Οι γυναίκες ξανά στους δρόμους ενάντια στη βία
Της Αφροδίτης Σταμπουλή
Η ανακοίνωση του πολωνού υπουργού Δικαιοσύνης Ζμπίγκνιου Ζιόμπρο, του κυβερνώντος συντηρητικού εθνικιστικού κόμματος Νόμου και Δικαιοσύνης στις 25 Ιουλίου, ότι από τις επόμενες μέρες αρχίζει από το υπουργείο Οικογένειας η προετοιμασία της απόσυρσης της χώρας από τη «Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την πρόληψη και καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών και της ενδοοικογενειακής βίας», τη Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης, δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία. Λίγο νωρίτερα, ο Γιάνουζ Κοβάλσκι, αναπληρωτής υπουργός Δημοσίων Περιουσιακών Στοιχείων και βουλευτής του μικρότερου κόμματος της κυβερνητικής συμμαχίας, είχε δηλώσει ότι «η Σύμβαση της Κωνσταντινούπολης θα πρέπει να καταγγελθεί» διότι «περιλαμβάνει ένα επικίνδυνο ιδεολογικό υπόστρωμα, το οποίο έρχεται σε αντίθεση με την πολωνική συνταγματική τάξη». Εξ άλλου, πάλι ο Ζ. Ζιόμπρο, όταν, το 2015, η προηγούμενη κεντρώα κυβέρνηση προχωρούσε στην κύρωση της Σύμβασης, την είχε χαρακτηρίσει ως «επινόηση, ένα φεμινιστικό δημιούργημα που στοχεύει να δικαιολογήσει την ομοφυλοφιλική ιδεολογία», ενώ στην τελευταία του συνέντευξη ανέφερε ότι αυτή «παραβιάζει τα δικαιώματα των γονιών επιβάλλοντας στα σχολεία να διδάσκουν στα παιδιά για τα φύλα».
Υπερασπιστές των «παραδοσιακών οικογενειακών αξιών»
Είναι κοινή διαπίστωση ότι τόσο το πνεύμα όσο και οι ρυθμίσεις της Σύμβασης ερεθίζουν τα συντηρητικά αντανακλαστικά κυβερνώντων, που κέρδισαν την εξουσία κηρύσσοντας ότι «θα προασπισθούν τις παραδοσιακές οικογενειακές αξίες», αλλά και εκείνων που έχουν θέσει ως στόχο «να αυξήσουν τις επιστροφές» αφού «κάνουν το βίο αβίωτο» στους πρόσφυγες και, ακόμη περισσότερο, στις προσφύγισσες. Ακόμα και σε όσους δεν τολμούν να αμφισβητήσουν ότι «η υλοποίηση της de jure και de facto ισότητας μεταξύ γυναικών και ανδρών αποτελεί βασικό στοιχείο για την πρόληψη της βίας κατά των γυναικών» και ότι «ως βία βασιζόμενη στο φύλο,… αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κοινωνικούς μηχανισμούς μέσω των οποίων οι γυναίκες εξαναγκάζονται σε υποδεέστερη θέση σε σύγκριση με τους άνδρες», τους είναι προβληματικό να αποδεχθούν ότι «ο όρος “ενδοοικογενειακή βία” σημαίνει όλες τις πράξεις σωματικής, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή οικονομικής βίας οι οποίες συμβαίνουν εντός της οικογένειας ή οικογενειακής μονάδας ή μεταξύ πρώην ή νυν συζύγων ή συντρόφων, …» και, ακόμη περισσότερο, ότι «ο όρος “φύλο” υποδηλοί τους κοινωνικά δομημένους ρόλους, συμπεριφορές, δραστηριότητες και ιδιότητες, που μια δεδομένη κοινωνία θεωρεί κατάλληλες για τις γυναίκες και τους άνδρες».
