Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ – η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Λιβερίας

Συντάσσουν η Βέρα Σιατερλή και Σίσσυ Βωβού

Η Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ είναι πολιτικός από τη Λιβερία και το Νοέμβριο του 2005 έγινε η πρώτη εκλεγμένη γυναίκα πρόεδρος σε αφρικανικό κράτος. Το 2011 της απονεμήθηκε το Νόμπελ Ειρήνης, μαζί με τις Λέιμα Γκμπόουι και Ταουακούλ Κάρμαν. Το 2017 τερματίστηκε η προεδρία της, ενώ λίγες ημέρες πριν την είχε διαγράψει το κόμμα της με κατηγορίες για διαφθορά. Πώς θα την θυμούνται; Ως σωτήρα ή ως ίδια με τους προηγούμενους προέδρους;

Η Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ (Helen Johnson-Sirleaf), γεννήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 1938. Σπούδασε στο Χάρβαρντ και ήταν Υπουργός Οικονομίας στην κυβέρνηση του Γουίλιαμ Τόλμπερτ (William Tolbert) το 1970. Το 1985, τάχθηκε εναντίον του στρατιωτικού καθεστώτος, στάση που της στοίχισε δεκαετή φυλάκιση και τελικά εξορία. Το 1997 επέστρεψε στη χώρα και διεκδίκησε την προεδρία, αλλά έλαβε μόλις 10% των ψήφων, ενώ ο Τέιλορ (Taylor) πήρε 75%. Ο Πρόεδρος Τέιλορ την κατηγόρησε για προδοσία και εκείνη έκανε εκστρατεία για την ανατροπή του.

Μετά την παραίτηση του Τσαρλς Τέιλορ, εξελέγη ηγέτης του Κόμματος για την Ενότητα και διεκδίκησε ξανά την προεδρία. Στον α΄ γύρο των εκλογών του 2005 έλαβε 175.520 ψήφους και ήρθε δεύτερη. Στο β΄ γύρο στις 8 Νοεμβρίου 2005 κέρδισε την πρωτιά, επί του πρώην άσου του ποδοσφαίρου Ζωρζ Γουεά (George Weah). Στις 11 Νοέμβρη η Εφορευτική Επιτροπή ανακήρυξε νικήτρια των εκλογών την Tζόνσον-Σίρλαφ, με διαφορά περίπου 20% από τον αντίπαλό της: H κ. Tζόνσον-Σίρλαφ έλαβε το 59,4% των ψήφων στις εκλογές έναντι του 40,6% που έλαβε ο πρώην ποδοσφαιριστής, Ζωρζ Γουεά. O Γουεά υποστήριξε ότι οι εκλογές αμαυρώθηκαν από κρούσματα νοθείας, ωστόσο διεθνείς παρατηρητές τόνισαν ότι οι εκλογές ήταν ελεύθερες και δίκαιες.

Στη διάρκεια της προεδρίας της δεν προώθησε ιδιαίτερα τα γυναικεία δικαιώματα, και η ίδια έλεγε ότι δεν είναι φεμινίστρια, και ότι ο φεμινισμός είναι εξτρεμισμός. Πέρασε ένα νόμο για την κατάργηση της κλειτοριδεκτομής στις ανήλικες, αλλά αυτός ο νόμος σύντομα αποσύρθηκε. Επίσης πέρασε αυστηρότερο νόμο για την τιμωρία των βιαστών, αλλά σύντομα ο νόμος αυτός τροποποιήθηκε με αποτέλεσμα η ποινή να είναι εξαγοράσιμη.  Κατά τις τελευταίες μέρες της προεδρίας της έφερε και πέρασε ένα νόμο για την ενδοοικογενειακή βία και τη βία κατά των γυναικών, των ανδρών και των παιδιών, για την προστασία τους από φυσική, ψυχολογική βία και κατάχρηση.

Γενικά δεν είχε αρκετές γυναίκες σε κατάλληλες θέσεις για να στηρίξει τα λίγα μέτρα που προσπάθησε να λάβει υπέρ των γυναικών.

