Συντάσσει η Βέρα Σιατερλή
Πολλές γυναίκες αναβάλλουν την επίσκεψή τους στο γιατρό ή αποφεύγουν να υποβληθούν σε ορισμένες εξετάσεις, γιατί αισθάνονται αμηχανία ή ντροπή. Η γυναικολογική εξέταση αφορά στην γυναικεία φυσιολογία, ανατομία και βιολογία την οποία προσωπικά πιστεύω ότι μία γυναίκα γυναικολόγος, ως άτομο του ίδιου φύλου, μπορεί να κατανοήσει και να μας συναισθανθεί πολύ καλύτερα από έναν άντρα γυναικολόγο. Η επιλογή γυναικολόγου είναι πολύ σημαντική υπόθεση, επειδή στην πορεία πρόκειται να αποταθούμε πολλές φορές σ’ αυτήν και για πολλά χρόνια και επειδή χρειάζεται να γνωρίζει σχεδόν τα πάντα για την προσωπική ζωή και τις επιλογές μας. Επιπλέον σε αυτήν θα κάνουμε όλα τα γυναικολογικά τεστ και σε αυτήν θα απευθυνθούμε για να αντιμετωπίσουμε τυχόν μολύνσεις ή αρρώστιες κλπ.
Η φροντίδα της γυναικείας υγείας είναι πολύ σημαντική σε όλες τις ηλικίες. Τακτικές επισκέψεις σε γυναικολόγο είναι σημαντικές για όλες τις γυναίκες που έχουν ή θέλουν να έχουν σεξουαλικές επαφές. Οι ειδικοί λένε ότι οι γυναίκες που έχουν σεξουαλικές επαφές θα πρέπει να επισκέπτονται γυναικολόγο μία φορά τον χρόνο.
Oι νέες κοπέλες που δεν έχουν αρχίσει ακόμα να έχουν σεξουαλικές επαφές μπορεί να επωφεληθούν από μια επίσκεψη ή συνάντηση με γυναικολόγο για θέματα σεξουαλικής ενημέρωσης και αντισύλληψης.
Η γυναικολογική εξέταση είναι μία διαδικασία που πολλές γυναίκες φοβούνται. Πόσο μάλλον οι έφηβες που πρόκειται να ζήσουν αυτή την εμπειρία για πρώτη φορά. Φοβούνται μήπως πονέσουν ενώ πολλές ντρέπονται. Συχνά οι μητέρες μπαίνουν στη διαδικασία να ρωτήσουν γυναικολόγο για το αν πρέπει κόρη τους που της ήρθε περίοδος να κανονίσει μία επίσκεψη.
Αν όλα πάνε καλά κατά την εμφάνιση της περιόδου, δεν χρειάζεται επίσκεψη σε γυναικολόγο. Αντίθετα, αν η έφηβη έχει υπερβολικούς πόνους, αιμορραγία εκτός περιόδου ή ασυνήθιστη λευκόρροια, αν νοιώθει πόνο στα κόκκαλα και γενικότερα αν αισθάνεται ότι κάτι δεν είναι φυσιολογικό , πρέπει οπωσδήποτε να πάει σε γυναικολόγο.
Η πρώτη επίσκεψη μιας κοπέλας σε γυναικολόγο ακούγεται τρομακτική, ωστόσο είναι βέβαιο ότι τα πράγματα δεν είναι και τόσο τραγικά. Όλες οι γυναίκες από τη στιγμή που ξεκινά η σεξουαλική τους ζωή θα είναι καλό να επισκέπτονται τακτικά τη γυναικολόγο τους, ενώ μετά τα 18 θα πρέπει να γίνεται και το Τεστ ΠΑΠ (τεστ Παπανικολάου).
