H Βία κατά των Γυναικών κατά την περίοδο του COVID-19: Η ανάγκη για την εφαρμογή της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης είναι πιο επιτακτική από ποτέ
Λάβαμε το παρόν δελτίο, από το Mediterranean Institute of Gender Studies, με έδρα την Κύπρο
Ακόμη και πριν από την εμφάνιση του COVID-19 με τις οδυνηρές κοινωνικοοικονομικές συνέπειές του, ο πλανήτης αντιμετώπιζε ένα διαφορετικό είδος πανδημίας. Το 2013, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) χαρακτήρισε τη Βία κατά των Γυναικών και Κοριτσιών (ΒΚΓΚ) ως «ένα παγκόσμιο πρόβλημα υγείας που λαμβάνει διαστάσεις πανδημίας». Σε περιόδους έκτακτης ανάγκης, όπως είναι αυτή που βιώνουμε τώρα, αναμένουμε ότι θα οξυνθεί η ΒΚΓΚ και ειδικότερα η ενδοοικογενειακή βία.
Έτσι, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να ληφθούν μέτρα για να αναχαιτιστεί ο αντίκτυπος του COVID-19 στη ΒΚΓΚ και να ενισχυθούν οι πολιτικές στήριξης των γυναικών και των κοριτσιών. Η Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των Γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης), που κυρώθηκε από την κυπριακή κυβέρνηση τον Νοέμβριο του 2017, θα πρέπει να τεθεί στο επίκεντρο των δράσεων για την ευαίσθητη ως προς το φύλο ανταπόκριση στην κρίση, διασφαλίζοντας την εστίαση στις ανάγκες των θυμάτων και την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Σε αυτό το πλαίσιο, επισημαίνουμε τη διακήρυξη που δημοσιεύτηκε πρόσφατα από την Επιτροπή των Μελών της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Η διακήρυξη περιλαμβάνει πρακτικές εισηγήσεις, που μπορούν να καθοδηγήσουν τις κυβερνήσεις κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Προτρέπουμε την Κυπριακή Κυβέρνηση να επικεντρωθεί στις ακόλουθες διατάξεις, καθώς αυτές σχετίζονται ιδιαίτερα με το εθνικό μας πλαίσιο.
• Άρθρο 8 – Οικονομικοί πόροι
Ενίσχυση των οικονομικών και ανθρώπινων πόρων για την παροχή υπηρεσιών στήριξης προκειμένου να ανταποκριθούν επαρκώς στην τρέχουσα κατάσταση.
• Άρθρο 11 – Συλλογή δεδομένων
Υπάρχει επιτακτική ανάγκη όλες οι κυβερνητικές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένης της αστυνομίας, να συλλέγουν δεδομένα καθώς και να συγκεντρώνουν τα δεδομένα που συλλέγονται από εξειδικευμένες υπηρεσίες στήριξης για τη βία στην οικογένεια όπως είναι η γραμμή βοήθειας του ΣΠΑΒΟ. Τα δεδομένα πρέπει να αξιοποιούνται για τη λήψη μέτρων πρόληψης και καταπολέμησης της βίας κατά των γυναικών. Τα μέτρα πρέπει να προσαρμόζονται στις αυξημένες ανάγκες κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
• Άρθρο 13 – Αύξηση της ευαισθητοποίησης
Τώρα είναι η ώρα οι κρατικές υπηρεσίες να πραγματοποιήσουν στοχευμένες και πολύγλωσσες εκστρατείες ευαισθητοποίησης του κοινού, μέσα από όλα τα διαθέσιμα κανάλια επικοινωνίας (έντυπα, τηλεόραση, ψηφιακά κ.λπ.) για να ενημερώσουν το ευρύ κοινό τόσο για τον αυξημένο κίνδυνο της βίας κατά των γυναικών όσο και για τις υφιστάμενες υπηρεσίες στήριξης θυμάτων.
• Άρθρο 15 – Εκπαίδευση επαγγελματιών
Οι δημόσιοι υπάλληλοι που εργάζονται σε νευραλγικούς τομείς όπως η υγεία, η κοινωνική πρόνοια και η αστυνομία πρέπει να ευαισθητοποιηθούν και να εκπαιδευτούν σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο του συνεχιζόμενου εγκλεισμού και γενικότερα για τις οικονομικές και κοινωνικές συνέπειες της κρίσης σε γυναίκες και παιδιά που ζουν σε βίαιες σχέσεις ή/και ενδοοικογενειακή βία.
• Άρθρο 51 – Αξιολόγηση και διαχείριση κινδύνου
Παραμένει ζωτικής σημασίας για την αστυνομία να συνεχίσει να αξιολογεί τη σοβαρότητα και τον κίνδυνο της επαναλαμβανόμενης βίας μέσω της συστηματικής χρήσης του πρωτοκόλλου αξιολόγησης κινδύνου. Οι περιπτώσεις υψηλού κινδύνου πρέπει πάντα να αντιμετωπίζονται με τρόπο που να θέτει σε προτεραιότητα την ασφάλεια του θύματος.
• Άρθρα 52/53 – Έκτακτα απαγορευτικά μέτρα, περιοριστικά ή προστατευτικά μέτρα.
Κατά την αξιολόγηση κίνδυνου στις περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας, οι αρχές θα πρέπει να συνεχίζουν να παρέχουν στα θύματα πρόσβαση σε περιοριστικά και προστατευτικά μέτρα τόσο για την αποτελεσματική διαχείριση του κινδύνου όσο για και την αποφυγή της υπερπληρότητας των καταφυγίων.
Επισημαίνοντας αυτές τις συστάσεις πολιτικής, υπενθυμίζουμε επίσης στην κυβέρνηση την εκκρεμούσα υποχρέωσή της να εφαρμόσει πλήρως όλες τις διατάξεις της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης.
Η Κύπρος επικύρωσε τη σύμβαση το 2017, οι διατάξεις της οποίας στη συνέχεια συμπεριλήφθηκαν, όπως προβλέπεται, σε νομοσχέδιο για τη βία κατά των γυναικών. Μετά την υποβολή στη Νομική Υπηρεσία, το νομοσχέδιο παραμένει σε εκκρεμότητα.
Επειδή αντιμετωπίζουμε μια διπλή πανδημία, που περιλαμβάνει τον COVID-19, καθώς και το χρόνιο κοινωνικό πρόβλημα της βίας κατά των γυναικών, είναι πιο σημαντικό από ποτέ να επισπεύσουμε την εφαρμογή των διατάξεων της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης. Είναι η ώρα η κυπριακή κυβέρνηση να εντείνει τη δράση για την αντιμετώπιση της ΒΚΓΚ.