Γράφει η Στέλλα Σάμου
Ένα νομοσχέδιο που υπέβαλε ο φονταμενταλιστής καθολικός και “παπιστής”, όπως δηλώνει, γερουσιαστής της Λέγκας του Βορρά, απειλεί κεκτημένα δικαιώματα των γυναικών στην επιμέλεια των παιδιών τους και στη διατροφή, μετά το διαζύγιο. Έχει ξεσηκώσει θύελλα διαμαρτυριών σε ολόκληρη την Ιταλία, και θα είναι ένα από τα βασικά θέματα για τις διαδηλώσεις της 8ης Μάρτη. Το βίντεο που παρουσιάζουμε εδώ, δείχνει τη διαμαρτυρία φεμινιστικών ομάδων σε ένα σχετικό συνέδριο και την προσπάθεια εξευτελισμού τους από τους φονταμενταλιστές.
Τους τελευταίους μήνες οι φεμινιστικές οργανώσεις στην Ιταλία διοργάνωσαν πληθώρα διαδηλώσεων διαμαρτυρίας ενάντια στο νομοσχέδιο του Πιλλόν (γερουσιαστής της Λέγκας και διοργανωτής της Family day, φονταμενταλιστής καθολικός ο ίδιος δηλώνει «παπιστής», γνωστός για τους αγώνες του ενάντια στις εκτρώσεις) που προωθείται από τη Λέγκα και το “Κίνημα των 5 αστέρων”, το οποίο στοχεύει στη μεταρρύθμιση του οικογενειακού δικαίου και συγκεκριμένα όσον αφορά την επιμέλεια των παιδιών και τη διατροφή σε περίπτωση διαζυγίου των γονέων.
Το νομοσχέδιο δέχτηκε έντονες κριτικές από το φεμινιστικό κίνημα, τους και τις κοινωνικούς λειτουργούς, τις ακτιβίστριες των κέντρων ενάντια στη βία και τις οργανώσεις που δραστηροποιούνται ενάντια στη βία κατά των γυναικών, αλλά και από τις οργανώσεις για την προστασία των ανηλίκων. Πραγματοποιήθηκαν διαδηλώσεις σε πάνω από 100 πόλεις και περισσότερα από 150.00 άτομα ανταποκρίθηκαν στην καμπάνια για τη συλλογή υπογραφών ενάντια στο νομοσχέδιο που προώθησε η οργάνωση “Δίκτυο Γυναίκες Ενάντια στη βία”. Επίσης, το αίτημα για την απόσυρση του νομοσχεδίου θα αποτελέσει ένα από τα βασικά αιτήματα στην απεργία των γυναικών που προετοιμάζεται για της 8 του Μάρτη.
Το νομοσχέδιο Pillon είναι αποτέλεσμα κυβερνητικής πρωτοβουλίας με σκοπό να ικανοποιήσει τα αιτήματα του λόμπυ των διαζευγμένων πατεράδων και του κινήματος pro life. Ενώ τεχνικά σίγουρα δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί για την ορθότητά του και την ευκρίνεια του, το σίγουρο είναι ότι οι πολιτικοί του στόχοι είναι ξεκάθαροι.
Είναι σαφές ότι στοχεύει στην επιδείνωση της θέσης της γυναίκας, με αρκετή μνησικακία θα λέγαμε, γυρίζοντας πίσω στο χρόνο προ του νόμου για τα διαζύγια και της χειραφέτησης μέσω της αναθεώρησης του οικογενειακού δίκαιου.
Απαλειφή της διατροφής για τα ανήλικα παιδιά
Συντρίβει τον πιο αδύναμο οικονομικά σύζυγο/γονέα και τον φυλακίζει μέσα στους τοίχους της οικογενειακής εστίας, καταργώντας τη διατροφή για τα ανήλικα και αυξάνοντας τους χρόνους και τα έξοδα για τα διαζύγια, επαναφέρει στην ουσία τη μη λύση του γάμου. Είναι ταξικό και σεξιστικό γιατί στο όνομα μιας υποτιθέμενης αρχής της ισότητας μεταξύ ανδρών και γυναικών, μεταξύ πατέρα και μητέρας, απαιτεί την ίση αντιμετώπιση διαφορετικών υποκειμένων από την άποψη προσωπικών, κοινωνικών και οικονομικών συνθηκών. Και στην Ιταλία οι διαφορές στις οικονομικές απολαβές μεταξύ ανδρών και γυναικών, δυστυχώς είναι δεδομένες και μεγαλύτερες σε σύγκριση με άλλες χώρες. Για αυτό χαρακτηρίζεται και ως αντισυνταγματικό.