Κατά τη διάρκεια της πρώτης επίσκεψης, η γιατρός θα πάρει ένα λεπτομερές ιστορικό και θα κάνει κάποιες ερωτήσεις ρουτίνας – που ίσως όμως μας κάνουν να αισθανθούμε αμήχανα. Για παράδειγμα, να αναφέρουμε τον αριθμό των ερωτικών μας συντρόφων, αν χρησιμοποιούμε προφυλακτικό ή κάποια μέθοδο αντισύλληψης, αν έχουμε κάνει ποτέ αποβολή ή έκτρωση ή ακόμη και αν αισθανόμαστε πόνο κατά την επαφή. Πρέπει να ξεπεράσουμε την όποια συστολή μας και πούμε όλη την αλήθεια, καθώς η γυναικολόγος δεν βρίσκεται σε αυτή τη θέση για να μας κρίνει ή να μας μαλώσει, αλλά για να σιγουρευτεί ότι είμαστε υγιής και να μας βοηθήσει να αντιμετωπίσουμε οποιοδήποτε πρόβλημα.
Για να αντιμετωπίσουμε την ντροπή θα βοηθούσε πολύ αν επιλέγαμε μια γυναίκα γυναικολόγο ή κάποιο γιατρό τον οποίο έχει επισκεφθεί κάποια φίλη μας και την έκανε να νιώσει πολύ άνετα. Ενημερώνουμε τη γιατρό για το ότι είναι η πρώτη μας επίσκεψη και ότι νιώθουμε αμηχανία και θα δούμε πως εκείνη θα κάνει ότι περνά από το χέρι της για να αισθανθούμε καλύτερα. Ας δούμε τη γιατρό σαν μια φίλη που ενδιαφέρεται να ανακαλύψει μαζί μας τυχόν προβλήματα και η συνεργασία μας, της είναι απαραίτητη για να κάνει σωστά τη δουλειά της.
Μια εξέταση ρουτίνας είναι και ο διακολπικός υπέρηχος, στην οποία πρέπει να υποβάλλονται οι γυναίκες, ανεξαρτήτως ηλικίας, ώστε να διαπιστωθεί η ομαλή λειτουργία των ωοθηκών και η καλή κατάσταση της μήτρας. Αν και δεν είναι ιδιαίτερα ευχάριστη εξέταση, δεν είναι επώδυνη για την πλειοψηφία των γυναικών και είναι πολύ σημαντική για την αξιολόγηση των ωοθηκών και της μήτρας, καθώς γίνεται εσωτερικά και η γιατρός έχει την καλύτερη δυνατή εικόνα.
Για να ξεπεράσουμε την ντροπή ζητάμε από τη γυναικολόγο να μας εξηγήσει λεπτομερώς τι ακριβώς βλέπει και αν είναι δυνατό να το παρακολουθήσουμε μαζί στην ειδική οθόνη. Έτσι, θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε εσωτερικά τα όργανά μας, να παρακολουθήσουμε μια τελείως διαφορετική διαδικασία, που θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα το σώμα μας.
Αν νομίζουμε ότι έχουμε κολλήσει κάποιο αφροδίσιο νόσημα γιατί ήρθαμε σε επαφή χωρίς προφυλάξεις, αν παρατηρούμε κάποια ύποπτα συμπτώματα και ανησυχούμε ότι έχουμε κάποια σεξουαλικώς μεταδιδόμενη ασθένεια, όμως επειδή ντρεπόμαστε να το πούμε σε γυναικολόγο το αφήνουμε, είναι ότι χειρότερο μπορεί να κάνουμε, αφού έτσι ίσως να διακινδυνεύουμε την υγεία μας, την υγεία των σεξουαλικών μας συντρόφων, ακόμα και τη γονιμότητά μας, καθώς κάποια νοσήματα, όπως τα χλαμύδια, μπορεί να έχουν σοβαρές επιπτώσεις σε αυτήν εφόσον δεν θεραπευτούν έγκαιρα. Πρέπει επομένως να κλείσουμε αμέσως ραντεβού με τη γιατρό μας.
