Alice Schwarzer (Hg): Prostitution. Ein deutsher Skandal – έκδοση 2013
Γράφει η Άννα Κωστούλα
Το βιβλίο της Alice Schwarzer: Πορνεία. Ένα Γερμανικό Σκάνδαλο (αρχική έκδοση 2013) έρχεται ως μια απάντηση στη μεγάλη συζήτηση που είχε ανοίξει γύρω στο 2000 με θέμα τα δικαιώματα των sex worker = των γυναικών που εργάζονται ως πόρνες. Η συζήτηση τότε είχε ως βάση “το δικαίωμα των γυναικών να διαθέτουν το σώμα τους όπως αυτές θέλουν.” Άρα η πορνεία γίνεται άλλο ένα επάγγελμα, όπως αυτό του βιομηχανικού εργάτη. Η εισαγωγή και η επιμέλεια είναι της γνωστής Γερμανίδας φεμινίστριας Alice Schwarzer. Αποτελείται από μια σειρά άρθρων και συνεντεύξεων με πόρνες αλλά και με ανθρώπους εμπλεκόμενους με την πορνεία είτε ως πελάτες είτε ως έμποροι δηλ. διακινητές.
Όλα τα κείμενα στόχο έχουν να αποδείξουν με διάφορους τρόπους πως η πορνεία δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή ως ένα άλλο επάγγελμα. Η πώληση, η διάθεση του σώματος προς χρήση καταστρέφει τον πυρήνα της αξιοπρέπειας του ατόμου. Η αποδοχή και άρα νομιμοποίηση της πορνείας ως άλλο ένα επάγγελμα -διατείνονται οι συγγραφείς -διευκόλυναν την εμπορία γυναικών και άρα το δουλεμπόριο.
Η συζήτηση για την αποδοχή της πορνείας και η νομιμοποίησή της έγινε στη Γερμανία το 2002 . Πίσω από την άποψη ότι οι Γυναίκες πρέπει να είναι ελεύθερες να διαθέτουν το σώμα τους όπως αυτές θέλουν είναι το κίνημα του 1968 το οποίο έθεσε και το θέμα της “σεξουαλικής απελευθέρωσης” λέει η A.S (σελ.7)
Στην εισαγωγή του βιβλίου η A.S δίνει ένα σύντομο ιστορικό του θέματος: ξεκινάει με την απόφαση του ΟΗΕ διατυπωμένη το 1949 η οποία έχει ως εξής: “Η πορνεία και το συνοδευτικό της κακό η εμπορία ανθρώπων είναι ασυμβίβαστες με την αξιοπρέπεια και την αξία του ατόμου”.
64 χρόνια μετά, λέει η A.S στην εισαγωγή, καταλύεται η αρχή αυτή και στο όνομα της σεξουαλικής απελευθέρωσης νομιμοποιείται έμμεσα και η εμπορία ανθρώπων.
Η συζήτηση γύρω από την ελευθερία της αυτοδιάθεσης του γυναικείου σώματος δεν πήρε υπόψη της καθόλου τις εξουσιαστικές δομές που διέπουν αυτή την κατηγορία της ανθρώπινης επαφής.(Σελ. 7) και αυτό μεταφράστηκε στη μεταρρύθμιση του 2002 ως πρόταση για νομιμοποίηση της πορνείας. Η “απελευθέρωση” του γυναικείου σώματος παίρνει την μορφή της απαλλοτρίωσης και διάθεσής του δια νόμου στους μηχανισμούς του νεοφιλελευθερισμού.
