Ομάδα χειραφέτησης γυναικών προσφυγισσών/μεταναστριών στην Πάτρα

Αλιεύει η Πέννυ Παραλίκα

Η Κίνηση Υπεράσπισης Δικαιωμάτων προσφύγων και μεταναστών/τριών είναι μία αντιρατσιστική συλλογικότητα, που δρα στην Πάτρα και την ευρύτερη περιοχή τα τελευταία 15 χρόνια και ανήκει στο ευρύτερο αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό κίνημα στην Ελλάδα.

Η δράση της Κίνησης οργανώνεται σε πολλαπλά επίπεδα, επί σειρά ετών: κατ’ αρχάς σ’ ένα, αν θα μπορούσαμε να το ορίσουμε έτσι, πολιτικό μακρο-επίπεδο, με παρεμβάσεις διαχρονικά σε Τοπική Αυτοδιοίκηση για τα δικαιώματα των προσφύγων/σσων, διεκδικήσεις για αλλαγή πολιτικών σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, συμμετοχή σε καμπάνιες, διαδηλώσεις και καταγγελίες βίας κατά των προσφύγων.

Ένα δεύτερο επίπεδο, αφορά στις δράσεις αλληλεγγύης ή, όπως συναντάμε συχνά τον όρο, “grassroots welfare structures” δομές, δηλαδή, από «τα κάτω», που έχουν όμως έντονο το στοιχείο των εναλλακτικών (μη θεσμικών) κοινωνικών υπηρεσιών ή, για να το πούμε και διαφορετικά, προσπαθούμε να είναι οι κοινωνικές υπηρεσίες που θα θέλαμε αύριο στο σήμερα. Χωρίς χρηματοδότηση, με όραμα όμως και γνώση και συνέπεια και δέσμευση, όλα αυτά δηλαδή που χαρακτηρίζουν τις κινηματικού τύπου δομές αλληλεγγύης. Οι «δομές» αφορούν την διανομή τροφίμων, ειδών προσωπικής υγιεινής, νομική βοήθεια, σχολείο ελληνικών, γραφείο πληροφόρησης, άλλες από αυτές έχουν λειτουργήσει συγκεκριμένη περίοδο, άλλες είναι διαχρονικές.

Ενώ όμως γύρω μας οι γυναικοκτονίες και η βία κατά των γυναικών αυξάνονται, η πατριαρχία λέμε πια ανοιχτά και φωναχτά πως σκοτώνει, το φεμινιστικό κίνημα εμφανίζεται στο προσκήνιο, οι γυναίκες προσφύγισσες/μετανάστριες, βιώνοντας πολλαπλή καταπίεση, συχνά δεν είναι στο προσκήνιο της αντιρατσιστικής μας δράσης και, κυρίως, δεν ακούγεται η «φωνή» τους.

Με τους προβληματισμούς αυτούς και γνωρίζοντας ήδη γυναίκες προσφύγισσες/μετανάστριες στην περιοχή της Πάτρας, ξεκινήσαμε την Ομάδα Γυναικών. Μία ομάδα που στις συζητήσεις μας περιγράφουμε πως ο σκοπός της είναι αυτός της χειραφέτησης και της ενδυνάμωσης. Συζητάμε για την ενδυνάμωση και πώς αυτή έχει πλέον γίνει όρος των τεχνοκρατικών και ατομικιστικών προσεγγίσεων, συνδεδεμένων με την «διαχείριση ανθρωπίνων πόρων». Η ενδυνάμωση, όμως, που θέλουμε εμείς είναι αυτή κατά την οποία η ατομική ενδυνάμωση συνδέεται με τη συλλογική δράση κατά τον Freire, είναι «η διεργασία της συλλογικής απελευθέρωσης από την καταπίεση μέσω της κριτικής ανάλυσης» (Ledwith, 2016:xiii).

Όμως, να που, την ίδια στιγμή που δίνουμε τους πομπώδεις αυτούς ορισμούς, συνειδητοποιούμε πως ακυρώνουμε τον ίδιο τον σκοπό, ακυρώνουμε το ίδιο το εγχείρημα,  αφού οι ορισμοί και η συζήτηση επί του σκοπού και της διεργασίας της ομάδας έχει ξεκινήσει από τα μέλη της Κίνησης και οι γυναίκες ακόμη δεν έχουν μιλήσει…

Νάτο λοιπόν το ερώτημα, στέκεται μπροστά μας και μας κοιτάζει κατάματα, μας προκαλεί να μετατοπιστούμε και εμείς, να αλλάξουμε. Πώς μπορεί να είναι ενδυναμωτική και χειραφετητική μια ομάδα, αν δεν ακουστεί η «φωνή» των ίδιων των γυναικών; Αν οι ίδιες και από κοινού δεν ορίσουμε την κατεύθυνση που θέλουμε να έχει η ομάδα, αν δεν στηριχτεί στις ανάγκες τους, αλλά και στην δημιουργικότητα, την από κοινού δράση και το μοίρασμα;

Με τις σκέψεις αυτές, με προβληματισμούς, με πολύ σεβασμό και κριτικό αναστοχασμό, ξεκινήσαμε. Μια ομάδα που θα συναντιέται κάθε 15 ημέρες, πρωινές ώρες, όταν τα παιδιά θα είναι στο σχολείο και θα έχουν τον χώρο και τον χρόνο για τις ίδιες. Πολλές και διαφορετικές οι εθνικότητες, μετάφραση μέσω κινητού με μεταφράστρια για τις αραβόφωνες, χαρές και αγκαλιάσματα, όταν συναντήθηκαν τυχαία γυναίκες από Λατινική Αμερική, μας λένε πως «χωρίς δουλειά και χωρίς χαρτιά πώς θα σταθούμε στα πόδια μας;”

Όλη η αντι-μεταναστευτική πολιτική επάνω στα σώματα των γυναικών, όλη η βία των αποκλεισμών, των πολέμων, των πολλαπλών διακρίσεων, όλη η βία της πατριαρχίας, η καταπίεση είναι εκεί και εμείς εκεί με την δική μας καταπίεση και μαζί τους.

Την Τρίτη συμμετείχαμε όλες μαζί και μαζί με όλα τα μέλη της Κίνησης στην πορεία στις 8 Μάρτη. Όλες θέλαμε να είμαστε εκεί, είπαμε πως θα έχουμε και πλακάτ και θα γράψουμε στη γλώσσα της η καθεμία από εμάς, όποια θέλει και αν θέλει.  Ξέραμε πως τα συνθήματα που θα γράψουμε δεν θα είναι ίδια, ξέρουμε όμως πως έχουν κοινό στόχο. Άλλωστε, η χειραφέτηση είναι γένους θηλυκού και ξέρουμε πολύ καλά επίσης, πως η συλλογική δράση είναι η καύσιμη της ύλη.

Πηγή:  https://www.rednblack.gr/afieroma-8-marti-22/omada-cheirafetisis-gynaikon-prosfygisson-metanastrion-stin-patra/?