Οι περισσότερες γυναίκες σε κάποια φάση της ζωής μας έχουμε αντιμετωπίσει παρόμοιο πρόβλημα ή τουλάχιστον έχουμε φοβηθεί ότι μπορεί να κολλήσαμε κάποια ασθένεια. Είναι κάτι πολύ συνηθισμένο για γυναικολόγους και δεν πρόκειται να κάνει κανένα σχόλιο γι’ αυτό! Απλώς θα μας παραπέμψει να κάνουμε τις απαραίτητες εξετάσεις, που μπορεί να περιλαμβάνουν τεστ Παπ, καλλιέργεια κολπικού υγρού ή και εξετάσεις αίματος, και αν υπάρχει τελικά πρόβλημα, θα μας υποδείξει την κατάλληλη θεραπεία για την περίπτωσή μας. Όταν βγούμε από το ιατρείο, θα αναρωτιόμαστε γιατί ντρεπόμαστε, αφού η γιατρός αντιμετώπισε το ζήτημα με τόσο επαγγελματισμό και τυπικότητα, που όχι μόνο δεν μας έκανε να αισθανθούμε άσχημα, αλλά μας κίνησε και το ενδιαφέρον να της κάνουμε από μόνες μας ακόμη περισσότερες ερωτήσεις, προκειμένου να ενημερωθούμε περαιτέρω για τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα!
Αρκετές νεαρές γυναίκες αποφεύγουν την επίσκεψη στο γυναικολόγο ακόμη κι όταν αντιμετωπίζουν δυσάρεστες ενοχλήσεις, υπογραμμίζει μία τελευταία έκθεση (2015) του βρετανικού μη κερδοσκοπικού οργανισμού Ovarian Cancer Action.
Μάλιστα, η έκθεση αποκαλύπτει τους λόγους που οι γυναίκες φοβούνται τόσο πολύ την επίσκεψη στον πιο προσωπικό τους γιατρό.
Από τις 1.000 γυναίκες που συμμετείχαν στη δημοσκόπηση του οργανισμού, οι νεαρές ηλικίας 18-24 ετών ήταν αυτές που φάνηκε να αποφεύγουν πιο συστηματικά την επίσκεψη σε γυναικολόγο. Συγκεκριμένα, οι κοπέλες αυτής της ηλικιακής ομάδας ήταν κατά τέσσερις φορές λιγότερο πιθανό να επισκεφθούν τη γιατρό τους για κάποιο θέμα σεξουαλικής υγείας που τις απασχολούσε σε σύγκριση με γυναίκες ηλικίας 55-64 ετών.
Ποσοστό περίπου 65% των νεαρών γυναικών δήλωσαν πως ντρέπονται υπερβολικά να ξεστομίσουν τη λέξη «κόλπος» ή «οργασμός» μπροστά στη γιατρό τους, αναφέρει το σχετικό δημοσίευμα της βρετανικής Telegraph. Παράλληλα, πάνω από το 50% των νεαρών δήλωσαν πως διστάζουν να αναφέρουν στη γιατρό τους οτιδήποτε σχετίζεται με τα «κολπικά υγρά», ενώ ποσοστό 60% δήλωσαν πως δεν θέλουν να κάνουν καμία αναφορά στα «χείλη του αιδοίου».
Μία στις τέσσερις κοπέλες αποφεύγει τη γυναικολόγο μόνο και μόνο επειδή δεν ξέρει ποιες λέξεις να χρησιμοποιήσει για να περιγράψει αυτό που την απασχολεί. Σχεδόν μία στις δύο αποφεύγει την επίσκεψη σε ειδικό επειδή διστάζει να μιλήσει ανοιχτά για θέματα σεξουαλικής υγείας, ενώ αντίστοιχο ποσοστό δήλωσε πως φοβάται την εξέταση.
Η έκθεση του οργανισμού έδειξε επίσης ότι το 57% των γυναικών μικρής ηλικίας στρέφονται στο διαδίκτυο αντί για το γιατρό για την αναζήτηση γυναικολογικών θεμάτων που τις απασχολούν.
Εκπρόσωποι του οργανισμού επισημαίνουν πως η έγκαιρη διάγνωση σώζει ζωές και πως οι γυναίκες κάθε ηλικίας πρέπει να συζητούν ανοιχτά με τη γιατρό τους οτιδήποτε τις απασχολεί.
Πώς να προετοιμαστούμε για την πρώτη φορά επίσκεψη σε γυναικολόγο:
Όταν αποφασίσουμε να κανονίσουμε ένα ραντεβού με γυναικολόγο, καλό είναι να βεβαιωθούμε ότι η επίσκεψή μας θα είναι στη μέση του εμμηνορροϊκού μας κύκλου δεν απαγορεύεται αλλά διευκολύνει την εξέταση.