Με κέντρο το γυναικείο σώμα εμφανίζονται μεγάλες επιχειρήσεις, μεγάλα spa, πολυόροφα κέντρα διασκέδασης όπου οι γυναίκες προσφέρουν “οικειοθελώς” δηλ. ως ελεύθερες επαγγελματίες το σώμα τους ενώ στην ουσία είναι πλεγμένες στα δίκτυα δουλεμπόρων και δεν μπορούν να απαγκιστρωθούν. Πορνεία εμφανίζονται σε κεντρικά σημεία πόλεων και στην εξοχή ως μεγάλες επιχειρήσεις από τις οποίες το κράτος επωφελείται με την είσπραξη μεγάλων φόρων. Οι εφημερίδες φέρουν σε προεξέχουσες σελίδες διαφημίσεις και προσφορές αυτών των μεγαλοεπιχειρήσεων.
Η αύξηση των πορνείων σημαίνει και αύξηση του εμπορίου γυναικών. Όλοι οι διακινητές διατείνονται ότι οι γυναίκες των σπα και των άλλων χώρων είναι εκεί ως ελεύθερες επαγγελματίες οι οποίες έχουν επιλέξει να διαθέσουν το σώμα τους προς χρήση για να βγάλουν κάποια λεφτά. Όπως ο εργάτης διαθέτει αντί αμοιβής τις σωματικές του ικανότητες στο εργοστάσιο.
Κατά την άποψη της ΑΣ η δια του νόμου αποδοχή της άποψης ότι οι γυναίκες μπορούν να διαθέσουν το σώμα τους όπως θέλουν, έχει μετατρέψει την χώρα (Γερμανία) ως σημαντικό κέντρο διακίνησης γυναικών= εμπορίας γυναικών.
Η μεταρρύθμιση του 2002 έρχεται ως αποδοχή του αιτήματος του γυναικείου κινήματος για αυτοδιάθεση του γυναικείου σώματος που με τη σειρά του στηρίχθηκε στη συζήτηση περί σεξουαλικής απελευθέρωσης που έθεσε το κίνημα του ’68.
Στο χρονικό που αφορά το θέμα της πορνείας στη σελ.322-9 η A.S απαντά σε ομιλία της Βερολινέζας Pieke Biermann (θεωρητικός σε θέματα συγκριτικής λογοτεχνίας και περιστασιακά πόρνη) η οποία διακήρυσσε την πορνεία ως πράξη και έκφραση της χειραφέτησης των γυναικών λέγοντας: “εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με την χειραφέτηση των γυναικών που ασκούν το επάγγελμα της πόρνης, αλλά με την εκπόρνευση της χειραφέτησης”.
Η A.S στηριζόμενη στην διακήρυξη του ΟΗΕ αντιπροτείνει στην μεταρρύθμιση του 2002, το Σκανδιναβικό μοντέλο το οποίο ποινικοποιεί τους πελάτες. Αποτέλεσμα αυτής της νομοθεσίας είναι ότι έχει ελαττωθεί κατά πολύ η πορνεία και ελαττώθηκε η εμπορία γυναικών, ενώ η Γερμανία έχει μετατραπεί σε κέντρο εμπορίας γυναικών. Υπό την κάλυψη του νόμου, δουλέμποροι μεταφέρουν γυναίκες από τις πρώην ανατολικές χώρες στη Γερμανία για διοχέτευση προς άλλες χώρες.
Ως αναγνώστρια, αυτό που αποκόμισα από τις συνεντεύξεις με γυναίκες που ασκούν το επάγγελμα της πόρνης είναι πως η πορνεία στηρίζεται όχι στο δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του Σώματος αλλά στο δικαίωμα των ανδρών να ασκούν εξουσία στο γυναικείο σώμα. Άρα, οι γυναίκες, διαθέτοντας το σώμα τους σε αυτή τη διαδικασία, δέχονται το δικαίωμα των ανδρών στην κακομεταχείριση του γυναικείου σώματος. Η πορνεία γίνεται η αναπαράσταση της υποτίμησης της γυναίκας. Το σώμα διατίθεται ως καταναλωτικό αγαθό σε μια διαδικασία που αναπαριστά την εξουσία που υποβόσκει στην καθημερινότητα: του καταναλωτισμού και της ανδρικής εξουσίας.
