Γράφει η Παναγιώτα Πετρόγλου*
Στις 21 Ιουνίου 2019 η Διεθνής Οργάνωση Εργασίας υιοθέτησε τη Διεθνή Σύμβαση Εργασίας υπ’ αριθ. 190 σχετικά με την εξάλειψη της βίας και της παρενόχλησης στον κόσμο της εργασίας, καθώς και τη Σύσταση υπ’ αριθ. 206, που αναγνωρίζουν τη σεξουαλική παρενόχληση και την παρενόχληση λόγω φύλου στην εργασία ως μορφές έμφυλης βίας.
Η ΔΣΕ 190 είναι εξαιρετικά σημαντική αφενός γιατί αποτελεί την πρώτη διεθνή σύμβαση, που ρητά αναγνωρίζει το δικαίωμα σε εργασία χωρίς βία και παρενόχληση και αφετέρου γιατί αναγνωρίζει την σεξουαλική παρενόχληση και την παρενόχληση λόγω φύλου στην εργασία ως μορφές έμφυλης βίας, που επηρεάζουν δυσανάλογα τις γυναίκες. Καλύπτει τη βία και την παρενόχληση όχι μόνον στον χώρο εργασίας αυτόν καθαυτόν, αλλά και σε κάθε χώρο ή περίσταση, που σχετίζεται με την εργασία. Αναγνωρίζει τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στην άτυπη οικονομία, όπου απασχολείται το 61% των εργαζομένων παγκοσμίως. Ρυθμίζει για πρώτη φορά τις επιπτώσεις της ενδοοικογενειακής βίας στον κόσμο της εργασίας. Υπό την έννοια αυτή, αποτελεί πρόοδο σε σχέση με το σχετικό ενωσιακό κεκτημένο.
Το αργότερο μέχρι τις 21 Δεκεμβρίου 2020 τα Κράτη-Μέλη της ΔΟΕ οφείλουν να υποβάλουν στα νομοθετικά τους σώματα τη ΔΣΕ 190 και τη Σύσταση 206 με σαφείς και αιτιολογημένες κυβερνητικές προτάσεις προκειμένου αφενός να αποφασιστεί η επικύρωση της Σύμβασης (ή τουλάχιστον να προετοιμαστεί το έδαφος προς τούτο) και η εφαρμογή της Σύστασης, αφετέρου δε να ενημερωθεί η κοινή γνώμη.
Τυχόν «βουβή κατάθεσή» τους αποτελεί καταστρατήγηση των υποχρεώσεών τους. Μέχρι το Νοέμβριο 30 χώρες τις είχαν υποβάλει στα εθνικά τους Κοινοβούλια, όχι όμως και η Ελλάδα. Τα Κράτη-Μέλη οφείλουν να γνωστοποιήσουν την ως άνω υποβολή στον Γενικό Διευθυντή του ΔΓΕ καθώς και στις πιο αντιπροσωπευτικές οργανώσεις εργοδοτών και εργαζομένων προκειμένου οι τελευταίες να έχουν τη δυνατότητα υποβάλουν παρατηρήσεις για τον τρόπο, με τον οποίο οι κυβερνήσεις εκπληρώνουν τις σχετικές υποχρεώσεις τους.
Η επικύρωση της Δ.Σ.Ε. 190 από τα Κράτη-Μέλη δεν αποτελεί απλώς συμμόρφωση προς ένα διεθνές consensus, που επιτεύχθηκε με εντυπωσιακή πλειοψηφία, αλλά μια ευκαιρία για πραγμάτωση του διεθνούς κεκτημένου για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας στην εργασία. Η επικύρωση αυτή έχει καταστεί ακόμη πιο σημαντική στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορωνοϊού COVID-19 και των συνεπειών της στον κόσμο της εργασίας, καθώς και για την ανάκαμψη από την κρίση που αυτή συνεπάγεται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στη Στρατηγική για την ισότητα των φύλων 2020-2025 παροτρύνει τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. προς τούτο.
Στο σχετικό άρθρο μου που επισυνάπτεται ΕΔΩ, δημοσιευμένο στο νομικό περιοδικό «Επιθεώρησις Εργατικού Δικαίου», τεύχος 9/2020, σελ. 993-1008, που αναδημοσιεύεται με την άδεια του εκδότη, παρουσιάζονται οι έννοιες της σεξουαλικής παρενόχλησης και της παρενόχλησης λόγω φύλου, η προσέγγισή τους από το διεθνές δίκαιο ως μορφών έμφυλης βίας και από το ενωσιακό δίκαιο ως μορφών διάκρισης λόγω φύλου και η Διεθνής Σύμβαση Εργασίας (Δ.Σ.Ε.) 190 και η Σύσταση 206. Το άρθρο κλείνει με προτάσεις για λήψη νομοθετικών μέτρων σε διεθνές, ενωσιακό και εθνικό επίπεδο.
βλ. σχετικό δημοσίευμα του Συνδέσμου για τα Δικαιώματα της Γυναίκας
* Δικηγόρος και Μέλος του Δικτύου Νομικών Εμπειρογνωμόνων για την Ισότητα των Φύλων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής