Μετάφραση-προσαρμογή Δώρα Στυλιανίδου
“Μετά την δολοφονία κάποιου ο πατέρας μου διαπραγματεύθηκε το nikah (γαμήλιο συμβόλαιο) μου με τον αδελφό του θύματος, για να αποφευχθεί η βεντέτα και η κλιμάκωση των εχθροτήτων ανάμεσα στις φυλές μας” είπε μια νεαρή αφγανή. Είχε δοθεί σε γάμο σύμφωνα με το μπάαντ, σαν ανταμοιβή για το έγκλημα του πατέρα της που έκανε φόνο.
“Με πάντρεψαν σύμφωνα με το παραδοσιακό jirga (συμβούλιο της φυλής) που έκαναν οι πρεσβύτεροι της ντόπιας κοινότητας. Μετά τον “γάμο”μου ο άνδρας μου και η οικογένεια του με μεταχειρίζονταν σαν σκλάβα τους και μου φέρονταν βίαια. Ο άνδρας μου με εκφόβιζε υπενθυμίζοντας μου συνέχεια ‘σε πήρα σαν ανταμοιβή για το αίμα του αδελφού μου’”.
Η Σακίλα, 10 ετών, απήχθη με την δικαιολογία του Μπααντ, και δραπέτευσε, στην περιοχή Ασανταμπάντ του Αφγανιστάν, στις 31 Ιανουαρίου του 2012.Andrea Bruce / NOOR, Redux Pictures
Καταρακωμένη απο την σωματική, διανοητική και συναισθηματική κακοποίηση στην οποία την υπέβαλε η οικογένεια του άνδρα της, μπόρεσε τελικά να αποταθεί στην οργάνωση Γυναίκες για τις Αφγανές Γυναίκες (WAW) και πήγε σε καταφύγιο γυναικών. Με τη βοήθεια της οργάνωσης μπόρεσε να πάρει διαζύγιο και κατέφυγε στη δικαιοσύνη για να γλιτώσει απο την τυρρανία που της είχε επιβληθεί.
Σήμερα είναι παντρεμένη μ’εναν άντρα της επιλογής της και είναι ευτυχισμένη όσο ποτέ άλλοτε. Εντούτοις, υπάρχουν ακόμα πολλές νέες κοπέλες που παραμένουν παγιδευμένες σ’αυτό το αναχρονιστικό σύστημα του μπάαντ στο Αφγανιστάν. Η παράδοση απαιτεί να παντρέψουν ένα κορίτσι μετά ένα σοβαρό έγκλημα που διέπραξε μέλος της οικογένειας της όπως φόνο, σεξουαλική επίθεση, βιασμό ή άλλα, για να αποφευχθούν περαιτέρω εχθρότητες ή αιματοκύλισμα.
Η διαδικασία ξεκινάει συνήθως δίνοντας ένα ή παραπάνω πρόβατα συν ένα χρηματικό ποσό στην οικογένεια του θύματος, σαν δείγμα καλής θέλησης και συγγνώμης για το έγκλημα που διαπράχθηκε. Εν συνεχεία, οι οικογένεις ζητούν την μεσολάβηση ενός μέλους της jirga (γερουσία με εξουσίες) της φυλής, για να λύσει την διαμάχη.
Η φωτογραφία είναι από το Αφγανιστάν, και είναι από δημοσίευμα της UNICEF
Μετά απο μια σειρά παρόμοιων διαμεσολαβητών οι πρεσβύτεροι μπορούν να προτείνουν ένα μπάαντ ανάμεσα στις δύο πλευρές. Παρόλο που θεωρείται εγκληματική πράξη σύμφωνα με τον αφγανικό Ποινικό Κώδικα του 1976, είναι ανήκουστη η σύλληψη των jirga πρεσβύτερων ή η δίκη των οικογενειακών μελών επειδή χρησιμοποίησαν ένα κορίτσι ως μέσο εμπορικής συναλλαγής με μπάαντ.
Πράγματι, το έθιμο αυτό δεν έρχεται αντιμέτωπο μόνο με τον αφγανικό αστικό νόμο αλλά και με τον νόμο της Σαρία, οι οποίοι και οι δύο απαγορεύουν τον εξαναγκαστικό γάμο. Σε απομακρυσμένα μέρη της χώρας όμως, μερικές παραπλανητικές και αναχρονιστικές ερμηνείες θρησκευτικών και πολιτιστικών αρχών, χρησιμοποιούνται για να εκλογικεύσουν την διαιώνιση της παράδοσης.
