Με συκίνησε η ανάρτηση στο f/b της Ζωής Γραμματόγλου, προέδρου του συλλόγου καρκινοπαθών ΚΕΦΙ Αθηνών. Έτσι αποφάσισα να την «αντιγράψω» αυτούσια σαν φόρο τιμής στην πολύπαθη ελληνική αντίσταση και τους ήρωές της που θαύτηκαν στην αφάνεια της σκοπιμότητας!
Αλιεύει και σχολιάζει η Βέρα Σιατερλή
Ζωή Γραμματόγλου
Αρκετούς μήνες μετά την σφαγή που διέπραξε η Βέρμαχτ στο Δίστομο, στην ελεύθερη πια Ελλάδα, ο φωτογράφος Dmitri Kessel πηγαίνει στην κατεστραμμένη πόλη και φωτογραφίζει το κακό που έγινε εκεί. Ανάμεσα στις άλλες φωτογραφίες, συναντά την μαυροφορεμένη Μαρία Παντίσκα να πλένει κλαίγοντας τα ρούχα της στην αυλή. Έχει χάσει κι αυτή την μάνα της. Τη φωτογραφίζει και στέλνει την φωτογραφία στο LIFE, το περιοδικό που δουλεύει. Η φωτογραφία δημοσιεύτηκε στις 27 Νοεμβρίου και η Μαρία Παντίσκα έγινε το σύμβολο όχι μόνο του Διστόμου, αλλά μιας πληγωμένης Ελλάδας. Έφυγε από την ζωή το 2009 και δεν ξέχασε ποτέ… Εμείς ξεχάσαμε άραγε;
Στις 10 Ιουνίου 1944 η σφαγή του Διστόμου, μία από τις μεγαλύτερες σφαγές αμάχων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, με 228 νεκρούς, εκ των οποίων οι 53 ήταν παιδιά. Ο Χάνς Ζάμπελ, που θεωρήθηκε υπεύθυνος για τη σφαγή αγνοείται, ενώ πληροφορίες να κάνουν λόγο ότι ζει μέχρι και σήμερα, ελεύθερος.
Ιστορικό
Στις 10 Ιουνίου του 1944, ο λοχαγός των SS Φριτζ Λάουτενμπαχ, έλαβε εντολή να μετακινήσει το λόχο του από την Λειβαδιά προς την Άμφισσα μέσω Διστόμου, με σκοπό τον εντοπισμό ανταρτών του ΕΛΑΣ. Οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και εκφοβίζοντας τους κατοίκους, έμαθαν ότι υπήρχαν αντάρτες στο Στείρι. Ένας από τους λόχους κατευθύνθηκε προς τα εκεί, αλλά έπεσε σε ενέδρα των ανταρτών του ΕΛΑΣ. Οι αντάρτες, μετά από δύο ώρες μάχης, υποχώρησαν μπροστά στις γερμανικές δυνάμεις. Οι απώλειες των Γερμανών ήταν περίπου 40 νεκροί ενώ των ανταρτών περίπου 15.
Μετά τη μάχη, οι Γερμανοί μπήκαν στο Δίστομο και σε αντίποινα για τις απώλειές τους, ξεκίνησαν να σφάζουν όποιον βρισκόταν στο δρόμο τους. Αποκεφάλισαν τον ιερέα του χωριού και σκότωσαν μωρά και γυναίκες, αφού πρώτα τις βίασαν. Η σφαγή σταμάτησε το βράδυ, όταν οι Γερμανοί στρατιώτες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην Λειβαδιά, αφού προηγουμένως, όμως, έκαψαν τα σπίτια του χωριού.
Οι εκτελέσεις συνεχίστηκαν και κατά την επιστροφή των Γερμανών στην βάση τους. Οι νεκροί του Δίστομου έφτασαν τους 228, εκ των οποίων 117 γυναίκες, 111 άντρες, όπου ανάμεσά τους ήταν και 53 παιδιά κάτω των 16 χρόνων. Η μαρτυρία του απεσταλμένου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού, Eλβετού George Wehrly, που έφτασε στο Δίστομο μετά από λίγες μέρες, κάνει λόγο για 600 νεκρούς στην ευρύτερη περιοχή ενώ αναφέρεται ότι οι νεκροί βρίσκονταν παντού, ακόμα και κρεμασμένοι πάνω σε δέντρα.
