Εισήγηση της ομάδας “Το Μωβ” στο συνέδριο Πορνεία και τράφικινγκ, της 29-4-2015
Μια από τις σημαντικές δράσεις των φεμινιστικών ομάδων είναι η πάλη εναντίον της υποδούλωσης των αλλοδαπών γυναικών στο τράφικινγκ. Ξεκινήσαμε αυτή τη δραστηριότητα από το 1998, με σκοπό πρωτίστως την αρωγή των θυμάτων και φυσικά την τιμωρία των μαστροπών. Και στα δύο, τα κατορθώματά μας είναι μικρά, γιατί τα κυκλώματα είναι ισχυρά, γιατί οι κρατικοί φορείς ολιγωρούν όταν δεν προστατεύουν, γιατί οι πελάτες είναι πολλοί και γιατί το τράφικινγκ έγινε μια σκοτεινή μόδα στη νέα περίοδο έλευσης μεταναστών και μεταναστριών μετά το 1990 και παραμένει, με κάποιες αλλαγές.
Έχουμε πάντα επιμείνει στην προτεραιότητα της αρωγής των θυμάτων, κάτι που έχουμε κάνει σε πάμπολλες περιπτώσεις με τις μικρές μας δυνάμεις.
Υπάρχουν εξελίξεις από τότε μέχρι σήμερα, με κύρια εξέλιξη την ψήφιση του νόμου του 2002, για την εμπορία ανθρώπων. Στον μεταναστευτικό νομοσχέδιο που συζητείτο εκείνη την εποχή και σύντομα έγινε νόμος, υπήρχε η πρόνοια του άρθρου 34 (και 35) που πρόβλεπε την νομιμοποίηση της μικρομεσαίας μαστροπίας και το τράφικινγκ των επαρχιακών πόλεων ή χωριών. Με τους συντονισμένους αγώνες των φεμινιστικών ομάδων της εποχής, και με παρεμβάσεις μας στη Βουλή και στην κοινωνία, καταφέραμε να αποσυρθεί αυτό το άρθρο, πανομοιότυπο του οποίου, πρέπει να πούμε ότι έχει θεσμοθετηθεί, δυστυχώς, στην Κύπρο. Και να πούμε ακόμα ότι δυστυχώς εισηγήτρια του νόμου αυτού και του επίμαχου άρθρου που αναφέρουμε, ήταν μια γυναίκα τότε υπουργός, η κυρία Παπανδρέου Βάσω.
Μόλις χθες είχαμε δικαστήριο μεγάλου κυκλώματος με κατηγορίες μαστροπίας, εμπορίας ανθρώπων, ξεπλύματος βρόμικου χρήματος και διακίνησης ναρκωτικών. Τέσσερεις από τους κύριους κατηγορούμενους, μεταξύ των οποίων ιδιοκτήτης μιας αλυσίδας 45 φούρνων με εκλεκτά προϊόντα, το Χωριάτικο, καταδικάστηκαν στις μετριοπαθείς αναλογικά ποινές των 10-12 χρόνων, όμως, βρέθηκαν και πάλι ελεύθεροι, αφού το δικαστήριο δέχθηκε να μείνουν ελεύθεροι μέχρι την έφεση, που ποιος ξέρει πώς, πότε θα γίνει, και πόσο θα πέσουν οι ποινές. Έτσι, μια υπόθεση που ξεκίνησε με συλλήψεις πολλών δεκάδων ατόμων, το 2008, μεταξύ των οποίων 40 χορευτριών των δύο νυχτερινών μαγαζιών, που στο βούλευμα υπήρχε όλος ο ποινικός κώδικας, μεταξύ των οποίων τέσσερα κακουργήματα από τα οποία τα δύο εξέπεσαν, σιγά σιγά ξεφουσκώνει, έ, δεν έγινε και τίποτα, οι δύο καταγγέλλουσες τα γύρισαν, εμείς γνωρίζουμε γιατί, και όλο το αποδεικτικό υλικό με πλαστά διαβατήρια και πολλά άλλα, πήγε στα αζήτητα. Από το 2008 η δίκη ολοκληρώθηκε χθες, η έφεση ποιος ξέρει, και αυτοί μπορούν να απολαμβάνουν τα κέρδη του τεράστιου δικτύου τράφικινγκ.