Το πιο σημαντικό από την προεδρία της, ήταν ότι σταμάτησε πολεμικές συρράξεις και μαφίες χρόνων και έφερε την ειρήνη. Ξεκίνησε ένα μαζικό κίνημα ειρήνης το 2003, από γυναικεία κινήματα, που οργάνωναν μαζικές διαδηλώσεις αλλά και απεργίες σεξ, τύπου Λυσιστράτης. Θεωρείται ότι υπερψηφίστηκε ως αποτέλεσμα αυτού του κινήματος και έτσι ήταν σε θέση να φέρει και την ειρήνη.  Επίσης, κατάφερε να διαγράψει ένα μεγάλο μέρος του εξωτερικού χρέους, πράγμα που οδήγησε στο να ορθοποδήσει η οικονομία της χώρας.

Από την άλλη μεριά, δυστυχώς ακολούθησε την πεπατημένη του νεποτισμού-οικογενειοκρατίας, και έφτασε να έχει 20 μέλη της οικογένειάς καθ’ όλη τη διάρκεια της προεδρίας της, σε κυβερνητικές θέσεις. Σε ανώτατες κυβερνητικές θέσεις είχε διορίσει τρεις από τους γιους της, πράγμα το οποίο επικρίθηκε αλλά η ίδια το υποστήριξε. Επίσης, είχε δηλώσει κατά την ανάληψη των καθηκόντων της ότι η διαφθορά είναι ο νούμερο ένα εχθρός της χώρας, παρ’ όλα αυτά συνεχίστηκε κανονικά, απ’ ότι αναφέρεται σε δημοσιεύματα και μάλιστα από πρόσωπα με θετική στάση απέναντί της.

Είναι μητέρα 4 γιων και έχει 6 εγγόνια.

Το 2006 το αμερικανικό περιοδικό Φορμπς κατέταξε την Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ στην 51η θέση των ισχυρότερων γυναικών στον κόσμο.

Τον Οκτώβριο του 2014 η Έλεν Τζόνσον Σίρλιφ ως πρόεδρος της Λιβερίας απεύθυνε έκκληση στη διεθνή κοινότητα για βοήθεια ενάντια στον φονικό ιό Έμπολα και τόνιζε σε ανοιχτή επιστολή, ότι ο ιός δε γνωρίζει σύνορα και ότι χρειάζεται η συμμετοχή όλων των χωρών για την καταπολέμησή του. «Η μάχη ενάντια στον Έμπολα μας αφορά όλους», συνέχιζε. «Είναι καθήκον όλων μας, ως πολίτες αυτού του κόσμου, να στείλουμε μήνυμα ότι δε θα αφήσουμε τα εκατομμύρια των ανθρώπων της Δυτικής Αφρικής στο έλεός τους».

Ο Κόφι Ανάν, πρώην γραμματέας του ΟΗΕ δήλωσε εξαιρετικά απογοητευμένος με την απάντηση της διεθνούς κοινότητας. «Αν η επιδημία είχε χτυπήσει κάποια άλλη περιοχή του κόσμου πιστεύω ότι θα το είχαν χειριστεί πολύ διαφορετικά».

Αξιώματα

1972 – 1973: Υπουργός Οικονομικών

1980 – περ. 1985: Υπουργός Οικονομικών

1982 – 1985: αντιπρόεδρος του Regional Office της Citibank, στο Nairobi

1986 – 1992: αντιπρόεδρος και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της Equator Bank, στην Washington, D.C.

1992 – 1997: Διευθύντρια του UN Development Programme Regional Bureau for Africa

1997: Standard Bearer του Unity Party

2004-2005: Πρόεδρος για την Επιτροπή της Σωστής Διακυβέρνησης (Liberia)

2005: Standard Bearer του Unity Party

Ιδρυτικό Μέλος του “International Institute for Women in Political Leadership”

Μέλος του Advisory Board of “Modern Africa Growth and Investment Company”

Μέλος της Finance Committee of “Modern Africa Fund Managers”

Πρόεδρος της “Liberian Bank for Development and Investment”

Πρόεδρος της “Kormah Development and Investment Corporation”

Senior Loan Officer της World Bank

αντιπρόεδρος της Citibank

Βραβεία

1988 Franklin Delano Roosevelt Freedom of Speech Award

Ralph Bunche International Leadership Award

Grand Commander Star of Africa Redemption of Liberia

Commandeur de l’Ordre du Togo

Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης 2011

Πηγή: iefimerida.gr, wikipedia.org, ΒBC