Στην πορνεία δεν υπάρχει ενσυναίσθηση, λέει η A.S. Οι άνδρες σε αυτή την διαδικασία βλέπουν τις γυναίκες ως αντικείμενα. (σελ. 11)
Εννιά στις δέκα γυναίκες που ασκούν το επάγγελμα της πόρνης δηλώνουν -πως δοθείσης ευκαιρίας – θα ήθελαν να βγουν από την πορνεία. Αυτό το συμπέρασμα βγαίνει από τις συνεντεύξεις που αναφέρονται στο βιβλίο.
Η πρώτη συνέντευξη είναι με δύο Γερμανίδες που διάλεξαν το επάγγελμα από μόνες τους και εργάστηκαν χωρίς προστάτη = διακινητή. Η μια ξεκίνησε στα 45 της και η άλλη στα 18. Η πρώτη μπήκε στο επάγγελμα για να ξεχρεώσει τα πανεπιστημιακά δίδακτρα της κόρης της. Η δεύτερη ξεκίνησε στα 18 της “έτσι” γιατί είχε την άποψη ότι μπορεί να κάνει με το σώμα της ό,τι θέλει. Αυτή η άποψη και το γεγονός ότι εκείνη την εποχή χρειάζονταν δουλειά την οδήγησαν στην πορνεία. Στο δρόμο που έμενε στο Βερολίνο έκαναν πιάτσα οι πόρνες. Αλλά σύντομα διαπίστωσε πως δεν είναι έτσι. Πως στην διαδικασία αυτή η ίδια δεν έχει καμία εξουσία. “Ξαφνικά διαπίστωσα πως κάτι πέθανε μέσα μου.”(σελ.16).
Και οι δύο γυναίκες είχαν εμπειρία σεξουαλικής κακομεταχείρισης ως παιδιά και αργότερα ήσαν θύματα βιασμού. Η πορνεία ήταν μια επιβεβαίωση, ένα γερό μάθημα για την αλλοτρίωση του σώματός τους και συγχρόνως μια αυτοτιμωρία που υπαγορεύονταν από μια αίσθηση ενοχής. Η δε 45χρονη περιέγραψε επίσης εμπειρίες από τον χώρο των αριστερών διανοουμένων. Κατά τη διάρκεια της εφηβείας συναναστρέφονταν με μεγαλύτερους από αυτήν άνδρες.
Έχει ενδιαφέρον πως η φιλομάθεια της έφηβης και η σχέση μαθητείας της με τους χώρους των αριστερών διανοουμένων γίνεται μια μαθητεία στο θέμα “σεξ και γυναικείο σώμα” και στην κατασκευή του “κοινωνικού σώματος” της γυναίκας: μια μεγάλη μαθητεία στην αλλοτρίωση. Μια μεγάλη προετοιμασία για την πορνεία.
Η ίδια, με βάση τις εμπειρίες της συγκρίνει τον βιασμό με την πορνεία και λέει: “πως η αίσθηση που άφησαν και τα δύο στο σώμα μου είναι η ίδια”. Και προσθέτει: “στην πορνεία πρέπει να προσποιηθώ πως όλα τα κάνω από ευχαρίστηση. Δεν μπορώ να προσδιορίσω εγώ τι θέλω και τι δε θέλω. Ο πελάτης έχει πληρώσει για να πάρει αυτό που θέλει. Εγώ έχω παραχωρήσει, πουλήσει τα δικαιώματά μου στο σώμα μου. Κι αυτό είναι βιασμός”.
