Γράφει η Βέρα Σιατερλή
Η ηλικία γάμου θεωρείται ότι πρέπει να απασχολεί τις γυναίκες από μικρή ηλικία. Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ως ιδανικότερη ηλικία γάμου αυτή μεταξύ 28 και 32 ετών.
Τα Χριστούγεννα είναι μια εποχή που γίνονται πολλοί γάμοι, καθώς συνδυάζονται και με τις διακοπές. Ανά εποχές τα έθιμα και οι συνήθειες του γάμου επιτάσσουν τις «σωστές ηλικίες» για δημιουργία οικογένειας, οι οποίες προφανώς διαφοροποιούνται ανάλογα με τις θρησκευτικές δοξασίες, την ιστορία της χώρας, τις διεκδικήσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τους αγώνες των γυναικών για τα δικαιώματα τους. Οι νέες γενιές έχουν διαφορετικούς στόχους και πολλές φορές, τουλάχιστον στην Ευρώπη, ο γάμος δεν αποτελεί στόχο ζωής. Θα λέγαμε ότι αποτελεί περισσότερο κάτι που το επιβάλλει είτε η κοινωνία είτε η οικογένεια.
Ή μικρός μικρός παντρέψου ή μικρός καλογερέψου, λέει η παροιμία. Για τα σύγχρονα ζευγάρια του δυτικού κόσμου όμως δεν μετράει πολύ ένα χαρτί που πιστοποιεί εάν είναι η δεν είναι παντρεμένα. Οι σχέσεις είναι πιο απελευθερωμένες από κάθε άλλη εποχή. Ακόμα και το στίγμα της γεροντοκόρης στις γυναίκες, που είτε από τύχη είτε από καθαρά προσωπική επιλογή δεν παντρεύονται, δεν είναι πλέον τόσο ισχυρό τουλάχιστον στα αστικά κέντρα. Παλαιότερα μια ανύπαντρη γυναίκα θεωρούνταν γεροντοκόρη στην απίστευτη ηλικία των 25 και άνω, οπότε άρχιζε και η λεγόμενη «αντίστροφη μέτρηση». Φυσικά έτσι τα λογάριαζαν στο παρελθόν οπότε μια κοπέλα παντρευόταν στην εφηβική ηλικία των 15 ή στην καλύτερη των 18. Αλλά και οι ηλικίες των ανδρών δεν διέφεραν σημαντικά. Πολλοί εφηβικοί έρωτες οδηγούσαν σε γάμο και το νέο ζευγάρι έπρεπε να σταθεί πλέον μόνο του στα πόδια και να συντηρήσει ο άνδρας μια οικογένεια από την ηλικία των 17 ή 18 ετών.
Στις μέρες μας, που χαρακτηρίζονται από τη φοβία της δέσμευσης, ένας άνδρας αρχίζει να σκέφτεται το γάμο όταν έχει τελειώσει τις σπουδές του, έχει βρει μια σταθερή δουλειά ακόμα κι όταν θα αποφασίσει ότι έχει ζήσει όλα όσα ήθελε να κάνει σαν εργένης. Χωρίς την πίεση της οικογένειας ή ακόμα και της ίδιας της κοπέλας, αποφασίζει να κάνει το μεγάλο βήμα μετά τα 35 και πολλές φορές μετά τα 40 του. Αλλά και οι γυναίκες πολλές φορές μιμούνται αυτό το παράδειγμα. Αν και στην περίπτωση των γυναικών, το βιολογικό ρολόι και η φυσική ανάγκη να αποκτήσουμε παιδιά, μάς προβληματίζει έντονα πριν από τα 30. Πολλές γυναίκες βέβαια, βάζουν την καριέρα πάνω από οτιδήποτε άλλο, χωρίς φυσικά αυτό να σημαίνει ότι δεν έχουν πολύ καλές σχέσεις με το άλλο φύλο. Ωστόσο οι γυναίκες έχουμε και έναν βιολογικό περιορισμό, αυτόν της τεκνοποίησης. Τι λέει όμως η επιστήμη; Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία γάμου;
Υπάρχει ιδανική ηλικία γάμου; Αν και ο γάμος είναι ζήτημα ωριμότητας τόσο του άνδρα όσο και της γυναίκας, επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο της Γιούτα ανακοινώνουν ότι ερεύνησαν και βρήκαν την ιδανική ηλικία γάμου εκείνη δηλαδή που υπόσχεται έναν μακροχρόνιο και ευτυχή έγγαμο βίο. Η έρευνα δεν αφορούσε την οπτική της καταλληλότερης ηλικίας για τεκνοποίηση, με την οποία εκφόβιζαν τις νεαρές κοπέλες παλαιότερα, αλλά την βιωσιμότητα του γάμου. Κράτησε από το 2006 έως το 2010 εξέτασε διεξοδικά τη ζωή δεκάδων ζευγαριών πριν και μετά το γάμο και κατέληξε:
Έχοντας περάσει πλέον στο στάδιο κατά το οποίο το διαζύγιο θεωρείται κάτι παραπάνω από ένα πιθανό ενδεχόμενο για όλα τα ζευγάρια, οι έρευνες δεν στοχεύουν πλέον να αναζητήσουν ποια είναι η ιδανική ηλικία για να παντρευτείς και να μην χωρίσεις, αλλά για να παντρευτείς και να παραμείνεις παντρεμένος ή παντρεμένη για τουλάχιστον πέντε χρόνια. Τα «πέντε χρόνια» είναι ένα αξιοπρεπές διάστημα για να παραμείνει ένα ζευγάρι παντρεμένο και ένα ικανό διάστημα για να καταλάβουν και οι δύο ότι μάλλον κάτι δεν λειτουργεί καλά.
