Συντάσσει η: Βέρα Σιατερλή
H αρχαιολόγος Μαρία Ράιχε (Maria Reiche) (15 Μαΐου 1903 – 8 Ιουνίου 1998) γεννήθηκε στην Δρέσδη στις 15 Μαΐου 1903. Σπούδασε μαθηματικά, αστρονομία,γεωγραφία και ξένες γλώσσες στο Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο της Δρέσδης. Μιλούσε πέντε γλώσσες. Είναι περισσότερο γνωστή για την έρευνά της στις γραμμές της Νάσκα, τις οποίες ανακάλυψε μαζί με τον Αμερικανό ιστορικό Πολ Κόσοκ το 1940. Γνωστή ως η “Κυρία των Γραμμών”, η Ράιχε έκανε έργο ζωής την καταγραφή, διατήρηση και διάδοση των Γραμμών της Νάσκα.
Το 1932, ξεκίνησε να εργάζεται ως νταντά και καθηγήτρια στα παιδιά του γερμανικού προξενείου στο Κούσκο του Περού. Το 1934, ενώ βρισκόταν ακόμα στο Κούσκο, τρύπησε το χέρι της καταλάθος με έναν κάκτο και έχασε ένα δάχτυλο από γάγγραινα. Το 1939, προσλήφθηκε ως καθηγήτρια στην Λίμα και άρχισε να εργάζεται μεταφράζοντας επιστημονικά κείμενα. Όταν ξέσπασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, δεν επέστρεψε στη Γερμανία, παρέμεινε στο Περού κι έγινε βοηθός του αμερικανού καθηγητή Πολ Κόσοκ (1893-1959), ο οποίος μελετούσε τα γεωγλυφικά της Νάσκα και ανακάλυψε τις γραμμές της Νάσκα ενώ πετούσε πάνω από την έρημο της Νάσκα εκείνη την ίδια χρονιά.
Η περιοχή βόρεια της πόλης Νάσκα αποτελεί ίσως την πιο συναρπαστική αρχαιολογική τοποθεσία της αμερικανικής ηπείρου. Σε μία έκταση 500 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η έρημος είναι χαραγμένη από πληθώρα γραμμών που σχηματίζουν τεράστιες φιγούρες ζώων και διάφορα γεωμετρικά σχήματα.
Η αρχαία πόλη της Νάζκα του Περού βρίσκεται ανάμεσα στις Άνδεις και στον Ειρηνικό Ωκεανό,όπου συναντάμε την έρημο της Νάζκα. Είναι μια περιοχή από τις ξηρότερες στον κόσμο και έχει γίνει διάσημη για το υψίπεδό της που είναι γεμάτο από γιγάντια γεωγλυφικά σχέδια, φτιαγμένα από χαλίκια, πιθανώς σιδηρούχα, αφού μοιάζουν με κομματάκια σκουριασμένο σίδηρο.
Οι μορφές είναι τόσο μεγάλες που πραγματικά μόνο γίγαντες θα μπορούσαν να τις είχαν δημιουργήσει. Πρόκειται για σχέδια ζώων κυρίως, αράχνες, πίθηκοι, κόνδορες, φάλαινες, αλλά και ευθείες γραμμές που τέμνονται μεταξύ τους και δημιουργούν τρίγωνα και παραλληλόγραμμα και εκτείνονται πολλά χιλιόμετρα (100 χλμ.!) μέσα στις ερήμους της Νότιας Αμερικής. Αν και οι γραμμές είναι χαραγμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να είναι ορατές από οποιοδήποτε επίπεδο, μόνο από τον αέρα έχουμε πλήρη εικόνα.
Περίπου στο 600 μ.Χ. ο πολιτισμός των Νάζκα αφανίστηκε. Όμως, επειδή στα Περουβιανά αυτά υψίπεδα δεν βρέχει και δεν φυσάει σχεδόν ποτέ, τα γεωγλυφικά των Νάζκα έχουν μείνει αναλλοίωτα στο χρόνο.
Δεν μπορεί να δοθεί λογική εξήγηση στο ερώτημα γιατί σχεδίαζαν τόσο μεγάλα σχήματα, τα οποία μπορεί κανείς να δει μόνο από ψηλά. Οι πρώτοι περιηγητές που μιλούσαν γι’ αυτά, έβλεπαν από το έδαφος γραμμές να εκτείνονται στο πουθενά, χωρίς να μπορούν να συνειδητοποιήσουν ότι αναπαριστούν κάτι. Μόνο το 1939, ο αμερικάνος αρχαιολόγος Πολ Κόσοκ, αφού πέταξε με αεροπλάνο πάνω από τη Νάζκα, παρατήρησε την ύπαρξη των γεωγλυφικών σχεδίων, τα οποία σχεδίασε και πρώτος αυτός τα έκανε διάσημα.
Μαζί με τον Κόσοκ η Μαρία Ράιχε άρχισε να χαρτογραφεί την περιοχή και μαζί εξέφρασαν την άποψη ότι επρόκειτο για εγγραφές αστρονομικών παρατηρήσεων.