Εσωτερικό πολυτελούς πορνείου στη Γερμανία
Άξιον προσοχής είναι το σχόλιο της ίδιας όσον αφορά τη σχέση των πελατών της πορνείας. Ήταν μια γυναίκα 45 χρονών και η τιμή που ζητούσε ήταν στο ύψος των 100 ευρώ. “Για τους άνδρες τα λεφτά (στη διαδικασία αυτή) είναι πολύ σημαντικά. Πληρώνοντας υψηλή τιμή αισθανόταν ότι μου έδειχναν σεβασμό. Εξάλλου θέλουν το πρωί να βλέπουν τον εαυτό τους στον καθρέφτη και να λένε: είμαι εντάξει συμπεριφέρομαι στις γυναίκες και στις πόρνες με σεβασμό.” Το σχόλιο της γυναίκας αυτής θα μπορούσε να συνοδεύει το απόσπασμα του Καρλ Μαρξ για το χρήμα.
Το κεντρικό δίδαγμα για το “EMA”,* το περιοδικό στο οποίο έγιναν οι συνεντεύξεις αυτές και το οποίο εκδίδει η ΑS, είναι ότι, όταν οι γυναίκες αυτές ζήτησαν ψυχολογική στήριξη δεν την βρήκαν. Οι δομές στις οποίες απευθύνθηκαν δεν ασχολήθηκαν με την εμπειρία της πορνείας.
Ας σταθούμε στην εμπειρία της 18χρονης με τις δομές στήριξης: “Όταν το εξομολογήθηκα (πως δούλευα ως πόρνη) άρχισα να κλαίω χωρίς σταματημό. Τότε ήρθε κάποιος και με ηρέμησε. Αλλά για το θέμα δε μίλησε κανείς. Βλέπεις το είχα κάνει από δική μου απόφαση. Και μια και το είχα αποφασίσει μόνη μου, άρα δεν ήταν και τόσο κακό. Αυτή την εντύπωση μου έδιναν. Το αποτέλεσμα ήταν να αισθάνομαι ότι δε με καταλαβαίνουν”. (σελ. 23) Οι δομές λειτουργούσαν με βάση: “Οι γυναίκες αποφασίζουν για τον τρόπο που διαθέτουν το σώμα τους.” Η “αρχή” αυτή μετατρέπει την εμπειρία σε κάτι θετικό.
Η δε 45χρονη ζήτησε βοήθεια και από οργανώσεις ειδικές στο θέμα της πορνείας όπως η Hydra οι οποίες ιδρύθηκαν για να στηρίξουν τις γυναίκες να επιλέξουν το επάγγελμα της διάθεσης του σώματός τους στην πορνεία. “Οι οργανώσεις αυτές δεν έβρισκαν την κατάστασή μου προβληματική. Αυτό με εξέπληξε!” λέει η ίδια. (σελ. 24)
Και οι δύο πρώην ανεξάρτητες πόρνες Γερμανίδες ήταν υπέρ της αυστηρής απαγόρευσης της πορνείας. (σελ. 25). και προσθέτει η 45χρονη: “αυτές που ξέφυγαν από την πορνεία δεν τις βλέπεις στα talk shows. Γιατί δεν αντέχουν το επάγγελμα και θέλουν απλά να ζήσουν τη ζωή τους ανώνυμα.”
Φτωχικό πορνείο του δρόμου, στη Γερμανία. Υπάρχουν και τα φτωχικότερα, που ονομάζονται κουτιά, είναι στο δρόμο, και είναι ένα απλό κουτί στις άκρες των δρόμων για προστασία από τον καιρό και από τα βλέμματα, και μάλιστα έχει άλλα μεγέθη για αυτοκίνητα και άλλα για ποδήλατα (πιο κάτω).
Η νεότερη που επέστρεψε στο επάγγελμα λέει: “κατάλαβα τι είναι αυτό που με συνδέει με αυτό τον χώρο: το μίσος για το εαυτό μου και το αίσθημα απέχθειας”.