Αφού προγραμματίσουμε το ραντεβού, αποφεύγουμε την σεξουαλική επαφή, την χρήση ταμπόν και κολπικών πλύσεων δύο ημέρες πριν.
Είναι πολύ χρήσιμο να σκεφτούμε και να γράψουμε μία λίστα ερωτήσεων που έχουμε προς την γυναικολόγο μας επειδή ως συνήθως κατά την επίσκεψη θα τις ξεχάσουμε όλες. Είναι κάτι που κατά έναν περίεργο τρόπο, συμβαίνει σε όλες. Αναρωτιόμαστε «τι άλλο ήθελα να ρωτήσω και δεν μας έρχεται τίποτα!»
Την ημέρα της επίσκεψης δεν χρειάζεται να κάνουμε τίποτα το ειδικό.
Κάνουμε ένα ντους με νερό και απαλό σαπούνι, αποφεύγοντας ειδικές κρέμες γιατί μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα των εξετάσεων. Καλό θα ήταν να φορέσουμε βολικά ρούχα, κάποια φούστα ίσως.
Καλό θα ήταν πριν από την πρώτη μας επίσκεψη
♦να θυμόμαστε την ηλικία που μας ήρθε για πρώτη φορά η περίοδος και πως ήταν, εάν οι επόμενες φορές ήταν τακτικές και ποια ήταν η διάρκειά τους.
♦να γνωρίζουμε την ημερομηνία της τελευταίας περιόδου, και
♦να κρατάμε αν γίνεται ένα ημερολόγιο με τις περιόδους του τελευταίου έτους.
Κατά την διάρκεια της επίσκεψης, πριν από την εξέταση η ιατρός θα μας κάνει διάφορες ερωτήσεις κατά την λήψη του ιστορικού, μερικές από αυτές θα είναι πολύ προσωπικές και μπορεί να μας φανούν αδιάκριτες.
Είναι σημαντικό να έχουμε εμπιστοσύνη στη γιατρό μας και να μην αποκρύπτουμε πληροφορίες (π.χ κάπνισμα, προηγούμενες εγκυμοσύνες, χρήση απαγορευμένων ουσιών κλπ). Επίσης είναι σημαντικό η γιατρός μας να γνωρίζει εάν έχουμε σεξουαλικές επαφές.
Άλλες ερωτήσεις θα αφορούν προηγούμενες ασθένειες και χειρουργικές επεμβάσεις καθώς και πληροφορίες για ασθένειες που έχουν κληρονομικά χαρακτηριστικά. Σε αυτό το στάδιο μπορούμε να κάνουμε και εμείς ότι ερωτήσεις θέλουμε.
Μετά την λήψη του ιστορικού έρχεται ή ώρα της κλινικής εξέτασης. Η ιατρός μας θα μας κατευθύνει στο εξεταστήριο και θα μας δώσει χρόνο να αλλάξουμε σε κάποιο ειδικό χώρο ή πίσω από ένα παραβάν. Θα έχουμε την δυνατότητα να ουρήσουμε και θα έχουμε στην διάθεσή μας μία μπλούζα ή ένα σεντόνι για να καλυφθούμε.
Όταν είμαστε έτοιμες θα μας ζητηθεί να καθίσουμε στην γυναικολογική καρέκλα και να ακουμπήσουμε τα πόδια μας στα ειδικά υποπόδια.
Φυσική εξέταση και εξέταση των γεννητικών οργάνων.
Η φυσική εξέταση περιλαμβάνει
1. την ψηλάφηση των μαστών για τον έλεγχο τυχόν ανωμαλιών, για τυχόντα ψηλαφητό όζο, συμπαγή ή κυστικό, και ανάλογα με τα ευρήματα μπορεί να συστήσει μαστογραφία ή υπερηχογράφημα μαστών ή, σε μεγαλύτερη υποψία, ακόμα και μαγνητική τομογραφία.
2. την ψηλάφηση της κοιλιάς και την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση.
Η ιατρός κατά την διάρκεια της εξέτασης θα πρέπει να φοράει λάτεξ γάντια.
