Παρουσιάζει η Σίσσυ Βωβού
Στις 6 Οκτωβρίου ανακοινώθηκε ότι το φετινό βραβείο Νόμπελ Ειρήνης απονέμεται στην ICAN, μια ομπρέλα οργανώσεων που ξεκίνησε το 2007, και λειτουργεί έκτοτε συστηματικά με στόχο την κατάργηση των πυρηνικών όπλων. Η οργάνωση αυτή επιλέχθηκε από την επιτροπή του Νόμπελ, μέσα από 300 άλλες υποψηφιότητες.
Η επίμονη μάχη της ICAN όλα αυτά τα χρόνια, είχε ως αποτέλεσμα μια σπουδαία νίκη τον Ιούλιο του 2017, όταν 50 χώρες ξεκίνησαν την υπογραφή μίας συνθήκης για την πλήρη απαγόρευση των πυρηνικών όπλων. Στη συνέχεια την ψήφισαν 122 κράτη – μέλη.
Όλες οι χώρες του ΝΑΤΟ, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, καταψήφισαν τη Συνθήκη με την εξαίρεση της Ολλανδίας. Μάλιστα το ΝΑΤΟ έβγαλε και δελτίο τύπου όπου αναφέρει πόσο βλαπτική είναι η συνθήκη αυτή για την ειρήνη, ενώ αυτό τηρεί τη Συνθήκη της Μη διάδοσης, η οποία έχει τεθεί σε ισχύ το 1970. Oι πυρηνικές δυνάμεις, σύμφωνα με το ΝΑΤΟ, είναι οι “θεματοφύλακες” της ειρήνης, επειδή αυτές και μόνον κατέχουν τα όπλα.
Να σημειώσουμε ότι η Συνθήκη για την πλήρη κατάργηση αναφέρει όχι μόνον όσες χώρες κατέχουν, αλλά και όσες αποθηκεύουν ή δέχονται επισκέψεις σκαφών με πυρηνικά. Όπως ξέρουμε, αυτό επίσης ισχύει για την Ελλάδα. Άρα, μετέχει και αυτή στο πυρηνικό οπλοστάσιο.
Το Νόμπελ ειρήνης βέβαια έχει δοθεί κατά καιρούς σε πολεμοκάπηλους, οπότε η απονομή του δεν είναι εγγύηση για την προοδευτικότητα αυτών που το λαμβάνουν. Στη συγκεκριμένη περίπτωση όμως, αυτή η οργάνωση δουλεύει ασταμάτητα για την κατάργηση των πυρηνικών, που θα ήταν η μεγαλύτερη προσφορά προς την ειρήνη σ’ αυτό το μικρό παγκόσμιο χωριό.
Ο Ντόναλντ Τραμπ άρπαξε την ευκαιρία για να καταγγείλει την επικύρωση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, οπότε η επικεφαλής της βραβευμένης οργάνωσης ICAN Μπεατρίς Φιν τόνισε πως η απόφαση αυτή «παροτρύνει τη διάδοση, καθιστά δυσκολότερη τη σύναψη άλλων συμφωνιών για τον περιορισμό της πυρηνικής απειλής και αυξάνει τον κίνδυνο της χρήσης πυρηνικών όπλων παγκοσμίως».
«Ως κάτοχος του Νόμπελ Ειρήνης 2017, η ICAN επικρίνει σφόδρα αυτήν την απόφαση» επισημαίνεται σε δελτίο τύπου της, καταλήγοντας ότι «Με τις αυξανόμενες απειλές ενός πυρηνικού πολέμου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ πυροδοτεί νέες εστίες αντιπαράθεσης αντί να μειώσει τον κίνδυνο ενός πυρηνικού πολέμου».
Ακολουθεί αναδημοσίευση άρθρου της Μαρίας Αρβανίτη-Σωτηροπούλου* για το θέμα, που είναι μια ακούραστη αγωνίστρια εναντίον των πυρηνικών όπλων. Είναι από την Αυγή της 13 Οκτωβρίου.
