Η περιπέτεια της προεδρίας της Ντίλμα Ρούσεφ

Παρουσιάζει η Βέρα Σιατερλή

Η Ντίλμα Βάνα Ρούσεφ (Dilma Vana Rousseff, Μπέλο Οριζόντε,) γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1947.  Βραζιλιάνα οικονομολόγος και πολιτικός, είναι παντρεμένη 2 φορές και έχει μια κόρη. Στενή συνεργάτης του Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, εξελέγη πρόεδρος στις προεδρικές εκλογές του 2010, με το Κόμμα των Εργατών (Partido dos Trabalhadores) στο δεύτερο γύρο, στις 31 Οκτωβρίου 2010. Από την 1η Ιανουαρίου 2011 είναι η πρώτη γυναίκα πρόεδρος στην ιστορία της Βραζιλίας. Συμπεριλήφθη στη λίστα που εξέδωσε το περιοδικό Time για τα «Πρόσωπα με τη Μεγαλύτερη Επιρροή Παγκοσμίως» για το έτος 2012.

Ο πατέρας της ήταν δικηγόρος καταγόμενος από την Βουλγαρία, ενώ η μητέρα της Βραζιλιάνα δασκάλα. Κατά την διάρκεια των σπουδών της στο Πανεπιστήμιο του Ρίο ήρθε σε επαφή με την παράνομη τότε μαρξιστική οργάνωση Comando de Libertação Nacional — COLINA (Διοίκηση Εθνικής Απελευθέρωσης), με την ίδια να αποτελεί αργότερα έναν από τους 6 επικεφαλής της οργάνωσης VAR Palmares. Συνελήφθη το 1970 από την δικτατορική κυβέρνηση του 1964 και βασανίστηκε.
Τον Ιανουάριο του 2003 ο ντα Σίλβα ανέθεσε στην Ρούσεφ το υπουργείο Ορυχείων και Ενέργειας της Βραζιλίας. Παρέμεινε στην θέση της υπουργού μέχρι τον Ιούνιο του 2005. Τότε ανέλαβε προσωπάρχης του γραφείου του προέδρου Λούλα ντα Σίλβα.

Στα τέλη Μαρτίου του 2010 ανακοίνωσε την υποψηφιότητά της για την θέση Προέδρου της Βραζιλίας, καθώς το σύνταγμα της χώρας δεν επέτρεπε στον ντα Σίλβα και τρίτη θητεία. Στον πρώτο γύρο των εκλογών κατάφερε να συγκεντρώσει το 46,91% των ψήφων, 14 περίπου μονάδες πάνω από τον βασικό της αντίπαλο Ζοζέ Σέρα (32,61%), αλλά δεν εξασφάλισε την απαιτούμενη πλειοψηφία, παρά τις προβλέψεις των περισσοτέρων προεκλογικών δημοσκοπήσεων.

2016-08-31T170348Z_943176905_S1AETYQHPSAB_RTRMADP_3_BRAZIL-IMPEACHMENT-VERDICT-1

Στον επαναληπτικό γύρο των προεδρικών εκλογών το 2010, η Ρούσεφ έλαβε ποσοστό 56,05% έναντι 43,94% του Σέρα. Μετά την επιτυχία της δήλωσε πως θα ακολουθήσει τις πολιτικές του προκατόχου της Λούλα ντα Σίλβα, ενώ θα επιχειρήσει να συνεργαστεί και με την αντιπολίτευση.
Στις προεδρικές εκλογές του 2014 επανεξελέγη πρόεδρος στον δεύτερο γύρο. Στην αναμέτρηση της 5ης Οκτωβρίου τερμάτισε στην πρώτη θέση, χωρίς ωστόσο να εξασφαλίσει την απαραίτητη πλειοψηφία. Η διαδικασία οδηγήθηκε σε επαναληπτικό γύρο, με αντίπαλό της τον Αέσιο Νέβες του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος. Η Ρούσεφ ορκίστηκε για 2η θητεία την 1η Ιανουαρίου 2015.

Στις 18 Απριλίου 2016, το κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ του να προχωρήσει στη Γερουσία η διαδικασία καθαίρεσης της Ρούσεφ από την προεδρική θέση. Αιτία είναι η φερόμενη ως εμπλοκή της σε μια προσπάθεια να παρουσιαστεί τεχνητά μεγαλύτερο πλεόνασμα στον προϋπολογισμό μέσω δανείων. Η ίδια αρνείται ότι διέπραξε κάποιο αδίκημα. Στις 12 Μαΐου 2016 η Γερουσία ψήφισε υπέρ της αναστολής καθηκόντων της προέδρου μέχρι να αποφανθεί η ίδια αν είναι η Ρούσεφ ένοχη ή αν την αθωώσει. Ο αντιπρόεδρος Μιτσέλ Τεμέρ ανέλαβε υπηρεσιακός πρόεδρος για το χρονικό διάστημα αναστολής καθηκόντων της Ρούσεφ και άμεσα  κατάργησε διάφορα από τα γυναικεία δικαιώματα που είχαν θεσπιστεί από την Ντίλμα Ρούσεφ στη διάρκεια της διακυβέρνησής της.