Ο λόγος των ανδρών πελατών, επίσης, αναφέρεται στις συνεντεύξεις. (σελ. 36): στην ερώτηση γιατί επιλέγει το σεξ επί πληρωμή, η απάντηση είναι: “Αυτό με βάζει σε μια θέση εξουσίας. Μου δίνει την δυνατότητα να κάνω ό,τι θέλω” σελ. 37. ‘Ένας άλλος δηλώνει πως στο πορνείο “απλά έχει σεξ χωρίς απαιτήσεις, χωρίς συζητήσεις”. Κάποιος άλλος προσθέτει πως η πορνεία μπορεί (για τον άνδρα) να γίνει εθισμός. Μετά δεν μπορεί να έχει σεξ με κανονικές γυναίκες. (σελ.38)
Στη σελ. 49 μια γυναίκα δίνει έναν ορισμό για τον βιασμό και για την πορνεία: “Σεξ χωρίς συναίσθημα είναι βιασμός.”
Η μεταρρύθμιση του 2002, που νομιμοποίησε την πορνεία βοήθησε στην δημιουργία ενός κλίματος “anything goes”. Το κόμμα των Πρασίνων – με βάση ότι η πορνεία είναι ένα απλό επάγγελμα- προώθησε την πορνεία απαιτώντας μάλιστα counseling ως προετοιμασία για το επάγγελμα όπως σε όλα τα άλλα.
Αυτό το κλίμα ενθάρρυνε τη δημιουργία μεγάλων οίκων ανοχής με Flat rates σε κεντρικά σημεία και μεγάλη αύξηση του εμπορίου γυναικών. Σε όλους αυτούς τους χώρους οι γυναίκες δηλώνουν ότι είναι εκεί ως ανεξάρτητοι συνεργάτες.
Η μεταρρύθμιση συνετέλεσε στο να γίνει η Γερμανία χώρος συγκέντρωσης του εμπορίου γυναικών. Κατηγορίες γυναικών που καταλήγουν στην Π:
Το βιβλίο παρουσιάζει συνεντεύξεις με διαφορετικές ομάδες γυναικών που καταλήγουν στην πορνεία. Μια συνέντευξη αφορά γυναίκες από Λιθουανία. Σε πολλές περιπτώσεις ο διακινητής ήταν πρώην γείτονας τους που τους υποσχέθηκε εργασία στη Γερμανία. Στη Γερμανία ζουν σε κατάσταση αιχμαλωσίας. Οι διακινητές τις απειλούν με αντίποινα στα παιδιά τους ή στην οικογένειά τους πίσω στην πατρίδα. (σελ.130) Η αστυνομία δεν μπορεί να επέμβει.
Η επόμενη μεγάλη ομάδα γυναικών είναι οι Ρομά από τις πρώην ανατολικές χώρες. Οι συγγραφείς του αντίστοιχου άρθρου περιγράφουν ένα χωριό – μικρή πόλη στα σύνορα Ρουμανίας με Γερμανία που λειτουργούσε ως ένα τεράστιο μπουρδέλο με γυναίκες Ρομά κυρίως. Το άρθρο είναι από το περιοδικό Ema και έχει δημοσιευθεί το 1995 με τον τίτλο “Ταξίδι στη Χώρα των Βαμπίρ”.
Βέβαια δεν αγνοείται η πορνεία σε χώρες σεξ τουρισμού, όπως η Ταϊλάνδη.
Στο βιβλίο περιγράφεται η εμπειρία δύο γυναικών -η μια εξ αυτών φωτογράφος – που επισκέπτονται την πόλη Pattaya της Ταϊλάνδης και παίρνουν συνεντεύξεις από τους Γερμανούς τουρίστες.
