Κατάργηση φόρου πολυτελείας σε προϊόντα περιόδου

Συντάσσει η Στέλλα Τσέρρι

Οι γυναίκες, κατά μέσο όρο, βρίσκονται στον εμμηνορυσιακό κύκλο, για τριανταπέντε χρόνια καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Συγκεκριμένα, έχουν περίοδο για 3.500 μέρες συνολικά στη ζωή τους, και εύκολα αντιλαμβάνεται κανείς το εξωφρενικό ποσό των προϊόντων περιόδου που χρειάζεται μια γυναίκα για το χρονικό διάστημα αυτό. Ακόμα πιο εξωφρενικό είναι όμως το υπέρογκο ποσό χρημάτων που οι γυναίκες είναι υποχρεωμένες να καταβάλλουν για τα απαραίτητα προϊόντα υγιεινής, για μια τόσο φυσική και βιολογική λειτουργία. Στην Ελλάδα, η φορολόγηση των προϊόντων αυτών ανέρχεται στο 24%, και έτσι κατατάσσονται αυτόματα ως προϊόντα πολυτελείας και όχι πρώτης ανάγκης όπως είναι στην πραγματικότητα. Καμία γυναίκα δεν επιλέγει να έχει εμμηνόρροια για 5-7 μέρες, μια φορά τον μήνα, για 30 και πάνω χρόνια της ζωής της, καλείται όμως να φροντίσει για αυτό, παρέχοντας στον εαυτό της αυτή την “πολυτέλεια” ανεξάρτητα από το στεγαστικό, οικονομικό και κοινωνικό της υπόβαθρο. Οι γυναίκες που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν σε αυτή την αδιανόητη απαίτηση, αδυνατούν και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της καθημερινότητάς τους. Πράγμα που επιβεβαιώνεται και από τα αποτελέσματα της έρευνας του MRB Hellas, σύμφωνα με την οποία «10.000 κορίτσια έχουν φύγει νωρίς ή εξ ολοκλήρου από το σχολείο στην Ελλάδα επειδή δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν προϊόντα περιόδου».

https://www.vice.com/el/article/kzdk59/einai-apolytws-aparaithto-na-katargh8ei-o-fpa-stis-serbietes-sthn-ellada

Με αφορμή τα παραπάνω, η ομάδα του οργανισμού Entoama δημιούργησε ένα ηλεκτρονικό αίτημα στο οποίο ζητείται από το υπουργείο οικονομικών η κατάργηση του φόρου αυτού από τα προϊόντα περιόδου, το οποίο έχει μαζέψει πάνω από 15.500 υπογραφές. Σύμφωνα με τις ίδιες:

Η περίοδος δεν είναι πολυτέλεια, αλλά μια βιολογική ανάγκη. Τα εμμηνορροϊκά προϊόντα αποτελούν είδη πρώτης ανάγκης, γι’ αυτό πρέπει να παρέχονται χωρίς φορολογία. Η μη χρήση προϊόντων υγιεινής μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρούς κινδύνους για την υγεία και να λειτουργήσει αποτρεπτικά στη διατήρηση μιας φυσιολογικής  επαγγελματικής, σχολικής ή προσωπικής ζωής.

Όλες και όλοι πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι αυτή η φορολογία δεν είναι ένα ασήμαντο ποσό, για γυναίκες, τρανς άτομα και οικογένειες χαμηλού εισοδήματος.  Ειδικά όταν συνδυάζεται με τις συστημικές προκλήσεις όπως το εισόδημα, την στέγαση και την οικονομική τους σταθερότητα. Χιλιάδες μαθήτριες δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν βασικά προϊόντα περιόδου και στερούνται ίσων ευκαιριών μάθησης, καθώς συχνά παραλείπουν το σχολείο όταν έχουν περίοδο.

Η κατάργηση του φόρου είναι ένα μικρό βήμα που πρέπει να επιτευχθεί για να διασφαλίσουμε εύκολη πρόσβαση στα εμμηνορροϊκά προϊόντα.

Ζητάμε από την ελληνική κυβέρνηση να καταργήσει το φόρο προστιθέμενης αξίας σε όλα τα προϊόντα περιόδου.

Η Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των μορφών διακρίσεων κατά των γυναικών (CEDAW)1, που εγκρίθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών το 1979,  υπογράφτηκε από την Ελλάδα στις 2 Μαρτίου 1982, κυρώθηκε νομοθετικά από τη Βουλή χωρίς καμία επιφύλαξη και έγινε νόμος του κράτους στις 30 Απριλίου 1983 (Ν. 1342/83).

Η Σύμβαση ορίζει τις διακρίσεις εις βάρος των γυναικών ως “… κάθε διάκριση, αποκλεισμός ή περιορισμός που γίνεται βάσει φύλου που έχει ως αποτέλεσμα ή σκοπό να βλάψει ή να ακυρώσει την αναγνώριση, την απόλαυση ή την άσκηση από τις γυναίκες, ανεξάρτητα από την οικογενειακή τους κατάσταση, σε βάση της ισότητας ανδρών και γυναικών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών στον πολιτικό, οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό, αστικό ή οποιονδήποτε άλλο τομέα.” Τα μέλη που υπέγραψαν τη συμφωνία συμφώνησαν να «λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της νομοθεσίας, για την τροποποίηση ή την κατάργηση των υφιστάμενων νόμων, κανονισμών, εθίμων και πρακτικών που συνιστούν διάκριση εις βάρος των γυναικών».