Απαλείφει τη διατροφή για τα ανήλικα, αποδίδοντας στο κάθε γονιό την υποχρέωση να καλύπτει συγκεκριμένα έξοδα, ανάλογα με τα εισοδήματά του και το χρόνο παραμονής του παιδιού στον κάθε ένα από τους γονείς, θεωρώντας ως δεδομένες οικονομικές δυνατότητες, που πολύ συχνά οι γυναίκες δεν διαθέτουν, σε μια χώρα, όπως η Ιταλία, με πολύ υψηλά ποσοστά ανεργίας των γυναικών, όπου υπάρχει ακόμη η μισθολογική διαφορά, όπου οι μητέρες συνεχίζουν να εκτοπίζονται από την αγορά εργασίας, όπου πλήττεται η επαγγελματική τους σταδιοδρομία και το κράτος εγγυάται όλο και λιγότερες κοινωνικές υπηρεσίες που θα υποβοηθούσαν στο συγκερασμό των επιλογών για μητρότητα με τις επαγγελματικές επιλογές, ενώ ρίχνει στις πλάτες των γυναικών το βάρος της φροντίδας της οικογένειας μέσα από τις συνεχιζόμενες περικοπές στο κοινωνικό κράτος .
«Εναλλαγή της επιμέλειας» v/s «συνεπιμέλεια»
Είναι οπισθοδρομικό αναφορικά με το οικογενειακό δίκαιο, αναθεωρεί το νόμο για την επιμέλεια των ανηλίκων, μη λαμβάνοντας υπόψη το συμφέρον του παιδιού. Χαρακτηρίζεται μάλιστα καταστροφικό, γιατί θέτει το ανήλικο σε μια κατάσταση αναγκαστικού «επιμερισμού της επιμέλειάς» του,δίχως να παίρνει υπόψιν του τις πραγματικές ανάγκες του, όπως δεν παίρνει υπόψιν ούτε τις ανάγκες των γονέων. Χωρίζει στα δύο τα παιδιά , τους χρόνους τους και τις κατοικίες τους: ο σύζυγος που δεν έχει σπίτι ή δεν διαθέτει τους κατάλληλους χώρους δεν θα μπορεί να κρατά τα παιδιά, ή τουλάχιστον δεν θα τα κρατά με «ισομερείς» χρόνους.
Το ανήλικο παιδί θα πρέπει να ζει τουλάχιστον 12 μέρες το μήνα με τον καθένα από τους γονείς, δηλαδή θα έχει δύο κατοικίες. Είναι δηλαδή στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση με ότι υιοθετήθηκε τις τελευταίες δεκαετίες, για τη διατήρηση της μίας κατοικίας προκειμένου να μην υποβάλλεται το ανήλικο παιδί σε επιπλέον ψυχολογικό στρές. «Δεν μπορούμε να θυσιάσουμε έναν γονιό στο βωμό της κατοικίας του παιδιού», δήλωσε ο Pillon, αποδεικνύοντας έτσι ότι αποδέχεται τα αιτήματα των πιό σκληροπυρηνικών οργανώσεων των διαζευγμένων και /ή σε διάσταση πατεράδων. Επίσης, το ανήλικο δεν θα μπορεί να επιλέξει με ποιόν γονέα επιθυμεί να ζήσει, δεν θα έχει τη δυνατότητα να εκφραστεί και να εισακουστεί, έτσι από υποκείμενο δικαίου θα γίνει και πάλι αντικείμενο δικαίου, έστω κι αν αυτό έρχεται σε αντίθεση με όλες τις διεθνείς συνθήκες και με το σύνταγμα που ορίζει ότι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη η βούληση των ανηλίκων.
