Ανακοίνωση δύο Σωματείων Εργαζομένων για την Ισότητα των Φύλων

Δύο σωματεία Εργαζομένων για την Ισότητα των Φύλων, ο Σύλλογος Εργαζομένων Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων “Δώρα Κατσιβαρδάκου” και το Πανελλήνιο Σωματείο εργαζομένων στο Δίκτυο των Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, εξέδωσαν την ανακοίνωση που ακολουθεί, όπου εκφράζουν την αγωνία τους για το μέλλον των πολιτικών Ισότητας και καταθέτουν αιτήματα για την απρόσκοπτη λειτουργία και αναβάθμιση των υπηρεσιών.

Το τελευταίο έτος, έχουμε γίνει μάρτυρες πολλών περιστατικών έμφυλης βίας. Πλέον η έμφυλη βία είναι στην επικαιρότητα, όχι μόνο ως δημοσιογραφική είδηση ενός μεμονωμένου περιστατικού, αλλά και σε επίπεδο κοινωνικό, καθώς είναι στο επίκεντρο δημόσιου διαλόγου. Η αρχή έγινε κατά την περίοδο της πρώτης καραντίνας, όπου οι πρωτόγνωρες συνθήκες εγκλεισμού ανέδειξαν τις έμφυλες ανισότητες της κοινωνίας μας και τις σχέσεις εξουσίας που παράγουν.

Στη συνέχεια, η δημόσια καταγγελία της Σοφίας Μπεκατώρου ότι υπήρξε θύμα σεξουαλικής κακοποίησης και το κύμα αποκαλύψεων που ακολούθησε, έβγαλε στη επιφάνεια ένα στοιχείο το οποίο όσες και όσοι ασχολούνται με την έμφυλη βία, το γνωρίζουν καλά: Η έμφυλη βία υπήρχε και υπάρχει σε όλα τα επίπεδα της ζωής και της κοινωνίας μας, και όσο περισσότερο αναδεικνύεται τόσο καλύτερα αποτυπώνεται.

Για το λόγο αυτό δεν μπορούμε να αποδεχτούμε την άποψη ότι υπήρξε «έκρηξη» της βίας ή ότι αυτή προήλθε ως συνέπεια των ιδιαίτερων συνθηκών, της δημοσιότητας ή επειδή η πολιτεία πλέον ακούει και αφουγκραζεται. Η επίκληση ενός τέτοιου αίτιου ενισχύει τα έμφυλα στερεότυπα και στέκεται εμπόδιο στον αγώνα για την εξάλειψη της έμφυλης βίας. Ο αγώνας για την έμφυλη ισότητα και ενάντια στην έμφυλη βία είναι διαρκής και επιβάλλεται να συνεχιστεί ανεξαρτήτως επικαιρότητας και συνθηκών.

Στο συγκεκριμένο αγώνα πρωταρχικό ρόλο διαδραματίζει το Δίκτυο Δομών για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών. Δημιουργήθηκε σταδιακά από το 2011, πάντοτε με τη στήριξη της εκάστοτε κυβέρνησης και σήμερα περιλαμβάνει τη λειτουργία της 24ωρης Γραμμής SOS 15900, 42 Συμβουλευτικών Κέντρων και 19 Ξενώνων Φιλοξενίας. Στόχος του, η υποστήριξη των γυναικών που έχουν υποστεί ή υφίστανται οποιαδήποτε μορφής βία ή διάκριση λόγω του φύλου τους.

Κατά το διάστημα της λειτουργίαςτου, το δίκτυο έχει εξυπηρετήσει πλήθος γυναικών. Ενδεικτικά, τα Συμβουλευτικά Κέντρα και οι Ξενώνες Φιλοξενίας έχουν υποστηρίξει πάνω από 36.000 γυναίκες θύματα έμφυλης βίας και πολλαπλών διακρίσεων, ενώ η Γραμμή 15900 έχει δεχθεί πάνω από 55.000 κλήσειςκαι έχει εξυπηρετήσει περισσότερες από 43.000 γυναίκες μέχρι σήμερα. Η διασφάλιση και ενίσχυση του Δικτύου για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών είναι απαραίτητη.

Την ίδια στιγμή, οκίνδυνος συρρίκνωσης του Δικτύου Δομών είναι ορατός και το μέλλον των εργαζομένων αβέβαιο. Το Δίκτυο, από την αρχή της λειτουργίας του εντάχθηκε σε ευρωπαϊκά προγράμματα και την περίοδο αυτή διανύουμε την τελευταία παράταση του έργου, η οποία θα διαρκέσειάλλα τρία χρόνια -έως τα μέσα του 2023. Την εποπτεία του Δικτύου έχει η Γραμματεία Ισότητας και τη λειτουργία έχουν αναλάβει οι εκάστοτε Δήμοι, το ΚΕΘΙ, αλλά και η ίδια η ΓΓΙΦ (τη Γραμμή 15900)

.Η βιωσιμότητα του Δικτύου κινδυνεύει, ιδιαίτερα από τη στιγμή που δεν υπάρχει καμία δέσμευση για την ένταξη του συνόλου των Δομών στον κρατικό προϋπολογισμό και τη διατήρηση των υφιστάμενων θέσεων εργασίας. Ταυτόχρονα, δεν προβλέπεται ίδια ημερομηνία λήξης των έργων για όλες τις Δομές, στοιχείο που δυσχεραίνει την αντιμετώπιση του προβλήματος, ενώ ταυτόχρονα δημιουργεί Δομές δύο ταχυτήτων.