Οκτώ ημέρες μετά την τελετή λήξης των Ολυμπιακών Αγώνων, η Βραζιλία επανέρχεται στη θλιβερή πραγματικότητα της χειρότερης ύφεσης των τελευταίων δεκαετιών και μιας δίχως προηγούμενο πολιτικής κρίσης που επιδεινώνουν τα σκάνδαλα διαφθοράς.
Οι 81 γερουσιαστές, υπό τον συντονισμό του προέδρου του Ομοσπονδιακού Ανώτατου Δικαστηρίου Ρικάρντο Λεβαντόφσκι, άκουσαν για τελευταία φορά τα επιχειρήματα των δύο πλευρών, ενώ είχαν πολλές ώρες στη διάθεσή τους για να εκφραστούν και μετά την καταληκτική συζήτηση και μια ιστορική ψηφοφορία τερματίστηκε η διακυβέρνηση της κεντροαριστεράς στη μεγαλύτερη χώρα της Λατινικής Αμερικής.

Για τους υποστηρικτές της καθαίρεσης η  Ρουσέφ, παραποίησε τα στοιχεία για το δημόσιο έλλειμμα και ενέκρινε με διατάγματα δαπάνες του δημοσίου (για να επανεκλεγεί),  χωρίς το πράσινο φως του Κογκρέσου. Οι συνήγοροί της αντέτειναν πως όλοι οι προκάτοχοί της είχαν ακολουθήσει τις ίδιες πρακτικές και κατήγγειλαν ένα θεσμικό «πραξικόπημα» ενορχηστρωμένο από τον πρώην αντιπρόεδρό της και νυν σκληρότερο πολιτικό αντίπαλό της, τον Μισέλ Τέμερ, 75 ετών.
Για να αποφευχθεί η καθαίρεση, η Ντίλμα Ρούσεφ χρειαζόταν την στήριξη 28 εκ των 81 Γερουσιαστών. Μέχρι στιγμής μόλις 18 έχουν δηλώσει ότι θα ψηφίσουν υπέρ της, ενώ τις τελευταίες ώρες η κρίσιμη μάζα των αμφιταλαντευόμενων τάχθηκε εναντίον της.

Η ίδια στην απολογία της δήλωσε ότι η δίκη έχει ενορχηστρωθεί για να προστατευτούν τα συμφέροντα των ελίτ. Ωστόσο το Κόμμα των Εργατών (Partido dos Trabalhadores) ξεκίνησε σαν ένα φιλολαϊκό δημοκρατικό κόμμα, που υποστήριζε την εργατική τάξη και δυστυχώς εξελίχθηκε σε ένα ακόμη νεοφιλελεύθερο διαπλεκόμενο κόμμα.
Η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Βραζιλίας σύντομα βρέθηκε αντιμέτωπη με την οικονομική κρίση. Μετά από μια μακρά περίοδο ανάπτυξης, η χώρα βρίσκεται σε ύφεση. Η Ντίλμα Ρούσεφ έλαβε μέτρα για την τόνωση της οικονομίας και της αγοραστικής δύναμης των Βραζιλιάνων όμως τα ελλείμματα διευρύνονται. Σε αυτό το σκηνικό, ξεσπά το σκάνδαλο Petrobras. Πρόκειται για ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς που συνδέεται με την γιγαντιαία δημόσια εταιρεία πετρελαίου και την εταιρεία BTP OAS, Πολιτικοί δωροδοκήθηκαν με ποσά μαμούθ με αντάλλαγμα δημόσιες συμβάσεις. Το όνομα της Ρούσεφ δεν εμφανίζεται στις έρευνες που διεξάγονται. Όμως την επίμαχη περίοδο η Ρούσεφ ήταν πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου της Petrobras και κανένας βραζιλιάνος δεν πιστεύει στην αθωότητά της. Ακόμη η Ρούσεφ επανεξελέγη τον Οκτώβριο του 2014, λίγο πριν καταρρεύσει η μετοχή της Petrobras.

Η αποπομπή της Ρούσεφ βάζει τέλος στα 13 χρόνια πολιτικής κυριαρχίας του κόμματος των Εργατών, το οποίο αρχικά προώθησε πολιτικές που έβγαλαν από την ακραία φτώχεια πάνω από 30 εκατομμύρια Βραζιλιάνους σήμερα όμως η χώρα βρίσκεται σε βαθειά κρίση.