Υποχρεωτική διαμεσολάβηση
Ένα ζευγάρι με ανήλικα παιδιά που θέλει να πάρει διαζύγιο πρέπει υποχρεωτικά να απευθυνθεί σε ένα «οικογενειακό διαμεσολαβητή» πριν την κατάθεση της αγωγής διαζυγίου, διαφορετικά θα θεωρηθεί μη νομότυπη η αγωγή διαζυγίου. Οι διαμεσολαβητές θα είναι ιδιώτες εγγεγραμμένοι στο επαγγελματικό μητρώο, του οποίου η δημιουργία θεσμοθετείται από το ίδιο το νομοσχέδιο. Αυτό, σύμφωνα με πολλούς ειδικούς θα έχει ως συνέπεια μια σημαντική αύξηση των χρόνων και των εξόδων για όσους θελήσουν να πάρουν διαζύγιο. Μόνο η πρώτη συνεδρία θα είναι δωρεάν και όλες οι επόμενες επί πληρωμή, δηλαδή μιλάμε για μερικές χιλιάδες ευρώ. Επίσης, ακόμη και τα θύματα ενδοοικογενιακής βίας θα υποχρεούνται να απευθυνθούν στον «οικογενιακό διαμεσολαβητή» και να διαπραγματευτούν με τον τύραννό τους. Αυτό είναι αντίθετο με το αρθρ. 48 της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολής, που επιβάλλει την απογόρευση προσφυγής σε άλλα μέσα πέρα του δικαστηρίου για την επίλυση αυτών των διαφορών.
Αν και δεν γίνεται άμεση αναφορά στη θεωρεία του Richard Gardner για το Σύνδρομο γονικής αποξένωσης (σημειωτέον ότι έχει αμφισβηθεί από την επιστημονική κοινότητα και τα δικαστήρια πολλών χωρών και ο ίδιος έχει κατηγορηθεί ότι τάσσεται υπέρ της παιδοφιλίας), ωστόσο εν τοις πράγμασι την υιοθετεί. Με λίγα λόγια πρόκειται για τη διάγνωση ενός από τους δύο γονείς, συχνά αυτή είναι η μητέρα, που καταγγέλλει επιθετικές συμπεριφορές εναντίον της ή κατά των παιδιών, ένα είδος ψυχικής ασθένειας αλλοτριωτικής: θεωρεί ότι τα παιδιά διαβάλλονται και χειραγωγούνται ενάντια στον άλλο γονέα. Το ν/σ παίρνει θέση για τις περιπτώσεις όπου διαπιστώνεται και ενδοοικογενειακή βία, που είναι και οι πιο ευάλωτες, όταν μάλιστα η ενδοιοκογενιακή βία διαπράττεται παρουσία των παιδιών ή και εναντίον τους. Δηλαδή, ακόμη και η γυναίκα θύμα ενδοοικογενειακής βίας θα πρέπει υποχρεωτικά να έρθει σε διαπραγμάτευση με το θύτη της μέσω του “οικογενιακού διαμεσολαβητή».
Στο ίδιο παράδοξο και επικίνδυνο μοτίβο αντιμετωπίζεται και το παιδί: με την απώλεια της επιμέλειας ο βίαιος γονιός δεν χάνει το δικαίωμα να βλέπει το παιδί, ακόμη κι αν το παιδί αρνείται να τον συναντήσει. Υπάρχει και χειρότερο: αν ο ένας γονιός επιμένει να εναντιώνεται στη δυνατότητα του άλλου να βλέπει το παιδί, έστω κι αν αυτή είναι η σύζυγος που φιλοξενείται σε δομή κακοποιημένων γυναικών, ή ακόμη και αν το παιδί αρνείται να συναντήσει τον άλλο γονιό, ο γονιός χάνει την επιμέλεια και ο δικαστής μπορεί να ορίσει την επιμέλεια στις κοινωνικές υπηρεσίες και την ένταξη του παιδιού σε δομή όπου θα πρέπει υποχρεωτικά να παρακολουθήσει ένα «ειδικό πρόγραμμα για την πλήρη ανάκτηση της δι-γονεϊκότητας (bi-genitorialita)», δίχως προηγουμένους να εξετάσουν τους λόγους που το παιδί αρνείται να συναντήσει τον γονιό. «Είναι ένα κάλεσμα στη σιωπή για τα παιδιά και κυρίως για τους γονείς που θέλουν να προστατεύσουν τα παιδιά τους από τους βίαιους συντρόφους», δηλώνει ο δικηγόρος Andrea Coffari, πρόεδρος του Κινήματος για την Προστασία των Ανηλίκων.
Ας θυμηθούμε εδώ το βίαιο πατέρα στην Πετρούπολη, που τον Αύγουστο του 2017, μαχαίρωσε και έκαψε την κόρη του για να εκδικηθεί, όπως κατέθεσε στο δικαστήριο η μητέρα, την ίδια, επειδή τον εγκατέλειψε.
