Αλιεύει και σχολιάζει η Σίσσυ Βωβού
Η Ελεονώρα είναι μια Ουκρανή, για πολλά χρόνια αεροσυνοδός. Πριν επτά χρόνια συνάντησε έναν Έλληνα με τον οποίο ερωτεύθηκαν, στον ουρανό, αφού και οι δύο δούλευαν στα αεροπλάνα. Love was in the air…
Πριν δύο χρόνια αποφάσισε να μείνει στην Ελλάδα, παντρεύτηκε με τον αγαπημένο της και γέννησε ένα κοριτσάκι, για το οποίο γράφει τόσο γλυκιές και τραυματικές ιστορίες στην κατάθεση ψυχής που ακολουθεί.
Η φίλη μας Φωτεινή Σιάνου είναι συγγενής της Ελεονώρας, και όταν ξεκίνησε ο πόλεμος ήταν αναστατωμένη, τηλεφωνούσε διαρκώς σε φίλες και φίλους για να πει τα τρομερά νέα και πόσο στενοχωριόταν, και το ένα και το άλλο, και πόσο επικίνδυνη ήταν η κατάσταση. Η Φωτεινή ησύχασε μόνο όταν επέστρεψε η Ελεονώρα. Της ζήτησε να γράψει την ανθρώπινη ιστορία της, να μοιραστεί αυτά που πέρασε, τη δύναμη και την αδυναμία, το φόβο και το θάρρος. Σ.Β.
Вітаю! Χαίρετε! Hello!
Είμαι η Ελεονώρα. Στην ιστορία μου δεν θα βρεις πολιτική, εδώ θα βρεις τα συναισθήματά μου, την προσωπική μου εμπειρία με τον πόλεμο, τον τρόπο που αγαπώ να ζω και αγαπώ την οικογένειά μου. Και ως συμπέρασμα, παρακάτω είναι η τραγική συνειδητοποίηση ότι ζούμε, κάνουμε τα σχέδιά μας για το μέλλον, ονειρευόμαστε, επιθυμούμε, αγαπάμε… και…
Όλα καταρρέουν σε μια στιγμή. Συμπεριλαμβανομένων των ανθρώπινων ζωών και των πεπρωμένων.
18.02.2022
Οι βαλίτσες μου είναι έτοιμες, το έξι μηνών μωρό μου είναι έτοιμο, εγώ είμαι έτοιμη. Σήμερα θα πάμε στην Ουκρανία, στο Χάρκοβο!
Αφήνω το σπίτι μου στην Ελλάδα (σύμφωνα με το πρόγραμμα, για έναν μήνα). Μέχρι την τελευταία στιγμή ο άντρας μου με παρακαλούσε να μην πάω, λόγω του ενδεχόμενου πολέμου. Μετά από έναν χρόνο και επτά μήνες δεν μπορούσα να περιμένω άλλο, η καρδιά μου με οδηγούσε στην Πατρίδα μου. Επιτέλους, με δέος στην ψυχή, φεύγουμε εγώ και η κόρη μου. Πριν μπω στο αεροπλάνο, ένας εκπρόσωπος Αθηνών – Κιέβου, που με βοήθησε με το καρότσι του μωρού, μου είπε: «Δεν είναι καλή στιγμή να πάτε στην Ουκρανία».
