Γράφει η Δώρα Στυλιανίδου
Αποδοκιμάσθηκε με χλεαυσμούς απο τους εξαγριωμένους φοιτητές της ιατρικής Σχολής “Στη κουζίνα ! Στη κουζίνα!” το 1910, επειδή ήταν γυναίκα και υφηγήτρια, γιατί τόλμησε να φοιτήσει στην ιατρική σε μια εποχή που οι γυναίκες δεν ειχαν ακόμα πρόσβαση στην επιστήμη, και ειδικά στην ανδροκρατούμενη ιατρική Σχολή.
Όμως εκείνη δεν πτοήθηκε και συνέχησε να διεκδικεί όλο και περισότερα στην ιατρική. Πρόκειται για την Αγγελική Παναγιωτάτου, την πρώτη γυναίκα απόφοιτο της ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Αθηνών, με καταγωγή απο την Κεφαλλονιά, όπου γεννήθηκε το 1878.
Γράφτηκε στο πανεπιστήμιο το 1895 και επέλεξε την μικροβιολογία. Μετά τις σπουδές της, μη μπορώντας να δουλέψει ακόμα στην Ελλάδα, έφυγε για την Αίγυπτο, όπου παρέμεινε και μελέτησε τροπικές ασθένειες. Το 1902 τιμήθηκε στην Αίγυπτο με το παράσημο του Τάγματος του Νείλου , το 1910 έγινε υφηγήτρια και καθηγήτρια υγιεινής στην ιατρική Σχολή Αθηνών και το 1950 έγινε μέλος της Ακαδημίας Αθηνών.
Απτόητη και αποφασισμένη η Αγγελική Παναγιωτάτου, ασχολήθηκε και με την συγγραφή , γράφοντας το βιβλίο “Στα Θάμβη των Φαραώ” και το δημοσίευσε με το ψευδώνυμο Άνγκελ Ναγιώ. Η αγάπη της για την φιλολογία και την κουλτούρα την ώθησε το 1934 να ιδρύσει το πρώτο φιλολογικό σαλόνι στην Αλεξάνδρεια , τη Φιλολογική Συντροφιά Ελληνίδων Κυριών, το οποίο διαλύθηκε με το θάνατο της.
Πέντε πρωτιές λοιπόν:
Πρώτη απόφοιτος της ιατρικής σχολής (1897)
Πρώτη υφηγήτρια ιατρικής (1908)
Πρώτη έκτακτη καθηγητρια Υγιεινής και Τροπικής Παθολογίας (1938)
Πρώτη καθηγήτρια ιατρικής (1947)
Πρώτη Ελληνίδα γιατρός (1950) και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών .
Επίσης έγινε μέλος του Συλλόγου Ελλήνων Επιστημόνων Πτολεμαίος ο Α’ και υπήρξε πρόεδρος του απο το 1942 μέχρι το 1944. Το 1954 γράφοντας την διαθήκη της, δώρησε την έπαυλή της στην Ελληνική Κοινότητα Αλεξάνδρειας .
Έγραψε τα εξής επιστημονικά συγγράματα:
Η υγιεινή παρά τοις Αρχαίοις Έλλησι (1924, για το οποίο βραβεύθηκε απο την Γαλλική Ακαδημία Επιστημών)
Μαθήματα Υγιεινής
Υγιεινή και επιδημιολογία
Μαθήματα μικροβιολογίας
Θεωρείται επίσης η πιο σημαντική προσωπικότητα του αιγυπιακού ελληνισμού του 20ου αιώνα και πρόσφερε πολλά στην διάδοση και διατήρηση της κουλτούρας του, καθώς βέβαια και την ίδια της την περιουσία στην Ελληνική Κοινότητα της Αλεξάνδρειας.
Είχε πετύχει στον αγώνα της να ασκήσει την ιατρική και να αναγνωρισθεί ως η πρώτη γυναίκα γιατρός στη χώρα μας. Το 1897 ο πρύτανις και καθηγητής Αντώνιος Χρηστομάνος είχε πει “Η χειραφέτηση των γυναικών εγένετο ήδη συρμός και θα ήτο μάταιος αναχρονισμός να καταπολεμήται παρ’ημίν. Οφείλομεν να ανεχώμεθα αυτάς και να μην παρακωλύωμεν την επιστημονικήν ανάπτυξιν του γυναικείου φύλου, αλλά και να μην ενισχύωμεν αυτάς δι’ υπερβολικής ενθαρρύνσεως”.
Τριάντα χρόνια αργότερα , το 1927, ο καθηγητής ιατρικής σχολής Κωνσταντίνος Μέρμηγκας υποστήριζε ότι θα έπρεπε να αποκλείονται οι γυναίκες απο την πανεπιστημιακή εκπαίδευση!
Να σημειωθεί ότι αυτός που υποστήριξε την Παναγιωτάτου ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος , ο οποίος απεκάλεσε την διδασκαλία της “σοφή”.
Ομως τα λόγια του δεν μπόρεσαν να της δώσουν μια θέση στο ελληνικό πανεπιστήμιο και έτσι έφυγε για την Αίγυπτο όπου αφοσιώθηκε στη θεραπεία της χολέρας, του τύφο και της πανώλης .
Αξίζει επίσης να αναφερθεί ότι η Αγγελική πέρασε πρώτη στην ιατρική μαζί με την αδελφή της Αλεξάνδρα, η οποία έφυγε στην Αυστρία όπου πέθανε νεωτάτη, ενώ ειδικευόταν στην Βιέννη στην παιδιατρική. Είναι πραγματικά εκπληκτικό το σθένος της Αγγελικής Παναγιωτάτου και της μικρότερης αδελφή της Αλεξάνδρας. Δεν δίστασαν στιγμή ούτε αναχαιτίσθηκαν από τα αποκαρδιωτικά εμπόδια και πάλεψαν μέχρι το τέλος για την ιατρική και την επιστήμη όπου είχαν αφιερώσει την ζωή τους.
Το 1887 μια άλλη γυναίκα, η Ελένη Παντελίδου μην αντέχοντας αυτά τα τρομερά εμπόδια που αντιμετώπιζαν οι γιατρίνες κατέφυγε δίχως να παλέψει στην αυτοκτονία, επειδή δεν έγινε δεκτή στην ιατρική σχολη γιατί ήταν γυναίκα, αφήνοντας ένα τραγικό σημείωμα “Ο θάνατος μου ας ακουσθεί ως κραυγή σε κείνους οίτινες θεωρούν την γυναίκα δούλη”.
Η πρώτη μας γυναίκα γιατρός που δεν έγινε ποτέ “δούλη” πέθανε τον Ιανουάριο του 1954 αφήνοντας πίσω της τη σπουδαιότερη παρακαταθήκη για εμάς τις συμπατριώτισες της και για όλες τις γυναίκες : Η διάκριση του φύλου δεν ειναι ικανή να μας σταματήσει απο αυτό που θέλουμε να κάνουμε! Δεν μπόρεσε στην εποχή της δεν θα μπορέσει ούτε στην δική μας, και δεν θα μπορέσει ποτέ όσο υπάρχουν γυναίκες-αγωνίστριες που μάχονται εναντίον της!
Πηγές βικιπαίδεια στα ελληνικά
Άρθρο “Αγγελική Παναγιωτάτου , η πρώτη γυναίκα καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής” του Σπύρου Γερ. Μαρκέτου