Παρουσιάζει η Βέρα Σιατερλή
Την Παρασκευή 8 Ιουνίου 2018 , πραγματοποιήθηκε εκδήλωση με τίτλο «Ο ακτιβισμός των Femen: Αντίσταση και Ανθεκτικότητα» με ομιλήτριες τις Inna Shevchenko και Pauline Hillier, στο αμφιθέατρο ΔΕΣΚοι του Παντείου Πανεπιστημίου
Την εκδήλωση διοργάνωσε το Εργαστήριο Σπουδών Φύλου του Παντείου, με διευθύντρια την Γεωργία Πετράκη, η οποία είναι καθηγήτρια στο τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου, σε συνεργασία με το Μωβ.
Οι ακτιβίστριες Inna Shevchenko από την Ουκρανία και Pauline Hillier από την Γαλλία ανέπτυξαν την λογική του ακτιβισμού των Femen, τις δράσεις τους μέχρι σήμερα και την εξέλιξη της μορφής της οργάνωσης τα τελευταία χρόνια με τα μέτρα ασφαλείας λόγω τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη. Μία από τις νέες δράσεις τους είναι η προβολή του έργου τους σε ομιλίες και η συγκραφή βιβλίων δύο από τα οποία μας παρουσίασαν: “Rebellion” και “Anatomie de L’oppression”
Οι ομιλίες, σε διερμηνεία και μετάφραση της Ιωάννας Λεωντσίνη (στο πάνελ).
“Είμαστε οι FEMEN, η ομάδα των γυναικών που ονειρεύονται, που προσπαθούν να αλλάξουν τον κόσμο χωρίς να ζητούν την άδεια κανενός. Εμείς οι FEMEN, είμαστε γυναίκες ελεύθερες μέσα στην γενναιότητα μας, δεν γνωρίζουμε σύνορα, δεν αναγνωρίζουμε κανόνες ή έθιμα που μας επιβάλλονται από τους άνδρες. Δεν ανήκουμε σε κανέναν, δίνουμε τα πάντα η μία για την άλλη. Είμαστε διαφορετικές σε όλα, αλλά ίδιες στα πιστεύω μας και την δίψα μας για αλλαγή. Έχουμε δυνατές φωνές. Ενοχλούμε και φοβίζουμε τους σεξιστές, τους δικτάτορες και τους θρησκευτικούς φανατικούς, εμπνέουμε τους ανθρωπιστές και τους διανοούμενους. Αγωνιζόμαστε για την αλλαγή. Δεν εκτιμούμε τίποτε άλλο παρά την ελευθερία, δεν απαιτούμε τίποτα άλλο παρά την ισότητα.
Είμαστε στην ευχάριστη θέση να είμαστε εδώ μπροστά σας σήμερα, καθώς είναι μια άλλη ευκαιρία να μοιραστούμε τα όνειρά μας και το όραμα μας για έναν κόσμο όπου εμείς και άλλα 3,4 δισεκατομμύρια του παγκόσμιου πληθυσμού, θεωρούμαστε κατώτεροι, επειδή γεννηθήκαμε γυναίκες.
Οι FEMEN ενώνουν γυναίκες διαφορετικής προέλευσης, κουλτούρας, ηλικίας, εμφάνισης, status, καθώς όλες μοιραζόμαστε το πικρό συναίσθημα της αδικίας και την τεράστια επιθυμία να της αντισταθούμε.
Όπως και πολλές άλλες γυναίκες, βρήκαμε τη μορφή του φεμινισμού και την μορφή αγώνα που μας ταιριάζει. Η εικόνα ενός διεθνούς στρατού ακτιβιστριών FEMEN που συχνά σας παρουσιάζουν είναι μια ουτοπία. Η ιδεολογία μας είναι μια αναζήτηση για μια ιδανική κοινωνία που απελευθερώνεται από την ανισότητα. Επιδιώκουμε να ξεπεράσουμε τα προσωπικά ζητήματα και τις πολιτιστικές, εθνικές και θρησκευτικές ιδιαιτερότητες που μας χωρίζουν. Η ιδέα μας είναι απλή: είναι η ισότητα. Αλλά όχι η θεωρητική ισότητα, η ισότητα στα χαρτιά … Διψούμε για μια νέα κοινωνία στην οποία η ισότητα θα είναι ο υψηλότερος νόμος.
Μεταμορφώσαμε το γυμνό σώμα μας σε ένα πολιτικό εργαλείο για τον αγώνα μας. Το σώμα μας είναι μια αφίσα, μια δυνατή ομιλήτρια, είναι ένα μανιφέστο. Καθώς το σώμα αυτό χρησιμοποιείται, σφαγιάζεται, καίγεται, δέχεται επιθέσεις, φυλακίζεται, βιάζεται, λιθοβολείται, ελέγχεται και αλυσοδένεται από την πατριαρχική ηθική, τους κανόνες και τις παραδόσεις, αποτελεί εδώ και αιώνες το κέντρο της καταπίεσης των γυναικών από την αρσενική κυριαρχία. Αυτό το σώμα γίνεται το κέντρο τον αγώνα μας εναντίον αυτής της καταπίεσης.. Αποκαλύπτουμε το σώμα των γυναικών σε διαφορετικό πλαίσιο, πολιτικό και όχι σεξουαλικό. Η αποστολή μας είναι να ρίξουμε φως σε αυτό που είναι κρυμμένο. Το καθήκον μας είναι να είμαστε οι φωνές που σπάνε την σιωπή σχετικά με τις αδικίες και τις διακρίσεις. Προκαλώντας και όχι ακολουθώντας τους κανόνες, πιέζουμε τα όρια των δημόσιων συζητήσεων, προσκαλώντας την κοινωνία να διατηρεί κριτική στάση και να σβήσει όλα τα δόγματα που επηρεάζουν αρνητικά τόσες ζωές. Με τις FEMEN καλούμε την κοινωνία να γίνει μάρτυρας της γυναικείας εξέγερσης.