Δικαίωση στα θύματα του Διστόμου 64 χρόνια μετά
Εκτελεστή κήρυξε προ μηνών το Εφετείο της Φλωρεντίας την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς για καταβολή αποζημίωσης 33 εκατ. ευρώ στους συγγενείς των εκτελεσθέντων. Την απόφαση του Πρωτοδικείου Λιβαδειάς είχε επικυρώσει και η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (με μεγάλη πλειοψηφία), αποκρούοντας την αναίρεση του Γερμανικού Δημοσίου και επικυρώνοντας την υποχρέωσή του να αποζημιώσει θύματα της θηριωδίας.
Μετά την άρνηση του Γερμανικού Δημοσίου να καταβάλει τα χρήματα, οι συγγενείς των θυμάτων είχαν επιχειρήσει να κατασχέσουν γερμανικά ακίνητα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Οι ελληνικές κυβερνήσεις, όμως, είχαν εμποδίσει τις κατασχέσεις των ακινήτων (Ινστιτούτου Γκαίτε, γερμανικών σχολών, κ.λπ.).
Ο δικηγόρος των θυμάτων, μετέφερε τη δικαστική διαμάχη στην Ιταλία, ζητώντας να εκτελεστεί εκεί η ελληνική απόφαση. Ο ιταλικός Άρειος Πάγος επέλυσε προ τριετίας διάφορα νομικά ζητήματα, ανοίγοντας το δρόμο για κατασχέσεις περιουσιών ξένων κρατών, παρά τις απαγορεύσεις της ιταλικής νομοθεσίας. Τον Νοέμβριο του 2008, το Εφετείο Φλωρεντίας αποφάσισε να δεχθεί την εκτέλεση της απόφασης για το Δίστομο, με ένα σκεπτικό ανάλογο με αυτό που είχε χρησιμοποιήσει για να δικαιώσει θύματα ιταλικού χωριού που είχε δοκιμάσει τη ναζιστική θηριωδία.
Χανς Ζάμπελ και Φριτζ Λάουτενμπαχ
O Φριτζ Λάουτενμπαχ, αρχικά προσπάθησε να αιτιολογήσει την απίστευτη θηριωδία στο Δίστομο εκ μέρους των στρατιωτών του λέγοντας ότι «δεχτήκαμε πυροβολισμούς με αυτόματα από τη μεριά του Διστόμου», κάτι που αναιρέθηκε αμέσως μετά από έρευνα που διεξήχθη στην περιοχή, καθώς η επίθεση είχε πραγματοποιηθεί αρκετά χιλιόμετρα μακριά από το χωριό. Τελικά, ο Λάουτενμπαχ παραδέχτηκε ότι είχε προχωρήσει πολύ παραπάνω από τις εντολές που είχε.
Αυτός που θεωρείται, όμως, ως βασικός υπαίτιος για τη σφαγή στο Δίστομο, είναι ο Χάνς Ζάμπελ. Για τον Ζάμπελ, μέχρι και σήμερα υπάρχουν πολύ λίγες πληροφορίες. Είναι γνωστό ότι μετά το τέλος του πολέμου συνελήφθη στη Γαλλία και κατόπιν εκδόθηκε στην Ελλάδα. Στην πορεία ζητήθηκε η μεταφορά του στην Γερμανία για τις εγχώριες έρευνες όπου και παρέμεινε. Πληροφορίες κάνουν λόγο ότι ο Ζάμπελ ζει ως και σήμερα ελεύθερος.
Στη φωτογραφία απεικονίζονται Γερμανοί στρατιώτες στο Δίστομο. Βρέθηκε σε τσέπη Γερμανού στρατιώτη, αιχμαλώτου του ΕΛΑΣ. Διασώθηκε από τον Παντελή Καρακίτση και δημοσιοποιήθηκε.