Η ανησυχία όμως εντείνεται -και αυτό είναι το σημαντικότερο-από το γεγονός ότι η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων καταργήθηκε και οι πολιτικές για την ισότητα των φύλων συνεχώς υποβαθμίζονται. Συγκεκριμένα:Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων (ΓΓΙΦ) ήταν (από το 1985) ο αρμόδιος φορέας για το σχεδιασμό την παρακολούθηση και την αξιολόγηση των πολιτικών ισότητας της χώρας. Υπαγόταν στο Υπουργείο Εσωτερικών (εξαιτίας της οριζόντιας αρμοδιότητας του συγκεκριμένου Υπουργείου στο σύνολο της τοπικής αυτοδιοίκησης και της δημόσιας διοίκησης) και είχε διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια.

Τον Ιούλιο του 2019, η ΓΓΙΦ μετονομάστηκε σε Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και μεταφέρθηκε στο Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με ορατό τον κίνδυνο αποστέρησης του οριζόντιου χαρακτήρα των πολιτικών ισότητας και της αναγωγής τους σε τομεακές πολιτικές που εστιάζουν σε κοινωνικά θέματα, αποκομμένα από τις κοινωνικές συνθήκες που τα δημιουργούν. Χρειάζεται επίσης να σημειωθεί, ότι την τελευταία διετία η Γραμματεία Ισότητας δεν έχει δικό της προϋπολογισμό για την υλοποίηση δράσεων, στοιχείο που δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο το έργο της.

Τον Ιανουάριο του 2021 πραγματοποιήθηκε νέα υποβάθμιση, με τη μετονομασία σε Γενική Γραμματεία Δημογραφικής και Οικογενειακής πολιτικής και Ισότητας των Φύλων και υπαγωγή της στην Υφυπουργό Εργασίας, αρμόδια για τη δημογραφική και οικογενειακή πολιτική. Η αλλαγή αυτή καταδεικνύει την περαιτέρω απαξίωση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων υπό τη μορφή πολιτικών ενεργειών, καθώς η πολιτική της ισότητας των φύλων εμφανίζεται να παραμένει σε επίπεδο Γενικής Γραμματείας, ενώ την ίδια στιγμή αναβαθμίζεται σε Υφυπουργείο η «οικογένεια» συνδεόμενη άμεσα με την «δημογραφική πολιτική».

Είναι σαφές ότι η σύζευξη των πολιτικών για το δημογραφικό με τις πολιτικές ισότητας αποτελεί οπισθοδρόμηση στον αγώνα των γυναικών για αποταύτισή τους από τον κατεξοχήν παραδοσιακό τους ρόλο και όλα τα στερεότυπα που έχουν συνδεθεί με αυτό. Στην Ελλάδα του 2021, η οποία σύμφωνα με το δείκτη ισότητας του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την ισότητα των φύλων βρίσκεται τελευταία σε θέματα φύλου, μία τέτοια κίνηση θα υπονομεύσει περαιτέρω την υλοποίηση πολιτικών ισότητας στη χώρα.

Η ισότητα των φύλων αφορά το σύνολο των δημοσίων πολιτικών, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας, της βίας κατά των γυναικών, της συμμετοχής των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, της εκπαίδευσης, του περιβάλλοντος, του πολιτισμού κ.λπ.και για αυτό τον λόγο κρίνεται επιτακτική η μεταφορά της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων στο Υπουργείο Εσωτερικών.

Η ισότητα των φύλων δεν μπαίνει σε πλαίσια, ούτε μπορεί να συγχωνευθεί με άλλες πολιτικές, καθώς αυτό από μόνο του θα υπονόμευε το ρόλο της. Για την επίτευξη της ισότητας απαιτείται διαρκής διερεύνηση για την αναγνώριση των τρόπων με τον οποίο συγκροτούνται και νομιμοποιούνται διαφορές, λαμβάνοντας υπόψη τον τόπο και τη συγκυρία. Επομένως, ένας κρατικός φορέας αρμόδιος για την ισότητα των φύλων πρέπει να είναι αυτοτελής και να επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο δημιουργούνται οι έμφυλες διακρίσεις, τόσο σε επίπεδο εφαρμογής πολιτικών όσο και σε επίπεδο αντιλήψεων.

Γι’ αυτούς τους λόγους ζητάμε:

♦ την άμεση επανασύσταση της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων ως αυτοτελή φορέα και την αποσύνδεσή της από τη δημογραφική και οικογενειακή πολιτική.

♦ την επανένταξη της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων και του Κέντρου Ερευνών για Θέματα Ισότητας στο Υπουργείο Εσωτερικών και την ενίσχυσή τους με προσωπικό, όσο και με οικονομικούς πόρους.

♦ την απρόσκοπτη ισχύουσα λειτουργία του Δικτύου Δομών.

♦ την άμεση πρόβλεψη για ένταξη των Δομών στον Κρατικό Προϋπολογισμό μετά το πέρας της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης με διατήρηση των υπαρχουσών θέσεων εργασίας και μονιμοποίηση του προσωπικού, καθώς επίσης και την ενίσχυση και αναβάθμιση της λειτουργίας τους.

♦ την επέκταση του Δικτύου Δομών και σε άλλες πόλεις, ώστε κάθε γυναίκα, σε κάθε γωνιά της Ελλάδας να έχει άμεση πρόσβαση στις υπηρεσίες των Δομών.

♦ την άμεση πλήρη εφαρμογή της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη βία κατά των γυναικών (Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης).

Υπογράφεται από τα Διοικητικά Συμβούλια των δύο σωματείων