Το κίνημα FEMEN υπάρχει ήδη εδώ και μια δεκαετία. 10 χρόνια γεμάτο φιλοδοξίες για αλλαγή, 10 χρόνια αντίστασης. Η ιστορία αρχίζει στην Ουκρανία, όπου το 2008 νέες φοιτήτριες έκαναν μια διαμαρτυρία εναντίον της βιομηχανίας του σεξ. Προσχώρησα στην ομάδα ένα χρόνο μετά το 2009, και το 2012, όταν αναγκάστηκα να φύγω από την Ουκρανία, ξεκίνησα τον διεθνή κλάδο με έδρα στη Γαλλία και παρακλάδια σε όλο τον κόσμο.
Η κοινωνική και πολιτική αστάθεια μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ γέννησε μία νέα μορφή φεμινισμού. Ο φεμινισμός των FEMEN βασιζόταν αρχικά όχι στην φεμινιστική θεωρία, αλλά στην προσωπική εμπειρία και την απελπιστική αίσθηση μιας νεαρής γυναίκας σε μια σεξιστική κοινωνία που προσέφερε περιορισμένες δυνατότητες στις γυναίκες. Η κοινωνία στην Ουκρανία πρότεινε στις γυναίκες έναν σύντομο κατάλογο κοινωνικών ρόλων: “σύζυγος” ή “πόρνη”.
Η φεμινιστική θεωρία έγινε ένα πρόσθετο πλεονέκτημα των FEMEN μερικά χρόνια αργότερα και αναπτύχθηκε η θεωρία των FEMEN. Οι FEMEN ξεκίνησαν με εκστρατείες κατά του σεξοτουρισμού και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης γυναικών, με διαδηλώσεις με φωτεινά κοστούμια, σημαίες, μπαλόνια, πανό και δεκάδες νεαρές γυναίκες που περπατούν μέσα στην πόλη.
Στην απολιτική κοινωνία που ήταν η Ουκρανία εκείνη την εποχή, επηρεασμένη από την εξαπάτηση της Πορτοκαλί Επανάστασης (2004), η προσέλκυση της προσοχής των πολιτών σε πολιτικά ζητήματα ήταν μια πρόκληση από μόνη της. Αφού χρησιμοποιήσαμε παραδοσιακές μορφές διαμαρτυριών για 2 χρόνια, οι FEMEN εφευρίσκουν την τακτική τους το 2010 διοργανώνοντας την πρώτη topless διαδήλωση τους την ημέρα των προεδρικών εκλογών, καθώς ο δικτάτορας Βίκτορ Γιανούκοβιτς πρόκειται να εκλεγεί. Είναι κάτω από το καθεστώς του, οι ακτιβίστριες των FEMEN θα υποστούν διώξεις, βία, μακρές συλλήψεις και θα παρακολουθούνται από τις μυστικές υπηρεσίες. Τελικά μετά το δημόσιο αίτημα για σύλληψη του Βίκτορ Γιανούκοβιτς, εγώ η ίδια εξαναγκάστηκα σε εξορία το 2012.
Αυτό θα επιβραδύνει την δραστηριότητα των FEMEN στην χώρα για αρκετά χρόνια. Η διαμαρτυρία της 17ης Αυγούστου όταν έκοψα με αλυσοπρίονο έναν ξύλινο σταυρό 8 μέτρων που εγκαταστάθηκε παράνομα στο κέντρο του Κιέβου από χριστιανούς ακτιβιστές κατά τη διάρκεια της Πορτοκαλί Επανάστασης είναι βασική στιγμή της ιστορίας των FEMEN. Προκάλεσε ένα κύμα απειλών θανάτου από τις εθνικιστικές ομάδες στη Ρωσία και την Ουκρανία ενάντια στις ακτιβίστριες των FEMEN, την παραπληροφόρηση από το Κρεμλίνο στα ρωσικά μέσα που ισχυρίστηκαν ψευδώς ότι οι FEMEN είχαν καταστρέψει ένα μνημείο για τα θύματα του σταλινισμού.
Η αποκορύφωση ήταν η απόδραση μου στην Πολωνία και μια η άφιξη στην Γαλλία όπου ξεκίνησε ένα διεθνές boot camp των FEMEN και έτσι ξεκίνησε η ιστορία των FEMEN International. Οι FEMEN France ήταν το πρώτο διεθνές παρακλάδι που ξεκίνησε την δραστηριότητά του μετά την Ουκρανία. FEMEN Γερμανία, FEMEN Ισπανία, Σουηδία, Ολλανδία, Καναδάς, Μεξικό, Τουρκία και ΗΠΑ ακολούθησαν.
Οι FEMEN θεωρούν τη δημοκρατία ως την θεμελιώδη αξία τους. Η δικτατορία είναι ένας από τους σημαντικότερους στόχους μας, την οποία θεωρούμε μια από τις εκδηλώσεις της πατριαρχίας. Ένα άτομο ή μια ομάδα ανθρώπων που κατέχουν απόλυτη εξουσία είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την κοινωνία στο σύνολό της και απειλή για τα δικαιώματα του κάθε ατόμου ειδικότερα. Φυσικά για τις γυναίκες ειδικότερα.