Διαφορές και ομοιότητες σε δύο Νόμπελ Ειρήνης
Η International Physicians for the Prevention of Nuclear War (IPPNW) δημιουργήθηκε από την “έμπνευση” δύο καρδιολόγων (Bernard Lawn – USA, Evgeni Chazof – USRR) να αξιοποιήσουν το κύρος του ιατρικού λειτουργήματος και να επισημάνουν στους ηγέτες και τους πολίτες τους κινδύνους ύπαρξης που διατρέχει η ανθρωπότητα από την κούρσα των πυρηνικών εξοπλισμών.
Η πρωτοβουλία τους βρήκε μιμητές στους γιατρούς σε όλο τον κόσμο, έτσι που το 1985 η Εταιρεία, με κλάδους σε ήδη 70 χώρες (στην Ελλάδα από το 1983), τιμήθηκε με Νόμπελ Ειρήνης.
Δυστυχώς εκείνη την εποχή οι πρωτοπόροι γιατροί αντιμετώπιζαν την καχυποψία ότι είναι φιλοσοβιετικοί και κρυπτοκομμουνιστές, τόσο που η συνέντευξη Τύπου σε πολλές δυτικές χώρες να είναι περιπετειώδης, με επιθετικές ερωτήσεις από τους ρεπόρτερ και τους βραβευμένους ειρηνιστές γιατρούς σε θέση απολογουμένου. Ειδικά στη Δυτική Γερμανία οι γιατροί (με πρόεδρο τότε τον Urlich Gotstein) αντιμετώπισαν βαρύτατες κατηγορίες ότι δήθεν θέλουν να υπονομεύσουν την ασφάλεια της χώρας.
Το πλέον αξιοσημείωτο περιστατικό έγινε στις ΗΠΑ, όπου ο πρωτεργάτης Bernard Lawn, την ώρα που αντιμετώπιζε μιαν ιδιαίτερα επιθετική δημοσιογράφο, εκείνη έπαθε καρδιακή προσβολή και ο γιατρός και πρόεδρος του αμερικανικού κλάδου τής παρέσχε τις πρώτες βοήθειες, γεγονός που αντέστρεψε το κλίμα των δημοσιογράφων στην αίθουσα.
Το 2007 οι γιατροί μέλη της IPPNW, κυρίως από την Αυστραλία, Tilman Ruff, Ira Helfald, και την Μαλαισία, Ronald Μc Coy, σκέφθηκαν ότι το αντιπυρηνικό κίνημα πρέπει να αποκτήσει πλατύτερη εκπροσώπηση από τους υγειονομικούς και απευθυνόμενοι προς άλλες ΜΚΟ (περιβαλλοντολογικές, φεμινιστικές οργανώσεις, ενώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εκκλησία, τους Δημάρχους για την Ειρήνη, τους Χιμπακούσα, το “Πλοίο της ειρήνης” και προσωπικότητες όπως ο Δαλάι Λάμα, η Γιόκο Όνο και ηθοποιοί όπως ο Μάικλ Ντάγκλας και ο Μάρτιν Σην) δημιούργησαν την International Campaign to Abolish Nuclear Weapons (ICAN), η οποία σήμερα εκπροσωπείται σε πάνω από 100 χώρες από 468 ΜΚΟ και εδρεύει στην Ελβετία.
Στην Ελλάδα η ICAN εκπροσωπείται από την υπογράφουσα αυτό το κείμενο, πρόεδρο του ελληνικού κλάδου της IPPNW, και από το 2007 (με συνεργασία άλλων ελληνικών ΜΚΟ, όπως το ΠΑΔΟΠ, οι Φίλοι της Φύσης, το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου, το Μεσογειακό Αντιπυρηνικό Παρατηρητήριο Ρόδου, οι Φίλοι της Οικολογικής Κίνησης Δράμας, και διεθνών όπως οι Peaceboat, Hibakusha, Mayors for Peace, International Peace Bureau, Russel Foundation κα) ενημερώνει τους πολίτες με εκδηλώσεις και δημοσιεύματα και επικοινωνεί με την κυβέρνηση και τα πολιτικά κόμματα για το τεράστιο ζήτημα των πυρηνικών.
