Συνέντευξη με την εικαστικό Αλεξάνδρα ( Άντα ) Πετρανάκη.

αλιεύει,σχολιάζει η: Βέρα Σιατερλή
Η εικαστικός  Άντα Πετρανάκη είναι γνωστή στο ΜΩΒ από την κοινή μας συμμετοχή στο project ΞΟΥΘΟΥ. Στο PlatformsProject 2019, από 16 ως 19 Μαΐου 2019  επανέρχεται με ένα θέμα που έχει απασχολήσει και “τυραννήσει” τις γυναίκες και με τη διερευνητική ματιά της το ανάγει σε φιλοσοφικό ζήτημα για να το προτείνει στη συνέχεια συνδιαλεγόμενη μ’ αυτό, στο καλλιτεχνικό της έργο.

 

Αριστούχος απόφοιτος της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών καθώς και του Μεταπτυχιακού Εικαστικών Τεχνών της ίδιας Σχολής, με καθηγητές τους Βασίλη Βλασταρά, Τριαντάφυλλο Πατρασκίδη και Γιώργο Καζάζη. Επικεντρώνει τη δουλειά της κυρίως στη διερεύνηση της φιλοσοφικής σκέψης και την εξερεύνηση αρχείων.

Οι πολυαισθητηριακές εικαστικές εγκαταστάσεις είναι το πεδίο δράσης στο οποίο διαπρέπει.Μέσα από αυτές προσπαθεί πάντα να δημιουργήσει το κατάλληλο περιβάλλον και κλίμα, προκειμένου  να εκφραστούν βαθύτεροι εσωτερικοί προβληματισμοί και αναζητήσεις γύρω από ζητήματα διαμόρφωσης της ταυτότητας.Συμμετέχει στο PlatformsProject 2019, που θα πραγματοποιηθεί 16 – 19 Μαΐου 2019 στον εκθεσιακό χώρο Νίκος Κεσσανλής της ΑΣΚΤ ως μέλος της ομάδας της ανεξάρτητης διαδικτυακής πλατφόρμας ITSONLYARTS ( Booth 60 ).

*Το έργο “Χωρίς” είναι αφιερωμένο στις γυναίκες που  νόσησαν ή νοσούν από καρκίνο του μαστού.

Ζ.Κ. Συμμετέχεις στο Platforms Project 2019 μ’ ένα έργο που φέρει τον τίτλο Χωρίς*. Πως το εντάσεις στο γενικό θεματικό πλαίσιο της πλατφόρμας;

Α.Π. Μιας και το θέμα μας είναι τα στερεότυπα, σκεφτόμουν, πόσο βαθιά ριζωμένο μέσα σου μπορεί να είναι ένα στερεότυπο, έτσι ώστε την ώρα που κινδυνεύει σοβαρά η ζωή σου και πρέπει, για να τη σώσεις, να κάνεις χημειοθεραπεία, εσύ να αρνείσαι για να μην μείνεις χωρίς μαλλιά. Είναι βαθιά ανθρώπινο σίγουρα, αλλά 8% των γυναικών, διεθνώς, αρνούνται εντελώς τη χημειοθεραπεία προκειμένου να υποστούν τη συνέπεια της προσωρινής αλωπεκίας που είναι το επακόλουθο. Ή ένα μεγάλο ποσοστό επιλέγει να χρησιμοποιήσει την αρκετά επώδυνη μέθοδο της ειδικής κάσκας που παγώνει τα κύτταρα του τριχωτού της κεφαλής, γνωρίζοντας ότι υπάρχει ένα ελάχιστο ποσοστό πιθανότητας η χημειοθεραπεία να μη σε «πιάσει» στο κεφάλι και να κάνεις μετάσταση εκεί. Αλλά και πέρα από αυτά η επιβεβλημένη σχεδόν καταπίεση της περούκας, η δημιουργία της οποίας προβάλλεται και από τα μέσα στην Ελλάδα ως κοινωνική στήριξη, είναι η εμφατική παραδοχή πως προτιμάμε να κρύβουμε την αλήθεια μας προκειμένου να μην αποκλίνουμε από τα κοινωνικά στερεότυπα. Βέβαια οι επιθυμίες σ’ αυτές τις δύσκολες φάσεις είναι σεβαστές αλλά μέσα απ’ αυτό το έργο θέλω να στηρίξω πιο ρευστές, φαινομενικά «αποκλίνουσες» ή κοινωνικά «ατελείς» επιλογές.

Ζ.Κ. Τι σε ώθησε να το κάνεις αυτό;

Α.Π. Έχω περάσει, πριν από αρκετά χρόνια αυτή την εμπειρία. Είναι δύσκολο, δεν λέω, αλλά η αποτίναξη της καταπίεσης της περούκας, που εντέλει επέλεξα, ήταν πολύ απελευθερωτική. Η μπαντάνα αρχικά και το πολύ κοντό μαλλί μου μετά, ήταν μια λυτρωτική επιλογή που παράλληλα διαπίστωσα ότι σηματοδότησε, για άλλους ομοιοπαθείς, σταγόνα κουράγιου γιατί κατάλαβαν ότι νοσούσα και όταν το ξεπέρασα κέρδισαν ελπίδα για τον δικό τους αγώνα.

