Ρεπορτάζ: Σίσσυ Βωβού
Πολλά επεισόδια σημειώθηκαν τις τελευταίες ημέρες, με την εξέγερση πολλών από τους χιλιάδες πρόσφυγες που βρίσκονται φυλακισμένοι στα δύο κρατικά στρατόπεδα και τις διαδηλώσεις κάποιων πολιτών για την επίλυση σοβαρών προβλημάτων που δημιουργούνται στο νησί από τον μεγάλο αριθμό προσφύγω που ζουν σε άσχημες έως φρικτές συνθήκες. Απ’ ότι είδα οι διαδηλώσεις δεν ήταν ακροδεξιού χαρακτήρα, αλλά δυστυχώς μπήκαν σ’ αυτές κάποιοι ακροδεξιοί και φασίστες για να δημιουργήσουν επεισόδια, άσκησαν βία και τραυμάτισαν τέσσερεις γυναίκες που ήταν γνωστές αλληλέγγυες, τη μια σοβαρότερα ώστε ναμεταφερθεί στο νοσοκομείο. Ο δήμαρχος της πόλης δεν εκπέμπει πλέον το λόγο της αλληλεγγύης όπως πέρυσι, πάντως σε καμιά περίπτωση δεν εκφράζεται με μίσος όπως έχει συμβεί σε άλλα νησιά.
Αυτό που εντυπωσιάζει όμως στη Μυτιλήνη είναι ότι η αλληλεγγύη καλά κρατεί, έχει κάνει οπισθοχωρήσεις σε σχέση με πέρυσι όσον αφορά τον γενικό πληθυσμό (βλ. περυσινό δημοσίευμά μου 27/9/2015), οι ομάδες αλληλεγγύης όμως λειτουργούν και προσφέρουν πολλά σε πρόσφυγες.
Ο ανοιχτός χώρος αλληλεγγύης του πρώην ΠΙΚΠΑ είναι ωραίος, με σπιτάκια και λίγες σκηνές, στεγάζει πλέον περίπου 100 πρόσφυγες με μεγάλο αριθμό παιδιών, ενώ πριν στέγαζε περισσότερα άτομα, αλλά υπάρχει κάποια πίεση από τον Δήμο ο οποίος και τον έχει παραχωρήσει άτυπα σε συγκεκριμένη ομάδα αλληλεγγύης. Ευελπιστούμε να μην συμβούν και εκεί φαινόμενα εκκένωσης καταλήψεων προσφύγων, που σημειώθηκαν ιδιαίτερα στη Βόρειο Ελλάδα. Οι άνθρωποι είναι ελεύθεροι και είναι σεβαστά τα δημοκρατικά τους δικαιώματα. Δεν είναι βέβαια εύκολο να τρέφονται 100 άνθρωποι κάθε μέρα, και αυτό γίνεται κατορθωτό αποκλειστικά από τις προσφορές αλληλεγγύης, από το νησί, την Αθήνα και το εξωτερικό. Πολλοί αλληλέγγυοι πολίτες δουλεύουν πολλές ώρες την ημέρα για την εξασφάλιση της επιμελητείας, τη διευκόλυνση των δραστηριοτήτων και την αντιμετώπιση κάθε άλλης ανάγκης.
Λειτουργεί με γενικές συνελεύσεις των αλληλέγγυων αλλά και με λόγο των προσφύγων. Οι αποφάσεις για τη λειτουργία του λαμβάνονται στις εβδομαδιαίες γενικές συνελεύσεις. Υπάρχουν δραστηριότητες όπως ζωγραφική για παιδιά, παιδική χαρά, μαθήματα διαφόρων ειδών και κατασκευή ειδών.
Μετά τη φωτιά στη Μόρια, αποφασίστηκε να μεταφερθούν εκεί μέχρι να διευθετηθεί το θέμα, τα ασυνόδευτα ανήλικα.
Αίθουσα μαθήματος στο Μοζαίκ
Το Μοζαίκ είναι ένας άλλος χώρος αλληλεγγύης, που στεγάζεται σε ένα μεγάλο κτίριο στο κέντρο της Μυτιλήνης. Το στηρίζουν η “Αλληγγύη Λέσβου” (όπως και το ΠΙΚΠΑ) σε συνεργασία με το Borderline Europe (http://www.borderline-europe.
Επισκέφθηκα εκ μέρους του Μωβ τους δύο αυτούς χώρους, έδωσα φυλλάδια απευθυνόμενα προς τις γυναίκες πρόσφυγες στις 5 γλώσσες για διανομή, τα οποία πήραν με ευχαρίστηση αφού τα διάβασαν. Ευελπιστούμε φυσικά ότι θα αποτελέσουν ένα εργαλείο των αλληλέγγυων στην προσπάθειά τους για ενημέρωση των γυναικών προσφύγων. Αντίθετα, το υπουργείο μεταναστευτικής πολιτικής δεν έδωσε την άδεια στο Μωβ να μοιράσει αυτά τα φυλλάδια στα δύο κλειστά στρατόπεδα κοντά στη Μυτιλήνη, το Καρά Τεπέ και τη Μόρια.
