Κοινή δήλωση | Οικογενειακό δίκαιο και προσφύγισσες – επιζώσες

Εκτός από τις έξι οργανώσεις που υπογράφουν αυτή την κοινή δήλωση, το Μωβ έχει εκφράσει έμπρακτη αλληλεγγύη σε πολλές προσφύγισσες και μετανάστριες που βρίσκονται σε διαμάχη με τον πατέρα των παιδιών τους, και έχουν αντιμετωπίσει ακραία ενδοοικογενειακή βία. Αυτό φαίνεται και από τις αλλεπάλληλες εκκλήσεις μας για βοήθεια, στις οποίες έχει υπάρξει εξαιρετική ανταπόκριση από αναγνώστριες και αναγνώστες με σωτήρια αποτελέσματα. Και με την ευκαιρία αυτής της σημαντικής δήλωσης τονίζουμε ότι το νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι ακόμα περισσότερο απειλητικό για τους ευάλωτους πληθυσμούς γυναικών και παιδιών, και συνεπώς ο αγώνας μας εδώ και έξι μήνες μαζί με δεκάδες άλλες οργανώσεις, τους συμπεριλαμβάνει και τους αφορά πολλαπλώς. Σ.Β.

Έξι οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών, μεταξύ των οποίων και το Κέντρο Διοτίμα, συνυπογράφουν κοινή δήλωση σχετικά με τη μεταρρύθμιση στο οικογενειακό δίκαιο «και τους κινδύνους που διατρέχουν μητέρες και παιδιά προσφυγικού/μεταναστευτικού προφίλ», τονίζοντας ότι «είμαστε αντίθετες σε ένα σχέδιο νόμου που με μαθηματική ακρίβεια θα εκθέσει σε σοβαρούς κινδύνους τον ήδη πολλαπλώς ευάλωτο προσφυγικό και μεταναστευτικό πληθυσμό, και συγκεκριμένα μητέρες και παιδιά που βιώνουν ενδοοικογενειακή βία κάθε μορφής και διαβιούν σε προσφυγικούς καταυλισμούς». Παρακάτω όλο το κείμενο.

Οι υπογράφουσες την παρούσα κοινή δήλωση οργανώσεις που δραστηριοποιούμαστε στο πεδίο του προσφυγικού/μεταναστευτικού, και ιδιαιτέρως όσες παρέχουμε υποστηρικτικές υπηρεσίες σε επιζώσες και επιζώντες έμφυλης βίας, δηλώνουμε ότι είμαστε αντίθετες σε ένα σχέδιο νόμου που με μαθηματική ακρίβεια θα εκθέσει σε σοβαρούς κινδύνους τον ήδη πολλαπλώς ευάλωτο προσφυγικό και μεταναστευτικό πληθυσμό, και συγκεκριμένα μητέρες και παιδιά που βιώνουν ενδοοικογενειακή βία κάθε μορφής και διαβιούν σε δυσχερείς συνθήκες όπως αυτές ενός προσφυγικού καταυλισμού.

Καταρχάς διότι μπορεί να μην προωθείται τελικά η υποχρεωτική «συνεπιμέλεια», ωστόσο από το υπό ψήφιση σχέδιο νόμου δίνονται πάρα πολλά περιθώρια για υποχρεωτική συν-απόφαση των γονέων και υποχρεωτική ενίσχυση της σχέσης του τέκνου με τον άλλον γονέα, γεγονός που μπορεί να εκθέσει σε επαναθυματοποίηση μητέρες και παιδιά – θύματα.

Η υποχρεωτική συν-απόφαση των γονέων, που με διάφορους τρόπους ιδρύεται μέσα από τα άρθρα του σχεδίου νόμου όσον αφορά μια σειρά από θέματα τα οποία μέχρι πρότινος επιλύονταν από τον έχοντα την επιμέλεια γονέα, θα δημιουργήσει σε περιπτώσεις συγκρουσιακής σχέσης των γονέων περισσότερα προβλήματα και θα αυξήσει την προσφυγή στη Δικαιοσύνη.

