Γυναίκα σε πόλεμο – ταινιοκριτική

Γράφει η Μαρία Ταμιωλάκη*

Η Γυναίκα σε πόλεμο (Woman at war) είναι μια ισλανδο-ουκρανική ταινία του 2008 που παρακολουθεί την δράση μιας γυναίκας, της Halla (Halldóra Geirharõsdóttir), μουσικού στο επάγγελμα, η οποία ευαισθητοποιημένη από την δραματική αλλαγή του κλίματος αποφασίζει να αναλάβει ατομική δράση, οργανώνοντας απίστευτα σε ευρηματικότητα αλλά και επικινδυνότητα συμβολικά σαμποτάζ.

Ένα από αυτά στρέφεται κατά του εργοστάσιου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της περιοχής της, σε ενα χωριό στο πουθενά της ισλανδικής υπαίθρου. Ιδιαίτερα αθλητική και με τον ανάλογο δυναμικό σωματότυπο καταφέρνει, όντας και δεινή τοξοβόλος να βραχυκυκλώνει καλώδια στους πυλώνες υψηλής τάσης του εργοστασίου, πετώντας τόξα που συνδέονται με συρματόσχοινο, σκορπώντας την απελπισία στους διοικούντες του εργοστασίου και αποθαρρύνοντας την έλευση των ξένων επενδυτών , που αρχίζουν να το ξανασκέφτονται.. ενώ θα μοιράσει και το προσωπικό της οικολογικό μανιφέστο, κάτω από την μύτη της αστυνομίας.

Η ενδιαφέρουσα αυτή γυναίκα, όταν μαθαίνει πως γίνεται δεκτή η αίτηση της για αναδοχή ενός κοριτσιού από την Ουκρανία, θα βρεθεί στο δίλημμα να συνδυάσει την ακτιβιστική της δράση με εκείνη της μητέρας. Σε μια τελευταία δυναμική της επέμβαση θα φθάσει μέχρι την ανατίναξη ενός ολόκληρου πυλώνα και την οριστική ματαίωση, όπως αφήνεται να εννοηθεί, της ξένης (κινέζικης?) επένδυσης.

Ατυχώς, ένας μικρός τραυματισμός θα αφήσει στοιχεία του γενετικού της υλικού που οι αρχές θα διασταυρώσουν με κάθε ταξιδιώτη του εξωτερικού, άρα και την πρωταγωνίστρια μας που οδεύει απελευθερωμένη για να αναλάβει την κηδεμονία της μικρής από την Ουκρανία. Θα συλληφθεί , αλλά χάρις στο σκηνοθετικό εύρημα της ύπαρξης δίδυμης -φτυστής- αδελφής, την υποδύεται η ίδια ηθοποιός , θα μπορέσει τελικά να φύγει στο εξωτερικό, αφήνοντας την συμπα-ραστάτη της τελευταίας στιγμής να εκτίσει την ποινή προς χάριν της.

Εκείνη πάλι, θα δείξει την σύμπλευση της με τις ανησυχίες της ακτιβίστριας αδελφής της, αντικαθιστώντας τον δικό της προγραμματισμένο “εγκλεισμό” σε ινδουικό μοναστήρι για διαλογισμό και εσωτερική γαλήνη, με τον αληθινό εγκλεισμό της στην ισλανδική φυλακή για την υπεράσπιση της οικολογικής ισορροπίας της περιοχής τους.

Το έργο, παρά τις βίαιες πράξεις της πρωταγωνίστριας, διαπνέεται από απίστευτη γλύκα και ευαισθησία για τη φύση – και τι φύση, για την Ισλανδία μιλάμε- με χαρακτηριστική την επαναλαμβανόμενη μετά από κάθε σαμποτάζ κίνηση της πρωταγωνίστριας να ξαπλώνει και να αγκαλιάζει την γή, ενώ εμείς ακούμε την όλο και πιό χαλαρή αναπνοή της.

Εκτός από την αδελφή, όμορφος είναι και ο χαρακτήρας του αγρότη που βλέπει την γη του να αλλοιώνεται και τα ζώα του να ασθενούν όλο και πιό πολύ και είναι ο μόνος που την βοηθά, οχι χωρίς δικό του κίνδυνο- με την αυτοσυγχώρηση(!) ότι, μάλλον, είναι μακρυνοί συγγενείς.

Δεν λείπει και το αφήγημα των μίντια που αναπαράγουν οι πολίτες- τους παρακολουθούμε στα μέσα μεταφοράς, στα σούπερ- μάρκετ κλπ, πως θα ανέβουν οι τιμές των προιόντων, πως θα πληρώσουν οι πολίτες τις καταστροφές κλπ, συμβαίνουν λοιπόν και στις καλύτερες οικογένειες, κατά τον σκηνοθέτη.

Ακόμη, δεν λείπει και μια χιουμοριστική ματιά σε αντιπαραβολή με το καταθλιπτικό μέλλον του πλανήτη μας, με τις γκάφες της αστυνομίας, από Αμερικάνους και FBI ενισχυμένη παρακαλώ , όπου με τα πιό σύγχρονα μέσα, drones, θερμικές κάμερες κλπ συλλαμβάνουν … πρόβατα, αλλά κι έναν μοναχικό τουρίστα Ισπανό που περιδιαβαίνει με το ποδήλατο του την πανέμορφη -ακόμα- Ισλανδική ύπαιθρο…και πως γίνεται να βρίσκεται πάντοτε ακάλυπτος και κοντά στο συμβάν!

Θα δούμε στην τελική σκηνή, πόσο καταθλιπτικό προμηνύεται, από τώρα, το μέλλον του πλανήτη μας όταν η Halla , αφού έχει παραλάβει το κοριτσάκι της από το Ουκρανικό ορφανοτροφείο και όντας μέσα στο λεωφορείο που τους μεταφέρει στο αεροδρόμιο, θα ξεσπάσει καταρρακτώδης βροχή με τα νερά να μετατρέπονται σε ορμητικό χείμαρρο που θα τους ακινητοποιήσει. Για λίγα λεπτά τους παρακολουθούμε να προχωρούν, η Halla αγκαλιά με την κόρη της, μέσα στην καταιγίδα και στα φουσκωμένα νερά που δεν σταματούν να ανεβαίνουν. Είναι η τελευταία σκηνή. Δεν μαθαίνομε αν επιβίωσαν.

Σκηνοθέτης αυτής της ενδιαφέρουσας ταινίας για την οποία απέσπασε αρκετά ευρωπαικά βραβεία, είναι ο Ισλανδός Μπένεντικτ Έρλιγκσσον (Benedikt Erlingsso).

Και ναι, αν και φτιαγμένη από άντρα, είναι μια πραγματικά οικοφεμινιστική ταινία.

* Παιδίατρος-Εντατικολόγος, Γενική Γραμματέας του ΜΩΒ