Η περιοχή των γενετικών οργάνων θα πρέπει να εξετάζεται για τυχόν παθολογικά ευρήματα ή συμπτώματα. Γίνεται αρχίζοντας με την επισκόπηση των έξω γεννητικών οργάνων (αιδοιογεννητική περιοχή) για τυχούσα παθολογία (οξυτενή κονδυλώματα, δερματικές μολύνσεις, ανατομικές ανωμαλίες).
Κατόπιν η ιατρός βάζει έναν κολποδιαστολέα μέσα στον κόλπο για να ελέγξει για ανωμαλίες όπως διαβρώσεις, κύστες και ερεθισμούς στα τοιχώματα του κόλπου και τον τράχηλο της μήτρας. Γίνεται επισκόπηση για κολποτραχηλίτιδες, ιογενείς βλάβες, ανατομικές ανωμαλίες (κολπικά διαφράγματα, δύο τραχήλους) ή παθολογία όπως προπτώσεις μήτρας κυστεοκήλη). Ακόμη με την ψηλάφηση διαγιγνώσκεται η φυσιολογική ή η παθολογική κατάσταση των έσω γεννητικών οργάνων (θέση, κλίση μήτρας, ύπαρξη ινομυωμάτων), επίσης, γίνεται έλεγχος των ωοθηκών για την ύπαρξη φυσιολογικής ή παθολογικής κατάστασης, όπως ψηλαφητά μορφώματα (κυστικά ή συμπαγή), ευαισθησία (άλγος) στον δεξιό και αριστερό λαγώνιο βόθρο.
Κατά την διάρκεια της εξέτασης καλό θα ήταν να χαλαρώνουμε τους πυελικούς μύες και να παίρνουμε βαθιές αναπνοές με σταθερό ρυθμό. Εάν αισθανόμαστε πόνο πρέπει οπωσδήποτε να το αναφέρουμε στη ιατρό μας.
Σε αυτή την φάση γίνεται η λήψη επιχρισμάτων κολπικού υγρού και το ΠΑΠ τεστ. Αυτά δεν είναι επίπονα αλλά μπορεί να προκαλέσουν την απώλεια μικρής ποσότητας αίματος η οποία δεν είναι καθόλου ανησυχητική.
Κολπικός διαστολέας (κολποδιαστολέας) ή spesulum ο φόβος και ο τρόμος πολλών γυναικών!
Στην συνέχεια η ιατρός θα πρέπει να βγάλει τον κολποδιαστολέα από τον κόλπο με απαλές κινήσεις. Κατά την διάρκεια της τοποθέτησης και αφαίρεσης του κολποδιαστολέα δεν θα πρέπει να αισθανθούμε πόνο αλλά μόνο μία ενόχληση.
Υπάρχουν διάφορα μεγέθη κολποδιαστολέων (μικρό, μεσαίο και μεγάλο) και η ιατρός μας μπορεί να χρησιμοποιήσει το κατάλληλο μέγεθος για εμάς.
Ο λόγος που η εξέταση τραχήλου και κόλπου και το Παπ Τεστ είναι επώδυνη, είναι ότι οι διαστολείς οι οποίοι χρησιμοποιούνται δεν έχουν το κατάλληλο για εμάς μέγεθος ούτος ώστε να μην μας πονούν.
Κολπικός διαστολέας, 2ος-3ος αιώνας μ.Χ. από ανασκαφή στη Ρώμη, που χρησιμοποιήθηκε για την επισκόπηση του γυναικείου γεννητικού συστήματος από τους γιατρούς της εποχής.
Τι είναι η αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση
Κατά την εξέταση αυτή η ιατρός αφού θα χρησιμοποιήσει ένα λιπαντικό ζελέ σε δύο δάκτυλα (δείκτης και παράμεσος) θα τα βάλει στον κόλπο. Το άλλο χέρι θα το ακουμπήσει στην κοιλιά, στην περιοχή πάνω από την ηβική χώρα προκειμένου να ψηλαφίσει την μήτρα, τις ωοθήκες και την πυελική χώρα και να ελέγξει για τυχόν πρήξιμο ή αύξηση του όγκου αυτών των οργάνων.