Η πορνεία είναι ένας άλλος κεντρικός στόχος των FEMEN. Η πράξη της πορνείας δεν είναι πράξη ισότητας. Βάζει τη γυναίκα σε μια υποδεέστερη θέση, μετατρέποντας την σε ένα όργανο σεξουαλικής ευχαρίστησης για έναν πελάτη που πληρώνει. Πράγματι, η πορνεία συνδέει δύο μορφές κοινωνικής εξουσίας: το σεξ και το χρήμα. Και στα δύο οι άντρες κατέχουν σημαντική και συστηματική εξουσία πάνω στις γυναίκες. Είναι γελοίο να ισχυριζόμαστε ότι η πορνεία είναι μια δουλειά για ανεξάρτητες και επιτυχημένες γυναίκες.
Ακόμη και αν υπάρχουν μερικές γυναίκες που ισχυρίζονται ότι το κάνουν από επιλογή, αποδεικνύεται ότι η πλειοψηφία που εμπλέκεται στο σεξουαλικό εμπόριο, εξαναγκάζεται από οικονομική ανασφάλεια και συχνά είναι είτε θύματα trafficking, είτε παράνομες μετανάστριες. Είναι γυναίκες που προέρχονται από την Ανατολική Ευρώπη, την Αφρική και την Ασία και οι οποίες συχνά οδηγούνται στην πορνεία, καθώς προέρχονται από φτωχές και ασταθείς χώρες. Μόνο ένας μικρός αριθμός γυναικών από την Κεντρική Ευρώπη εργάζονται στη βιομηχανία του σεξ. Κάποις που πληρώνει για σεξ, εξαγοράζει απλώς ένα “ναι”. Αγοράζει μια γυναίκα που απολαμβάνει την πράξη μόνο αν το θέλει αυτός, όταν το θέλει, και με τον τρόπο που θέλει.
Αυτό που λειτουργεί είναι το σκανδιναβικό μοντέλο, το οποίο προσφέρει υπηρεσίες και εναλλακτικές λύσεις στην πορνεία και τιμωρεί τους πελάτες και τους εκπαιδεύει στην κατανόηση του παγκόσμιου σεξουαλικού εμπορίου. Με τις ποινές σε πελάτες και προαγωγούς χωρίς νομικές κυρώσεις για τις ίδιες τις γυναίκες, θα χτυπήσουμε την βιομηχανία και θα απωθήσουμε τους πιθανούς πελάτες, προστατεύοντας παράλληλα τις γυναίκες. Αυτό που έχει σημασία είναι ο αντίκτυπος στα αγόρια που θα μεγαλώσουν με την ιδέα ότι μπορούν να αγοράσουν μια γυναίκα ως εμπόρευμα και στα κορίτσια που θα μεγαλώσουν με την επιλογή να γίνουν πόρνες. Η πορνεία δεν είναι το παλαιότερο επάγγελμα του κόσμου, αλλά η παλαιότερη μορφή καταπίεσης στον κόσμο.
Άλλη μορφή βίας κατά των γυναικών είναι οι θρησκείες Εμείς γιορτάζουμε τα δικαιώματα των γυναικών, τη δημιουργικότητα των γυναικών, τη δύναμη, την αλληλεγγύη των γυναικών και το μεγαλύτερο εμπόδιο για τον όλα αυτά είναι οι οργανωμένες θρησκείες. Κάθε μορφή θρησκείας που έχει υπάρξει πάνω σ ‘αυτή τη γη έχει υποβαθμίσει τη γυναίκα, είπε. Καθημερινά, οι λέξεις που εκφράζονται στο Βατικανό, στην Μέκκα, στην Ιερουσαλήμ, σε εκκλησίες, τζαμιά και συναγωγές ανά τον κόσμο τονίζουν την κατωτερότητα των γυναικών.
Κάθε μέρα ένας νέος τίτλος μας ενημερώνει για τη βία που διαπράττεται εναντίον των γυναικών είτε επειδή φορούσαν μια φούστα στη Σαουδική Αραβία, έβγαλαν τα hijab τους στο Ιράν, πήγαιναν στο σχολείο στο Πακιστάν, ζήτησαν διαζύγιο στο Ισραήλ, επειδή άλλαξαν τις πεποιθήσεις τους ή απλά ερωτεύτηκαν κάποιον. Ο πατριαρχικός πολιτισμός έχει αναπτύξει πολλά εργαλεία μαζικής καταστροφής για τις γυναίκες και νομίζω ότι οι θρησκείες είναι το πιο επιτυχημένο εργαλείο της πατριαρχίας που αναπτύχθηκε ποτέ. Οι θρησκείες διεξάγουν έναν ανελέητο πόλεμο στο γυναικείο σώμα επιβάλλοντας πάνω του κανόνες, επιθυμίες και ορισμούς για το ποιες είμαστε, ποια είναι η αποστολή μας, ποιες είναι οι δυνατότητές μας, τι μπορούμε να πούμε, τι μπορούμε να διαβάσουμε, πώς να ντυθούμε και ποιοι επιτρέπεται να μας αγαπούν.
Βιβλίο: Anatomie de l’oppression
Είναι καιρός να απαντήσουμε στις φαντασιώσεις των πατριαρχικών θρησκειών με την πραγματικότητα: να τους πούμε δυνατά ότι δεν βλέπουμε τους εαυτούς μας σε έναν καθρέφτη ως υποτακτικές, κατώτερες και ένοχες δούλες, μάλλον βλέπουμε υπερήφανες, ικανές και ελεύθερες γυναίκες που στέκονται μπροστά μας. Μπορούμε να φορέσουμε το μακρύ φόρεμα μας την Δευτέρα και σορτς την Τρίτη, μπορούμε να διαβάσουμε, να τραγουδήσουμε, να γελάσουμε, να μιλήσουμε δυνατά. Μιλήστε δυνατά … Η ελευθερία λόγου είναι θεμελιώδες στοιχείο του αγώνα μας.