Οι ερευνητές και ερευνήτριες πάνω στις συνήθειες αναφορικά με τα διαζύγια, του πανεπιστήμιου της Γιούτα, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το μικρότερο ποσοστό διαζυγίων στην πενταετία μετά το γάμο σημειώνεται σε ζευγάρια που παντρεύτηκαν σε ηλικία 28 με 32 ετών. Τα συμπεράσματα της μελέτης έχουν ως εξής: «Αν παντρευτείς μετά τα 30, το πιο πιθανό είναι ότι είχες και περισσότερες περίπλοκες σχέσεις (και γενικά ότι έχεις περισσότερους πρώην), κάτι που σε κάνει αυτόματα πιο ευάλωτο στην απιστία.»
Με άλλα λόγια αν θέλει κανείς να περιορίσει στο μάξιμουμ τις πιθανότητες να χωρίσει στην πενταετία, θα πρέπει να παντρευτεί ενώ είναι μεταξύ 28 με 32 ετών. Άρα αυτή είναι και η ιδανική ηλικία γάμου. Αν παντρευτείς στα 20 σου, είναι 50% πιο πιθανό να χωρίσεις από ότι αν παντρευτείς στα 25 σου.
Κάθε χρονιά μετά τα 25, οι πιθανότητες να χωρίσεις μειώνονται κατά 11%.
Όταν πατήσεις τα 32, οι πιθανότητες να χωρίσεις ανεβαίνουν κατά 5% κάθε χρόνο.
Παλαιότερες έρευνες ανέφεραν ότι όσο πιο μεγάλος παντρεύεσαι, τόσο λιγότερες πιθανότητες να χωρίσεις έχεις. Μετά από μια μετα-ανάλυση των πάνω από 10.000 ερωτηθέντων ο ερευνητής Επίκουρος Καθηγητής κοινωνιολογίας Νίκολας Γούλφινγκερ διαπίστωσε ότι μάλλον δεν ισχύει η παλαιότερη πεποίθηση. Πρόσφατη έρευνα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τις περισσότερες πιθανότητες να χωρίσουν στην πενταετία έχουν όσοι παντρεύτηκαν στα 20 τους και όσοι παντρεύονται μετά τα 45. Μάλιστα, για κάθε χρόνο που προστίθεται στην πλάτη μας μετά τα 45 αυξάνονται κατά 5% οι πιθανότητες διαζυγίου.
Ακόμη, ο γάμος μπορεί να αυξάνει το προσδόκιμο επιβίωσης, υπάρχει όμως ένας βασικός κανόνας: ο άντρας να είναι μεγαλύτερος από τη γυναίκα. Σύμφωνα με νέα μελέτη, ο γάμος με νεαρότερο άνδρα «αφαιρεί» χρόνια από μια γυναίκα, ενώ ο γάμος με νεαρότερη γυναίκα «προσθέτει» χρόνια στον άνδρα.
Σύμφωνα με την έρευνα, που έκαναν Γερμανοί ειδικοί, γυναίκες που είναι από επτά έως εννέα χρόνια μεγαλύτερες από το σύζυγό τους έχουν 20% υψηλότερο ποσοστό θνησιμότητας. Στον αντίποδα, όταν στο ζευγάρι η γυναίκα είναι μικρότερη, τα χρόνια ζωής του άνδρα αυξάνουν σημαντικά. Η έρευνα αυτή έγινε από ερευνητές του γερμανικού Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών «MaxPlanck» και βασίστηκε στην ανάλυση ιατρικών αρχείων περίπου δύο εκατομμυρίων ζευγαριών από τη Δανία. Η έρευνα κατέδειξε ότι ένας άνδρας που είναι μικρότερος κατά επτά έως εννέα χρόνια από τη γυναίκα του, έχει 11% μεγαλύτερο προσδόκιμο επιβίωσης, σε σχέση κάποιον που έχει ίδια ηλικία με τη σύζυγό του.