Πρέπει να έχεις ζήσει τη στιγμή που αποφασίζεις, από επιθυμία ή από ανάγκη, να κάνεις το βήμα το «διαφορετικό» για να νιώσεις την αγωνία της απόφασης. Διότι πέρα από την επίφαση των ταμπού, στο βάθος τα πράγματα παραμένουν αρκετά ίδια.

Ζ.Κ. Παίρνοντας αφορμή από αυτή σου τη σκέψη το ερώτημα που προκύπτει είναι το αν τελικά αλλάζει κάτι στην πραγματικότητά μας, αν διαφοροποιούμαστε σε σχέση με αυτό που είμαστε χθες ή οι αντιλήψεις και οι θέσεις παραμένουν ίδιες;

Α.Π. Παρότι υπήρξαν κινήσεις απελευθερωτικές καθώς άνοιξαν πεδία (από)ταυτίσεων επιτρέποντάς μας να ελευθερώσουμε τις πολιτικές του σώματος έξω από πιο «παραδοσιακές» νόρμες, παρά ταύτα υπάρχει βαθιά ριζωμένη η πεποίθηση περί δήθεν κανονικότητας και ταύτισης με τα προτεινόμενα πρότυπα. Το μη συμμορφούμενο σώμα,  το σώμα που αντιστέκεται στις κοινωνικές προσδοκίες, που παρεκκλίνει, όπως λέει ο Μ. Μπαχτίν, αποτελεί κοινωνικά ένα σχεδόν γκροτέσκο σώμα, δακτυλοδεικτούμενο.

Η αμφίεση, το προσωπικό μας καμουφλάζ, οι παρεμβάσεις, οι προσθετικές, οι κοσμητικές  πλαστικές, όλο αυτό το κυνήγι της δύναμης, του σφρίγους, της ομορφιάς, της νεότητας, μας έχει αιχμαλωτίσει για να μην τεθούμε στο περιθώριο των κοινωνικών κριτηρίων… Η ανθρώπινή μας φύση όμως εμπεριέχει και την ατέλεια, την αρρώστια, την αδυναμία, το γήρας κλπ.

 

Ζ.Κ. Αυτό κατά τη γνώμη σου είναι «κανών εν ισχύΐ» για το είδος;

Α.Π. Ιδιαίτερα οι γυναίκες, σκέφτομαι, είναι ακόμα τόσο καταπιεσμένες, τόσο βαθιά ποτισμένες με τα υπάρχοντα ηθικά πρότυπα, που και σε δύσκολες στιγμές της ζωής τους σκέφτονται πρώτα απ’ όλα αυτά. Σίγουρα και οι άνδρες βασανίζονται από την αναπαραγωγή του προτύπου αλλά για τις γυναίκες αποτελεί σχεδόν τρόμο ότι απειλεί την αποταύτιση με τη θηλυκότητα, τη σεξουαλικότητα και φυσικά την αναπαραγωγή του έμφυλου ρόλου.

Σε μια πρωτίστως καταναλωτική και ανταγωνιστική εποχή τα ενδεχόμενα βέβαια μπερδεύονται καθότι αφορούν το πολιτισμικό μας επίπεδο και έτσι αποτελούν και την κοινωνικοπολιτική μας ίσως θέση. Οι θετές ανάγκες μας περιπλέκονται με τις πραγματικές μας επιθυμίες τόσο αριστοτεχνικά που ενδεχομένως τις νιώθουμε απαραίτητες και πηγές καθημερινής ικανοποίησης ενώ ίσως, παράλληλα ή αντίθετα, κάνουν τη ζωή μας πιο αγχωτική και περίπλοκη.

Ζ.Κ. Μέσα απ’ όλα αυτά υπάρχει τρόπος να βρούμε τη «χαμένη» χαρά ή τη δυσδιάκριτη πλέον γοητεία;

Α.Π.Πιστεύω πως υπάρχει χαρά στην απελευθέρωση, όπως εξίσου γοητεία και αισθησιασμός μέσα στις κρυμμένες πτυχές των τόσο διαφορετικών και τόσο ίδιων εαυτών μας. Επιμένω στον όρο ανθρωπινότητα και σε ότι κατά τη γνώμη μου θα μας οδηγήσει ευθαρσώς στην αποδοχή των ιδιαιτεροτήτων μας και ίσως στην πραγματική και όχι την επίπλαστη ευτυχία. Όλα αυτά που στερεοτυπικά μαθαίνουμε και αναπαράγουμε προκειμένου να είμαστε αρεστοί και να ανήκουμε σ’ ένα σύνολο, ίσως, δεν ξέρω, είναι καιρός να τα θέσουμε υπό αμφισβήτηση ή έστω να τα ξανασκεφτούμε για να ‘μαστε πιο ουσιαστικοί. Πιο αληθινοί με μας, πιο αληθινοί με τους άλλους.

πηγή: https://www.itsonlyarts.com/2019/05/blog-post_51.html?fbclid=IwAR24LE06Me1O9e7jadhPpQJpHpEOhIJvkA8QBIzvXsHy9cPjfXC7D4NWcYs