Περιμένοντας την ευτυχισμένη και πολυαναμενόμενη επιστροφή στην πατρίδα μου, είπα στον εαυτό μου: «Δεν υπάρχει περίπτωση να συμβεί κάτι κακό, είναι αδύνατο». Ήταν μια ωραία και χαρούμενη μέρα. Ακόμα και αυτό το μακρύ ταξίδι, μόνη με το μωρό μου και με πολλές βαλίτσες (δώρα για τους αγαπημένους συγγενείς στην Ουκρανία) δεν με κούρασε. Γέμισα ευτυχία, τόσο ζεστά συναισθήματα. Στο τρένο από Κίεβο για Χάρκοβο και καθ’ όλη τη διάρκεια του ταξιδιού συνομιλούσα με τον ξάδερφό μου από το Ιζιούμ. Κάναμε πολλά σχέδια για να βρεθούμε, να περάσουμε χρόνο μαζί. Επρόκειτο να τους συστήσω την κόρη μου, το νέο μέλος της οικογένειάς μου… Κάτι που δεν θα συνέβαινε ποτέ…
Ήμουν ευτυχισμένη μόνο για πέντε μέρες στο γλυκό μου σπίτι, στο υπέροχο όμορφο Χάρκοβό μου. Ανέπνεα τον αέρα της πατρίδας μου, περπατώντας στους δρόμους της, θαύμαζα τον γαλήνιο ουρανό της, απολαμβάνοντας τον υπέροχο χειμώνα με το όμορφο χιόνι. Και αυτό διήρκεσε μόνο πέντε ημέρες. Γιατί; Γιατί; Κλαίω.
24.02.2022
Αυτή τη μέρα, κάθε δευτερόλεπτο, κάθε λεπτομέρεια αυτής της ημέρας θα τη θυμάμαι για πάντα. Ξύπνησα γύρω στις 4:30 τα ξημερώματα χωρίς προφανή λόγο – η καρδιά μου χτυπούσε γρήγορα. Έλεγξα αν κοιμάται η μητέρα μου, όχι, ήταν ξύπνια και απλά έβλεπε τηλεόραση με χαμηλή ένταση. Μέσα από την χαμηλή ένταση της τηλεόρασης, άκουσα από έξω έναν υπόκωφο ήχο, σαν πυροτεχνήματα, πολύ μακριά. Και δεν ήταν η συνηθισμένη νυχτερινή σιωπή, ήταν περίεργοι ήχοι που δεν άκουσα ποτέ στην περιοχή μου.
Μέσα σε δευτερόλεπτα, έτρεξα στο παράθυρο για να δω τι συμβαίνει, μόνο μια σκέψη ήταν στο μυαλό μου: «Σε παρακαλώ, όχι, μην το κάνεις αυτό!» Ανοίγω τις κουρτίνες και… ο υπέροχος πρωινός σκούρος μπλε ουρανός δεν είναι πια εντελώς σκούρος, είναι χρωματισμένος σε πορτοκαλί – κίτρινα χρώματα. Μακριά αναβοσβήνει μια πορτοκαλιά λάμψη. Εκείνη τη στιγμή γύρισα το κεφάλι μου στο κρεβάτι όπου κοιμόταν η κόρη μου. Κοιμόταν τόσο ήρεμα και βαθιά. Οι σκέψεις μου ήταν: “Ω Θεέ μου, τι θα γίνει με το παιδί μου, σώσε την, σε παρακαλώ. Το αγγελούδι μου είναι καταμεσίς του πολέμου. Γιατί, γιατί να πρέπει να την ξυπνήσω και να φύγω από το σπίτι μου τώρα, τι θα κάνουμε;;”
Αμέσως συνήλθα και τηλεφώνησα στον αριθμό έκτακτης ανάγκης. Μετά από αρκετή ώρα (μου φάνηκε μία ολόκληρη ώρα, αλλά ήταν μόλις πέντε λεπτά) μου απάντησαν. Περιέγραψα την τοποθεσία μου, τι βλέπω και τι ακούω. Μια γυναικεία φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής μού είπε: «Άρχισε ο βομβαρδισμός, μάζεψε τα χαρτιά σου και πήγαινε στο πιο κοντινό καταφύγιο, καλύτερα πήγαινε στο μετρό». Αυτά τα λόγια και τη φωνή της δεν θα τα ξεχάσω ποτέ. Η συζήτησή μας τελείωσε και πάγωσα, κοίταξα το μωρό μου που κοιμόταν, κοίταξα τη μαμά μου… Την ενημέρωσα για την έναρξη του πολέμου, την αγκάλιασα και αμέσως αποφασίσαμε να φύγουμε από το Χάρκοβο και να πάμε στο σπίτι της γιαγιάς μου σε μια μικρή πόλη, που απέχει 80 χιλιόμετρα από το Χάρκοβο.
