Γράφει η Βαρβάρα Ντέντη/ Αλιεύει η Κατερίνα Πράπα
Παρά τον έναν χρόνο πανδημίας, μερικές εξαιρετικές ταινίες κατάφεραν να κυκλοφορήσουν και κάποιες από αυτές διεκδικούν και σημαντικά βραβεία όπως Oscars. Μία από αυτές είναι η μαύρη κωμωδία Promising Young Woman, με την Carey Mulligan που δίνει ρεσιτάλ ερμηνείας ως μία απογοητευμένη γυναίκα, σημαδεμένη από τα τραγικά βιώματά της και την κουλτούρα του βιασμού, η οποία συνεχίζει να βασιλεύει στην κοινωνία μας. Η ταινία αποτελεί μία έξυπνη αναφορά στο άρρωστο τρόπο με τον οποίον η κοινωνία συνεχίζει να μαθαίνει στις γυναίκες ότι αν βιαστούν έχουν ευθύνη και συνεχίζει να δικαιολογεί τους άντρες που τις εκμεταλλεύονται.
«Γυναίκες σαν και εκείνη, βάζουν μόνες τους τον εαυτό τους σε κίνδυνο»
«Προκαλεί»
«Δεχόμαστε όλη την ώρα κατηγορίες σαν και αυτή»
«Ήταν σε πάρτι»
«Είμαι καλό παιδί»
«Τι έγινε μωρό μου; Δεν σηκώνουμε αστεία;»
«Ήμασταν όλοι πιωμένοι»
«Το ήθελε»
«Τι να είχαμε κάνει; Να καταστρέφαμε την ζωή ενός νέου άντρα (από τις κατηγορίες)»
«Δεν είμαι η μόνη που δεν το πίστεψε»
Σας θυμίζουν κάτι; Σε κάθε κατηγορία βιασμού, ακούμε τουλάχιστον μία από τις παραπάνω δικαιολογίες για να μειωθεί η σημασία του εγκλήματος και να υπονομευτεί η μαρτυρία του θύματος. Η ταινία τα χειρίζεται όλα αυτά πολύ έξυπνα, καθώς δεν αποτελεί μία αυστηρή διδαχή για το πως θα πρέπει να διαχειρίζεται μία περίπτωση βιασμού. Αντιθέτως, βάζει εμάς, τους θεατές, σε μία θέση του να καταλάβουμε τι πέρασε το θύμα, από την οπτική της καλύτερής της φίλης.
Η υπόθεση της ταινίας ‘Promising Young Women’: «Η Cassie, λαμπρή φοιτήτρια ιατρικής που παράτησε την σχολή της, επιβιώνει από το τραύμα που της προκάλεσε ο χαμός της καλύτερής της φίλης, η οποία ήταν θύμα βιασμού. Ζώντας διπλή ζωή, αποφασίζει να δώσει ένα μάθημα σε όσους αδίκησΗ υπόθεση της ταινίας ‘Promising Young Women’: «Η Cassie, λαμπρή φοιτήτρια ιατρικής που παράτησε την σχολή της, επιβιώνει από το τραύμα που της προκάλεσε ο χαμός της καλύτερής της φίλης, η οποία ήταν θύμα βιασμού. Ζώντας διπλή ζωή, αποφασίζει να δώσει ένα μάθημα σε όσους αδίκησαν την φίλη της και άφησαν έναν βιασμό να περάσει ατιμώρητος».
Το Promising Young Woman συνεχίζει να είναι ενδιαφέρον, αιχμηρό και να μας κρατάει σε αγωνία ακόμη και εάν προσπαθεί να περάσει ένα πολύ σημαντικό μήνυμα: πως η κουλτούρα του βιασμού καλά κρατεί μέχρι και σήμερα, πως οι βιαστές δεν είναι δήθεν «τέρατα» που κρύβονται στο σκοτεινό σοκάκι και περιμένουν να μας επιτεθούν, μα μπορεί να είναι κάποιος γνωστός μας, κάποιος επιφανής, κάποιος αγαπητός.
Μία έξυπνη λεπτομέρεια της ταινίας, είναι πως χρησιμοποιεί για τα παραδείγματά της, άντρες με πολύ φιλική εμφάνιση, άτομα «υπεράνω υποψίας». Άτομα που δεν θα περιμέναμε ότι είναι ικανά για σεξουαλική παρενόχληση, βιασμό, συγκάλυψη (ο σύντροφος της πρωταγωνίστριας, τον οποίο ενσαρκώνει ο Adam Brody, δεν διστάζει να πει ψέματα σε βάρος της για να μην μπλεχτεί σε δολοφονία), και όμως είναι.
H ταινία, σε σκηνοθεσία της ταλαντούχας Emerald Fennell, έρχεται στον απόηχο του κινήματος #MeToo που σαρώνει σε Η.Π.Α. αλλά και σε άλλα σημεία του κόσμου, για να μας θυμίσει ότι πρέπει να αρχίσουμε να πιστεύουμε περισσότερο τα θύματα. Όχι, δεν είναι όλοι οι άντρες ικανοί για βιασμό, είναι όμως όλες οι γυναίκες επιφυλακτικές 24/7, γιατί ξέρουν μπορούν ανά πάσα στιγμή να πάθουν κάτι τέτοιο.
Είναι χαρακτηριστική η στιχομυθία της πρωταγωνίστριας με τον βιαστή της καλύτερής της φίλης, Nina. Εκείνος της λέει: «είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης κάθε άντρα να κατηγορηθεί για βιασμό» και εκείνη του απαντάει «ξέρεις ποιος είναι ο μεγαλύτερος εφιάλτης μίας γυναίκας». Μία κριτική στην κοινωνία που προστατεύει τους άντρες με «υποσχόμενο μέλλον» όπως ο γιατρός-βιαστής από το να καταστραφούν οι ζωές τους λόγω των κατηγοριών για βιασμό, δεν προστατεύει όμως τις ίδιες τις γυναίκες που βιάζονται ή μπορεί να βιαστούν. Μαθαίνουμε από μικρές πως να «μην βιαστούμε». Τι δεν πρέπει να φοράμε, πότε δεν πρέπει να κυκλοφορούμε, τι πρέπει να λέμε, πόσο μπορούμε να πιούμε για να μην μας εκμεταλλευτούν. Δεν μαθαίνουν, όμως, τα νεαρά αγόρια πως εκείνα να αποτρέψουν έναν βιασμό: με σεβασμό στην συναίνεση.
Όχι, εάν αναρωτιέστε, το Promising Young Woman δεν είναι στο Netflix. Θα πάρει το πολυπόθητο Όσκαρ Καλύτερη Ταινίας στην φετινή τελετή, για το οποίο και είναι υποψήφιο; Τα προγνωστικά τείνουν προς το Nomadland, ωστόσο δεν είναι λίγες οι φορές που έχουμε δει εκπλήξεις στα Oscars.
Δείτε εδώ το τρέιλερ: https://www.youtube.com/watch?v=7i5kiFDunk8