Εγώ, ως ακτιβίστρια, που συνελήφθηκα σε πολλές χώρες, απήχθηκα και βασανίστηκα στη Λευκορωσία, ξυλοκοπήθηκα και αναγκάστηκα να φύγω από την Ουκρανία, για να εκφράσω την πολιτική μου γνώμη, δέχτηκα μια τρομοκρατική επίθεση στην Κοπεγχάγη κατά τη διάρκεια της ομιλίας μου, ορίζω την ελευθερία έκφρασης ως το σημαντικότερο από όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, δεδομένου ότι η ελευθερία έκφρασης αποτελεί εγγύηση για πολλά άλλα θεμελιώδη δικαιώματα.
Η πατριαρχική κοινωνία. απεικονίζει την σιωπηλή γυναίκα ως πρότυπο. Δεν θέλουν να εκδηλώνονται οι προσωπικότητες μας. Εμείς βγαίνουμε στις κεντρικές πλατείες σε όλο τον κόσμο, κατακλύζουμε τους τόπους της αρσενικής εξουσίας, τα σώματα μας μιλάνε τώρα, δεν κρύβονται κάτω από την επιταγή της σιωπής. Κυρίες μου, αδελφές μου, συντρόφισσες, οι τελευταίες μου λέξεις για σας … μην μένετε ποτέ σιωπηλές! Η σιωπή είναι μια θανατική ποινή για τις προσωπικότητες και τα όνειρά μας. Ας μιλήσουμε ελεύθερα, ας εκφράσουμε την εαυτή μας χωρίς να ζητάμε την άδεια του καθένα. Με την άσκηση της ελευθερίας του λόγου, απορρίπτουμε την αδικία του παρελθόντος, αλλάζουμε το status quo, αποκαλύπτουμε την δυνατότητα μας να δημιουργήσουμε ένα ελεύθερο και δίκαιο μέλλον για όλους.
Οι αντιδράσεις σχετικά με τον τρόπο διαμαρτυρίας των FEMEN είναι αυτό που ονομάζουμε “το τεστ των FEMEN για δημοκρατία”. Εμείς απλώς βγάζουμε τις μπλούζες μας και φωνάζουμε, τίποτα περισσότερο, ενώ η αντίδραση σε αυτό είναι συχνά βίαιη και σκληρή. Μέσα από τα χρόνια του αγώνα μας, μάθαμε ότι μια ενιαία θηλυκή φωνή που φωνάζει δυνατά στο δημόσιο χώρο και ένα γυναικείο γυμνό σώμα με πολιτικό μήνυμα μπορεί να τινάξει την κοινωνία στον αέρα και να κάνει τα δικτατορικά καθεστώτα και τους πατριαρχικούς θεσμούς ανασφαλείς καθώς προσπαθούν να σταματήσουν την γυναικεία εξέγερση με όλα τα μέσα. Σήμερα γνωρίζουμε ότι για κάποιους είναι ευκολότερο να επιτεθούν, να βασανίσουν ή ακόμη και να σκοτώσουν από το να δεχτούν μια διαφορετική άποψη, ειδικά εάν πρόκειται για την γνώμη μιας γυναίκας.
Αισθανόμαστε ότι ακόμα και αν οι διαμαρτυρίες μας δεν αρέσουν σε όλους, η βία που έχουμε βιώσει γι ‘αυτές τις ειρηνικές διαμαρτυρίες είναι δυσανάλογη. Αυτή η δυσαναλογία οδηγεί πολλές γυναίκες να μιλήσουν σήμερα σε ολόκληρο τον κόσμο, δεν είμαστε μόνες σε αυτόν τον αγώνα. Με την διαμαρτυρία, την εκστρατεία ή την απλή επιτυχία στην προσωπική σταδιοδρομία, οι γυναίκες σήμερα δίνουν στον φεμινισμό φρέσκο αίμα, νέα δημιουργικότητα, αποφασιστικότητα και νέα σκέψη.
Είμαστε εξαιρετικά υπερήφανες που η τακτική των FEMEN, απροσδόκητα για εμάς, έγινε ένα παγκόσμιο εργαλείο για τον αγώνα των γυναικών, καθώς οι FEMEN αποτέλεσαν έμπνευση για πολλές πρωτοβουλίες φεμινιστικών κινημάτων σε όλο τον κόσμο. Από τις Pussy Riots μέχρι τις γυναίκες της Λατινικής Αμερικής που διαμαρτύρονται με συνθήματα γραμμένα στο στήθος τους για το δικαίωμά τους να κάνουν άμβλωση. Ο αγώνας των FEMEN απεικονίστηκε από καλλιτέχνες και συναντάται στις γκαλερί και στους δρόμους. Οι χαρακτήρες των FEMEN γίνονται πρωταγωνιστές βιβλίων μυθοπλασίας, ταινιών και θεατρικών έργων. Η κίνησή μας αποτελεί αντικείμενο ακαδημαϊκών σπουδών καθώς και σχολικών παρουσιάσεων από ανηλίκους στις οποίες συμμετέχουμε συχνά. Θεωρούμε ότι αυτό είναι ένα από τα αποτελέσματα της μάχης των FEMEN καθώς εμπνέει τις άλλες να αντισταθούν και ο χαρακτήρας της ελεύθερης γυναίκας διεισδύει στην λαϊκή κουλτούρα και κατά συνέπεια στην κοινή γνώμη. Οι FEMEN έγιναν δημοφιλής φεμινισμός.
