Πορτρέτα: Γυναίκες Υπερασπίστριες του Αμαζονίου

Αλιεύει η Δώρα Στυλιανίδου

Επί δεκαετίες, οι πετρελαϊκές εταιρείες εκμεταλλεύονται την πλούσια σε πόρους γη του δυτικού Αμαζονίου, παραβιάζοντας τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα των αυτόχθονων πληθυσμών, ενώ ταυτόχρονα βλάπτουν και καταστρέφουν το όμορφο τροπικό δάσος. Οι αυτόχθονες κοινότητες ανταποκρίθηκαν με ισχυρά μηνύματα, υπερασπιζόμενες το έδαφός τους με κάθε κόστος. Στην πρώτη γραμμή αυτής της συνεχιζόμενης μάχης είναι οι ισχυρές, οι αυτόχθονες γυναίκες, οι Υπερασπίστριες της Γης.

Μερικές έχουν αντιμετωπίσει απειλές θανάτου και επιθέσεις για το θαρραλέο έργο τους να υπερασπίζονται τα δικαιώματά τους και τα εδάφη τους στο Αμαζόνιο. Ωστόσο, αντί να υποχωρήσουν, έχουν διπλασιάσει τις προσπάθειές τους για να εξασφαλίσουν το τέλος των εξορύξεων φυσικών πόρων στο τροπικό δάσος του Αμαζονίου και τον τερματισμό των απειλών εναντίον αυτών και άλλων υπερασπιστών της Γης.

Οι γυναίκες αυτές, οι οποίες ενώθηκαν κάτω από το πανό «Γυναίκες Υπερασπίστριες του Αμαζονίου κατά της Εξόρυξης Φυσικών Πόρων», πραγματοποίησαν μια σειρά από πορείες και διαμαρτυρίες τον Μάρτιο του 2018 που τις οδήγησαν στην πρωτεύουσα του Ισημερινού, Κίτο και σε μια συνάντηση με τον Πρόεδρο Λένιν Μορένο. Εκεί κατήγγειλαν παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης και το γενικό κλίμα βίας που δημιούργησε η βιομηχανία για τις γυναίκες. Παρουσίασαν επίσης στον Πρόεδρο σειρά αιτημάτων για την προστασία των δικαιωμάτων τους και του Αμαζονίου. Το Amazon Watch συνοδεύει αυτές τις πορείες και διαμαρτυρίες και συνεχίζουμε να στέκεστε μαζί τους.

 

Rosa Dahua, Σύλλογος Γυναικών Sapara

Το Έθνος Sapara του Αμαζονίου του Ισημερινού αναγνωρίζεται από την UNESCO ως «Άυλη Πολιτιστική Κληρονομιά της Ανθρωπότητας» επειδή η γλώσσα και ο πολιτισμός του κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Υπάρχουν περίπου 500 Sapara που ζουν ακόμα στον τόπο των προγόνων τους. Αν και ο πληθυσμός των Sapara είναι μικρός, η επικράτειά τους είναι αρκετά μεγάλη και είναι ένα κρίσιμο σημείο του οικοσυστήματος του Αμαζονίου. Ωστόσο, η επικράτεια των Sapara – και οι ίδιοι οι Sapara – διατρέχουν σοβαρό κίνδυνο από την εξόρυξη πετρελαίου που προγραμματίζεται για δύο πετρελαϊκές μονάδες που επικαλύπτουν περίπου 500.000 στρέμματα της προγονικής τους περιοχής.

 

Catalina Chumpi, Shuar Nation, συντονίστρια της COMNAP

 

María Taan, Shuar, μέλος της Ένωσης Taisha

Ο λαός των Shuar, των οποίων το προγονικό έδαφος εκτείνεται στα σύνορα μεταξύ των Άνδεων και του Αμαζονίου, αγωνίζονται για να προστατεύσουν τα δικαιώματά τους και τα εδάφη τους, δεδομένου ότι η κυβέρνηση του Ισημερινού πούλησε τα δικαιώματα για ένα έργο εξόρυξης χαλκού στην Explocobres, μια θυγατρική δύο κινεζικών εταιρειών. Τα τελευταία χρόνια οι κοινότητες αντιμετώπισαν βίαιες εκδιώξεις, ποινικοποίηση και απειλές λόγω της αντίθεσής τους στις βλαβερές επιπτώσεις του ορυχείου.

 

Noemi Gualinga, Συντονίστρια του Συνδέσμου Γυναικών Kuriñambi of Sarayaku

Salome Aranda, Kichwa of Moretecocha, ηγέτιδα των γυναικών Moretecocha

 

Rosa Cuji, Lipuno of Moretecocha

Ο λαός των Kichwa of Sarayaku, του οποίου η επικράτεια βρίσκεται στον Αμαζόνιο του Ισημερινού, είναι ένας λαός που κατάφερε να προστατεύσει την επικράτειά του από τη γεώτρηση πετρελαίου και τώρα μοιράζεται το μοντέλο φροντίδας και σχέσης με το τροπικό δάσος, με τον κόσμο.

Η κοινότητα των Moretecocha έχει υποφέρει εδώ και δεκαετίες από τις προσπάθειες της κυβέρνησης και των πετρελαϊκών εταιρειών να βρουν πετρέλαιο στην περιοχή. Κύριος ένοχος είναι ο ιταλικός πετρελαϊκός γίγαντας ENI, ο οποίος επιχειρεί στην περιοχή για 28 χρόνια και σχεδιάζει να επεκτείνει τις γεωτρήσεις του βαθύτερα στο τροπικό δάσος. Οι κοινοτικοί ηγέτες που μίλησαν για τις επιπτώσεις των επιχειρήσεων της ENI, όπως η Salome Aranda, αντιμετώπισαν απειλές και επιθέσεις. Η Aranda δέχτηκε επίθεση ενώ ήταν στο σπίτι της με την οικογένειά της, παρ’όλα αυτά, η Aranda και άλλοι όπως η Rosa Cuni συνεχίζουν το έργο τους για να υπερασπιστούν την κοινότητά τους.

Mercedes Tsamaraint Tukup, Achuar of Pumpuentsa

 

Zoila Irumenga, Waorani of Tobera

Rosario Calapucha, Kichwa of Shiguacocha

Το προγονικό έδαφος της Waorani φθάνει, και σε ορισμένες περιοχές επικαλύπτεται, από το Εθνικό Πάρκο Yasuni ως τον Αμαζόνιο του Ισημερινού. Παρά την υποτιθέμενη προστασία στην περιοχή αυτή, τον τελευταίο μισό αιώνα, η πετρελαϊκή βιομηχανία άνοιξε δρόμους για πλατφόρμες πετρελαίου και αγωγούς στην καρδιά της περιοχής Waorani. Τώρα, η κυβέρνηση θέλει να πουλήσει δικαιώματα εκμετάλλευσης πετρελαίου σε μια από τις τελευταίες εναπομείνασες άνευ-πετρελαίου οδικές περιοχές στην περιοχή Waorani.

PHOTOS BY SANTIAGO CORNEJO, TEXT BY MOIRA BIRSS

(απόδοση-επιμέλεια: Α.Ζ. Ιωαννίδου)

ΠΗΓΗ: amazonwatch.org