Από την πολυετή μας εμπειρία στο πεδίο, όμως, γνωρίζουμε πως η πρόσβαση του προσφυγικού και του μεταναστευτικού πληθυσμού στη Δικαιοσύνη είναι ακόμη δυσκολότερη από ό,τι για τον γηγενή πληθυσμό, για μια σειρά από γνωστούς λόγους (αδυναμία των εμπλεκόμενων να ανταποκριθούν στο κόστος των δικαστικών διενέξεων, αδυναμία του κρατικού θεσμού της δωρεάν νομικής βοήθειας να καλύψει αποτελεσματικά το σύνολο των αναγκών, αδιαμφισβήτητο κενό στις παρεχόμενες υπηρεσίες διερμηνείας κλπ).

Η συνθήκη που θα δημιουργηθεί θα επηρεάσει κυρίως τις αιτούσες άσυλο, τις δικαιούχους διεθνούς προστασίας και τις μετανάστριες μητέρες, και ιδιαίτερα όσες για πλείστους λόγους δεν διαθέτουν νομιμοποιητικά έγγραφα, οι οποίες θα κληθούν να ανταπεξέλθουν στις αυξημένες δικαστικές δικλείδες που εισάγει το παρόν σχέδιο νόμου, και μάλιστα εντός ενός ήδη πολύπλοκου για αυτές δικαιικού συστήματος.

Επιπλέον, η προϋπόθεση της αμετάκλητης καταδίκης του γονέα για ενδοοικογενειακή βία και άλλα ειδεχθή σεξουαλικά αδικήματα για να περιοριστεί ή αποκλειστεί το δικαίωμα επικοινωνίας του ή για να τεκμαίρεται η κακή άσκηση της γονικής μέριμνας, βρίσκεται σε ευθεία σύγκρουση με την ελληνική νομοθεσία περί ενδοοικογενειακής βίας, σύμφωνα με την οποία, σε συμμόρφωση με τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης (κυρώθηκε με το Ν.4531/2018) προβλέπεται η δυνατότητα επιβολής περιοριστικών όρων μη επικοινωνίας (μη προσέγγισης της κατοικίας, των ξενώνων φιλοξενίας, των σχολείων των παιδιών κλπ.) ήδη από το αρχικό στάδιο της υποβολής μιας μήνυσης για ενδοοικογενειακή βία κατά του κακοποιητικού γονέα.

Επίσης, έρχεται σε σύγκρουση και με τη Διεθνή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (κυρώθηκε με το N.2101/1992) με την οποία θεσπίζεται η υποχρέωση του Κράτους για προστασία του παιδιού από κάθε μορφής βία για όσο χρόνο βρίσκεται υπό την επιμέλεια των γονέων του ή και ενός από αυτούς.

Η θέση μας είναι πως δεν νοείται αναμόρφωση του Οικογενειακού Δικαίου χωρίς τη γενικότερη στήριξη της μητρότητας, της γονεϊκότητας εν γένει, των παιδιών, αλλά και χωρίς την άρση των διακρίσεων κατά των ΛΟΑΤΚΙ + ατόμων στο δικαίωμα στο γάμο και στην τεκνοθεσία. Ένα σύγχρονο και συμπεριληπτικό Οικογενειακό Δίκαιο απαιτεί την αναγνώριση όλων των διαφορετικών μοντέλων οικογένειας, επιβάλλει την άσκηση κρατικών πολιτικών πρόνοιας με ενίσχυση γονέων και τέκνων από εξιδεικευμένες κοινωνικές υπηρεσίες, οι οποίες θα μεριμνούν και για τις ανάγκες των ιδιαίτερα ευάλωτων ομάδων του προσφυγικού και μεταναστευτικού πληθυσμού, και επιτάσσει τη θέσπιση Οικογενειακού Δικαστηρίου για την ρύθμιση των σχετικών διαφορών με τρόπο που να διασφαλίζεται το βέλτιστο συμφέρον του τέκνου.

Οι υπογράφουσες οργανώσεις

Κέντρο Διοτίμα
Safe Place
Κέντρο Ημέρας Βαβέλ
Μέλισσα -Δίκτυο Μεταναστριών στην Ελλάδα
ΑctionAid Hellas
Γιατροί του Κόσμου

Πηγή: https://diotima.org.gr/koini-dilosi-oikogeneiako-dikaio-kai-prosfygisses-epizoses/?fbclid=IwAR2pM-lM3kBRLooezGFiYW5-bvXMdkyOIx5m-58epNFxaLAmiHi_TWmnpI4