Ο Τέμερ, ήδη προσωρινός πρόεδρος αφότου η Ρουσέφ παύθηκε προσωρινά τον Μάιο, θα την αντικαταστήσει στο αξίωμα ως τις προεδρικές και βουλευτικές εκλογές οι οποίες θα διεξαχθούν στη Βραζιλία στα τέλη του 2018 εάν καθαιρεθεί. Σε αυτή την περίπτωση, η Ρουσέφ δεν θα μπορεί να αναλάβει ή να διεκδικήσει κανένα αξίωμα για οκτώ χρόνια.

Η Ντίλμα Ρουσέφ στην απολογητική ομιλία της προς την γερουσία, στις 30/8/2016, εκφράστηκε σε πολύ πιο υψηλούς τόνους: «Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν από μια σοβαρή παραβίαση του Συντάγματος, από την υλοποίηση ενός αληθινού πραξικοπήματος», είπε στο βήμα. Προβάλλοντας ένα αποφασιστικό αλλά και ανθρώπινο πρόσωπο, αναφέρθηκε στα πέτρινα χρόνια της στρατιωτικής δικτατορίας (1964-1985), κατά τη διάρκεια της οποίας είχε φυλακιστεί και βασανιστεί.

«Φοβόμουν τον θάνατο, τις συνέπειες των βασανιστηρίων στο σώμα μου και στην ψυχή μου (…) αλλά δεν ενέδωσα. Αντιστάθηκα. Σήμερα, αυτό που φοβάμαι είναι ο θάνατος της δημοκρατίας», ανέφερε χαρακτηριστικά, πριν κλείσει την ομιλία της με την έκκληση: «Ψηφίστε κατά της καθαίρεσης, ψηφίστε υπέρ της δημοκρατίας».
Κατόπιν η 68χρονη πρώην αντάρτισσα δέχθηκε έναν καταιγισμό ερωτήσεων από τους γερουσιαστές. Οι αντίπαλοί της, γερουσιαστές της κεντροδεξιάς και άλλοι, την κατηγόρησαν ότι είπε ψέματα και απέκρυψε το μέγεθος της οικονομικής κρίσης, που προκάλεσε κυρίως η πτώση των τιμών των πρώτων υλών.
«Αυτή η οποία δικάζεται δεν είναι η γυναίκα που εναντιώθηκε στη δικτατορία με πολύ θάρρος. Αυτή που δικάζεται εδώ είναι η πρόεδρος της Δημοκρατίας Ντίλμα Ρουσέφ», ανέφερε ο γερουσιαστής της αντιπολίτευσης Τάσο Ζερεσάτσι, κατηγορώντας την ότι προσπαθεί να «υποβαθμίσει τη βαρύτητα των πράξεών της».
Υπομονετικά και ήρεμα, η Ρουσέφ απάντησε σε όλους, επιλέγοντας να πάρει μέρος στη διαδικασία, αντίθετα με αυτό που είχε συμβεί το 1992, όταν ο τότε πρόεδρος Φερνάντου Κολόρ είχε παραιτηθεί μία ημέρα πριν από την ψηφοφορία στη Γερουσία.
Χιλιάδες υποστηρικτές της Ντίλμα Ρούσεφ συγκρούστηκαν με δυνάμεις της αστυνομίας στο Σάο Πάολο, λίγες ώρες πριν την καθοριστική ψηφοφορία στην Γερουσία, που θα έκρινε το πολιτικό μέλλον της εκλεγμένης προέδρου.

Οι αρχές επιχείρησαν να διαλύσουν τους συγκεντρωμένους κάνοντας χρήση χημικών, ενώ προχώρησαν και σε συλλήψεις.

«Δεν είναι στις προθέσεις μας να αλλάξουμε τη γνώμη των γερουσιαστών, διότι πιστεύουμε ότι η τράπουλα είναι σημαδεμένη. Πρόθεσή μας είναι να δείξουμε ότι θα δώσουμε μάχη μέχρις εσχάτων, ότι θα πολεμήσουμε για τα δικαιώματα που προσπαθούν να μας αφαιρέσουν. Επομένως θα παραμείνουμε στους δρόμους για όσο χρειαστεί», δήλωσε μια υποστηρίκτρια της Ρούσεφ.

Τέλος με ψήφους 61 υπέρ και 20 κατά επί συνόλου 81, τα μέλη της βραζιλιάνικης γερουσίας αποφάσισαν υπέρ της καθαίρεσης της Ντίλμα Ρούσεφ από το προεδρικό αξίωμα.

ΠΗΓΕΣ:el.wikipedia.org, news.gr, http://gr.euronews.com