Μηχανικά μάζεψα τα απαραίτητα, σκεφτόμουν μόνο ότι πρέπει να τρέξω και να σώσω τη μαμά και την κόρη μου… Ταυτόχρονα μιλούσα με τον αγαπημένου μου σύζυγο. Εκείνη η μέρα του έκλεψε την ειρήνη της καρδιάς του για τις επόμενες εβδομάδες… μου έκανε μόνο μια ερώτηση: «Γιατί, γιατί δεν με άκουσες; Το ξέραμε ότι θα ξεκινούσε πόλεμος». Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας μας συνειδητοποίησα πόσο πολύ θέλω να είμαι με τον Άντρα μου, να βρισκόμουν τώρα στην Ελλάδα, αχ… Ο σύζυγός μου θέλει να με βοηθήσει και να με προστατεύσει, αλλά είναι αδύνατο, δεν μπορεί να κάνει τίποτα και αυτό τα κάνει όλα χειρότερα. Το μόνο που μπορούσε να κάνει, είναι να με στηρίξει και να μοιραστεί μαζί μου την άποψή του για το τι είναι καλύτερο να κάνουμε μέσα στην τρέχουσα κατάσταση. Έτσι, φύγαμε από το γλυκό μας σπίτι στις 24 Φεβρουαρίου. Ελπίζω να έχουμε σπίτι να επιστρέψουμε…
Πρώτη φορά στη ζωή μου δεν ένιωσα συναισθήματα, όταν έφευγα από το σπίτι και πήγαινα στη γιαγιά μου. Σε όλο το ταξίδι ήμουν απλά παγωμένη, συγκρίνω τον εαυτό μου με παγωμένη μούμια, φαίνεται σαν να είχε σταματήσει να χτυπά η καρδιά μου. Το 6 μηνών μωρό μου ήταν στην αγκαλιά μου, σιωπηλό και με κοιτούσε, σαν να καταλάβαινε τα πάντα, όλη την κατάσταση. Την κράτησα σφιχτά στην αγκαλιά μου. Ήμουν περήφανη για τον εαυτό μου που έσωσα την μητέρα και την κόρη μου από τον πόλεμο. Κοιτούσα έξω από το παράθυρο του αυτοκινήτου και απλώς σιωπούσα.
Δεν θαύμασα τα όμορφα χιονισμένα τοπία, όπως έκανα πάντα πριν. Δεν με ένοιαζε. Φοβήθηκα ξαφνικά ότι θα δω τανκ, στρατιώτες, βόμβες, στρατιωτικό εξοπλισμό κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας. Και δεν είδα, ακόμα ήταν ασφαλής περιοχή.
Φτάνοντας τρέχω στην 83χρονη γιαγιά μου. Έπεσα στα γόνατά της και έκλαψα με λυγμούς. Έκλαψα για πολλούς λόγους: επιτέλους μετά από τόσο καιρό τη συναντώ ξανά, επιτέλους το όνειρό μου να φέρω εκεί το νεογέννητο μωρό μου έγινε πραγματικότητα! Αλλά αυτή η πολυαναμενόμενη συνάντηση και η παραμονή μας εκεί (στη γενέτειρα μου, τη μικρή γλυκιά πόλη όπου γεννήθηκα) καταστράφηκε από τον ΠΟΛΕΜΟ που ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΠΕΡΙΜΕΝΕ.
Τις επόμενες 10 μέρες, αντί να απολαύσω το γλυκό μου σπίτι, την υπέροχη οικογένειά μου, τους αφοσιωμένους φίλους μου, έκανα σχέδια εξόδου από την Ουκρανία, ασφαλείς τρόπους κ.λπ. Όλη την ώρα σε επαφή με τον σύζυγό μου σκεφτόμασταν πώς να ξεφύγουμε με ασφάλεια όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Φοβόμουν για την κόρη μου και τη μητέρα μου (δεν σκεφτόμουν τον εαυτό μου), κάθε βράδυ ο ύπνος με έπαιρνε αργά, με τη σκέψη αν θα ξυπνήσουμε το επόμενο πρωί ή θα βρεθούμε κάτω από τα ερείπια των δικών μας τοίχων. Ή αν κάποιοι άγνωστοι θα αποφασίσουν να μπουν στο σπίτι μας και να μας βασανίσουν. Αχ μωρό μου, κορίτσι μου, προσευχήθηκα στον Θεό να μην αγγίξει το κακό του πολέμου το μικρό μου αγγελούδι.