Νιώθουμε ματαίωση της κάθε προσπάθειάς μας όταν έχουμε τέτοιες εξελίξεις, το θέμα της γρήγορης διεξαγωγής των δικών το έχουμε θέσει εδώ και χρόνια, αλλά τα αποτελέσματα είναι να μεγαλώνει ο χρόνος εκδίκασης και να πέφτουν οι σωματέμποροι στα μαλακά.
Για την αρωγή των θυμάτων δεν υπάρχουν υποδομές, και, όπως φαίνεται και στους πίνακες της Ελληνικής Αστυνομίας, είναι μικρός και μάλιστα συρρικνούμενος ο αριθμός αρωγής του τμήματος αντιτράφικινγκ προς τα θύματα σωματεμπορίας. Χαρακτηριστικά, το 2013 η αστυνομία προσέφερε αρωγή σε 24 θύματα, το 2012 σε 39, το 2011 σε 97 το 2010 σε 64.
Και να μην ξεχνάμε ότι η αρωγή διαρκεί μέχρι τη δίκη, και την επόμενη ημέρα οι κοπέλες που κατάγγειλαν τους μαστροπούς βρίσκονται στον αέρα, όπως συνέβη με νεαρή Νιγηριανή το 2012, που μέσα στο δικαστήριο δεκάδες συμπατριώτες της που παρακολουθούσαν της έκαναν απειλητικά νοήματα, ενώ μετά αναγκάστηκε να αλλάξει πόλη και κατάφερε μάλιστα να πάει σε άλλη χώρα, λόγω του δικαιολογημένου φόβου και των απειλών. Γυναικεία μεταναστευτική οργάνωση που θεωρήθηκε υπεύθυνη για την ενημέρωση της ανωτέρω παθούσας για τα δικαιώματά της, δεχόταν για πολύν καιρό κατά τη διάρκεια και μετά απειλές, ακόμα και για τη ζωή των γυναικών.
Πολλά έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, ως προς το τράφικινγκ. Το σημαντικότερο είναι η απόγνωση που δημιουργεί η κρίση στις νέες μετανάστριες, η έλλειψη διαδικασιών νομιμοποίησης, η πολιτική της φυλάκισης των δύο τελευταίων χρόνων στους και στις “χωρίς χαρτιά” και η έλλειψη κάθε δυνατότητας επαγγελματικής απασχόλησης και βιοπορισμού. Συνεπώς, το να βοηθήσεις κάποιες γυναίκες να απεμπλακούν από τα κυκλώματα σημαίνει ότι έχεις και τη δυνατότητα να τους προσφέρεις έστω και την πιο ταπεινή δουλειά για να επιβιώσουν. Αυτό δεν υπάρχει. Ελπίζουμε με τη νέα κυβέρνηση να λυθούν τα προβλήματα της νομιμοποίησης, και φυσικά και της επαγγελματικής απασχόλησης.
Μιλώντας για πορνεία και τράφικινγκ, δεν μπορούμε να παραλείψουμε το μεγάλο σκάνδαλο των οροθετικών γυναικών του 2012, όπου 29 γυναίκες χρήστριες ενδοφλεβίων ουσιών, στην πλειοψηφία τους Ελληνίδες, συνελήφθηκαν επειδή ήταν οροθετικές, μετά από παράνομη εξέταση αίματος που τους έγινε με φορέα το ΚΕΕΛΠΝΟ, και εκτελεστές κάποιους επίορκους και ασυνείδητους γιατρούς του ΚΕΕΛΠΝΟ. Συνελήφθησαν και κρατήθηκαν φυλακή έως ένα χρόνο, διαπομπεύθηκαν στα ΜΜΕ κάτι που αποτελεί ακραία καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους που διαρκεί δια βίου, και παραπέμφθηκαν με την κατηγορία της “βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης” δηλαδή με κακούργημα, και προσπάθεια μετάδοση του ιού στους πελάτες της πορνείας. Στα δικαστήρια η κατηγορία της πορνείας εξέπεσε τελείως για τις περισσότερες, ενώ για άλλες μετατράπηκε σε πλημμέλημα. Αυτό ήταν το κράτος, το υπουργείο Υγείας, Προστασίας του Πολίτη και το ΚΕΕΛΠΝΟ. Ελπίζουμε κι αυτό να αλλάξει, και πρέπει να αναφέρουμε με χαρά ότι η διάταξη 39Α στην οποία βασίστηκε η όλη επιχείρηση, πρόσφατα καταργήθηκε. Φυσικά οι γυναικείες οργανώσεις ήταν στην αλληλεγγύη προς αυτά τα θύματα των ανάλγητων κοινωνικών πολιτικών, αλλά και πάλι ήμασταν ασπιρίνη στον καρκίνο, ελάχιστες από αυτές τις γυναίκες θα μπορέσουν να ξεφύγουν από τον δαίμονά τους, πολύ περισσότερο με την έμμονη διαπόμπευση. Και κάποιες έχουν ήδη αυτοκτονήσει ή πεθάνει.
