Δελτίο τύπου του Εργαστηρίου Σπουδών Φύλου του Παντείου Πανεπιστημίου
Η Υγεία των Εργαζομένων Γυναικών στην Πανδημία
Το Εργαστήριο Σπουδών Φύλου του Παντείου Πανεπιστημίου στο πλαίσιο των εκδηλώσεων για τη θεματική «Φύλο, φροντίδα και εργασία στην πανδημία», διοργάνωσε δημόσια συζήτηση στις 5 Απριλίου 2021 με τη συμμετοχή επαγγελματιών υγείας από την Ελλάδα.
Η πανδημία επηρέασε κλάδους στους οποίους εργάζονται κατά κανόνα γυναίκες. Οι συνθήκες εργασίας σε υπηρεσίες ζωτικής σημασίας δοκιμάζονται και θέτουν τις ζωές των γυναικών σε κίνδυνο. Το ζήτημα της προστασίας των εργασιακών δικαιωμάτων παραμένει στο περιθώριο του δημόσιου λόγου. Εκτός από κάποιες εκδηλώσεις ευγνωμοσύνης, όπως τα χειροκροτήματα στα μπαλκόνια, οι κόποι τους σπάνια αναγνωρίζονται. Αν δε ληφθούν νέα μέτρα πολιτικής, τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, η έλλειψη προσωπικού και κυρίως της προστασία τους, δε θα σταματήσουν μετά την πανδημία. Στη συζήτηση συμμετείχαν:
Ο Θεόδωρος Κωνσταντινίδης (Καθηγητής της Ιατρικής σχολής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης και Ειδικός Ιατρός Εργασίας) ανέφερε ότι στο πεδίο, της φροντίδας υγείας οι γυναίκες διαδραματίζουν ιδιαίτερο ρόλο, καθώς υπάρχει ισχυρή παρουσία στο ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, γεγονός που επιβάλλει μέριμνα για ειδικές εργασιακές ρυθμίσεις. Το εργατικό δυναμικό του νοσοκομείου λειτουργεί αδιάλειπτα είτε με βάρδιες, είτε με συνεχή εργασία, γεγονός που σύμφωνα με έρευνες δημιουργεί προβλήματα υγείας, όπως καρκινογένεση η οποία σχετίζεται με το κυλιόμενο ωράριο. Παράλληλα, υπάρχει καθημερινή επαφή των εργαζομένων με νοσούντες πολίτες και συχνά λαμβάνονται κρίσιμες αποφάσεις υπό πίεση παραβλέποντας τις προδιαγραφές υγιεινής και ασφάλειας, ιδίως στο τμήμα επειγόντων περιστατικών και στα χειρουργεία.
Η Ευγενία Πανταζή (Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ιατρικής της Εργασίας και Περιβάλλοντος, Ειδική Ιατρός Εργασίας) αναφέρθηκε γενικά στα ζητήματα που αφορούν στις γυναίκες, τόσο πριν, όσο και κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Η πανδημία έντεινε τις ανισότητες και επιπλέον έφερε τις γυναίκες εργαζόμενες στα νοσοκομεία πιο κοντά στον κίνδυνο να μολυνθούν από τον ιό. Η κατάσταση των γυναικείων δικαιωμάτων στην εργασία μέχρι το τέλος του χρόνου ενδέχεται να επιστρέψει στα επίπεδα του 2017.
Ο Χαράλαμπος Αλεξόπουλος (Ειδικός Ιατρός Εργασίας, πρ. Διευθυντής της υπηρεσίας ιατρικής της εργασίας στη ΔΕΗ) τόνισε ότι βασικός στόχος των επιχειρήσεων θα έπρεπε να είναι ο προληπτικός έλεγχος που προσωπικού για τον Covid-19. Μέσω των Ειδικών Γιατρών Εργασίας θα έπρεπε να διεξάγεται σε κάθε επιχείρηση μοριακός έλεγχος και μαζί με τον υπεύθυνο προσωπικού ιχνηλάτηση. Σε πολλές επιχειρήσεις το προσωπικό δεν υποβάλλεται σε ελέγχους και συνεχίζει να εργάζεται 8ωρο ή και υπερωρίες. Το κράτος θα πρέπει να προετοιμαστεί ώστε να μπορέσει να αντιμετωπίσει καλύτερα κάποιον επερχόμενο κίνδυνο εκπαιδεύοντας το κοινό για τέτοιες περιπτώσεις.
Η Ιλεάνα Σακκά (Εμπειρογνώμονας στα θέματα υγείας και ασφάλειας της εργασίας, πρώην Εκπρόσωπος της ΑΔΕΔΥ στο Συμβούλιο υγείας και ασφάλειας της εργασίας του Υπ. Εργασίας) αναφέρθηκε στις ελλείψεις των νοσοκομείων, στο σύνδρομο εργασιακής εξουθένωσης που ήδη βιώνουν οι εργαζόμενες λόγω των ελλείψεων προσωπικού, της απουσίας αδειών και ρεπό και λόγω της μη εφαρμογής των Ευρωπαϊκών Οδηγιών για τις βάρδιες των εργαζομένων. Επίσης, τόνισε την απουσία υγειονομικών πρωτοκόλλων και την ανυπαρξία ταμείου ασφάλισης επαγγελματικού κινδύνου στην Ελλάδα. Ανέφερε ότι θα έπρεπε να δημιουργηθούν τμήματα Ιατρικής της Εργασίας σε μεγάλα νοσοκομεία στα οποία θα ειδικεύονται νέοι Γιατροί Εργασίας, οι οποίοι στη συνέχεια θα εκτιμούν τους επαγγελματικούς κινδύνους και θα προτείνουν τα απαραίτητα μέσα ατομικής προστασίας και άλλα μέτρα υγιεινής και ασφάλειας.