Η μητέρα μου ένιωθε ενοχές που βρεθήκαμε στην Ουκρανία κατά τη διάρκεια του πολέμου. Ήταν σε σοκ και δεν καταλάβαινε τι συνέβαινε. Απλώς ήλπιζε ότι σε λίγες μέρες αυτό θα είχε τελειώσει. Και εγώ το ίδιο. Με τη σειρά της, η γιαγιά έκλαιγε όλη την ώρα, μη συνειδητοποιώντας ότι είχε ξεκινήσει πόλεμος στη χώρα. Λόγω της κατάστασης της υγείας της ξεχνούσε πολλά πράγματα. Επίσης ρωτούσε προσεκτικά αν μπορούμε να μείνουμε περισσότερο και να μην φύγουμε.. η καρδιά μου είναι κομμάτια, ήταν τόσο οδυνηρό να της απαντήσω «Όχι, δεν μπορούμε να μείνουμε. Είναι επικίνδυνο να μείνουμε. Πρέπει να σώσω το μωρό μου. Λυπάμαι, αγαπημένη μου γιαγιάκα.» Η αδυναμία να μείνουμε και να είμαστε μαζί για λίγο με σκότωσε τότε, και είναι πόνος στην ψυχή μου για πάντα…
Καθ’ όλες τις μέρες της παραμονής μας εκεί ακούγαμε δύο στρατιωτικά αεροπλάνα να πετάνε σε χαμηλό ύψος. Μόνο αυτό. Η πόλη μου ήταν ασφαλής. Η κατάσταση ήταν ελεγχόμενη. Ήταν η πιο σωστή απόφαση – να έρθω εδώ αντί να μείνω στο Χάρκοβο. Το Χάρκοβό μου κάτω από βόμβες από τα πρώτα δευτερόλεπτα του πολέμου μέχρι τώρα… Ειλικρινά, σιγά-σιγά χάνω την ελπίδα μου για ένα καλό μέλλον στο Χάρκοβο.
05.03.2022
Εμείς (εγώ, η μητέρα και η κόρη μου) ξεκινήσαμε το ταξίδι της φυγής. Έξι μέρες εξαντλητικού ταξιδιού μπροστά μας. Συμπεριλαμβανομένων πολλών ωρών αναμονής στο σιδηροδρομικό σταθμό χωρίς να γνωρίζουμε εάν είναι σίγουρο ότι το τρένο εκκένωσης θα έρθει σήμερα ή ποτέ. Το ταξίδι μας περιελάμβανε τέσσερα διαφορετικά τρένα για να φτάσουμε στην Πολωνία και δύο αεροπλάνα για να πάμε στην Αθήνα. Ναι, ήταν πολύ δύσκολο ταξίδι. Όμως ο ανθρωπισμός που έδειξαν οι άνθρωποι απέναντί μας, βοήθησε να το διαχειριστούμε με μια ανάσα. Θα ήθελα να σημειώσω ότι οι αστυνομικοί, οι στρατιωτικοί, οι πολίτες στην Ουκρανία, την Πολωνία, την Ελλάδα είναι τόσο εξυπηρετικοί, καλοσυνάτοι, ευγενικοί και ειλικρινείς. Ο Κόσμος μας υπάρχει μόνο λόγω τέτοιου είδους ανθρώπων!
Νομίζω ότι είναι σημαντικό να σας δώσω ένα παράδειγμα.
