγήτρια φωνητικής στο Ωδείο και καθηγήτρια «τιμής ένεκεν» στην έδρα Ελληνικής Λαογραφίας στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο και κατά την περίοδο 1972–1973 τακτική έμμισθη καθηγήτρια στο ίδιο Πανεπιστήμιο. Γνώρισε προσωπικά και μετέφρασε στα ελληνικά το μείζον έργο του Πάμπλο Νερούδα «Κάντο Χενεράλ». «Έξι μήνες τον περίμενα να γυρίσει στη Χιλή. Ήταν πολύ γοητευτικός, σχεδόν ερωτικός!» έγραψε για τη γνωριμία της με τον νομπελίστα ποιητή.
Ήταν μέλος της Εταιρίας Στιχουργών και Μουσικοσυνθετών Ελλάδος, της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών, της Επιτροπής Αλληλεγγύης με την Χιλή, του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών κ.ά. Επίσης η Δανάη είχε δώσει σειρά διαλέξεων σε Πανεπιστήμια της Χιλής καθώς και πολλά ρεσιτάλ με ελληνικά τραγούδια. Είχε τιμηθεί με πολλές καλλιτεχνικές διακρίσεις, επαίνους, δύο βραβεία για τους στίχους της καθώς και ειδικό βραβείο της Προεδρίας της Χιλής επί Αλλιέντε στο Φεστιβάλ του Χιλιανού ελαφρού τραγουδιού το 1972. Η Δανάη μιλούσε γαλλικά, ισπανικά και αγγλικά, και ήταν μόνιμη κάτοικος της Ραφήνας. Διατηρούσε άριστες σχέσεις με τη Χιλιανή Πρεσβεία των Αθηνών, μέχρι το θάνατό της.
Η Δανάη έγραψε περισσότερα από 300 τραγούδια, πολλά σε στίχους δικούς της, και πολλά βιβλία, ενώ ασχολήθηκε και με μεταφράσεις. Μετέφρασε, ανάμεσα στα άλλα, ελληνικά δημοτικά τραγούδια στα ισπανικά και ποιήματα του Πάμπλο Νερούδα στα ελληνικά. Ξεχωριστή θέση κατέχει η μετάφραση του Canto General. Είχε εκδώσει πολλά βιβλία καθώς και τον δίσκο Τα πιο όμορφα τραγούδια του Αττίκ. Επίσης διατηρούσε το ψευδώνυμο «Αργυρώ Καλλιγά».
Είχε παντρευτεί τον δημοσιογράφο Γιώργο Χαλκιαδάκη (πέθανε το 1954). Στο γάμο της γέννησε μία κόρη, την ερμηνεύτρια τραγουδοποιό και ποιήτρια Ειρήνη- Λήδα Χαλκιαδάκη, η οποία με τον Σπύρο Βλασσόπουλο είχαν δημιουργήσει τη δεκαετία του ’70 το ντουέτο «Λήδα & Σπύρος» .
Η Δανάη Στρατηγοπούλου έφυγε από τη ζωή πλήρης ημερών στις 18 Ιανουαρίου 2009, σε ηλικία 96 ετών.
Η Πόπη Μαγούλα – Γαϊτάνου, έχει αφηγηθεί τη βιογραφία της στο βιβλίο με τίτλο: Το αηδόνι του έρωτα – Η ζωή και το έργο της ιέρειας της Τέχνης Δανάης Στρατηγοπούλου, Άγκυρα, 2002
Πηγές: el.wikipedia.org, www.sansimera.gr