Στις κοπέλες μικρής ηλικίας που δεν έχουν ξεκινήσει ακόμα σεξουαλικές επαφές δεν είναι απαραίτητη η αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση και η εξέταση του τραχήλου εάν δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα και η ασθενής δεν αναφέρει συμπτώματα.
Στις γυναίκες που έχουν σεξουαλικές επαφές θα πρέπει να γίνεται η αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση και η εξέταση του τραχήλου.
Με την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση τελειώνει η κλινική εξέταση και εάν κριθεί απαραίτητο μπορεί να γίνει γυναικολογικός υπέρηχος.
Μία απλή γυναικολογική εξέταση δεν διαρκεί πάνω από 5 λεπτά.
Με το τέλος της εξέτασης η ιατρός θα αποχωρήσει από το εξεταστήριο αφήνοντάς μας χρόνο να ντυθούμε και να επιστρέψουμε στον χώρο του γραφείου.
Ασυνήθιστο εξεταστικό τραπέζι του 19ου αιώνα, πρωτοποριακό για την εποχή, με δερμάτινη επιφάνεια, πολλαπλά συρτάρια και χώρους αποθήκευσης, τραπεζάκι για σημειώσεις και δυνατότητα ανάκλισης για εκτέλεση ποικιλίας ιατρικών πράξεων.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η χρήση του υπερήχου δεν μπορεί να αναπληρώσει την αμφίχειρη γυναικολογική εξέταση.
Με τον υπέρηχο μπορούμε να “δούμε” αλλαγές στην μορφολογία των γεννητικών οργάνων αλλά με την γυναικολογική εξέταση μπορούμε να έχουμε άλλου είδους πληροφορίες όπως άλγος, κινητικότητα οργάνων και την υφή πιθανών ανωμαλιών.
Μετά την εξέταση
Μετά την εξέταση μπορούμε να κάνουμε επιπλέον ερωτήσεις για τα κλινικά ευρήματα. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων από τα δείγματα που ελήφθησαν κατά την διάρκεια της εξέτασης θα τα συζητήσουμε με την ιατρό μας μετά από μερικές ημέρες (αυτό το διάστημα διαφέρει ανάλογα με τις εξετάσεις)
Σε περίπτωση που χρειαζόμαστε κάποια θεραπεία πριν τα αποτελέσματα των εξετάσεων, η ιατρός μας θα μας δώσει μια συνταγή με λεπτομερείς οδηγίες. Επίσης θα μας δώσει πληροφορίες για τις διάφορες μεθόδους αντισύλληψης εάν χρειαζόμαστε.
Ακόμη θα πρέπει να μην διστάσουμε ή να μην ξεχάσουμε πριν φύγουμε, να κάνουμε άλλες ερωτήσεις που τυχόν έχουμε. Εδώ θα μας φανεί πολύ χρήσιμη η λίστα με τις ερωτήσεις που φροντίσαμε να καταγράψουμε.
Η ιατρός μας είναι στην διάθεσή μας για να μας βοηθήσει και να μας δώσει ότι πληροφορίες χρειαζόμαστε.
Δεν υπάρχει ουσιαστικός λόγος να φοβόμαστε την γυναικολογική εξέταση, ιδίως αν επιλέξουμε γυναίκα γυναικολόγο που θα μας φροντίσει όπως φροντίζει την κόρη ή την μητέρα της συναισθήματα που δεν συναντάμε σε άντρες όσο εξαιρετική επιστήμονες κι αν είναι . Αν εξακολουθούμε να έχουμε οποιεσδήποτε ανησυχίες δεν θα πρέπει να διστάσουμε να τις συζητήσουμε με τις φίλες μας, την αδελφή μας ή τη μητέρα μας, καθώς δεν υπάρχει τίποτα ενοχλητικό με’ αυτό.
Και αφού θα έχουμε κάνει την πρώτη γυναικολογική μας εξέταση, θα διαπιστώσουμε ότι ουσιαστικά δεν είναι τίποτα το εξαιρετικό ή άβολο, αντίθετα είναι πολύ κατατοπιστική και σημαντική εμπειρία για κάθε γυναίκα.
Κολπικός διαστολέας ή spesulum
Πηγές : iatropedia.gr, ahealthcare.gr, http://www.offsite.com.cy, http://www.onmed.gr, womenonly.gr