~Στον σιδηροδρομικό σταθμό του Χάρκοβο, και ενώ τρέχουμε με το μωρό μου για να μάθουμε οποιαδήποτε πληροφορία, άκουσα φευγαλέα μια ερώτηση από μια γυναίκα από το πουθενά: «Έχεις πάνες για μωρό;». Απάντησα αυτόματα: «Ναι, έχω μερικές, μπορώ να τις μοιραστώ μαζί σας». Μου είπε: «Όχι, όχι, μόλις σε είδα με το μωρό. Υπάρχουν εθελοντές, μπορούν να σου δώσουν πάνες, αν χρειαστείς». Ήταν απλώς ξένη με τα δικά της προβλήματα και ανησυχίες. Γιατί να νοιάζεσαι για κάποιον άλλο; Λόγω ανθρωπιάς!!!
~Στο αεροδρόμιο Chopin της Βαρσοβίας, μόλις φτάσαμε, πήγα στο γραφείο πληροφοριών για να ρωτήσω εάν υπάρχει κάποιο ειδικό οργανωμένο μέρος για να ξεκουραστούν οι Ουκρανοί, να κοιμηθούν μια νύχτα πριν την πτήση. Ο υπάλληλος γραφείου πληροφοριών, ένας άντρας περίπου 25-30 ετών, μου είπε ότι δεν υπάρχει χώρος ανάπαυσης για ανθρώπους από την Ουκρανία. Τον ευχαρίστησα και αποφάσισα να πάω στο ξενοδοχείο. Ξέρετε τι μου είπε στο τέλος; «Αν χρειάζεστε ή αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε πρόβλημα, παρακαλώ, ελάτε σε αυτό το γραφείο. Θα τελειώσω τη βάρδια σε λίγες ώρες και μπορώ να προσκαλέσω την οικογένειά σας να ξεκουραστεί και να κοιμηθεί στο σπίτι μου». Δεν εκμεταλλεύτηκα τη βοήθεια που προσέφερε, αλλά έφυγα με μια καρδιά γεμάτη χαρά και ευτυχία. Γιατί ήθελε να βοηθήσει ξένες γυναίκες; Λόγω ανθρωπιάς!!!
Σε όλα τα στάδια του ταξιδιού μας ο στρατός και η αστυνομία μαζί με εθελοντές οργάνωσαν την κίνηση όσων προσπαθούσαν να φύγουν, δίνοντας απαντήσεις σε όλα τα ερωτήματα, βρίσκοντας λύσεις σε κάθε περίπτωση. Δεν εκτελούσαν απλώς τα καθήκοντά τους επαγγελματικά, εμβάθυναν στην κατάσταση των ανθρώπων με την καρδιά τους! Με κέρδισαν!
08.03.2022
Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Η μέρα αυτή μάς βρήκε στη Βαρσοβία. Κατά την άφιξη στο ξενοδοχείο κοντά στο αεροδρόμιο Chopin, ο ρεσεψιονίστ μου έκανε μια καλή έκπτωση για μια νύχτα, μόνο και μόνο επειδή είμαι Ουκρανή. Γιατί έκαναν έκπτωση; Λόγω ανθρωπιάς!!!
Μπήκαμε στο δωμάτιό μας, αφήσαμε τους εαυτούς μας να χαλαρώσουν και για ένα βράδυ να προσπαθήσουμε μην σκεφτούμε τίποτα. Το μωρό ήταν τόσο χαρούμενο που έκανε ένα μπάνιο και ξάπλωσε σε ένα τεράστιο λευκό κρεβάτι, και ειλικρινά, κι εμείς. Μετά από τρεις μέρες στα τρένα… Παραγγείλαμε ένα εορταστικό δείπνο. Ήταν περίεργο συναίσθημα να συνειδητοποιούμε ότι βρισκόμαστε στην Πολωνία, σε ξενοδοχείο, τρία κορίτσια την Ημέρα της Γυναίκας, και πίσω μας ήταν οι δυσκολίες και ο φόβος του πολέμου.