Η WAW έχει παρέμβει σε αρκετές περιπτώσεις γάμων με μπάαντ στα κέντρα της, σε 14 αφγανικές επαρχείες. Η πλειονότητα αυτών των περιπτώσεων επιλύθηκαν με μεσολαβητές, οικογενειακή συμβουλευτική υποστήριξη, όσο και νομικές υπηρεσίες που παρείχε η WAW.
Η οργάνωση εστιάζει επίσης στην ενδυνάμωση των γυναικών που επέζησαν αυτό το βάρβαρο έθιμο, φροντίζοντας να επανασυνδεθούν με τις οικογένειες τους και να επαναφερθούν στους κόλπους της κοινωνίας με τις ευκαιρίες και τα εφόδια που χρειάζονται.
H νέα Διευθύντρια της οργάνωσης WAW, Najia Nasim (στη μέση), μιλά σε ια έκθεση της οργάνωσης του 2018 μαζί με την Διευθύντρια της οργάνωσης για τη χώρα Kimberley Motley και την βραβευμένη συγγραφέα Masha Hamilton. Photo Credit: Zayira Ray
Η διευθύντρια της WAW, Najia Nasim δήλωσε: “Η WAW θεωρεί το μπάαντ σαν μια απάνθρωπη, βίαιη, μη-ισλαμική παράδοση, με παράνομους μεσολαβητές, τους jirga, ή τους πρεσβύτερους της κοινότητας , που έχουν άγνοια όχι μόνο του αφγανικού αστικού κώδικα, αλλά και των αρχών που διέπουν τον ισλαμικό νόμο και την Σαρία. Συνεπώς το μπάαντ μπορεί να θεωρηθεί μια απο τις πιο τρομερές μορφές βίας κατά των γυναικών του Αφγανιστάν, επειδή το κορίτσι ή η γυναίκα δεν παντρεύονται απλά με εξαναγκασμό αλλά κουβαλούν και το στίγμα του εγκλήματος που διαπράχθηκε απο τον συγγενή τους.
Παρόλο που το κορίτσι ή η γυναίκα που δίνεται σαν εμπόρευμα στο μπάαντ σε μια άλλη οικογένεια, είναι απόλυτα αθώες, πέφτουν συχνά θύματα εγκληματικής μεταχείρισης απο την άλλη πλευρά, και συνδέονται άμεσα με το έγκλημα που δεν έκαναν.”
Το Μπάαντ έχει καταστροφικές συνέπειες στην σωματική, διανοητική και συναισθηματική υγεία των γυναικών και κοριτσιών. Η ακραία βία-βιασμός, βασανιστήρια, σωματική ψυχολογική και λεκτική βία απο τον άντρα τους και τα πεθερικά τους- είναι συνήθης.
Επιπλέον, συνδέεται με υψηλά ποσοστά αυτοκτονιών ή απόπειρας αυτοκτονίας, αυτο-τραυματισμών ή αυτο-δηλητηριασμού. Οι γυναίκες δεν έχουν καμία ελευθερία κινήσεων ούτε το δικαίωμα στην παιδεία. Αυτή η καταστολή των στοιχειωδών γυναικείων δικαιωμάτων μέσω του μπάαντ, διαιωνίζει τις κακοποιητικές, πατριαρχικές συμπεριφορές στο Αφγανιστάν, και επηρεάζει εντελώς αρνητικά μακροπρόθεσμα τις μελλοντικές γενιές γυναικών και κοριτσιών στο Αφγανιστάν.
“Το Αφγανιστάν πρέπει να αντιμετωπίσει και να ξεριζώσει τις αρνητικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες και τα κορίτσια, όπως η έμφυλη βία, άλλες μορφές κακοποίησης όπως το μπάαντ και άλλες εγκληματικές πρακτικές” επέμεινε η Νασίμ. “Πρέπει να υπερισχύσει ο νόμος σε όλη την χώρα και να χρησιμοποιούνται οι μηχανισμοί της δικαιοσύνης.
Τα δικαιώματα των γυναικών πρέπει να γίνουν γνωστά παντού-κυρίως σε απόμακρες περιοχές- και οι δράστες πρέπει να συλλαμβάνονται, και να καταδικάζονται, ακόμα και οι πρεσβύτεροι ή οι εκπρόσωποι της εξουσίας.”
Πηγές WUNRN 9/9/2019