Αυτός ο δρόμος είναι ήδη εξαιρετικά δύσκολος για εμάς. Μερικές φορές μας προκαλεί αφόρητο πόνο η βία που υπέστημεν, μας γεμίζουν φόβο οι απειλές με τις οποίες ζούμε και συχνά νιώθουμε αδικημένες από τις ψευδείς κριτικές. Μερικές φορές βρεθήκαμε και εμείς να διαφωνούμε μεταξύ μας σχετικά με την πορεία των FEMEN ειδικά όταν οι FEMEN έγιναν από μικρή ομάδα, διεθνές κίνημα. Ωστόσο, παρά τις επιθέσεις, τον συνεχή κίνδυνο, την αντίθεση των ισχυρών θεσμών, τους επικριτές μας και παρά τις αναπόφευκτες ή και απαραίτητες διαφωνίες στο κίνημα, οι FEMEN μετατράπηκαν από μια μικρή εθνική ομάδα στην Ουκρανία σε ένα παγκόσμιο κίνημα που αντιπροσωπεύει τις γυναίκες και την εξέγερσή τους σε διαφορετικές χώρες.
Οι φωνές των FEMEN ακούγονται δυνατά στους δρόμους, αλλά και στις αίθουσες συνεδρίων και στις συναντήσεις κορυφής. Οι FEMEN είναι η προσωπική μας ιστορία ζωής. Ο αγώνας μας είναι ήδη μακρύς και γνωρίζουμε ότι δεν τελειώνει ποτέ, ξεκινά κάθε μέρα ξανά. Η επανάσταση των γυναικών είναι η μακρύτερη από όλες τις επαναστάσεις και καλούμε τις γυναίκες να ορθώνουν το ανάστημα τους για τα δικαιώματά τους χωρίς να ζητούν από κανέναν την άδεια. Προτρέπουμε τις γυναίκες να αρνηθούν το σύστημα που δημιουργήθηκε χωρίς αυτές. Εάν υπάρχει ένα μήνυμα που θέλω να περάσω είναι ότι εκείνοι που δεν κινούνται, δεν αισθάνονται τις αλυσίδες τους. Μην είστε παθητικές, μην παραμένετε σιωπηλές, η σιωπή είναι αυτό που περιμένουν από εμάς, η σιωπή είναι μια θανατική ποινή για τις φιλοδοξίες μας και τα όνειρά μας.
PAULINE : Το 2016, μετά από τέσσερα χρόνια εκστρατείας και διαβίωσης στην παρισινή έδρα των FEMEN, η Inna και εγώ αποφασίσαμε να εμβαθύνουμε τον λόγο μας για τις θρησκείες και έτσι γράψαμε ένα δοκίμιο για να καταγγείλουμε την καταπίεση που δέχονται οι γυναίκες από τις μονοθεϊστικές θρησκείες. Το βιβλίο αυτό, με τίτλο «Ανατομία της καταπίεσης», εκδόθηκε το 2017 και μας επέτρεψε να ασχοληθούμε με τον όρκο της σιωπής σχετικά με τη θρησκευτική βία κατά των γυναικών. Χάρη σε αυτό το βιβλίο, έχουμε φέρει το θέμα στο φως στα μέσα ενημέρωσης και στις αίθουσες συνεδρίων. Έχουμε μιλήσει γι ‘αυτό στη Γαλλία και το Βέλγιο και σύντομα θα μιλήσουμε στην Ιταλία, όπου το βιβλίο μόλις δημοσιεύθηκε.
Είμαστε λοιπόν πολύ χαρούμενες που είμαστε μαζί σας σήμερα, αγαπητές ελληνίδες φοιτήτριες, και ελπίζουμε ότι, εάν δεν έχουμε την έγκριση όλων, θα μπορέσουμε τουλάχιστον να κάνουμε μια συζήτηση. Όταν γράψαμε αυτό το βιβλίο, διερευνήσαμε έναν νέο τρόπο για να αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις εμπειρίες που βιώσαμε κατά τη διάρκεια των μαχητικών μας ζωών. Είναι στα πολιτικά μας σώματα, εκείνα που αντιμετώπισαν τον φονταμενταλισμό, τον σεξισμό και τον ολοκληρωτισμό, στα οποία δίνεται η ευκαιρία να μιλήσουν. Οι εμπειρίες μας ως φεμινίστριες και ακτιβίστριες που έχουν υποστεί βία, πατριαρχική κυριαρχία, που έχουν υποστεί τα χτυπήματα, τις απειλές, τις προσβολές, τις φυλακίσεις και τα βασανιστήρια, τροφοδότησαν τα συναισθήματά μας. Για να μην αναφέρουμε τις εκατοντάδες συζητήσεις που είχαμε με αμέτρητες θαρραλέες και αποφασιστικές γυναίκες που έχουμε συναντήσει στην πορεία μας. Μας τροφοδότησαν επίσης και οι παιδικές μας εμπειρίες ως κοριτσάκια που μεγάλωσαν σε θρησκευτικές κοινωνίες.
Σε Καθολική Ορθόδοξη Ουκρανία όπου η Ίννα βαφτίστηκε και έλαβε την θεία κοινωνία, όπου συνόδευε τη γιαγιά της τις Κυριακές, βίωσε μια ιδιαίτερη τελετή κατά τη διάρκεια της οποίας η γιαγιά της και η ίδια έπρεπε να γονατίσουν και να φιλήσουν τα πόδια ενός ιερέα. Εγώ βίωσα παρόμοιες καταστάσεις σε μία μικρή γαλλική περιοχή. Εκεί βίωσα το βάπτισμα, την θεία κοινωνία και την εξομολόγηση. Στην ζωή μας και στην συμμετοχή μας στις Femen, μάθαμε να αναπτύσσουμε την κριτική μας σκέψη και αποφασίσαμε να εγκαταλείψουμε τις θρησκείες για πάντα. Γνωρίζουμε, ωστόσο, ότι αυτή η τύχη δεν είναι πραγματικότητα για πολλές άλλες. Ελπίζουμε ότι αυτό το βιβλίο θα βρει μια θέση στα χέρια εκείνων που εξακολουθούν να χρειάζονται ενθάρρυνση, ως αντι-βίβλος στο κωμοδίνο τους.
