Γράφει η Βέρα Σιατερλή
Αμερικανίδα θαλάσσια βιολόγος, από τις πρωτοπόρους του οικολογικού κινήματος. Είναι γνωστή από τη συγγραφική της δραστηριότητα με θέμα τη μόλυνση του περιβάλλοντος και τη φυσική ιστορία της θάλασσας. Ήταν η Ρέιτσελ Κάρσον οικοφεμινίστρια; Τεχνικά, όχι – ο όρος «οικοφεμινίστρια» δεν —Το έργο της Carson αποτελεί παράδειγμα οικοφεμινιστικής πράξης (το αδιασπαστο της θεωρίας και της πρακτικής).
Η Ρέιτσελ Κάρσον και ο Μπομπ Χάινς ερευνούν στα ανοικτά των ακτών του Ατλαντικού το 1952
Η Ρέιτσελ Λουίζ Κάρσον (Rachel Louise Carson, 27 Μαΐου 1907 – 14 Απριλίου 1964) ήταν Αμερικανίδα θαλάσσια βιολόγος, περιβαλλοντολόγος, γνωστή από τη συγγραφική της δραστηριότητα με θέμα τη μόλυνση του περιβάλλοντος και τη φυσική ιστορία της θάλασσας. Θεωρείται από τις πρωτοπόρους του οικολογικού κινήματος και ότι έδωσε ώθηση στην ανάπτυξη του παγκόσμιου περιβαλλοντικού κινήματος. Σημαντικότερο από τα βιβλία της, η Σιωπηλή Άνοιξη,.
Η Κάρσον και ξεκίνησε την καριέρα της ως θαλάσσια βιολόγος στο Γραφείο Αλιευμάτων των Ηνωμένων Πολιτειών, ενώ έγινε συγγραφέας πλήρους απασχόλησης τη δεκαετία του 1950. Το βιβλίο που εξέδωσε το 1951, το The Sea Around Us (Η Θάλασσα Γύρω Μας) κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Βιβλίου των ΗΠΑ ως αναγνώριση για την χαρισματική γραφής της. Επιπλέον μέσω του βραβείου εξασφάλισε και οικονομική σταθερότητα. Το επόμενο βιβλίο της, The Edge of the Sea (Η Άκρη της Θάλασσας) και η επανέκδοση του πρώτου της βιβλίου, Under the Sea Wind (Κάτω από το Θαλάσσιο Άνεμο) έγιναν επίσης μπεστ-σέλλερ. Και τα τρία βιβλία εξετάζουν τη ζωή στον Ωκεανό από την παραλία μέχρι τα βαθύτερα σημεία.
Στο τέλος της δεκαετίας του 1950, η Κάρσον έστρεψε την προσοχή της στο περιβάλλον και πιο συγκεκριμένα στα προβλήματα που πίστευε ότι οφείλονταν στα συνθετικά εντομοκτόνα. Παρατηρώντας ένα ασυνήθιστο και ανησυχητικό φαινόμενο περιβαλλοντικής ανισορροπίας-υγείας (μαζικοί θάνατοι πτηνών), η Carson χρησιμοποίησε επιστημονικές μεθόδους για να εντοπίσει τους διάφορους τρόπους διατροφής στη ζωή των πτηνών – αέρας, νερό, φαγητό, βιότοπος – και ανακάλυψε ότι η υπερβολική έκθεση σε φυτοφάρμακα ήταν ο θανατηφόρος παράγοντας.
Κάνοντας διασυνδέσεις μεταξύ της περιβαλλοντικής υγείας των πτηνών, των ανθρώπων και των ροών των οικοσυστημάτων (αέρας, νερό, τρόφιμα), η Carson (1962) υποστήριξε το τέλος χρήσης των φυτοφαρμάκων, δημοσιεύοντας τα ευρήματά της τόσο με λογοτεχνικόόσο και με επιστημονικό τρόπο.
Το προφητικό βιβλίο της «Σιωπηλή Άνοιξη» (Silent Spring), που κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο του 1962, ), στο οποίο παρουσιάζει με λεπτομέρειες τη συστηματική δηλητηρίαση του περιβάλλοντος και υποστηρίζει ότι τα εντομοκτόνα μέσω της συσσώρευσής τους στην τροφική αλυσίδα βλάπτουν τον ανθρώπινο οργανισμό προκάλεσε παγκόσμιο ενδιαφέρον, επειδή ήταν ένα από τα πρώτα βιβλία, που επισήμαιναν τους κινδύνους από τη μόλυνση του περιβάλλοντος.