Η Σταυρούλα Παπαδημητρίου (μέλος του Γενικού Συμβουλίου της ΑΔΕΔΥ και της Επιτροπής Ισότητας) αναφέρθηκε στις συνέπειες που έφερε η πανδημία, όπως η αύξηση των εργασιακών ανισοτήτων, της ανεργίας και της τηλεργασίας. Ιδίως για την τελευταία, το κλείσιμο των σχολείων μετέφερε την εργασιακή πίεση στο σπίτι, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να διαπιστωθούν οι συνθήκες υγιεινής και ασφάλειας. Παράλληλα, η εξέλιξη των εργαζομένων καθυστερεί, επιμηκύνεται το εργασιακό ωράριο και τα όρια ανάμεσα στο οικογενειακό και στο επαγγελματικό περιβάλλον γίνονται δυσδιάκριτα. Έγινε ιδιαίτερη αναφορά στην έλλειψη μέσων προστασίας και διαγνωστικών τεστ κορωνοϊού στα νοσοκομεία, με αποτέλεσμα στην αρχή οι εργαζόμενοι με χαμηλές αποδοχές να αναγκάζονται να αγοράζουν τα τεστ. Ο Covid -19 ακόμα δεν αναγνωρίζεται ως εργατικό ατύχημα ή ασθένεια σε καμία ειδικότητα.
Η Φωτεινή Καρυστινάκη (νοσηλεύτρια στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός) τόνισε ότι η γυναίκα εργαζόμενη στις μονάδες υγείας καθημερινά φέρνει το βάρος της ευθύνης όλων όσων μένουν στο σπίτι. Η πανδημία, δεν ήταν μια αναμενόμενη υγειονομική κρίση και για αυτό υπήρχαν ελλείψεις. Οι εργαζόμενοι βρέθηκαν χωρίς απαραίτητο εξοπλισμό και με οδηγίες που δε συμφωνούσαν με τις διεθνείς κατευθύνσεις, αλλά με μεγάλες ελλείψεις μέτρων ατομικής προστασίας στην αγορά. Οι εργαζόμενοι/ες πλέον είναι εξαντλημένοι/ες και ευάλωτοι/ες στις μεταλλάξεις του κορωνοϊού. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι λόγω ελλείψεων σε ΜΕΘ περιθάλπουν ασθενείς σε απλές κλίνες και σε έκτακτα περιστατικα μπορεί να μην προλάβουν να ντυθούν κατάλληλα. Η ομιλήτρια αναφέρθηκε στην επιβεβλημένη ανάγκη να θεσπιστούν επιτροπές υγιεινής και ασφάλειας σε κάθε νοσηλευτική μονάδα, να διοριστεί Γιατρός Εργασίας και Τεχνικός Ασφαλείας που θα μεριμνούν για την εφαρμογή των οδηγιών και των νόμων.
Οι δημόσιες εκδηλώσεις του προγράμματος ProGender συνεχίζονται με το θέμα «Γυναίκες, Επιστήμη, Πανδημία» την Δευτέρα 12 Απριλίου και την Δευτέρα 26 Απριλίου.
Το έργο ProGender: A Digital Hub on Gender, the Covid-19 Crisis and its Aftermath, χρηματοδοτείται από το Ταμείο Διμερών Σχέσεων του Χρηματοδοτικού Μηχανισμού του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου της περιόδου 2014-2021 (ΧΜ ΕΟΧ 2014– 2021) που υπάγεται στο Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Οι επιχορηγήσεις ΕΟΧ αντιπροσωπεύουν τη συμβολή της Ισλανδίας, του Λιχτενστάιν και της Νορβηγίας σε μια πράσινη, ανταγωνιστική και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπη. Υπάρχουν δύο γενικοί στόχοι: η μείωση των οικονομικών και κοινωνικών ανισοτήτων στην Ευρώπη και η ενίσχυση των διμερών σχέσεων μεταξύ των δοτριών χωρών και 15 χωρών της ΕΕ στην Κεντρική και Νότια Ευρώπη και στη Βαλτική. Οι τρεις δότριες χώρες συνεργάζονται στενά με την ΕΕ μέσω της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ). Για την περίοδο 2014 2021, οι επιχορηγήσεις του ΕΟΧ ανέρχονται σε 1,55 δισ. Ευρώ.
Αθήνα, 10 Απριλίου 2021
Τα βίντεο της εκδήλωσης έχει αναρτηθεί στη σελίδα στο Facebook @ProGenderproject
Για περισσότερες πληροφορίες:
email: progender@panteion.gr
Facebook: https://www.facebook.com/ProGenderproject
Ιnstagram: https://www.instagram.com/progenderproject/
Twitter: https://twitter.com/ProGender_hub