Η ιστορία για την μοιχεία

Συντάσσει η Βέρα Σιατερλή

Το Μωβ επιστρέφει στην κανονική  λειτουργία και δημοσιεύσεις, μετά από ολιγοήμερες διακοπές.

Στην Ελλάδα η μοιχεία έπαψε να είναι ποινικό αδίκημα το 1982! Στο Τέξας μέχρι το 1974 ο φόνος του εραστών που συλλαμβάνονταν επ’ αυτοφώρω από το σύζυγο δεν τιμωρούνταν!

Η σεξουαλική σχέση ενός παντρεμένου ατόμου με άτομο διαφορετικό από τον ή την σύζυγό του είναι μοιχεία ή όπως την ορίζουν οι νομικοί η παράβαση της συζυγικής πίστης που συνίσταται στην εξώγαμη κατά φύση συνουσία μεταξύ δύο ετερόφυλων προσώπων τα οποία το ένα τουλάχιστον είναι έγγαμο. Η μοιχεία είναι τόσο παλιά όσο και ο θεσμός του γάμου και της οικογένειας. Η κοινωνική της απαξία ποικίλλει από εποχή σε εποχή, από κοινωνία σε κοινωνία και από πολιτισμό σε πολιτισμό.

Ένα από τα μεγαλύτερα κατά συνθήκη ψεύδη είναι ότι ο άνθρωπος είναι μονογαμικό ον. Και η καταπίεση των γυναικών ξεκινάει από αυτό ακριβώς το ψέμα.
Η μοιχεία γενικά θεωρείται κάτι κοινωνικά, θρησκευτικά, ηθικά, κάποιες φορές ακόμα και νομικά, αμφισβητήσιμο.

Οι τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός, Μουσουλμανισμός) είναι κατηγορηματικές στην καταδίκη της μοιχείας, υπακούοντας στην έβδομη εντολή που έδωσε ο Θεός στον Μωυσή: Ου μοιχεύσεις. Αν και οι σεξουαλικές δραστηριότητες που αποτελούν μοιχεία ποικίλλουν, καθώς και οι κοινωνικές, θρησκευτικές και νομικές συνέπειές τους, η έννοια υπάρχει σε πολλές κοινωνίες και είναι παρόμοια. Μία και μόνη πράξη σεξουαλικής συνεύρεσης συνήθως επαρκεί για να θεωρηθεί μοιχεία ενώ πιο μακροχρόνιες σεξουαλικές σχέσεις ονομάζονται εξωσυζυγικές σχέσεις.

Ιστορικά πολλοί πολιτισμοί έχουν θεωρήσει τη μοιχεία σοβαρό αδίκημα. Συχνά είχε βαρύτατες συνέπειες, συνήθως για τις γυναίκες και ορισμένες φορές για τους άντρες, κάποιες από τις οποίες μπορεί να ήταν η θανατική ποινή κυρίως για τις γυναίκες (ραβδισμοί ή λιθοβολισμός), ο ακρωτηριασμός ή τα βασανιστήρια.
Ο κώδικας του Χαμουραμπί (18ος αιώνας π.Χ.) στη Βαβυλώνα προέβλεπε για τη μοιχεία την ποινή του θανάτου με πνιγμό. Οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι τιμωρούσαν ακόμη και με την ποινή τον θανάτου τη μοιχαλίδα, ενώ η ποινή για τον μοιχό δεν ήταν αυστηρή.

Τέτοιου είδους ποινές έχουν θεωρηθεί παρωχημένες ειδικά στις δυτικές χώρες μετά τον 19ο αιώνα. Στις περισσότερες δυτικές χώρες η μοιχεία δεν θεωρείται πλέον αδίκημα αλλά μπορεί να έχει νομικές συνέπειες ειδικά στις περιπτώσεις διαζυγίων. Σε κάποιες κοινωνίες και ειδικά σε ορισμένες θρησκευτικές κοινότητες η μοιχεία μπορεί να επηρεάσει την κοινωνική θέση των εμπλεκόμενων και να οδηγήσει στον κοινωνικό εξοστρακισμό τους.

Πιο ανεκτικοί εμφανίζονται οι Ινδουιστές, οι Εσκιμώοι και ορισμένοι λαοί της Αφρικής και της Πολυνησίας. Στην Ευρώπη και την Αμερική η μοιχεία αποτελούσε ή και εξακολουθεί να αποτελεί λόγο διαζυγίου. Από τον 20ο αιώνα η ποινικοποίηση της μοιχείας έχει αμφισβητηθεί και πολλοί διεθνείς οργανισμοί ζητούν την πλήρη αποποινικοποίησή της ειδικά μετά από τις πολλαπλές περιπτώσεις λιθοβολισμών σε χώρες που εκείνη αποτελεί αδίκημα.