Η Μαρία Ράιχε έζησε στην περουβιανή έρημο από το 1946 έως το θάνατό της μελετώντας αυτά τα σχέδια. Το 1998 δήλωσε ότι πίστευε ότι οι γραμμές αποτελούσαν αστρονομικά ημερολόγια.Κατά τη γνώμη της, οι ευθείες γραμμές έδειχναν τη θέση του Ήλιου, της Σελήνης και ορισμένων αστεριών. Όλα αυτά, ανάλογα με την εποχή, υποδείκνυαν στους κατοίκους την κατάλληλη εποχή για την σπορά, τον θερισμό και τις διάφορες ενέργειες που χρειάζονται να γίνουν για την καλλιέργεια των χωραφιών τους. Όμως, και αυτή η θεωρία δεν έδωσε μια βαθύτερη εξήγηση για την ύπαρξη αυτών των σχεδίων.
Δεν μπορούσε να εξηγήσει γιατί δημιουργήθηκαν τα ζώα,τη στιγμή που αρκούσαν οι ευθείες γραμμές. Επιπλέον, μελέτες έδειξαν ότι μόνο μία στις πέντε από τις ευθείες αυτές αντιστοιχεί σε ακριβείς θέσεις αστρικών σωμάτων.
Η Ράιχε διατύπωσε τη θεωρία της στο βιβλίο «The Mystery on the Desert» (1949), το οποίο αντιμετωπίστηκε κριτικά από την επιστημονική κοινότητα. Η θεωρία των Κόσοκ και Ράιχε καταρρίφθηκε αργότερα, καθώς η επικρατούσα επιστημονική άποψη θεωρεί τις «Γραμμές της Νάσκα» ως μέρος των λατρευτικών και θρησκευτικών τελετών των ντόπιων φυλών και ως έκκληση στους θεούς να στείλουν νερό στην άνυδρη περιοχή τους. Ανεξάρτητα από την άποψη που διατύπωσαν οι Κόσοκ και Ράιχε, τους πιστώνεται το γεγονός ότι κατόρθωσαν να
αναδείξουν τη μοναδική αυτή περιοχή του κόσμου και να κεντρίσουν το ενδιαφέρον των επιστημόνων.
Τα επόμενα χρόνια η Μαρία Ράιχε αποδύθηκε σε ακτιβιστικούς αγώνες για να διατηρήσει ανέγγιχτη την περιοχή από τις αναπτυξιακές πολιτικές των περουβιανών κυβερνήσεων, που ήθελαν να διχοτομήσουν τη Νάσκα με την κατασκευή ενός μεγάλου αυτοκινητοδρόμου.
Η Γερμανίδα αρχαιολόγος που αφιέρωσε τη ζωή της στη μελέτη των Γραμμών της Νάσκα έπεισε τις αρχές στο Περού να ασχοληθούν με σοβαρότητα μαζί τους. Χαρτογράφησε την περιοχή, με τη βοήθεια της αεροπορίας του Περού, ανακάλυψε φιγούρες που απεικονίζουν 18 διαφορετικά είδη ζώων και πουλιών, μαζί με εκατοντάδες γεωμετρικά σχήματα.
Η προσήλωσή της στο έργο της ήταν μεγάλη και προσπάθησε να κάνει γνωστές τις γραμμές στους πολίτες του Περού. Το 1992 της δόθηκε η υπηκοότητα από το Περού και για να την τιμήσει η χώρα της λατινικής Αμερικής, έδωσε το όνομά της στο αεροδρόμιο της Νάσκα.
Ο κόπος της αναγνωρίστηκε το 1995, όταν η Unesco ανακήρυξε τις «Γραμμές της Νάσκα» σε Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Το σπίτι που έζησε για πολλά χρόνια στο Περού, έχει γίνει πλέον Μουσείο. Προς τιμήν της έλαβε το όνομά της και το αεροδρόμιο της Νάσκα, όπως επίσης περίπου πενήντα σχολεία και άλλοι οργανισμοί στο Περού.
Σύντροφος στην ζωή της Reiche ήταν η Amy Meredith, η οποία την βοήθησε στο έργο της.
Η υγεία της Reiche επιδεινώθηκε καθώς μεγάλωνε. Χρησιμοποιούσε ένα αναπηρικό καρότσι, υπέφερε από δερματικές παθήσεις και έχασε την όρασή της. Στα τελευταία χρόνια της ζωής της, υπέφερε και από την νόσο του Πάρκινσον. Στην ηλικία των 90 ετών δημοσίευσε το βιβλίο “Contributions to Geometry and Astronomy in Ancient Peru”. Η Maria Reiche πέθανε από καρκίνο των ωοθηκών στις 8 Ιουνίου 1998, σε ένα νοσοκομείο στην Λίμα και τάφηκε μαζί με την αδερφή της κοντά στην Nazca με επίσημες τιμές.
Η Μαρία Ράιχε καταβεβλημένη από τη νόσο του Αλτσχάιμερ και τον καρκίνο των ωοθηκών,άφησε την τελευταία της πνοή στις 8 Ιουνίου 1998, σε νοσοκομείο της Λίμα, σε ηλικία 96 ετών και κηδεύτηκε με ιδιαίτερες τιμές στην πόλη Νάσκα και θάφτηκε στο Περού, μαζί με την αδελφή της.
Πηγές: http://naftemporiki.gr, http://xorisorianews.gr, http://sansimera.gr, http://el.wikipedia.org