“Ανατομία της καταπίεσης”, τι κρύβεται πίσω από αυτόν τον φαινομενικά πολιτικο-επιστημονικό τίτλο; Πάνω απ’ όλα μια μια τεκμηριωμένη έρευνα, εικονογραφημένη και χρονολογημένη με μεθοδική ακρίβεια. Είναι ακριβώς αυτή η εξέταση που εφαρμόσαμε για να ξεσκεπάσουμε και να μελετήσουμε την αρχαϊκή σύγκρουση που θέτει τον Θεό εναντίον των γυναικών. Αυτή η σύγκρουση δεν ξεκίνησε από τις γυναίκες. Πρόκειται για μια σύγκρουση που διαμορφώθηκε μέσα στους αιώνες με την αντιπαράθεση μεταξύ των θρησκευτικών ηθών και των δικαιωμάτων των γυναικών και τα σημάδια της παραμένουν στη σύγχρονη κοινωνία.
Παρ ‘όλα αυτά, δεν προσεγγίζουμε αυτή τη σφαγή, όπως ο ανατόμος θα μελετήσει ένα κρύο πτώμα. Υιοθετούμε αντίθετα, την προσέγγιση μιας ερευνήτριας με αισιόδοξη στάση, που πιστεύει στην θεραπεία. Ευτυχώς, αυτός ο Άγιος Καρκίνος μπορεί να θεραπευτεί και γνωρίζουμε αρκετούς τρόπους. Διαβάστε, μοιραστείτε, εκπαιδευτείτε, καταγγείλετε, μιλήστε, αυτοί είναι τρόποι για να ξεκινήσετε την θεραπεία.
Στη συνέχεια, είναι απαραίτητο να εντοπίσουμε τον ένοχο και να τον καταδικάσουμε, να αποδεχθούμε να αλλάξουμε τα κείμενα και τις παραδόσεις που προσαρμόζονται όλο και λιγότερο στις προκλήσεις που προκαλούν οι σύγχρονες κοινωνίες. Σήμερα, η κρυμμένη αλήθεια ότι η θρησκεία αποτελεί εμπόδιο στη μάχη για τη χειραφέτηση των γυναικών πολύ συχνά αμφισβητείται. Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι έχουν ξεχωριστές απόψεις γι’ αυτό. Από τη μια πλευρά, οι περισσότεροι άνθρωποι αναγνωρίζουν φυσικά την ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών, από την άλλη, ο παραδοσιακός και θρησκευτικός κόσμος εξακολουθεί να υπερασπίζεται μια ξεπερασμένη, πατερναλιστική και άνιση σχέση μεταξύ των φύλων. Οι υποστηρικτές των θρησκευτικών απόψεων βρίσκουν σε κείμενα και τελετές τις νομιμοποιήσεις της βίας, του μίσους και της τιμωρίας. Ως υποστηρίκτριες της ισότητας, της καθολικότητας και του κοσμικού χαρακτήρα, σας παρουσιάζουμε αυτό το επιχείρημα που είναι αδύνατο να αρνηθείτε: η αρσενική κυριαρχία προκαλεί κάθε χρόνο εκατομμύρια θύματα.
Σε μια εποχή όπου η κριτική του θρησκευτικού δόγματος είναι σχεδόν αδύνατη στην Ευρώπη και αλλού τιμωρείται με θάνατο, η ενασχόληση με ένα τέτοιο έργο έμοιαζε με έκτακτη ανάγκη. Έτσι ρίξαμε φως στα βασικά προβλήματα. Στα μέρη του σώματός μας όπου ο πόνος γίνεται αισθητός, στα μέρη που έχουν γίνει, με την πάροδο του χρόνου, ζώνες πολέμου.
Η θρησκεία επιτίθεται στο κεφάλι μας για να ελέγχει το μυαλό μας, να φράζει τα αυτιά μας, να κλείνει τα στόματά μας, να χαμηλώνει τα μάτια και να κρύβει τα μαλλιά μας.
Η θρησκεία επιτίθεται στα στήθη μας και τα σεξουαλικοποιεί.
Η θρησκεία επιτίθεται στις καρδιές μας και μας δεσμεύει στο γάμο, επιβάλλοντας μας τα την πατριαρχικά και κανονιστική ηθική της.
Η θρησκεία επιτίθεται στις κοιλιές μας, ελέγχοντας το σώμα μας απαγορεύοντας την έκτρωση και την αντισύλληψη.
Η θρησκεία επιτίθεται στα χέρια μας, για να τους πάρει ότι τους ανήκει, να περιορίσει την πρόσβαση στην κληρονομιά μας, την πρόσβαση στην εργασία, την επιχειρηματικότητα και να μας απομακρύνει από την εξουσία.
Η θρησκεία επιτίθεται στα γεννητικά μας όργανα, τα τιμωρεί, τα προσβάλλει, τα κλειδώνει και τα κατηγορεί με μύθους ακαθαρσίας και αμαρτίας.
Η θρησκεία επιτίθεται στα πόδια μας, ελέγχει τις κινήσεις μας, περιορίζει την ελευθερία μας και μας απαγορεύει να πάμε όπου επιθυμούμε.
