Μπελλ Χουκς (bell hooks) :μία Αμερικανίδα φεμινίστρια και καθηγήτρια πανεπιστημίου

Γράφει η Βέρα Σιατερλή


Η Μπελλ
Χουκς (bell hooks) είναι Αμερικανίδα φεμινίστρια, καθηγήτρια πανεπιστημίου που έχει εισάγει την διασταυρούμενη θεωρία της φυλή της κοινωνικής τάξης και του φύλου και ειδικεύεται στην κοινωνική κριτική που εστιάζει στις διακρίσεις κοινωνικών ομάδων στις οποίες η κοινωνική εξουσία προκαλεί την διαφορετικότητα.

Γεννήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 1952 ως ΓκλόριαΓουότκινς (Gloria Watkins) αλλά λέει πως χρησιμοποιεί το όνομα μπελλ χουκς (bell hooks), για να τιμήσει την μητέρα της και τη γιαγιά της. Υποστηρίζει ως σωστή τη γραφή μόνο με πεζά γράμματα όλων των λέξεων (ακόμα και σε περιπτώσεις, όπως η αρχή προτάσεων), αλλά άλλοι συγγραφείς, ευμενείς προς αυτήν, αναφέρονται σ’ αυτήν μερικές φορές με τα κεφαλαία B και H (Bell Hooks).

Το 1973 αποφοίτησε από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και ακολούθησε ένα πτυχίο από το Πανεπιστήμιο του Γουισκόνσιν το 1976 και ένα διδακτορικό από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σάντα Κρουζ, το 1983.Έκτοτε έχει εκδώσει τρεις ντουζίνες βιβλία και διδάσκει στην πατρίδα της στο Κεντάκι στο Berea College, ένα φιλελεύθερο κολέγιο τεχνών που δεν χρεώνει δίδακτρα σε κανέναν από τους φοιτητές του.

Ως φεμινίστρια άσκησε έντονη κοινωνική κριτική και έγινε γνωστή κυρίως για την κριτική και την στρατηγική της εναντίον αυτού που ορίζεται ως “λευκή ρατσιστική καπιταλιστική πατριαρχία”.

Πιστεύει, μεταξύ άλλων, πως πολλά σύγχρονα κοινωνικά θέματα (ιδιαίτερα η φυλή, το φύλο, η τάξη) είναι άρρηκτα συνδεδεμένα και πως η θετική κοινωνική αλλαγή απαιτεί την αντιμετώπισή τους ολιστικά.

Το έργο της χουκς ενσωματώνει την πληρότητα των στοχαστών που την επηρέασαν αλλά είναι μοναδική με τον τρόπο που αρθρώνει ένα περίπλοκο σύνολοδιασταυρούμενων καταπιέσεων. Σε ένα από τα βιβλία της γραμμένο το 1984: Φεμινιστική Θεωρία από το περιθώριο στο κέντρο, (Feminist Theory from Margin toCenter) άσκησε κριτική στον τρόπο με τον οποίο ο γενικός φεμινισμός παραγκονίζει τις έγχρωμες γυναίκες.Ορίζοντας με τρόπο αποκαλυπτικό τι σημαίνει να είσαι μαύρη φεμινίστρια, διαγράφει μια στάση με σταθερή αναφορά στην κοινωνική τάξη, την  φυλή και το φύλο.

Έχει γράψει: «Καθ ‘όλη τη διάρκεια της εργασίας, οι σκέψεις μου διαμορφώθηκαν από την πεποίθηση ότι ο φεμινισμός πρέπει να γίνει ένα μαζικό πολιτικό κίνημα για να έχει επαναστατικό, μετασχηματιστικό αντίκτυπο στην κοινωνία

Το πρώτο της βιβλίο και πλέον πολυδιαβασμένο που την έκανε ευρέως γνωστή είναι το «Ain’t I a woman?: Blackwomen and feminism» (Δεν είμαι γυναίκα; :Μαύρες γυναίκες και φεμινισμός) το βιβλίο αυτό αφότουκυκλοφόρησε το 1981, άλλαξε εντελώς τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος αντιλαμβανόταν τις μαύρες γυναίκες και εξακολουθεί να είναι πολύ επίκαιρο σήμερα. Χωρίς το έργο της, οι μαύρες γυναίκες θα ήταν πολύ πιο καταπιεσμένες.