Περισσότερα μπορεί να βρουν οι αναγνώστριες και οι αναγνώστες στον ιστότοπο www.lesvossolidarity.org
Στον υπέροχο Μόλυβο, όπου έμεινα λίγες ημέρες, η κατάσταση είναι δύσκολη. Είναι μια από τις περιοχές που πέρυσι τέτοιον καιρό ήταν βουτηγμένη μέχρι το λαιμό στην αλληλεγγύη, αφού χιλιάδες άνθρωποι έφταναν κάθε μέρα εκεί καθώς και στις παρακείμενες παραλίες Εφταλού και Σκάλα Σικαμνιά. Δυστυχώς διαδόθηκε ο φόβος στην Ευρώπη, από αντιμεταναστευτικές πηγές, ότι θα είναι και φέτος η ίδια κατάσταση και οι τουρίστες δεν θα μπορούν να ευχαριστηθούν τις διακοπές τους. Αποτέλεσμα ήταν η μεγάλη πτώση διαμονής στα τοπικά ξενοδοχεία, και κατ’ επέκτασιν μεγάλη πτώση της αγοραστικής κίνησης στην περιοχή. Τελευταία, τον Σεπτέμβρη, η τουριστική κίνηση επανέρχεται, αλλά τίποτα δεν μπορεί να επουλώσει τις οικονομικές απώλειες του καλοκαιριού. Πάνω σ’ αυτές τις πληγές το κράτος ρίχνει το αλάτι του, αφού δεν υπάρχει καμιά φορολογική ελάφρυνση για τις επιχειρήσεις, αντίθετα απαιτείται η προπληρωμή φόρου με βάση τα περσινά επίπεδα, όπως γίνεται και για όλες τις άλλες επιχειρήσεις, σύμφωνα με τον πρόσφατο φορολογικό νόμο.
Ακόμα, οι ξενόφοβοι της περιοχής παίρνουν φέτος την εκδίκησή τους, αφού τσέπωσαν πέρυσι τα μεγάλα έσοδα από την ξαφνική παρουσία των χιλιάδων προσφύγων. Έτσι, πολλοί αλληλέγγυοι και αλληλέγγυες υφίστανται αποδοκιμασίες και κατατρεγμό που συχνά κάνουν τη ζωή τους αφόρητη, όπως είχαμε δυστυχώς την ευκαιρία να διαπιστώσουμε σε συζητήσεις.
Η Έφη Λατσούδη έλαβε το βραβείο Nansen Refugee Award 2016 από την Ύπατη Αρμοστεία
Η Έφη Λατσούδη είναι μια εμβληματική προσωπικότητα στο χώρο της αλληλεγγύης στη Λέσβο, εδώ και πολλά χρόνια. Στις 6 Σεπτεμβρίου πήρε το βραβείο που αναφέρουμε πιο πάνω. Παραθέτουμε απόσπασμα από μια παρουσίαση για την ίδια, σε δημοσίευμα στο www.lesvossolidarity.org:
Αποφασισμένη να υπογραμμίσει την εξέλιξη της τραγωδίας, η Λατσούδη ήταν μέλος μιας μικρής ακτιβιστικής ομάδας, που επισκεπτόταν συστηματικά τις υπάρχουσες δομές στέγασης στη Λέσβο, βοηθώντας τους πρόσφυγες για τις καθημερινές ανάγκες τους. Αλλά, από το 2012, η κρίση χειροτέρεψε. Οι υποδομές του νησιού ήταν υπερπλήρεις, και χιλιάδες προσφύγων και μεταναστών άρχισαν να κοιμούνται στα πάρκα, τους δρόμους και το κεντρικό λιμάνι της Μυτιλήνης. Η Λατσούδη και η ομάδα ολόκληρη ήξερε ότι χρειαζόταν επειγόντως να βρεθεί ένα μέρος για τους πιο ευάλωτους από αυτούς και αυτές – τα παιδιά, τους ανθρώπους με αναπηρία και τους ασθενείς, τις έγκυες, τους πολύ νέους ή πολύ μεγάλους – που οι ανάγκες τους αυξάνονταν γρήγορα.
Ο χώρος του ΠΙΚΠΑ, με ξύλινα σπιτάκια και σκηνές που προστατεύονταν από τον ήλιο τα πεύκα, άνοιξε για τους πρόσφυγες αργότερα τον ίδιο χρόνο και έγινε αμέσως το σημείο συγκέντρωσης για τις προσπάθειες των εθελοντών και εθελοντριών στη Λέσβο. Από το 2015 στέγαζε περίπου 600 πρόσφυγες την ημέρα, πολύ πάνω από την δυνατότητά του, που είναι για 150. Πρόσφερε μαθήματα γλωσσών, δραστηριότητες για παιδιά, δυνατότητες δημιουργίας εισοδήματος και περισσότερα, δημιουργώντας μια ισχυρή αίσθηση κοινότητας και πρόσφερε περισσότερα από 2.000 γεύματα κάθε μέρα. Η Λατσούδη εκτιμά ότι έως 30.000 είναι οι πρόσφυγες που έχει υποστηρίξει το ΠΙΚΠΑ από το 2012.
Η Λατσούδη επίσης είναι από τις εθελόντριες που βοήθησαν να γίνουν αξιοπρεπείς οι κηδείες γι’ αυτούς και αυτές που έχαναν τη ζωή τους στη θάλασσα. “Δεν σταματούσα” θυμάται. “Μιλούσα με τον ιατροδικαστή, τον υπεύθυνο του νεκροταφείου, πήγαινα στην ακτοφυλακή, στο νοσοκομείο, μιλούσα με αυτούς που πρόσφεραν. Ήμουνα στο ΠΙΚΠΑ από το πρωί μέχρι το βράδυ. Θυμάμαι από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο του 2015 είχαμε κηδείες κάθε μέρα. Ήταν κάτι απάνθρωπο, δεν ξέρω πώς το έκανα”.
Το περυσινό δημοσίευμα του Μωβ: https://tomov.gr/2015/09/27/%CE%B3%CE%B5%CE%BD%CE%BD%CE%B1%CE%B9%CF%8C%CE%B4%CF%89%CF%81%CE%B7-%CE%B7-%CE%B1%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%BB%CE%B5%CE%B3%CE%B3%CF%8D%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%85%CF%82-%CF%80%CF%81%CF%8C%CF%83%CF%86/