Λαμβάνοντας υπόψη ότι «η εφαρμογή των διατάξεων της παρούσας Σύμβασης από τα μέρη, συγκεκριμένα των μέτρων προστασίας των δικαιωμάτων των θυμάτων, θα διασφαλίζονται άνευ διακρίσεων με γνώμονα το φύλο, το γένος, τη φυλή, το χρώμα, τη γλώσσα, τη θρησκεία, τις πολιτικές ή άλλες πεποιθήσεις, την εθνική ή κοινωνική καταγωγή, τη σύνδεση με εθνική μειονότητα, την περιουσία, την γενεαλογική καταγωγή, τον σεξουαλικό προσανατολισμό, την ταυτότητα του φύλου, την ηλικία, την κατάσταση της υγείας, την αναπηρία, την οικογενειακή κατάσταση, την κατάσταση μετανάστη ή πρόσφυγα, ή άλλη κατάσταση» γίνεται αντιληπτό όχι μόνο γιατί η Σύμβαση δεν έχει κυρωθεί ακόμη από τη Βουλγαρία, την Τσεχία, την Λετονία, την Λιθουανία, την Ουγγαρία και την Σλοβακία, παρά το ψήφισμα του Ευρωκοινοβουλίου το Νοέμβρη του 2019 που τις καλούσε να το κάνουν, αλλά και γιατί στην Ελλάδα η Σύμβαση κυρώθηκε, επί τέλους, το Μάρτη του 2018.
Διαδηλώσεις σε Τουρκία και Πολωνία
Απορίες γεννά η περίπτωση της Τουρκίας, που, ενώ κύρωσε τη Σύμβαση αμέσως μετά την υπογραφή της το 2011, πρόσφατα ο αντιπρόεδρος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης Νουμάν Κουρτουλμούς δήλωσε ότι η χώρα πρέπει να αποχωρήσει από αυτήν. Πέρα από θέμα γοήτρου της ως φιλοξενούσας τη Σύνοδο του Συμβουλίου της Ευρώπης το 2011 χώρας και διαφορετικού ύφους της κυβέρνησης Ερντογάν τότε, και πέρα από την επισήμανση κοινών στοιχείων ανάμεσα σε ένα είδος χριστιανικών και ένα είδος μουσουλμανικών αντιλήψεων για το φύλο και τα σχετικά δικαιώματα, όταν αυτές γίνονται κυβερνητική πολιτική, πρέπει να ληφθεί υπ’όψη κάτι ακόμη: Η Σύμβαση προβλέπει έλεγχο της εφαρμογής της από επιτροπή εμπειρογνωμόνων (GREVIO) με πραγματοποίηση επισκέψεων στις χώρες-μέλη, κατά τις οποίες αυτοί έχουν ασυλία από σύλληψη και δίωξη, εξαίρεση από οποιονδήποτε περιορισμό στην κυκλοφορία τους και απαραβίαστα τα έγγραφα που αφορούν τις δραστηριότητές τους. Προφανώς δεν είναι μόνον «του Έλληνος ο τράχηλος» που «ζυγόν δεν υπομένει» όταν οι κουτόφραγκοι έρχονται να διαπιστώσουν πόσο τηρούνται τα συμφωνημένα.
Μέσα στη βδομάδα που πέρασε η Μαρίγια Πεϊτσίνοβιτς Μπούριτς, γενική γραμματέας του Συμβουλίου της Ευρώπης εξέφρασε την ανησυχία της, ο γάλλος υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων Κλεμάν Μπον αναφέρθηκε σε «πιθανές συνέπειες» για την Πολωνία.
Οι Πολωνέζες έκαναν τις πρώτες τους διαδηλώσεις την παραμονή των ανακοινώσεων Ζιάμπο, οι Τουρκάλες αμέσως μετά τις δηλώσεις Κουρτουλμούς. Εμείς;
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφηερίδα ΕΠΟΧΗ της 2-8-20
Η πρώτη φωτογραφία, είναι από διαδήλωση στην Πολωνία. Η δεύτερη από την Τουρκία.