Τέλος, με το θέμα των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών που έχουν μαζικοποιηθεί και ενταθεί τον τελευταίο καιρό, υπάρχει συζήτηση για το θέμα “δουλέμποροι” και “διακινητές”. Πολλοί δημοκρατικοί θεσμοί και εκπρόσωποί τους, ζητούν μια άλλη πολιτική απέναντι στην μετακίνηση και το αίτημα προστασίας αυτών των ανθρώπων. Απορρίπτουν τον όρο “δουλέμποροι” και εισάγουν τον όρο “διακινητές” προτείνοντας η μετακίνηση να γίνεται με όρους δημοκρατικής αντιμετώπισης και όχι υπεράσπισης της Ευρώπης-Φρούριο. Εδώ πρέπει να μην ξεχάσυμε ότι μέσα σ’ αυτά τα θαλάσσια μέσα των “διακινητών” (σαπιοκάραβα ή μεγαλύτερα σκάφη), υπάρχουν και οι γυναίκες του τράφικινγκ, βεβαίως και άνδρες του εργασιακού τράφικινγκ. Αυτό δεν πρέπει να διαφύγει από την προσοχή των ανθρώπων που θέλουν δημοκρατική μετατόπιση των ευρωπαϊκών πολιτικών, γιατί μπορεί να κινδυνεύσυμε να αθωώσουμε τους τράφικερς από την εγκληματική τους δραστηριότητα.
Για να είμαι πιο συγκεκριμένη, καταλήγω λέγοντας ότι η πολιτεία πρέπει να έχει πολιτική πρόληψης της καταναγκαστικής πορνείας. Σε όλα αυτά τα χιλιάδες νυχτερινά κέντρα στα οποία λειτουργεί ανεμπόδιστα το τράφικινγκ, η αστυνομία δεν έχει πάει ποτέ, απ’ όσο ξέρουμε, χωρίς καταγγελία. Αν είχαν μια πολιτική πρόληψης θα πήγαιναν τακτικά επισκέψεις, πράγμα που μπορούν να κάνουν αύριο κι όλας, θα έδιναν φυλλάδια στις εργαζόμενες χορεύτριες που θα τις ενημέρωναν για τα δικαιώματά τους, θα έψαχναν τους χώρους άσκησης της πορνείας από τις εξαναγκασμένες κοπέλες, που βρίσκονται σε κάποια πατάρια ή διπλανά δωμάτια.
Υπάρχουν πολλές άλλες μέθοδοι που θα βοηθούσαν την πρόληψη, το σημαντικό είναι να υπάρχει πολιτική βούληση.
Οι γυναικείες οργανώσεις έχουμε μικρές δυνάμεις, αλλά σας βεβαιώ ότι πολλές φορές κάνουμε περισσότερη δουλειά αλληλεγγύης προς τα θύματα και απαίτησης τιμωρία των μαστροπών, από ολόκληρους κρατικούς ή θεσμικούς οργανισμούς.
Σίσσυ Βωβού
Φεμινιστική ομάδα “Το Μωβ” tomov.gr