Στο όνομα μιας υποτιθέμενης ισότητας, επιβάλλεται ένα αφηρημένο σχήμα για τη διάσταση και το διαζύγιο, εξαφανίζοντας τις συγκεκριμένες ατομικές διαφορές, και τις ιδιαιτερότητες στις σχέσεις ανάμεσα στα υποκείμενα, τόσο των ενηλίκων όσο και ανηλίκων αντικαθιστώντας την συνεπιμέλεια με με τον υποτιθέμενο «επιμερισμό της επιμέλειας». Κατ’ αυτό τον τρόπο παραβιάζει το διεθνές δίκαιο, τις συμβάσεις του ΟΗΕ και του Συμβουλίου της Ευρώπης, ξεκινώντας από τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, που επιβάλλει στους νομοθέτες των συμβαλλόμενων κρατών την ενίσχυση της ευελεξίας στις νομοθετικές ρυθμίσεις που θεσμοθετούν, κυρίως προς όφελος του ανηλίκου, που τόσο υποκριτικά διατυμπανίζεται στο ν/σ, ενώ κατ’ ουσίαν το υποτάσσει στο συμφέρον του ισχυρότερου γονέα.
Ήδη οι ειδικές εισηγήτριες του ΟΗΕ Dubravka Šimonović και Ivana Radačić, έστειλαν επιστολή στην κυβέρνηση της Ιταλίας, δηλώνοντας ότι «το κείμενο του νομοσχεδίου επιχειρεί να εισάγει διατάξεις που θα επιφέρουν επαχθή οπισθοδρόμιση, ενισχύοντας τις ανισότητες και τις διακρίσεις με βάση το φύλο και θα αποστερεί τα θύματα ενδοοικογενιακής βίας από σημαντικά μέτρα προστασίας», απαιτώντας μάλιστα μία απάντηση εντός 60 ημερών προκειμένου να συμπεριληφθεί σε έκθεση προς το Συμβούλιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Ένα τέτοιο νομοθέτημα, αν τελικά γίνει νόμος του κράτους, θα ακυρώσει εν τοις πράγμασι, τουλάχιστον για μια μεγάλη μερίδα γυναικών, όσες έχουν λιγότερες ευκαιρίες και είναι οικονομικά ασθενέστερες, τη δυνατότητα να ζητήσουν διαζύγιο και να βάλουν ένα τέλος σε βίαιες σχέσεις, καταδικάζοντάς τες να παραμείνουν σε καταστάσεις επισφάλειας.
Όπως αναφέρεται στο κείμενο για τη συλλογή υπογραφών, εκστρατεία που προωθεί το Δίκτυο Γυναίκες Ενάντια στη βία «Το προτεινόμενο νομοθέτημα είναι προφανές ότι παίρνει συνειδητά θέση υπέρ των διαζευγμένων πατεράδων τροφοδοτώντας το αίσθημα ματαίωσής τους και εκδικητικότητας, στηρίζει τα οικονομικά συμφέροντα μιας επαγγελματικής κατηγορίας, εκτός του ότι υποστηρίζει μία πατριαρχική και φασιστική κουλτούρα, κι ενώ προφασίζεται ότι θέτει στο επίκεντρο την οικογένεια ως αφηρημένο και αστικό θεσμό, επιχειρεί να συνθλίψει την προσωπικότητα και την ελευθερία των γυναικών όπως και των ανηλίκων».
Επίσης, αυτοί που στηρίζουν το συγκεκριμένο νομοσχέδιο έχουν ήδη εξαγγείλει ότι στη συνέχεια θα προχωρήσουν σε πρωτοβουλίες για την ακύρωση του δικαιώματος στην έκτρωση και της σύναψης συμφώνου συμβίωσης μεταξύ ομοφύλων.
Υ.Γ. Στην Ελλάδα ο σύλλογος «Συνεπιμέλεια» προωθεί ανάλογες απόψεις για την επιμέλεια των ανηλίκων, υιοθετεί τη θεωρεία του Richard Gardner και κατέθεσαν ήδη σχέδιο νόμου για την αλλαγή του Αστικού Κώδικα όπου μεταξύ των άλλων διεκδικούν το παιδί να διαβιώνει ίσο χρόνο και με τους δύο γονείς και σε καμία περίπτωση όχι λιγότερο από το 35 % του συνολικού χρόνου στον οποίο περιλαμβάνονται και οι διανυκτερεύσεις με καθέναν από αυτούς.
Τον υποτιτλισμό του βίντεο έκανε η Λένα Ταχματζίδου.
Η φωτογραφία είναι από παλιότερες κινητοποιήσεις των γυναικών στην Ιταλία, όπου καταγγέλλεται η βία κατά των γυναικών.