Της Κατερίνας Λυμπεροπούλου
Αλιεύει η Βέρα Σιατερλή
«Κάνοντας αυτήν την ταινία, με εξέπληξαν οι λεπτές γραμμές που μας χωρίζουν, οι στιγμές που οι διαδρομές μας συναντιούνται και κοιτάζουμε ο ένας τον άλλον για πρώτη, ίσως και για τελευταία φορά. Η ταινία καταγράφει την κρίσιμη στιγμή ανάμεσα στη ζωή και το θάνατο, εκεί όπου ανεξάρτητα από πολιτικές πεποιθήσεις, φόβους ή προετοιμασία, κάποιοι άνθρωποι θα ξεπεράσουν τον εαυτό τους για να σώσουν ένα ξένο».
Κάπως έτσι περιέγραφε σε ανάρτησή της στους New York Times η Δάφνη Ματζιαράκη την βαθύτερη ουσία του «4.1 Miles». Του ντοκιμαντέρ που αφηγείται την ιστορία του Κυριάκου Παπαδόπουλου, ενός καπετάνιου των Λιμενικών Αρχών της Λέσβου, το οποίο έφτασε, όπως ανακοινώθηκε πριν από λίγο, να διεκδικεί το ΄Οσκαρ Καλύτερου Ντοκιμαντέρ Μικρού Μήκους.
To «4.1 Miles» της ελληνίδας φοιτήτριας δημοσιογραφίας στο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϋ της Καλιφόρνιας (που υπογράφει την παραγωγή του ντοκιμαντέρ), αφηγείται συγκεκριμένα την προσπάθεια του Κυριάκου Παπαδόπουλου να σώσει τους πρόσφυγες που διασχίζουν την απόσταση ανάμεσα στα παράλια της Τουρκίας και της Ελλάδας με κίνδυνο την ίδια τους τη ζωή.
Το ντοκιμαντέρ, που έχει φέρει στο προσκήνιο το προσφυγικό ως ένα από τα κρίσιμα θέματα παγκοσμίως – εστάζοντας στις υπεράνθρωπες προσπάθειες διάσωσης από ελληνικής πλευράς – βραβεύθηκε με το σπουδαστικό Οσκαρ τον Σεπτέμβριο του 2016.
Εστιάζοντας στη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το ντοκιμαντέρ «ζουμάρει» στο σκάφος ΠΛΣ 602 που έσωσε εκατοντάδες ανθρώπους, ανέσυρε όμως και αρκετούς νεκρούς μεταξύ των οποίων μικρά παιδιά. Μάλιστα, η νεαρή φοιτήτρια βρέθηκε στο σκάφος όταν ο κυβερνήτης Κυριάκος Παπαδόπουλος μαζί με τη Ζωή Λειβαδίτου κατάφεραν να επαναφέρουν ένα βρέφος μόλις ανασύρθηκε από τη θάλασσα χωρίς τις αισθήσεις του.
Αυτές τις συγκλονιστικές στιγμές, κατέγραψε με τον φακό της η Δάφνη Ματζιαράκη, αποτυπώνοντας δραματικές επιχειρήσεις του λιμενικού για να σώσει ζωές. Ο φακός της είναι ο αυτόπτης μάρτυρας της ανθρωπιάς στη Λέσβο.
Μέσα από το ντοκιμαντέρ καταγράφεται και μια ιστορία από μια κάτοικο του Μολύβου, η οποία δεν έγινε γνωστή ποτέ. Η Στέλλα ήταν ανάμεσα στους Μολυβιάτες που έσπευσαν να βοηθήσουν, όταν το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου οι λιμενικοί έβγαζαν επιζώντες από το πολύνεκρο ναυάγιο της Εφταλούς. Ο Κυριάκος Παπαδόπουλος, της εμπιστεύθηκε μια Αφγανή έγκυο στον 8ο μήνα, που μόλις είχε βγάλει από τη θάλασσα, η οποία βρισκόταν σε κατάσταση σοκ καθώς δεν μπορούσε να βρει τον σύζυγό της. Η Στέλλα περιέθαλψε τη νεαρή Αφγανή ενώ με τη βοήθεια μιας φωτογραφίας που της έδωσε κατάφερε να εντοπίσει μια ώρα αργότερα τον σύζυγό της, ο οποίος επίσης ήταν μεταξύ των διασωθέντων. Το ζευγάρι, που ήδη έχει εγκατασταθεί στο εξωτερικό, βάφτισε την κόρη του «Στέλλα», για να τιμήσει εκείνη την κάτοικο του Μολύβου, που τις εφιαλτικές στιγμές του ναυαγίου βοήθησε και έφερε κοντά αυτή την οικογένεια.
Το ντοκιμαντέρ, εκτός από τις δραματικές διασώσεις, καταγράφει και τις προσωπικές στιγμές του Κυριάκου Παπαδόπουλου παρακολουθώντας την καθημερινότητά του που μοιράζεται ανάμεσα στη θάλασσα και την οικογένειά του. Καταγράφει στιγμές με τις κόρες του και τη σύζυγό του. Αποτελεί μια ματιά στη ζωή του ανθρώπου που χαρακτηρίσθηκε ήρωας.
Η 89η Απονομή των Βραβείων Οσκαρ θα γίνει φέτος στις 26 Φεβρουαρίου του 2017 στο Dolby Theatre στο Χόλιγουντ.
ΠΗΓΗ: THETOC 24-1-17
Σύμφωνα με δημοσίευμα του Αljazeera της 30/1/17, η Μαντζιαράκη βρισκόταν ήδη στις ΗΠΑ όταν η Ελλάδα αντιμετώπισε την προσφυγική κρίση, το 2015.
Η βάση της είναι στην Καλιφόρνια, αλλά έχει επίσης εργαστεί ως δημοσιογράφος στην Ανατολική Αφρική και την Ευρώπη, και αποφάσισε να επιστρέψει στη χώρα της για να παράξει το ντοκιμαντέρ που όπως λέει, προσπαθεί “να γεφυρώσει αυτό το χάσμα μεταξύ της δικής μας καθημερινής ζωής, όπου βρισκόμαστε σε μια ζώνη ασφάλειας και άνεσης, και αυτού που συμβαίνει πράγματι εκεί, στον πραγματικό κόσμο”.