Οι περισσότεροι είναι “κανονικοί” οικογενειάρχες, κάποιοι εργάτες και συνδικαλιστές. Οι άνδρες αυτοί για το διάστημα των διακοπών επιλέγουν μια σύντροφο που παίζει το ρόλο της συζύγου. Αλλά υποτακτικής συζύγου που φροντίζει τα πάντα και δε λέει τίποτα. Η σεξουαλική τους ζωή στο διάστημα των διακοπών δομείται στη βάση μιας αυστηρής ιεράρχησης ρόλων. Οι πελάτες αυτοί δημιουργούν ένα θέατρο για το διάστημα των διακοπών στο οποίο αναπαριστούν την “ τέλεια σεξουαλική ζωή” την οποία συνδέουν με ένα είδος οικογένειας. Γίνεται δηλ. μια αναπαράσταση της συζυγικής ζωής όπως θα την ήθελαν οι άνδρες.
Μια άλλη μεγάλη ομάδα γυναικών που παρασύρεται στην πορνεία είναι έφηβες Γερμανίδες. Αυτές ωθούνται στο επάγγελμα από κάποιον εραστή που παρουσιάζεται ως σωτήρας. Τα κορίτσια μπαίνουν σε μια κατάσταση υπνωτισμού, σε μια σχέση εξουσιαζόμενου- εξουσιαστή.
Η μεγάλη έκπληξη, κατά την άποψή μου είναι ο αυξανόμενος αριθμός γυναικών της Μεσαίας τάξης οι οποίες μπαίνουν στο επάγγελμα για να ξεπληρώσουν ένα δάνειο για το αυτοκίνητο ή για το σπίτι των ονείρων. Σε κάποιες περιπτώσεις γίνεται με τη συναίνεση του συζύγου. Αυτό αναφέρουν κάποιες γυναίκες πόρνες στις συνεντεύξεις τους. Αυτό είναι θυσία του σώματος στον βωμό της κατανάλωσης.
Η Γαλλίδα πρώην πόρνη Rosen Hicher, που άρχισε την πορνεία στα 31 της, γίνεται ομιλήτρια στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο για την κατάργηση της πορνεία. “Κάτι πεθαίνει μέσα σου σ’ αυτή τη δουλειά” λέει
Μέσω ποιών ψυχικών μηχανισμών καταλήγουν οι γυναίκες στην πορνεία;
Σίγουρα το οικονομικό παίζει πολύ σημαντικό ρόλο. Όμως υπάρχει και κάτι άλλο που βγαίνει από αυτές τις συνεντεύξεις: Η πλειοψηφία των γυναικών είχε υποστεί σεξουαλική βία σε μικρή ηλικία. Σελ. 147. “Οι πελάτες είναι βίαιοι, οι προστάτες είναι βίαιοι και εμείς ασκούμε βία στο σώμα μας”, λέει μια από τις γυναίκες.
Συμπεράσματα:
Κύριος σκοπός του βιβλίου είναι να αναδείξει την κακή επίδραση της μεταρρύθμισης του 2002 που παρουσιάζει την πορνεία σαν άλλο ένα επάγγελμα και την συμμετοχή των γυναικών σε αυτό ως δικαίωμα αυτοδιάθεσης του σώματός τους.
Η άποψη της A.S αλλά και των άλλων συγγραφέων είναι πως η πορνεία είναι ένα επάγγελμα που διευκολύνει το δουλεμπόριο κυρίως γυναικών και δεν έχει να κάνει με την αυτοδιάθεση του σώματός τους. Πίσω από τις τηλεοπτικές συζητήσεις, όπου γυναίκες πόρνες παρουσιάζονται ως επιτυχημένες επαγγελματίες, βρίσκεται ένας μεγάλος αριθμός γυναικών που αισθάνονται ψυχικά άδειες από αυτόν τον τρόπο χρήσης του σώματός τους και δεν ξέρουν πώς να βγουν από αυτό.
Διαβάζοντας τις συνεντεύξεις και τα άρθρα του βιβλίου άρχισα να βλέπω την πορνεία ως ένα χώρο, όπου επιτρέπεται να αναπαραχθούν οι δομές που διέπουν τις σχέσεις ανδρών -γυναικών στον πολιτισμό μας.
