Παρέμβαση του Μωβ:
Γκρεμίζοντας τα «γιοφύρια» της πατριαρχίας
Αγαπητέ διαβάτη,
Ελπίζω να ξέρεις ότι περπατάς πάνω από το πτώμα μου. Αιώνες τώρα…
Έναν χρόνο πριν, δύο δωδεκάχρονες μαθήτριες από την Κύπρο, η Δανάη Βραχίμη και η Μαρίλια Χριστοφόρου, στο πλαίσιο του μαθήματος των Νέων Ελληνικών και υπό την καθοδήγηση της καθηγήτριάς τους Στέλλας Κουτσογιαννή, έγραψαν ένα συγκλονιστικό κείμενο-διαμαρτυρία για τις γυναικοκτονίες και την έμφυλη βία εν γένει, αναδιατυπώνοντας τον λαϊκό μύθο για το γιοφύρι της Άρτας, από την οπτική της ΓΥΝΑΙΚΑΣ του πρωτομάστορα. Μια ΓΥΝΑΙΚΑ που θυσιάζεται για να χτιστεί ένα γιοφύρι.
Θυσίες με τους θανάτους άλλους δεν λέγονται θυσίες. Δολοφονίες λέγονται.
Να αναφέρουμε εδώ, πως στην Κύπρο έχει ήδη αναγνωριστεί νομικά ο όρος γυναικοκτονία. Στην Ελλάδα, κι ενώ το φαινόμενο γιγαντώνεται, οι αρμόδιοι το αγνοούν και πολύ περισσότερο, το τροφοδοτούν, το ταΐζουν, με κούφια πολιτική επιχειρηματολογία, νομοθετήματα που παραβιάζουν διεθνείς συμβάσεις και την κοινή λογική, εγχειρίδια διαφυγής των θυτών από μεγάλες ποινές, συνέδρια και διαλέξεις για ψευδοσύνδρομα που αποτάσσονται από όλους τους διεθνείς οργανισμούς και φορείς για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Γιατί;
Με αυτό το γιατί να μας πνίγει, εμπνεόμαστε από το κείμενο των δύο κοριτσιών και διαδηλώνουμε την απόγνωσή μας απέναντι σε ένα κράτος και μια κοινωνία που κωφεύει, γαλουχεί γυναικοκτόνους και μας ζητά αιώνες τώρα να σωπάσουμε. Μας παίρνουν τη φωνή, να μην ακούγονται οι κραυγές καθώς μας χτίζουν, μαζί με το γιοφύρι τους, το σαθρό κυρίαρχο πατριαρχικό οικοδόμημα που υπηρετούν, για να εξασφαλίζουν την εξουσία τους.
Μα μαζευτήκαμε τόσες πολλές που η σιωπή έγινε μουρμουρητό, έγινε κραυγή, έγινε ιαχή.
Και τώρα πλέον μπορώ να το πω. Ναι, είμαι γυναίκα και έχω φωνή!
Αυτά τα γιοφύρια πρέπει να γκρεμιστούν. Και τα γκρεμίζουμε. Σήμερα, αύριο, για πάντα!
Κείμενο: Δανάη Βραχίμη & Μαρίλια Χριστοφόρου
Σκηνοθεσία: Ζωή Μίχα
Ηχητικό μοντάζ: Αλεξία Τσούνη
Μουσική: Μαίη Αγγελάκη
Ακούγονται: Κατερίνα Γιανίσση (και τραγουδά), Δανάη Βραχίμη, Μαρίλια Χριστοφόρου
Επιτελούν & νοηματίζουν: Εύα Βλάχου, Όλγα Δαλέκου, Νάντια Μαντέλλου
Βίντεο: Cinevangelos
Κείμενο: Δανάη Βραχίμη & Μαρίλια Χριστοφόρου:
Αγαπητέ διαβάτη,
Ελπίζω να ξέρεις ότι περπατάς πάνω από το πτώμα μου. Αιώνες τώρα… Ελπίζω να ξέρεις ότι εσύ και όλοι όσοι πέρασαν πριν από σένα πατάτε πάνω από το πτώμα μου. Αιώνες τώρα…
Πριν να θαφτώ στο απόλυτο σκοτάδι, πριν πεθάνω, πριν με προδώσει ο άντρας μου, ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι θα πέθαινα έτσι. Άραγε διαβουλεύτηκαν οι μάστορες μεταξύ τους πριν πάρουν την απόφαση να με θυσιάσουν; Άραγε σκέφτηκαν πώς θα ένιωθα την ώρα της θυσίας; Λένε ο λόγος ήταν ιερός. Λένε θυσιάστηκα για το καλό του συνόλου.
Ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι θα πέθαινα έτσι. Ήμουν τόσο χαζή τελικά; Πώς δεν κατάλαβα πως ο άντρας μου θα με πρόδιδε; Πώς δεν κατάλαβα ότι ένας πρωτομάστορας θα έκανε τα πάντα για να μείνει «πρώτος»; Πρωτομάστορας σου λέει… Κι ας έριχνε τον μέγα λίθο, κι ας έθαβε για πάντα τη γυναίκα του στα σπλάχνα του γιοφυριού της Άρτας. Για να στεριώσει λένε. Για να στεριώσει ένα, κι ακόμα ένα, κι ακόμα ένα γιοφύρι, τρεις αδερφάδες θυσιαστήκαμε. «Κακογραμμένες» λένε. Αστεία πράγματα που μας έλεγαν και τα πιστεύαμε. Γιατί «κακογραμμένες»; Τι βολικό! Κακογραμμένες και πάει τελείωσε. Ποιος μας κακόγραψε δεν μας λένε. Αιώνες τώρα…
Αν ήξερα, θα τον παντρευόμουν; Μ’ έβαλε να ξοδέψω όλα τα χρήματα του συγχωρεμένου του πατέρα μου, για να κτίσουμε το σπίτι μας. «Είναι καθήκον του πατρός σου», μου είπε. Και το δέχτηκα. Σπίτι ήθελε, σπίτι να κτίσουμε. Παιδιά ήθελε, παιδιά να κάνουμε. Ούτε μια φορά δεν με ρώτησε τι ήθελα εγώ. Ακόμα κι όταν ήθελε να με παντρευτεί, τη μάνα μου ρώτησε. Κι όταν εκείνο το καταραμένο το πουλί – τι βολικό, ένα πουλί! – ήρθε και λάλησε «με ανθρώπινη λαλίτσα», πιστέψανε όλοι το πουλί και η γυναίκα του πρωτομάστορα έπρεπε να θυσιαστεί.
Κι ακόμα και τότε, την ώρα του θανάτου μου – ναι ακόμα κι αυτή θέλησαν να μου την κλέψουν – δεν με άφησαν να ορίσω το τέλος μου. Με έπνιξε η οργή και ο θυμός, με έπνιξε η προδοσία, με έπνιξε η απόφαση του πρωτομάστορα που τάχα λυπημένος υπάκουσε στη φωνή του πουλιού. Καταράστηκα με όλη μου τη δύναμη κάθε διαβάτη αυτού του γιοφυριού, καταράστηκα με όλη μου τη δύναμη κάθε έναν που τόλμησε να σκεφτεί ότι με τη δική μου την ψυχή θα στεριώσει το δικό του το γιοφύρι. Μα το μυαλό του άνδρα που ονειρεύεται μεγαλεία, εύκολα σκαρφίζεται τρόπους να ξεγλιστρά. «Κόρη, τον λόγον άλλαξε κι άλλη κατάρα δώσε, πόχεις μονάκριβο αδερφό, μη λάχει και περάσει». Και τον άλλαξα τον λόγο. Μαλάκωσε η ψυχή μου στη σκέψη του μονάκριβου αδερφού μου και την έσπασα την κατάρα… Βλέπεις, διαβάτη, ακόμα και εκείνη τη στιγμή πίστευα πως οι άνδρες είναι πιο σημαντικοί, ο αδερφός πιο σημαντικός από την αδερφή, ο άντρας πιο σημαντικός από τη γυναίκα, πίστευα ακόμα σ΄ αυτό το τόσο βολικό παραμύθι με το οποίο μεγαλώσαμε παιδιά και εγγόνια. Αιώνες τώρα…