10.03.2022
Νύχτα. Με τη βοήθεια του Θεού φτάσαμε στο αεροδρόμιο Αθηνών Ελευθέριος Βενιζέλος. Ανυπομονώ να συναντήσω το αγαπημένο μου, τον σύζυγό μου. Λίγα λεπτά πριν τον δω, είχα πολλά ανάμεικτα συναισθήματα: μια ξέφρενη επιθυμία να τον αγκαλιάσω όπως ποτέ άλλοτε, να ζητήσω συγγνώμη για ό,τι συνέβη, ένα αίσθημα οίκτου για αυτόν και για όλη την οικογένειά μας, περηφάνια για τον εαυτό μου που άντεξα δυσκολίες. Τι να πω… ήταν μια πολύ συγκινητική συνάντηση για όλους μας. Η καλύτερη από τις καλύτερες πεθερά μάς περίμενε στο σπίτι. Όλες αυτές τις 3 εβδομάδες απουσίας μου στήριξε τον γιο της και δεν τον άφησε να μείνει μόνος. Είμαι αιώνια ευγνώμων στην πεθερά και τους συγγενείς που ανησυχούσαν για εμάς και προσπάθησαν να βοηθήσουν. Ξέρω ότι για την ελληνική οικογένειά μου είμαι αγαπημένο μέλος της, στο ίδιο επίπεδο με τους συγγενείς τους. Δεν έχει σημασία που είμαι ξένη.
11.03.2022
Πρώτη φορά ξυπνήσαμε χωρίς φόβο. Παράξενα χαρούμενη, σαν μετά από εφιάλτη. Και άρρωστη, με πυρετό. Το κερασάκι στην τούρτα – κολλήσαμε κορονοϊό. Ολοι και όλες μας. Πέρασε πολύς καιρός για να γίνουμε καλά και να συνέλθουμε. Αλλά αν επιζήσαμε από τον πόλεμο, ο ιός δεν είναι τίποτα! Είμαστε δυνατοί, γιατί είμαστε Ουκρανοί!
Σήμερα.
Αν με ρωτήσεις: «Ελεονώρα, θα είχες ακυρώσει την επίσκεψή σου στην Ουκρανία, αν ήξερες για πόλεμο;». Ίσως η απάντησή μου να σοκάρει ή να εκπλήξει κάποιον. Όχι, δεν θα ακύρωνα ποτέ το ταξίδι μου. Γιατί όπως αποδεικνύεται, αυτή ήταν η τελευταία μου ευκαιρία να δω τη μοναδική και αγαπημένη μου γιαγιά. Πέθανε αφότου φύγαμε από την Ουκρανία. Ο Θεός την πήρε. Μάλλον ο Θεός δεν ήθελε γι’ αυτήν να δει και δεύτερο πόλεμο στη ζωή της. Ξέρω ότι η γιαγιά μου δεν έφυγε νωρίτερα, γιατί απλώς μας περίμενε. Τα κορίτσια της, οι τρεις γενιές κοριτσιών της.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους όσους και όσες διάβασαν την ιστορία μου μέχρι το τέλος! Ποιος ξέρει, ίσως μια μέρα να γράψω ένα βιβλίο για αυτήν την ιστορική περίοδο της ζωής μου, την τραγική και περήφανη περίοδο.
Το μάθημα που πήρα είναι: να ακούω την Καρδιά μου και τον άντρα μου, να προσεύχομαι στο Θεό και να πιστεύω στον εαυτό μου και τις δυνάμεις μου.
Όπως αποδείχθηκε, ένας άνθρωπος έχει απεριόριστες δυνατότητες.
Mετάφραση Ιωάννας Νικολαϊδου
Η φωτογραφία είναι από καραβάνι γυναικών προσφύγων με τα παιδιά τους, και στρατιώτες και αστυνομικοί που τις επιτηρούν.
Περιγραφή φωτογραφίας για άτομα με οπτική αναπηρία: καραβάνι γυναικών προσφύγων από την Ουκρανία, με τα παιδιά τους, που φεύγουν για να σωθούν. Επιτηρούνται από αστυνομικούς και στρατιωτικό.