Οι δομές αυτές είναι τέτοιες που διατρέχουν όλα τα στρώματα και εμφανίζονται ακόμα και σε καταστάσεις όπως τα στρατόπεδα συγκέντρωσης της Γερμανίας στον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ιστορικοί παρουσιάζουν (σελ.286-298) την χρήση πορνείων από τα SS και για τους φυλακισμένους. Είχαν την άποψη πως η σεξουαλική εκτόνωση τους έκανε πιο παραγωγικούς εργάτες.
Ως λύση του προβλήματος της πορνείας οι συγγραφείς προτείνουν το σκανδιναβικό μοντέλο που τιμωρεί τους πελάτες των Πορνείων.
Όλο το βιβλίο λειτουργεί ως μια μεγάλη επίκληση στην Πολιτεία να λύσει το θέμα! Τελειώνοντας την ανάγνωση μένεις με την εντύπωση πως η επέμβαση του κράτους είναι το κλειδί στη λύση του προβλήματος. Η A.S ζητά την αλλαγή της νομοθεσίας και την εφαρμογή του Σουηδικού μοντέλου και απαιτεί τη δημιουργία δομών που θα προσφέρουν στήριξη ψυχολογική και συμβουλευτική στις γυναίκες που θέλουν να ξεφύγουν από τον φαύλο κύκλο της πορνείας και να τις βοηθήσει στην αλλαγή επαγγέλματος.
Το κράτος ως μεγάλος Πατέρας θα λύσει το πρόβλημα!
Η εμπειρία της ελληνικής κρίσης, όμως, δείχνει μια πολιτεία αδύναμη έως αδιάφορη στα μεγάλα κύματα ανέργων. Η πολιτεία που αντιμετωπίζουμε εμείς αφήνει απροστάτευτους τους εργαζόμενους και με ευκολία ενδίδει στα αιτήματα των εργοδοτών. Ωθεί το σύστημα υγείας σταθερά προς την ιδιωτικοποίηση και στην αγκαλιά των μεγάλων επιχειρήσεων. Περιτριγυρισμένη από αυτή την ατμόσφαιρα το αίτημα της A.S για επέμβαση της Πολιτείας ακούγεται περίεργο!
Χώρια, που το αίτημα για επέμβαση της πολιτείας στην εμπορία καταλήγει να χρησιμοποιηθεί ενάντια στους μετανάστες. Η διακίνησή τους πολλές φορές μπορεί να ιδωθεί ως εμπορία ανθρώπων.
Το αίτημα για απαγόρευση της χρήσης της πορνείας δια νόμου έμμεσα πλην σαφέστατα στο βιβλίο συγκρίνεται με την απαγόρευση του δουλεμπορίου. Η επέμβαση του νόμου κατάφερε να αλλάξει και τις ρατσιστικές απόψεις των πολιτών απέναντι στην εμπορευματοποίηση των ανθρώπων. Ο ρατσισμός απέναντι στους αφροαμερικανούς στις ΗΠΑ άλλαξε μετά την κατάργηση της δουλείας αν και πήρε χρόνο. Σίγουρα η δια νόμου κατάργηση της δουλείας συνετέλεσε στο να μπορέσουν οι πολίτες της χώρας αυτής να μιλήσουν για το ρατσισμό.
Η πορνεία είναι λίγο διαφορετική και μπορεί να πάρει άλλη μορφή. Οι εν δυνάμει πελάτες θα την αναζητήσουν (όπως ήδη γίνεται) σε άλλες χώρες.
Κάποιες από τις γυναίκες των συνεντεύξεων, που άσκησαν το επάγγελμα της πόρνης για χρόνια και ξέραν το χώρο, εξέφραζαν την έκπληξή τους στην παρουσία γυναικών μεσοαστικών στρωμάτων στο επάγγελμα. Το παρουσίαζαν ως φαινόμενο των τελευταίων χρόνων.