Δεν ξέρω πόσα χρόνια πέρασαν από εκείνη τη μοιραία μέρα. Ξέρω όμως ότι κάθε φορά που μια γυναίκα πνίγει ένα δικό της όνειρο για τους γονείς της, για τον άντρα της, για τα παιδιά της, για τον Α, τον Β, τον Ω, για «το καλό του συνόλου», έρχεται η καημένη η ψυχή της και κάθεται εδώ στο σκοτάδι της αδικίας μαζί μου. Αιώνες τώρα αμέτρητες ψυχές πνίξαμε τη φωνή μας. Έπνιξαν τη φωνή μας. Ξέρω ότι κάθε φορά που ο άντρας «ρίχνει μέγα λίθο» για να δέσει αιώνια μαζί του τη γυναίκα που περνά για κτήμα του, έρχεται η καημένη η ψυχή της και κάθεται εδώ στο σκοτάδι της σιωπής μαζί μου. Μα μαζευτήκαμε τόσες πολλές, που η σιωπή έγινε μουρμουρητό, έγινε κραυγή, έγινε ιαχή.
Και τώρα πλέον μπορώ να το πω. Ναι, είμαι γυναίκα και έχω φωνή!
Και φωνάζω από τα σπλάχνα του γιοφυριού πάνω στο οποίο κτίστηκε ο κόσμος σου, διαβάτη, για να ακουστώ ακόμα και τώρα. Ακόμα κι αν εσύ, καημένε διαβάτη, που διαβάζεις τώρα το γράμμα μου, δεν διερωτήθηκες ούτε μια στιγμή «άραγε πώς να έλεγαν τη γυναίκα του πρωτομάστορα;». Φωνάζω, για ν’ ακουστώ και με όλη τη δύναμη της ψυχής μου σου λέω ότι με λένε Καρολάιν, με λένε Γαρυφαλιά, με λένε Ελένη, με λένε Βίκυ, με λένε Μαρία, με λένε τόσα πολλά ονόματα που μπορώ να φωνάζω για μέρες, για χρόνια, για αιώνες.
Ξέρεις, τις πρώτες φορές που η φωνή μου έφτανε στα αυτιά ενός διαβάτη, τρόμαζαν. Έτρεχαν να φύγουν. «Στοιχειωμένο», έλεγαν, «είναι το γιοφύρι». Πλέον έχει καταντήσει κουραστικό. Φύγε, αν τρόμαξες. Δεν μου καίγεται καρφί. Μα αν, καλέ μου διαβάτη, νιώθεις τον πόνο μου, τη θλίψη, την απόγνωση και την απογοήτευσή μου, θέλω να είμαι η αιτία που δεν θα αδικήσεις ποτέ σου κανέναν άνθρωπο, ούτε άντρα ούτε γυναίκα. Κι αν κάποτε θέλεις να στεριώσει ένα γιοφύρι, αλίμονο, μην ακούσεις κανένα πουλί. Θυσίες με τους θανάτους άλλων δεν λέγονται θυσίες. Δολοφονίες λέγονται. Κοίταξε γύρω σου. Λείπουν πολλοί.
Και κυρίως πολλές.
Στο καλό, διαβάτη.
Από τα σπλάχνα του γιοφυριού
Μια δολοφονημένη.
Αιώνες τώρα…
Φωτογραφίες:
Δράση σε σχολείο
Η Στέλλα Σάμου και η Έλενα Φεγκάλι εκ μέρους του Μωβ παρευρέθηκαν επίσης μετά από κάλεσμα του 2ο γυμνάσιου Καματερού για την παγκόσμια ημέρα για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και μίλησαν για την έμφυλη κακοποίηση.