Από το κεφάλι μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών, τα σώματα των γυναικών είναι γεμάτα με καρφιά που έχουν βυθίσει οι θρησκείες στην σάρκα τους. Το γυναικείο σώμα, όπως ένας Χριστός στο σταυρό, μαρτυρά από τα πατριαρχικά θρησκευτικά ιδρύματα, για να εγγυάται στους άνδρες τα προνόμια και δικαιώματα μίας άλλης εποχής. Αλλά ακριβώς επειδή οι γυναίκες δεν είναι πια ιδιοκτησία ενός θεού, ενός ιερέα, ενός συζύγου, ενός πατέρα ή ενός αδελφού, τους παροτρύνουμε να σπάσουν τα σίδερα των φυλακών τους, στις οποίες τις έχουν κλειδώσει χιλιάδες μύθοι και θρησκευτικές παραδόσεις. Με αυτό το βιβλίο απευθυνόμαστε πρωτίστως σε θρησκευόμενες γυναίκες, τα πρώτα θύματα της θρησκευτικής καταπίεσης, που βιώνουν μια ιδιαίτερα αδιάλλακτη ηθική και σωματική καταπίεση. Θέλουμε να τους ενημερώσουμε ότι η πνευματικότητα και η σχέση με το θείο είναι δυνατές εκτός του πλαισίου που ορίζεται από τους άντρες. Η βία και η καταπίεση δεν είναι ιερά. Ελπίζουμε ότι οι γυναίκες, οι πιστοί και οι άθεοι μπορούν να συναντηθούν για να υπερασπιστούν αυτήν την ιδέα και να επιβεβαιώσουν την αξία τους στην κλίμακα της ανθρωπότητας: η ίδια με αυτή των ανδρών.
Για να τελειώσουμε, έχουμε ένα μήνυμα προς τις γυναίκες στο δωμάτιο. Κύριοι, μην ανησυχείτε αν εκμεταλλευτούμε αυτή την ευκαιρία για να το πούμε λόγια που πολλά μικρά κορίτσια που γίνονται γυναίκες δεν ακούνε συχνά στη ζωή τους: «Κυρίες μου, μην πιστεύετε ότι λένε οι άνθρωποι για σας. Δεν είστε ένοχες, ούτε περιθωριακές, ούτε βρώμικες, ούτε κατώτερες ούτε προκλητικές, ούτε ψεύτες, ούτε υστερικές, ούτε χαζές, ούτε εύθραυστες, ούτε ελαφριές. Είστε αυτό που θέλετε. Το κεφάλι σας μπορεί να μάθει, να αναλύσει και να επινοήσει, το στόμα μας μπορεί να γελάει, να κλαίει και να τραγουδάει, τα λόγια σας μπορούν να αναστατώνουν τα πνεύματα, να κινούν τα πλήθη και να αλλάζουν τον κόσμο, τα μάτια σας μπορούν να λάμπουν με νοημοσύνη, υπερηφάνεια και χαρά. Υπερασπιστείτε τον εαυτό σας, το στήθος σας μπορεί να είναι μητρικό, σεξουαλικό και επαναστατικό, οι καρδιές σας μπορούν να φωνάζουν για ό, τι θέλουν, οι κοιλιές σας δεν ανήκουν σε κανέναν άλλο, τα σεξουαλικά σας όργανα μπορούν να δεχθούν ή να αρνηθούν την απόλαυση, τα πόδια σας μπορούν να τρέξουν, να πηδήσουν πάνω από τα εμπόδια, να ανέβουν σε κάθε βουνό, να ανακαλύψουν τον κόσμο και να σας μεταφέρουν όποτε θέλετε. Το σώμα σας αξίζει όσο κάθε άλλο.
Τίποτα δεν απαγορεύεται, τίποτα δεν είναι αδύνατο. Μην ακούτε όσους σας λένε το αντίθετο, θα είναι πολυάριθμοι και θα επιμένουν. Μην τους φοβάστε, μην κοιτάζετε ποτέ κάτω, μην υπακούτε ποτέ, παίρνετε τα βιβλία που σας κατάσχουν, μπείτε στους τόπους όπου δεν σας αφήνουν, ποτέ μην αφήνετε να αποφασίσουν για σας, ούτε να μιλήσουν στη θέση σας, γελάστε μαζί τους και καταγγείλετε τα ψέματά τους. Φωνάξτε δυνατά ότι δεν είστε αυτό που λένε και ξέρετε τον εαυτό σας. Επειδή το πιο όμορφο πράγμα που μπορείτε να πιστέψετε είναι ο εαυτός σας.”
Ακολούθησε σύντομη τοποθέτηση του Μωβ, που εκπροσωπούσε η Βίκυ Κανατά, υπό τον τίτλο “Η βία χτυπάει κόκκινο”:
“Πρώτον καλωσορίζουμε, παρακολουθούμε με ενδιαφέρον τις δράσεις και θέλαμε να μάθουμε πιο πολλά για εσάς, γι’ αυτό και συνδιοργανώσαμε αυτή την εκδήλωση. Δημοσιεύουμε συχνά δράσεις σας στην ηλεκτρονική μας εφημερίδα.
Να πούμε ότι υπάρχουν πολλών ειδών φεμινισμοί και δραστηριότητες, πιστεύουμε ότι όλοι κατατείνουν με διαφορετικούς τρόπους και διαφορετικές μεθόδους, στην κατάργηση της πατριαρχίας.
Εμείς είμαστε οργάνωση γυναικείων δικαιωμάτων, με πολυσχιδείς δραστηριότητες. Να πούμε ότι τελευταία το θέμα της βίας κατά των γυναικών και της σεξουαλικής βίας έχει ενταθεί πάρα πολύ, ξεκινώντας από την τριπλή δολοφονία στους Αγίους Αναργύρους στο τέλος του 2017, όπου ένας άντρας σκότωσε την γυναίκα του, την πεθερά του και το τρίχρονο κοριτσάκι τους, με το υπηρεσιακό τους περίστροφο γιατί ήταν εν ενεργεία αστυνομικός και μάλιστα στην προσωπική φρουρά πρώην πρωθυπουργού του κ. Σημίτη.