Η επικεφαλής του τμήματος των Ηνωμένων Εθνών Καμάλα Τσαντρακιράνα, η οποία ασχολείται με την εξάλειψη των νόμων που διακρίνουν σε βάρος των γυναικών ή τις διακρίνουν στη βάση της εφαρμογής τους ή των συνεπειών τους, δήλωσε ότι «η μοιχεία δεν πρέπει να θεωρείται ποινικό αδίκημα σε καμία περίπτωση». Μία κοινή δήλωση της Ομάδας Εργασίας των Ηνωμένων Εθνών σχετικά με τις διακρίσεις σε βάρος των γυναικών στη νομοθεσία και στην πράξη λέει πως «η ποινικοποίηση της μοιχείας παραβιάζει τα ανθρώπινα δικαιώματα των γυναικών».

Στις μουσουλμανικές χώρες που ακολουθούν τον νόμο της Σαρία(1), η ποινή της μοιχείας μπορεί να είναι ο λιθοβολισμός. Η συγκεκριμένη ποινή θεωρείται δίκαιη σε δεκαπέντε χώρες αν και πλέον δεν εφαρμόζεται παρά μόνο στο Ιράν και τη Σομαλία. Οι περισσότερες χώρες στις οποίες η μοιχεία θεωρείται ποινικό αδίκημα έχουν ως κυρίαρχη θρησκεία το Ισλάμ ή αποτελούν μέρος των υποσαχάριων Αφρικανικών χωρών όπου η χριστιανική θρησκεία πλειοψηφεί, αν και υπάρχουν και ορισμένες εξαιρέσεις σε αυτόν τον κανόνα όπως οι Φιλιππίνες, η Ταϊβάν και αρκετές πολιτείες των Η.Π.Α.

Σε ορισμένες περιπτώσεις οι σεξουαλικές σχέσεις με τη σύζυγο του βασιλιά ή τη σύζυγο του πρωτότοκου γιου του θεωρείται προδοσία. Αναλογικά, σε κοινωνίες που θεωρούν σημαντικές και εφαρμόζουν τακτικά αποκλειστικές διαπροσωπικές σχέσεις, οι σεξουαλικές σχέσεις με κάποιον εκτός της σχέσης μπορεί επίσης να θεωρηθεί απιστία ή εξαπάτηση και υπόκειται σε κυρώσεις.

Η αντρική πολυγυνία ήταν –και είναι- πολύ περισσότερο αποδεκτή από τη γυναικεία πολυ-ανδρία

Στη χώρα μας, η μοιχεία ήταν ποινικό αδίκημα σχεδόν από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. Σύμφωνα με το άρθρο 286 του Ποινικού Νόμου της Βαυαροκρατίας που ίσχυσε έως τις 31 Δεκεμβρίου 1950, η διάπραξη μοιχείας χαρακτηριζόταν ως πλημμέλημα. Παρέμεινε ως πλημμέλημα και με τον νέο Ποινικό Κώδικα που ίσχυσε από την 1η Ιανουαρίου 1951. Στο άρθρο 357 προβλεπόταν ποινή ενός έτους για τους μοιχούς, ενώ το έγκλημα εδιώκετο μόνο με έγκληση του παθόντος συζύγου.

Η μοιχεία κρινόταν ατιμώρητη όταν υπήρχε διάσταση των συζύγων ή ανοχή του παθόντος συζύγου. Οι δράστες έπρεπε να συλληφθούν επ’ αυτοφώρω για να στοιχειοθετηθεί ευκολότερα η κατηγορία, γι’ αυτό συνέβαιναν κωμικοτραγικές σκηνές κατά τη διαπίστωση του εγκλήματος όπως γλαφυρά μεταφέρθηκε στην ταινία της Finos Film «Η βίλα των οργίων» (2)

Η μοιχεία αποποινικοποιήθηκε στη χώρα μας από την κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου, στο πλαίσιο της φιλελευθεροποίησης του πλέγματος των διατάξεων που αφορούσαν το Οικογενειακό Δίκαιο. Η Εκκλησία της Ελλάδος αντέδρασε, υποστηρίζοντας ότι «η αποποινικοποίηση της μοιχείας θα κλονίσει τα θεμέλια της οικογένειας και του γάμου» (21 Ιανουαρίου 1982). Η κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου δεν έκανε πίσω και κατάργησε το άρθρο 357 του Ποινικού Κώδικα με το άρθρο 8 του Νόμου 1272/82, που δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως στις 20 Αυγούστου 1982.