 Η bell hook ήταν μια από τις δια-τομεακές φεμινίστριες που έφεραν το ζήτημα της φυλής στο φεμινισμό, καθιστώντας έτσι τον φεμινισμό πιο περιεκτικό και εφαρμόσιμο. Ήταν 19χρονη φοιτήτρια στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ όταν έγραψε το προσχέδιο “Ain’t IA Woman” και δημοσίευσε το βιβλίο όταν ήταν 29 ετών, αφού πήρε το διδακτορικό της στα Αγγλικά από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

Το βιβλίο, “Ain’t I A Woman” για την εποχή ήταν σαν να είχε ανοίξει κάποιος την πόρτα, τα παράθυρα και την οροφή στο μυαλό των γυναικών. Μέσα από τις θεωρίες της, δίνει να καταλάβουμε ότι το σώμα των γυναικών περιέχει ιστορικές πολλαπλότητες και οποιαδήποτε ανάλυση που δεν συνεκτιμά αυτές τις πολλαπλότητες είναι περιορισμένη και βαθιά λανθασμένη.

Είναι ιδρύτρια του Ινστιτούτου bell hooks και αναγνωρίζεται παγκοσμίως ως φεμινίστρια ακτιβίστρια και πολιτιστική κριτικός. Για σχεδόν τέσσερις δεκαετίες, η χουκς έχει γράψει και δημοσιεύσει με σαφήνεια, νεωτεριστική διορατικότητα και εξαιρετική ακρίβεια σχετικά με την τέχνη, τα μέσα, τη φυλή, το φύλο και την κοινωνική τάξη.

Η σχέση ανάμεσα στον Μαύρο φεμινισμό και τον λευκό φεμινισμό που τέθηκε τόσο ευθαρσώς από την μπελλχουκς από την δεκαετία του ‘80 βρίσκεται στην καρδιά της φεμινιστικής θεωρίας, πρακτικής και βιωμένης εμπειρίας. Με άλλα λόγια, οι απελευθερωτικές ιδεολογικές προσεγγίσεις, για να είναι απελευθερωτικές, θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν ότι συγκεκριμένες κοινωνικές δομές δημιουργούν συγκεκριμένες ψυχικές δομές. Αν η χουκς πίστευε ότι μας καθορίζει η συμπεριφορά, θα είχε μείνει στις ακαδημαϊκές αντιλήψεις . Αντ ‘αυτού, έγινε η πρωθιέρεια ενός διανοούμενου κοινού που διευρύνεται επειδή ο λόγος της είναι προσιτός. Για γενιές μαύρων κοριτσιών, η χουκςήταν η ιεροτελεστία της μετάβασης. Η μπελλ χουκς έχει προκαλέσει τεράστιο αντίκτυπο στον φεμινισμό όπως τον ξέρουμε σήμερα και θα είμαστε για πάντα ευγνώμονες για την συνεισφορά της.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ain’t I a Woman ?: Black women and feminism (1981) ISBN 0-89608-129-X

Feminist Theory from Margin to Center (1984)

Talking Back: thinking feminist, thinking black (1989)

Yearning: race, gender, and cultural politics (1990)

Breaking Bread: insurgent Black intellectual life (1991) (with Cornel West)

Black Looks: race and representation (1992)

Sisters of the Yam: Black women and self-recovery (1993)

Teaching to Transgress: education as the practice of freedom (1994)

Outlaw Culture: resisting representations (1994)

Art on My Mind: visual politics (1995)

Killing Rage: ending racism (1995)

Bone Black: memories of girlhood (1996)

Reel to Real: race, sex, and class at the movies (1996)

Wounds of Passion: a writing life (1997)

Happy to be Nappy (1999) (a children’s book, illustrated by Christopher Raschka) ISBN 0-7868-0427-0

Remembered Rapture: the writer at work (1999)

All about Love: new visions(2000)

Feminism is for Everybody: passionate politics (2000)

Where We Stand: class matters (2000)

Salvation: Black people and love (2001)

Communion: the female search for love (2002)

Rock My Soul: Black people and self-esteem (2003)

Teaching Community: a pedagogy of hope (2003) ISBN 0-415-96817-8

We Real Cool: Black men and masculinity (2004)

The Will to Change: men, masculinity, and love (2004)

ΠΗΓΕΣ: el.wikipedia.org, nytimes.com,