Το δικαίωμα μιας γυναίκας να απαλλάσσεται από διακρίσεις παραβιάζεται όταν τα προϊόντα υγιεινής της περιόδου υπόκεινται σε κάθε είδους φόρο. Η φορολόγηση προϊόντων που χρησιμοποιούνται κυρίως, ή ακόμη και αποκλειστικά από γυναίκες, αποτελεί μια σαφή παραβίαση των διεθνών κανόνων για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αφού φορολογούνται βάσει του φύλου τους. Μειώνει άδικα τις γυναίκες οικονομικά, αποκλειστικά λόγω του αναπαραγωγικού τους ρόλου.

Με πρωτοπόρο την Κένυα που κατάργησε τον φόρο στα εμμηνορροϊκά προϊόντα το 2004 και την Ιρλανδία (πριν το 2007), ακολούθησαν η Τανζανία, η Ουγκάντα, η Νικαράγουα, η Μαλαισία, ο Καναδάς (2015), και τα τελευταία χρόνια η Ινδία (2018), η Κολομβία (2018), η Αυστραλία (2019), η Ρουάντα (2019), οι ΗΠΑ (2019)  σε 18 πολιτείες. Τελευταία χώρα στην οποία καταργήθηκε αυτός ο φόρος είναι η Βρετανία (2020), επίσης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες μειώθηκε ο φόρος κάτω από 10% με δέσμευση να τον φτάσουν έως και κάτω του 5% και τέλος λαμπρό παράδειγμα η Σκωτία όπου τα προϊόντα περιόδου διατίθενται ελεύθερα σε “όποια τα χρειάζεται”.

Ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε κι εμείς την κατάργηση αυτού του σεξιστικού και παλαιικού φόρου, μαζί με τις χώρες που το διεκδίκησαν και το κέρδισαν και με αυτές που το προσπαθούν ακόμη. Ψήφισε κι εσύ! 

Παρακάτω βρίσκεται το επίσημο δελτίο τύπου της Entoama:

                                                                   ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 

Κατάργηση του φόρου πολυτελείας από τα εμμηνορροϊκά προϊόντα στην Ελλάδα ζητά η Entoama

 Αθήνα, 10 Μαρτίου 2021 – Με αφορμή την παγκόσμια ημέρα γυναίκας, στις 8 Μαρτίου 2021 η ομάδα της Entoama δημιούργησε και μοιράστηκε ένα ηλεκτρονικό αίτημα με το οποίο ζητά από την κυβέρνηση την κατάργηση του ΦΠΑ στα εμμηνορροϊκά προϊόντα που διατίθενται στη χώρα. Το αίτημα σήμερα έχει ήδη υπογραφεί από περισσότερους από 15.500 πολίτες.

Ο φόρος προστιθέμενης αξίας της τάξης του 24% που έχει καθοριστεί στην Ελλάδα για τα εν λόγω προϊόντα αποτελεί φόρο πολυτελείας και έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τη πραγματική ζήτηση και την αντικειμενική αξία του προϊόντος ως είδος πρώτης ανάγκης. Καθώς ο συντελεστής που καθορίζεται στη χώρα για τα συγκεκριμένα προϊόντα επιβάλλεται από την κυβέρνηση, η Εntoama ζητά από το Υπουργείο Οικονομικών και τον Υπουργό του Χρήστο Σταϊκούρα την κατάργηση του ΦΠΑ στα εμμηνορροϊκά προϊόντα.

Η Entoama είναι μια νεοσύστατη εταιρεία που ιδρύθηκε αποκλειστικά από γυναίκες, οι οποίες και την διαχειρίζονται, με απώτερο στόχο την υποστήριξη των κοριτσιών και γυναικών, κοινωνικά και οικονομικά, μέσω εκπαιδευτικών πρωτοβουλιών, υποτροφιών κα. To συγκεκριμένο αίτημα αποτελεί την πρώτη της συλλογική ενέργεια στην Ελλάδα και είναι μέρος της προσπάθειας για την εξάλειψη των διακρίσεων κατά των γυναικών. Η Entoama καλεί όλους τους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στην ανύψωση των γυναικείων φωνών υπογράφοντας το ηλεκτρονικό αίτημα εδώ https://www.change.org/TaxFreePeriods_Greece  , βοηθώντας μας να κάνουμε ένα ακόμα βήμα προς την ισότητα των φύλων και μια πιο δίκαιη κοινωνία για τις γυναίκες.

Η Entoama είναι ένα online marketplace, που ιδρύθηκε και διαχειρίζεται από γυναίκες, το οποίο προωθεί αποκλειστικά χειροποίητα προϊόντα και έχει ως στόχο την ενδυνάμωση της θέσης της γυναίκας και την κοινωνική και οικονομική υποστήριξη κοριτσιών και γυναικών.