Αν όμως η πορνεία είναι η “τελετουργική” επανάληψη των εξουσιαστικών σχέσεων που διέπουν τις σχέσεις ανδρών – γυναικών δεν θα λυθεί το πρόβλημα μόνο με την εφαρμογή του Σουηδικού μοντέλου. Στην “τελετουργία” αυτή οι γυναίκες παραδίδουν στην κατανάλωση το τελευταίο τους ιερό κομμάτι, το σώμα τους και μαζί με αυτό τον ψυχικό τους κόσμο.
Ένα ερώτημα που διατρέχει σχεδόν όλες τις συνεντεύξεις είναι: ποιοι είναι οι χρήστες- πελάτες της πορνείας; “θα μπορούσε να είναι ο πατέρας μου;” αναρωτιέται η δημοσιογράφος που κάνει τις συνεντεύξεις στην Ταϊλάνδη. Σε κάποιες περιπτώσεις φαίνεται να είναι οι άνδρες της διπλανής πόρτας, οι συμπαθητικοί συνδικαλιστές και απεργοί, οι άρρενες κάποιων στρατοπέδων συγκέντρωσης. Τέλος πάντων είναι πολλοί και εν δυνάμει όλοι.
Όταν το σεξ μετατρέπεται σε αγαθό, τότε είμαστε εν δυνάμει όλοι και όλες είτε καταναλωτές, είτε το “αγαθό” που διατίθεται στην αγορά.
Ίσως, για να αποφύγουν αυτή την παγίδα κάποιοι λαοί εμφάνιζαν τις πόρνες ως ιέρειες κάποιων ναών. Ήταν ο τρόπος τους για να καλύψουν “το εμπόρευμα – αγαθό” της πορνείας με την ιερότητα του έρωτα.
Δύο λόγια για τη σύγκριση των γυναικών που εργάζονται ως πόρνες με τους εργάτες οι οποίοι διαθέτουν τις σωματικές τους δυνατότητες στη βιομηχανία: η σύγκριση αυτή έχει ως στόχο να κάνει την πορνεία ένα ακόμα επάγγελμα όπως όλα τα άλλα. Η σχέση των σωματικών δυνατοτήτων του “βιομηχανικού εργάτη”- που χρησιμοποιείται εδώ ως ένα μέτρο σύγκρισης–με την αλλοτρίωσή του είχε συζητηθεί από τα κινήματα του ’68. Οι συμμετέχοντες στις μεγάλες απεργίες στην Ιταλία στη Fiat, αλλά και σε άλλες χώρες, έθεταν, και αυτοί, το θέμα της αλλοτρίωσης του σώματός τους από αυτόν τον τρόπο χρήσης.
Θα ήταν λάθος το φεμινιστικό κίνημα να αγνοήσει αυτή την κριτική.
Ευχαριστώ την Ιωάννα Βροχάρη- Πλιάκη που παρακολούθησε τα επιχειρήματά μου με προσοχή και με τις ερωτήσεις της συνέβαλε στην παρουσίαση του θέματος.
* Το περιοδικό EMMA πρωτοκυκλοφόρησε τον Ιανουάριο του 1977 και έχει πλέον συμπληρώσει 42 χρόνια ζωής. Η συχνότητά του δεν είναι πάντα η ίδια, όλα αυτά τα χρόνια, αφού κάποιες χρονιές κυλοφορούσαν δύο τεύχη, κάποιες άλλες 4 τεύχη. Είναι πάντως από τα μακροβιότερα φεμινιστικά περιοδικά στην Ευρώπη. Στις εικόνες φαίνεται η εκδότρια να κρατά με περηφάνεια τα επετειακά τεύχη για τα 30 και τα 40 χρόνια ζωής του. (Σημείωση του Μωβ)
Αρχική εικόνα: Φωτισμένη ταμπέλα μπροστά σε ένα γερμανικό πορνείο, όπου λέει με 70 ευρώ περιλαμβάνονται όλα – all inclusive