Όσον αφορά στις αστικές συνέπειες, με το Νόμο 1329/1983 η μοιχεία έπαψε να αποτελεί απόλυτο λόγο διαζυγίου. Μπορεί, όμως, να επιφέρει τη λύση του γάμου μόνο αν κριθεί ότι από αυτή έχουν διαταραχθεί τόσο σοβαρά οι συζυγικές σχέσεις, ώστε βάσιμα η εξακολούθηση της έγγαμης σχέσης να είναι αφόρητη για τον ενάγοντα (άρθρο 1439 Α.Κ).

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

1. Με τον όρο Σαρία ή Ισλαμικός Νόμος εννοείται ο ισλαμικός θρησκευτικός κώδικας διαβίωσης. Είναι εμπνευσμένη από το Κοράνιο και χρησιμοποιείται ως αναφορά στο ισλαμικό δίκαιο, αλλά και τον ισλαμικό τρόπο ζωής γενικότερα. Ετυμολογικά σημαίνει ο δρόμος προς την πηγή ύδατος, που σύμφωνα με το Λεξικό του Ιερού Κορανίου του Αμπντούλ Μανάν Ομάρ σχετίζεται με την ιδέα ενός συστήματος θείου νόμου, μιας ατραπού πίστης και πρακτικής. Είναι ο τρόπος αντιμετώπισης των σύγχρονων ζητημάτων από τους Μουφτήδες για θέματα που δεν προβλέπονται από το Κοράνι καθώς δεν υφίσταντο.
• Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Σαρία δεν εφαρμόζεται παρά μόνο στην Ελληνική Θράκη όπου οι Μουσουλμάνοι Έλληνες έχουν τη δυνατότητα να προσφύγουν στο ιεροδικείο (Μουφτής Κομοτηνής, Ξάνθης ή Διδυμοτείχου σε υποθέσεις γάμου, διαζυγίου, διατροφών, επιτροπειών, κηδεμονιών, επιτροπείας, χειραφεσίας ανηλίκων, ισλαμικών διαθηκών και της εξ αδιαθέτου διαδοχής. Απόφαση του Αρείου Πάγου του 2013 ή μη τι άλλο επεκτείνει την εφαρμογή της Σαρίας.
• Στη Βρετανία έχουν θεσμοθετηθεί τα “Ισλαμικά Διαιτητικά Δικαστήρια” (Muslim Arbitration Tribunals) στο πλαίσιο του βρετανικού Νόμου περί Διαιτησίας του 1996. Οι αρμοδιότητές τους είναι η εξωδικαστική επίλυση διαφορών κυρίως σε θέματα εμπορικά. Επίσης υπάρχουν τα “Συμβούλια Σαρία” (Islamic Sharia Councils) όπου μουσουλμάνοι μπορούν να ζητήσουν συμβουλές για θρησκευτικά θέματα και πιστοποιητικά ισλαμικού διαζυγίου. Αυτά τα συμβούλια έχουν κατηγορηθεί ότι εκδίδουν αποφάσεις κάνοντας διακρίσεις εις βάρος των γυναικών και παραβιάζοντας το Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
• Ο άνδρας που κατηγορείται στην Νιγηρία για μοιχεία, απαλλάσεται αν ορκιστεί στο δικαστήριο, καθώς ο όρκος ενός άνδρα στο δικαστήριο αρκεί για να τον απαλλάξει από κάθε κατηγορία. Ο νόμος της Σαρία προβλέπει ότι για να τιμωρηθεί ένας άνδρας για μοιχεία πρέπει να παρουσιαστούν στο δικαστήριο και να καταθέσουν “τέσσερις αξιόπιστοι αυτόπτες μάρτυρες της παράνομης ερωτικής πράξης”. Αντίθετα η γυναίκα, καταδικάζεται σε θάνατο διά λιθοβολισμού λόγω του ισλαμικού νόμου

2. «Η Βίλα των Οργίων» είναι η χαρακτηριστική κωμωδία του Ντίνου Δημόπουλου, παραγωγής 1964, με πρωταγωνιστές τους Λάμπρο Κωνσταντάρα και Διονύση Παπαγιαννόπουλο της Finos Film .

ΠΗΓΗ: sanejoker.info, el.wikipedia.org, sansimera.gr, iefimerida.gr