Σύμφωνα με τον Sven Drefalhl, υπέυθυνο της μελέτης, παραμένει ασαφές γιατί υπάρχει αυτή η ανισότητα στη διαφορετική επίπτωση που έχει στα δύο φύλα η «ψαλίδα» στη διαφορά ηλικίας μεταξύ των συζύγων. Μία άλλη εικασία που έκαναν οι ειδικοί, είναι ότι τα ζευγάρια στα οποία ο άνδρας είναι πολύ πιο νέος, παραβιάζουν τα κοινωνικά ήθη και συνεπώς υφίστανται υποσυνείδητα κοινωνικές «κυρώσεις» ως τίμημα, με την μορφή αυξημένου στρες στη ζωή τους, που πλήττει κυρίως τις γυναίκες και συρρικνώνει το προσδόκιμο επιβίωσης τους. Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Demography.
Σαφώς την σύγχρονη εποχή είναι εξωπραγματικό να προτείνεις την ιδανική ηλικία για γάμο. Οι παππούδες και γιαγιάδες μας που παντρεύτηκαν νέοι, ζούσαν στην εποχή της γυναίκας σκλάβας. Τα σημερινά ζευγάρια είναι συχνά πιο συνειδητά για τις ευθύνες που αναλαμβάνουν όταν αποφασίζουν να παντρευτούν. Οπότε καταλήγουμε ότι η ιδανικότερη ηλικία γάμου είναι αυτή που αποφασίζεις εσύ.
Ποια είναι η μικρότερη ηλικία στην οποία επιτρέπεται νομικά ο γάμος ανά τον κόσμο; (2015)
Στον κόσμο, η μέση νόμιμη ηλικία γάμου για τα αγόρια είναι τα 17 και για τα κορίτσια τα 16, ενώ υπάρχουν πολλές χώρες που επιτρέπουν γάμο και σε πολύ μικρότερη ηλικία, ιδίως για τα κορίτσια.
Στο Ιράν μπορεί κανείς να παντρευτεί από τα 9 του χρόνια, με το Σουδάν και την Σαουδική Αραβία να ακολουθούν από τα 10 χρόνων ενώ στην Ινδία τα κορίτσια πρέπει να περιμένουν μέχρι την ηλικία των 21 ετών και οι άντρες στην Κίνα ως τα 22 τους για να ενωθούν με τα δεσμά του γάμου.
Στην κεντρική Αμερική τα όρια για την Κολομβία, Ισημερινό, Ουρουγουάη είναι 14 για τα αγόρια και 12 για τα κορίτσια ενώ στα περισσότερα κράτη της λατινικής Αμερικής η ηλικία τουλάχιστον για τα κορίτσια, είναι 14 ετών (Βολιβία, Κούβα, Ελ Σαλβαδόρ, Γουατεμάλα, Μεξικό, Νικαράγουα, Παραγουάη, Βενεζουέλα), καθώς επίσης και στην Τανζανία, οι Παπούα στη Νέα Γουινέα, Λευκορωσία και στις Νήσους του Σολομώντα.
Σε ορισμένα μέρη, όπως και στην πολιτεία της Μασαχουσέτης στις ΗΠΑ, νεαρά κορίτσια ηλικίας μόλις 12 ετών επιτρέπεται να παντρευτούν «σε εξαιρετικές περιπτώσεις» με τη σύμφωνη γνώμη ενός δικαστή. Στην Ρωσία και την Αυστραλία το όριο είναι στα 16.
Στην Ευρώπη:
Η Εσθονία και η Λιθουανία είναι οι χώρες της Ευρώπης με το κατώτατο ηλικιακό όριο, όπου έφηβοι/ες 15 ετών μπορούν να παντρευτούν με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων τους ενώ η Ρουμανία έχει όριο για τα κορίτσια στα 15 και στα αγόρια τα 18 .
Πρόσφατα, η ισπανική κυβέρνηση ανακοίνωσε πως θα αύξανε το κατώτατο ηλικιακό όριο γάμου από τα 14 στα 16 έτη, για να συνάδει με την υπόλοιπη Ευρώπη. Αυτή η ηλικία ισχύει και για τις άλλες «καθολικές» χώρες Ιταλία, Πορτογαλία, Ιρλανδία αλλά και Ουγγαρία, Ουκρανία, Σλοβακία, Σερβία, Πολωνία, Γερμανία, Ολλανδία, Νορβηγία . Επίσης στην Αγγλία, Κύπρο και Τουρκία για αγόρια κορίτσια στα 16. Η Ελλάδα τέλος μαζί με το Βέλγιο, Γαλλία, Φιλανδία, Ισλανδία, Δανία, Σουηδία και Ελβετία τόσο για τα αγόρια όσο και για τα κορίτσια έχει σαν όριο ηλικίας τα 18 χρόνια.
Εραστής και ερωμένη, φιλιούνται. Μουσείο Λούβρου-Kiss_Briseis_Painter_Louvre_G278_full
Στον παρακάτω σύνδεσμο υπάρχουν αξιόλογα στοιχεία και χάρτες για το θέμα αυτό. Στα αγγλικά. Είναι στην ιστοσελίδα της Παγκόσμιας Τράπεζας
https://blogs.worldbank.org/opendata/age-marriage-legal-gender-differences-3-charts-international-women-s-day