Το βιβλίο έγειρε ανησυχίες για το περιβάλλον σε μεγάλη μερίδα της αμερικανικής κοινωνίας και οδήγησε στην αλλαγή της εθνικής πολιτικής των ΗΠΑ για τη χρήση εντομοκτόνων που περιλάμβανε την απαγόρευση του DDT και άλλων εντομοκτόνων, ενώ αποτέλεσε έμπνευση για το περιβαλλοντικό κίνημα που οδήγησε στη δημιουργία της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος των ΗΠΑ.
«Η Σιωπηλή Άνοιξη άλλαξε την ισορροπία δυνάμεων στον κόσμο. Κανείς από τότε δεν θα μπορούσε να πουλήσει τη ρύπανση ως το απαραίτητο παρελκόμενο της προόδου τόσο εύκολα ή χωρίς κριτική. ” Patricia Hynes. Στα Ελληνικά, η «Σιωπηλή Άνοιξη» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Κάκτος». Στο οπισθόφυλλο του βιβλίου, ο συγγραφέας Γιούιν Γουάιτ σημειώνει: «Είμαι απαισιόδοξος για την ανθρώπινη φυλή, γιατί είναι πάρα πολύ εφευρετική όταν πρόκειται να ωφεληθεί. Βλέπουμε τη φύση σαν κάτι που πρέπει οπωσδήποτε να υποτάξουμε. Θα είχαμε μεγαλύτερες πιθανότητες να επιζήσουμε, αν μπορούσαμε να προσαρμοστούμε σ’ αυτόν τον πλανήτη και να τον δούμε με ευγνωμοσύνη και όχι με αμφιβολία και με δικτατορικά αισθήματα».
Στη Σιωπηλή Άνοιξη, η Rachel Carson υπέθεσε ότι οι καρκίνοι του αναπαραγωγικού συστήματος θα μπορούσαν να σχετίζονται με ορμόνες. Έγραψε πώς ένα φυτοφάρμακο συναφές με το DDT επηρεάζει τη μήτρα μπλοκάροντας ισχυρές ορμόνες της υπόφυσης. Συνέχισε να καταδεικνύει τη στενή σχέση μεταξύ των συστημάτων των ζωτικών οργάνων.
Γλυπτό του David Lewis εγκαταστάθηκε στο Waterfront Park στο Woods Hole της Μασαχουσέτης ΗΠΑ
Αποδυναμωμένη από τον καρκίνο του μαστού και την ανοσοκατασταλτική αγωγή, η Carson αρρώστησε απόέναν ιό του αναπνευστικού τον Ιανουάριο του 1964. Η κατάστασή της επιδεινώθηκε και τον Φεβρουάριο, οι γιατροί διαπίστωσαν ότι είχε σοβαρή αναιμία από τις ακτινοθεραπείες της και τον Μάρτιο ανακάλυψαν ότι οικαρκινικές μεταστάσεις είχαν φτάσει στο συκώτι. Πέθανε από καρδιακή προσβολή στις 14 Απριλίου 1964, στο σπίτι της στο Σίλβερ Σπρινγκ του Μέριλαντ.
Τους τελευταίους μήνες της ζωής της, η Carson αντιμετώπισε έντονες επιθέσεις από εταιρίες χημικώνστη δουλειά της ενώ αγωνιζόταν για την υγεία της με τον καρκίνο του μαστού, μια ασθένεια που αργότερα διαπιστώθηκε ότι είχε σημαντικούς δεσμούς με τις συνθετικές χημικές ουσίες που μελέτησε.
Το έργο της Carson και ο ακτιβισμός που ενέπνευσε, είναι τουλάχιστον εν μέρει η αιτία για το βαθύ οικολογικό κίνημα και τη δύναμη της βάσης. Το περιβαλλοντικό κίνημα από τη δεκαετία του 1960. Είχε επίσης επιρροή στην άνοδο του οικοφεμινισμού και σε πολλές φεμινίστριες επιστημόνισες. Σχετικό άρθρο στο Μωβ, του 2019 https://tomov.gr/2019/09/15/quot-siopili-anoixi-quot-tis-oikologoy-reitsel-karson/
Η Κάρσον βραβεύθηκε μετά θάνατον με το Προεδρικό Μετάλλιο της Ελευθερίας (Presidential Medal of Freedom) από τον Πρόεδρο Τζίμι Κάρτερ.
ΠΗΓΕΣ: el.wikipedia.org, en.wikipedia.org, sansimera.gr