Η απονομή του Νόμπελ Ειρήνης 2017 στην ICAN ήταν αναπάντεχη έκπληξη. Την εποχή που η κρίση στην Κορέα και οι απειλές Τραμπ κατά του Ιράν μεγιστοποιούν τον κίνδυνο για επιστροφή σε νέο πυρηνικό εφιάλτη, στις 7.7.2017, χάρη στη συνεργασία της ICAN, 122 κράτη – μέλη ψήφισαν στον ΟΗΕ τη Συνθήκη Πλήρους Απαγόρευσης των πυρηνικών όπλων, που βασίζεται στις ανθρωπιστικές επιπτώσεις, που προέρχονται όχι μόνο από τη χρήση αλλά και από την κατασκευή, φύλαξη μετακίνηση και καταστροφή εκείνων που αποτελούν σίγουρα τα χειρότερα όπλα.
Οι περιστάσεις είναι καλύτερες απ’ ό,τι το 1985, επειδή σήμερα αποτελούμε μια πολύ πλατιά, αμερόληπτη, επιστημονικά τεκμηριωμένη δύναμη, και ήδη 122 χώρες υιοθετούν τις απόψεις μας. Δυστυχώς και σήμερα υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν ότι τα πυρηνικά είναι απαραίτητα για την ασφάλειά τους. Ήδη δουλεύουμε για να πείσουμε περισσότερες κυβερνήσεις να προσέλθουν στον ΟΗΕ και να υπογράψουν. Υπενθυμίζουμε ότι 50 επικυρωμένες υπογραφές αρκούν για να θεωρηθεί η Συμφωνία έγκυρη και ότι πολλές χώρες, αν και δεν έχουν υπογράψει ή επικυρώσει Συμφωνίες στον ΟΗΕ, μόλις επικυρωθούν από την πλειοψηφία αναγκαστικά συμμορφώνονται (π.χ. ΗΠΑ στη Συμφωνία για την απαγόρευση των ναρκών διασποράς).
Στόχος μας είναι, όπως μετά το 1985 καταφέραμε να πείσουμε τις τότε υπερδυνάμεις ότι η κούρσα των εξοπλισμών δεν είναι μονόδρομος, έτσι και σήμερα να πείσουμε τους πολίτες και μέσω αυτών τις κυβερνήσεις ότι τα πυρηνικά είναι μέσα αυτοκτονίας και όχι ασφάλειας της ανθρωπότητας.
Ελπίζουμε ότι με το ανανεωμένο κύρος ενός δεύτερου Νόμπελ ειρήνης θα πείσουμε τις κυβερνήσεις, ειδικά κρατών (όπως η Ελλάδα) που, ενώ δεν κατέχουν πυρηνικά, τα υπερασπίζονται στο όνομα του ΝΑΤΟ, ότι η Συνθήκη ΝΡΤ, την οποία επικαλούνται ότι τους δεσμεύει, όχι μόνο δεν απαγορεύει αλλά, αντίθετα, προτρέπει τα κράτη – μέλη που την έχουν υπογράψει για τα περαιτέρω βήματα πυρηνικού αφοπλισμού.
Υπενθυμίζουμε σε όλους ότι σήμερα ακόμη και ένας περιορισμένος πυρηνικός πόλεμος θα είχε παγκόσμιες συνέπειες προκαλώντας τον θάνατο 2,5 δισ. ανθρώπων. Ελπίζουμε ότι ξανά η λογική θα επικρατήσει και ότι η ανθρωπότητα δεν θα προχωρήσει ποτέ στην πλήρη καταστροφή από τον πυρηνικό όλεθρο.
* H Μαρία Αρβανίτη Σωτηροπούλου είναι πρόεδρος του ελληνικού κλάδου της IPPNW
Ιστορική φωτογραφία, του 1985, από τις γυναίκες στο Greenham Common της Βρετανίας, που έκαναν πολύχρονη “κατασκήνωση” έξω από το στρατόπεδο που “φιλοξενούσε” πυρηνικούς πυραύλους.