Shulamith Firestone: Τα μέσα αναπαραγωγής στα χέρια των γυναικών

Γράφει η Δώρα Στυλιανίδου

Η ριζοσπαστική φεμινίστρια Σούλαμιτ Φάιαρστοουν έγινε γνωστή στο φεμινιστικό κίνημα κυρίως για το καταλυτικό βιβλίο της “Η Διαλεκτική του Σεξ , ενα ζήτημα για φεμινιστική επανάσταση”, ένα απο τα πιο επαναστατικά κείμενα της εποχής της.

Γεννήθηκε στον Καναδά το 1945 σε μια ορθόδοξη Εβραϊκή οικογένεια και ήταν το δεύτερο απο 6 παιδιά. Ο πατέρας της ειχε πάρει μέρος στην απελευθέρωση του στρατοπέδου συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλσεν και αργότερα έγινε ραββίνος . Η οικογένεια μετανάστευσε στην Αμερική όπου, σύμφωνα με μια απο τις αδελφές της, ο πατέρας της, που ήθελε να έχει τον απόλυτο έλεγχο πάνω στα παιδιά του, ξεσπούσε την οργή του πάνω της διατάζοντας την να στρώνει το κρεββάτι του αδελφού της λέγοντας της “επειδή εισαι κορίτσι.” Μια άλλη απο τις αδελφές της θυμάται ότι η Σουλαμίθ ( Σούλι χαιδευτικά) απειλούσε να σκοτώσει τον πατέρα της και το ίδιο έκανε και αυτός.

Μετά απο σπουδές στη Καλών Τεχνών το 1967, η Firestone μετακόμισε στη Νέα Υόρκη. Εκεί, σαν βασικό μέλος του ριζοσπαστικού φεμινισμού και του φεμινισμού της Δεύτερης Γενιάς, συμμετείχε στην ίδρυση τριών φεμινιστικών οργανώσεων, τις Ριζοσπαστικές Γυναίκες της Νέας Υόρκης , τις Κόκκινες Κάλτσες, και τις Ριζοσπαστικές Φεμινίστριες της Νέας Υόρκης .

Την ίδια χρονιά δημιούργησε μαζι με άλλες φεμινίστριες το φεμινιστικό περιοδικό “Σημειώσεις”, όπου προέβαλε ζητήματα όπως η έκτρωση. Το 1967 έγινε το πρώτο και μοναδικό συνέδριο της Εθνικής Διάσκεψης της Νέας Πολιτικής και η Firestone συμμετείχε με άλλες συντρόφισσές της, αλλά όταν προσπάθησαν να ζητήσουν το λόγο, ο προεδρεύων αρνήθηκε να τις αφήσει να μιλήσουν και αντί για τις φεμινίστριες κάλεσε κάποιον να πει για “τον λησμονημένο Αμερικάνο, τον Ινδιάνο της Αμερικής “. Οταν η Firestone διαμαρτυρήθηκε μαζι με τις άλλες, της είπε απαξιωτικά “Ηρέμησε κοριτσάκι μου έχουμε να μιλήσουμε για πολύ πιο σοβαρά πράγματα απο τα προβλήματα των γυναικών”. Από μια διαμαρτυρία που οργάνωσε η Firestone με τον Freeman, γεννήθηκε η πρώτη ομάδα των απελευθερωμένων γυναικών του Σικάγο.

Σε ηλικία 25 χρονών έγραψε την “Διαλεκτική του Σεξ ενα ζήτημα για φεμινιστική επανάσταση”, όπου στην προσπάθεια να δημιουργήσει την προσωπική της φεμινιστική φιλοσοφία, ανέμειξε τη σοσιαλιστική σκέψη του 19ου και του 20ου αιώνα με την ψυχανάλυση του Φρόυντ και την υπαρξιακή σκοπιά της Σιμόν ντε Μπωβουάρ.

Η Firestone ισχυριζόταν ότι η ανισότητα του φύλου ήταν αποτέλεσμα της πατριαρχικής κοινωνικής δομής που είχε επιβληθεί στη γυναίκα εξ΄ αιτίας του απαραίτητου ρόλου της σαν αναπαραγωγική μηχανή. Η κυοφορία, η γέννα και η ανατροφή των παιδιών υπέβαλαν τις γυναίκες σε σωματικές , κοινωνικές και ψυχολογικές δοκιμασίες. Ο μόνος τρόπος για να απελευθερωθούν απο αυτά τα βιολογικά φορτία ήταν να πάρουν τον έλεγχο της αναπαραγωγής στα χέρια τους. Έτσι θα σείονταν συνθέμελα η τυρρανία της βιολογικής οικογένειας. Επιπλέον η Firestone ισχυρίζονταν ότι ο Μάρξ και ο Φρόιντ ειχαν αδιαφορήσει για αυτό που αποκαλούσε την “τάξη του σεξ”, την κυριαρχία δηλαδή των ανδρών πάνω στις γυναίκες λόγω της βιολογίας τους. Η ανισότητα του φύλου έχει την ρίζα της στην πατριαρχική κοινωνική δομή που επιβληθήκε στις γυναίκες λόγω του σώματος τους. Θεώρησε την κυοφορία και την γέννα “βάρβαρες” και την πυρηνική οικογένεια , αιτία της γυναικείας καταπίεσης. Η αντισύλληψη, η τεχνητή γονιμοποίηση και άλλες καινοτομίες της επιστήμης της εποχής της, σήμαιναν ότι μια μέρα το σεξ θα διαχωρίζονταν απο την κυοφορία και την ανατροφή των παιδιών και οι γυναίκες θα απελευθερώνονταν.

Προέβλεψε ότι στο μέλλον ομάδες ανθρώπων θα μεγάλωναν τα παιδιά σε ένα κοινοβιακό συλλογικό σχήμα δίχως τις παραδοσιακές μόνιμες σχέσεις του ζευγαριού ανδρα-γυναίκα και δίχως να ανήκουν τα παιδιά αποκλειστικά σε ένα ζευγάρι.

Μετά τη δημοσίευση της “Διαλεκτικής του Σεξ το 1970”, η Shulamith Firestone σταμάτησε τη δράση της, αποσύρθηκε απο το κίνημα και αφοσιώθηκε στη ζωγραφική. Στο τέλος της δεκαετίας του 1970 αρρώστησε ψυχικά και το 1998 δημοσίευσε ένα χρονικό της μαρτυρικής ζωής της όταν μπαινό-βγαινε στα ψυχιατρεία με τον τιτλο “Χώροι δίχως Αέρα”.  Το 2012 βρέθηκε νεκρή στο διαμέρισμα της.

Η Διαλεκτική του Σεξ διδάσκεται στα πανεπιστήμια στην έδρα των φεμινιστικών σπουδών. Οι ιδέες της δεν υλοποιήθηκαν απλά, αλλά έγιναν αντικείμενο αγώνων και νέων κατακτήσεων.

Πηγή:  αγγλική βικιπαίδεια

Δείτε και παλιότερο δημοσίευμα στο Μωβ

Το βιβλίο της στα ελληνικά από τις εκδόσεις Κέδρος-Ράππα, 1983 σε μετάφραση Γιώργου Κ. Χατζόπουλου