Έκτοτε έχουμε συχνότατα φόνους γυναικών εντός ή εκτός της οικογένειας, και μετράμε νεκρές. Επίσης, έξαρση έχει το φαινόμενο της σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών εντός της οικογένειας αλλά και εκτός.
Όλες αυτές οι γυναίκες φύγανε. Όσο για τα παιδιά που έτυχαν τέτοιας κακοποίησης, γνωρίζουμε ότι θα τα κυνηγάει για όλη τους τη ζωή.
Υπάρχουν όμως κι άλλες που αντιστάθηκαν σε σεξιστικές επιθέσεις προσπαθώντας κακήν κακώς να υπερασπιστούν τη σωματική τους ακεραιότητα, με αποτέλεσμα το φόνο του επιτιθέμενου. Σήμερα είχαμε μια τέτοια δίκη στη Θεσσαλονίκη, και στις 13 του μηνός έχουμε επίσης μια τέτοια δίκη στο Ναύπλιο. Σ’ αυτήν σας καλούμε να έρθετε για αλληλεγγύη. Είχαμε και μια τρίτη περίπτωση, που σύντομα αναμένεται το εφετείο της. Σε όλες τις δίκες δεν αναγνωρίζεται η αυτοάμυνα, και εμείς έχουμε φτιάξει ομάδες αλληλεγγύης σε όλη την Ελλάδα, στις οποίες συμμετέχει και το Μωβ και αγωνιζόμαστε για την αναγνώριση της αυτοάμυνας από τα δικαστήρια. Προφανώς όλοι αυτοί οι φόνοι ήταν αποτέλεσμα σύγχυσης και σε καμία περίπτωση πρόθεσης.
Από πλευράς του φεμινιστικού κινήματος, χρειάζεται μια πανστρατιά. Πώς έγινε λοιπόν και ξύπνησε αυτός ο κοιμώμενος γίγαντας του φεμινισμού μετά την εκλογή του σεξιστή προέδρου των ΗΠΑ; Γιατί εμείς εδώ δεν ακολουθήσαμε το παράδειγμα που εξελίχθηκε σε άπειρες χώρες πέρυσι και συνεχίζεται με το κίνημα me too και τόσα άλλα;
Είναι ώρα εμείς οι γυναίκες να έχουμε μαζικό κίνημα. Μόνο όταν το κίνημα είναι μαζικό, η κάθε μεμονωμένη γυναίκα ξεπερνά το δικό της προσωπικό φόβο και ενοχή και προχωρά διεκδικώντας την αξιοπρέπειά της.”
Ακλούθησε συζήτηση την οποία συντόνιζε η Γεωργία Πετράκη, η οποία έχει αναπτύξει μεγάλο ενδιαφέρον γι’ αυτό το κίνημα, και μάλιστα πέρυσι στο φεμινιστικό Κάμπινγκ του ΜΩΒ είχε πραγματοποιήσει προβολή και είχε αναπτύξει την ακτιβιστική οργάνωση των Femen την ιστορία τις δράσεις και την ιδεολογία τους. Στην εκδήλωση της 8ης Ιουνίου, προς το τέλος της συζήτησης συγκεντρώνοντας όλες τις αντιθέσεις, τις κριτικές και τα ερωτηματικά αντιπαράθεσης από διάφορες φεμινιστικές οργανώσεις και όχι μόνο, έθεσε ανάλογα ερωτήματα προκαλώντας τις προσκεκλημένες να απαντήσουν.
Μια σημαντική στιγμή στις απαντήσεις αυτές αφορούσε την κριτική για την αντικειμενοποίηση του γυναικείου γυμνού και την υιοθέτηση αυτής της οπτικής από τις Femen ως μέσου αντίστασης. Η απάντηση- θέση τους σε αυτή την καταγγελία είναι ότι εφόσον αυτές οι ίδιες δεν θεωρούν το σώμα τους αντικείμενο, προκαλούν με τη γύμνια τους και μόνο, μια υποκριτική κοινωνία επιτιθέμενες και καταγγέλλοντας ότι στοχεύουν κάθε φορά. Επίσης τόνισε η Inna Shevchenko ότι η δική τους τακτική είναι η αλληλεγγύη και καλεί και τις άλλες φεμινιστικές οργανώσεις να συμπαρατάσσονται αντί να αναζητούν διαφορές αδυνατίζοντας τον αγώνα κατά της Πατριαρχίας.
Άλλο κορυφαίο σημείο στην διάρκεια της συζήτησης υπήρξε η τοποθέτηση αναφορικά με τη θέση των Femen κατά της πορνείας και της αναγνώρισής της ως ένα οποιοδήποτε άλλο επάγγελμα. Η πορνεία είπε η Inna δεν είναι το αρχαιότερο επάγγελμα αλλά η αρχαιότερη μορφή βίας κατά των γυναικών και καταχειροκροτήθηκε από το κοινό.
Η εκδήλωση τελείωσε με απόδοση πιστοποιητικών παρακολούθησης εκ μέρους του Εργαστηρίου Σπουδών Φύλου του Παντείου Πανεπιστημίου για όσες από εμάς ενδιαφέρονταν, όπου και υπέγραφαν ως αναμνηστικό οι προσκεκλημένες Inna Shevchenko και Pauline Hillier.
Τέλος η διοργάνωση πρόσφερε κρασί και finger food κλείνοντας την βραδυά σε ζεστό κλίμα.